Giáo án môn Sinh học lớp 8 - Tuần 5 đến tuần 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Líp d¹y:8A 8B. TiÕt: 2 Ngµy d¹y:25/9/09 TiÕt 4 25/9/09. SÜ sè:8A: §ñ 8B:§ñ. TiÕt 9: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬ I. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. - Gi¶i thÝch ®­îc tÝnh chÊt c¨n b¶n cña c¬ lµ sù co c¬ vµ nªu ®­îc ý nghÜa cña sù co c¬. 2. Kü n¨ng - RÌn kü n¨ng quan s¸t , gi¶i thÝch 3. Thái độ - Cã biÖn ph¸p rÌn luyÖn c¬ II. chuÈn bÞ.. - Tranh vẽ phóng to H 9.1 đến 9.4 SGK. - Tranh vẽ hệ cơ người. - Bóa y tÕ. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1 KiÓm tra bµi cò - Nêu cấu tạo chức năng của xương dài? - Nêu thành phần hoá học và tính chất của xương? 2. Bµi míi GV dùng tranh hệ cơ ở người giới thiệu một cách khái quát về các nhóm c¬ chÝnh cña c¬ thÓ nh­ phÇn th«ng tin ®Çu bµi SGK. Hoạt động 1: Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yêu cầu HS đọc thông tin - HS nghiên cứu thông môc I vµ quan s¸t H 9.1 tin SGK vµ quan s¸t h×nh KÕt luËn: SGK, trao đổi nhóm để trả vẽ, thống nhất câu trả lời. - Bắp cơ : gồm nhiều bó lêi c©u hái: - §¹i diÖn nhãm tr×nh c¬, mçi bã gåm nhiÒu sîi - B¾p c¬ cã cÊu t¹o nh­ thÕ bµy. C¸c nhãm kh¸c bæ c¬ (tÕ bµo c¬) bäc trong sung vµ rót ra kÕt luËn. mµng liªn kÕt. nµo ? - Hai ®Çu b¾p c¬ cã g©n - Nªu cÊu t¹o tÕ bµo c¬ ? bám vào xương, giữa - Gäi HS chØ trªn tranh cÊu ph×nh to lµ bông c¬.- TÕ t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬. bµo c¬: gåm nhiÒu ®o¹n, mỗi đoạn là 1 đơn vị cấu tróc giíi h¹n bëi 2 tÊm 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> h×nh ch÷ Z. Sù s¾p xÕp c¸c t¬ c¬ m¶nh vµ t¬ c¬ dµy ë tÕ bµo c¬ t¹o nªn đĩa sáng và đĩa tối. + §Üa tèi: lµ n¬i ph©n bè tơ cơ dày, đĩa sáng là nơi ph©n bè t¬ c¬ m¶nh.. Hoạt động 2: Tính chất của cơ - Yêu cầu HS đọc thí nghiệm - HS nghiên cứu thí Kết luận: vµ quan s¸t H 9.2 SGK (nÕu nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u - TÝnh chÊt c¨n b¶n cña cã ®iÒu kiÖn GV biÓu diÔn thÝ hái : c¬ lµ sù co c¬ vµ d·n khi nghiÖm) bÞ kÝch thÝch,c¬ ph¶n øng - Nªu kÕt luËn. - Yªu cÇu HS m« t¶ thÝ l¹i b»ng co c¬. nghiÖm sù co c¬ - C¬ co råi l¹i d·n rÊt - GV gi¶i thÝch vÒ chu k× co nhanh t¹o chu k× co c¬. c¬ (nhÞp co c¬). - HS đọc thông tin, làm - Khi cơ co, tơ cơ mảnh - Yêu cầu HS đọc thông tin động tác co cẳng tay sát xuyên sâu vào vùng phân + GËp c¼ng tay s¸t c¸nh tay. cánh tay để thấy bắp cơ bố của tơ cơ dày làm tế - Nhận xét về sự thay đổi độ co ngắn lại, to ra về bề bào cơ co ngắn lại làm cho b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to lớn của cơ bắp trước cánh ngang. tay? Vì sao có sự thay đổi đó? - Giải thích dựa vào về bề ngang. - Yêu cầu HS làm thí nghiệm thông tin SGK, rút ra kết - Khi kích thích tác động vµo c¬ quan thô c¶m lµm ph¶n x¹ ®Çu gèi, quan s¸t H luËn. - HS lµm ph¶n x¹ ®Çu gèi xuÊt hiÖn xung thÇn kinh 9.3 theo dây hướng tâm đến - Gi¶i thÝch c¬ chÕ ph¶n x¹ sù (2 HS lµm). - Dựa vào H 9.3 để giải trung ương thần kinh, tới co c¬? thÝch c¬ chÕ ph¶n x¹ co d©y li t©m, tíi c¬ vµ lµm c¬ co. c¬. Hoạt động 3: ý nghĩa của hoạt động co cơ - Quan s¸t H 9.4 vµ cho biÕt : - HS quan s¸t H 9.4 SGK - Trao đổi nhóm để thống - Sù co c¬ cã t¸c dông g×? - Yªu cÇu HS ph©n tÝch sù nhÊt ý kiÕn. phối hợp hoạt động co, dãn - Đại diện nhóm trình gi÷a c¬ 2 ®Çu (c¬ gÊp) vµ c¬ 3 bµy, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: ®Çu (c¬ duçi) ë c¸nh tay. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - GVnhËn xÐt, gióp HS rót ra kÕt luËn. - Yêu cầu 1 HS đọc kết luận cuèi bµi.. - Cơ co giúp xương cử động để cơ thể vận động, lao động, di chuyển. - Trong sự vận động cơ thÓ lu«n cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c nhãm c¬.. 3. Cñng cè - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm : Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng: 1. C¬ b¾p ®iÓn h×nh cã cÊu t¹o: a. Sîi c¬ cã v©n s¸ng, v©n tèi. b. Bã c¬ vµ sîi c¬. c. Cã mµng liªn kÕt bao bäc, 2 ®Çu to, gi÷a ph×nh to. d. Gåm nhiÒu sîi c¬ tËp trung thµnh bã. e. C¶ a, b, c, d g. ChØ cã c, d. 2. Khi c¬ co, b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to bÒ ngang lµ do: a. V©n tèi dµy lªn. b. Một đầu cơ co và một đầu cơ cố định. c. C¸c t¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng t¬ dµy lµm cho v©n tèi ng¾n l¹i. d. C¶ a, b, c. e. ChØ a vµ c. 4. DÆn dß - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3. Gîi ý: C©u 1: §Æc ®iÓm phï hîp chøc n¨ng co c¬ cña tÕ bµo c¬: + Tế bào cơ gồm nhiều đơn vị cấu trúc nối liền nhau nên tế bào cơ dài. + Mỗi đơn vị cấu trúc cơ tơ cơ dày và tơ cơ mảnh bố trí xen kẽ. Khi tơ cơ mảnh xuyªn s©u vµo vïng ph©n bè cña t¬ c¬ dµy sÏ lµm c¬ ng¾n l¹i t¹o nªn sù co c¬. Câu 2 : Khi đứng cả cơ gấp và duỗi cẳng chân cùng co, nhưng không co tối đa. Cả hai cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xương chân thẳng để trọng tâm rơi vào chân đó. C©u 3 : - Kh«ng khi nµo c¶ 2 c¬ gÊp vµ duçi cïng co tèi ®a 9cña 1 bé phËn c¬ thÓ) - C¬ gÊp vµ duçi cña 1 bé phËn cïng duçi tèi ®a khi c¸c c¬ nµy mÊt kh¶ n¨ng tiếp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ (trường hợp bại liệt). _____________________________________________________________ Líp d¹y:8A TiÕt:5 Ngµy d¹y:30/9/09 SÜ sè:8A: §ñ 8B TiÕt: 3 Ngµy d¹y: 30/9/09 8B:§ñ 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tiết 10: hoạt động của cơ I. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS chøng minh ®­îc c¬ co sinh ra c«ng. C«ng cña c¬ ®­îc sö dông trong lao động và di chuyển. - Tr×nh bµy ®­îc nguyªn nh©n sù mái c¬ vµ nªu biÖn ph¸p chèng mái c¬. 2. Kü n¨ng - RÌn kü n¨ng quan s¸t ph©n tÝch gi¶i thÝch 3. Thái độ - Nêu được lợi ích của sự luyện tập cơ, từ đó vận dụng vào đời sống, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và lao động vừa sức. II. chuÈn bÞ.. - M¸y ghi c«ng cña c¬, c¸c lo¹i qu¶ c©n. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra bµi cò - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tÕ bµo c¬ phï hîp víi chøc n¨ng co c¬? - ý nghĩa của hoạt động co cơ? - C©u 2,3 SGK. 2. Bµi míi VB: Từ ý nghĩa của hoạt động co cơ dẫn dắt đến câu hỏi: - Vậy hoạt động của cơ mang lại hiệu quả gì và làm gì để tăng hiệu quả hoạt động co cơ? Hoạt động 1: Công của cơ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp - HS chän tõ trong khung SGK. để hoàn thành bài tập: 1- co; 2- lùc ®Èy; 3- lùc kÐo. + Hoạt động của cơ tạo - Tõ bµi tËp trªn, em cã ra lùc lµm di chuyÓn vËt nhËn xÐt g× vÒ sù liªn hay mang v¸c vËt. quan gi÷a c¬, lùc vµ sù co c¬? - Yªu cÇu HS t×m hiÓu - HS t×m hiÓu th«ng tin KÕt luËn: thông tin để trả lời câu SGK kết hợp với kiến - Khi cơ co tác động vào thức đã biết về công cơ vật làm di chuyển vật, hái: - Thế nào là công của học, về lực để trả lời, rút tức là cơ đã sinh ra công. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ra kÕt luËn. c¬? C¸ch tÝnh? - C¸c yÕu tè nµo ¶nh hưởng đến hoạt động của c¬? - H·y ph©n tÝch 1 yÕu tè trong các yếu tố đã nêu? - GV gióp HS rót ra kÕt luËn. - Yªu cÇu HS liªn hÖ + HS liªn hÖ thùc tÕ trong lao động. trong lao động.. - GV tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm trªn m¸y ghi công cơ đơn giản.. - GV hướng dẫn tìm hiểu b¶ng 10 SGK vµ ®iÒn vµo ô trống để hoàn thiện b¶ng. - Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi : - Qua kÕt qu¶ trªn, em hãy cho biết khối lượng cña vËt nh­ thÕ nµo th× c«ng c¬ s¶n sinh ra lín nhÊt ? - Khi ngãn tay trá kÐo råi th¶ qu¶ c©n nhiÒu lÇn, cã nhận xét gì về biên độ co c¬ trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm kÐo dµi ?. - C«ng cña c¬ : A = F.S F : lùc Niut¬n S : độ dài A : c«ng - C«ng cña c¬ phô thuéc : + Tr¹ng th¸i thÇn kinh. + Nhịp độ lao động. + Khối lượng của vËt di chuyÓn.. Hoạt động 2: Sự mỏi cơ - 1 HS lªn lµm 2 lÇn: + LÇn 1: co ngãn tay nhÞp nhµng víi qu¶ c©n 500g, đếm xem cơ co bao nhiªu lÇn th× mái. + Lần 2 : với quả cân đó, co với tốc độ tối đa, đếm xem c¬ co ®­îc bao nhiªu lÇn th× mái vµ cã biến đổi gì về biên độ co c¬. - Dùa vµo c¸ch tÝnh c«ng HS ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng 10. KÕt luËn: - C«ng cña c¬ cã trÞ sè - HS theo dâi thÝ nghiÖm, lín nhÊt khi c¬ co n©ng quan sát bảng 10, trao vật có khối lượng thích đổi nhóm và nêu được : hîp víi nhÞp co c¬ võa + Khối lượng của vật phải. thích hợp thì công sinh ra - Mỏi cơ là hiện tượng cơ lín. lµm viÖc nÆng vµ l©u dÉn + Biên độ co cơ giảm dẫn tới biên độ co cơ giảm=> tíi ngõng khi c¬ lµm viÖc ngõng. qu¸ søc. 1. Nguyªn nh©n cña sù mái c¬. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Cung cÊp oxi thiÕu. - Hiện tượng biên độ co - Năng lượng thiếu. c¬ gi¶m khi c¬ lµm viÖc - HS nghiªn cøu th«ng - Axit lactic bÞ tÝch tô quá sức đặt tên là gì ? trong cơ, đầu độc cơ. -Yêu cầu HS rút ra kết tin để trả lời : đáp án d. Từ đó rút ra kết 2. Biện pháp chống mỏi luËn. c¬ - Yªu cÇu HS nghiªn cøu luËn. - Khi mái c¬ cÇn nghØ thông tin SGK để trả lời ng¬i, thë s©u, kÕt hîp c©u hái : xoa bãp c¬ sau khi ho¹t - Nguyªn nh©n nµo dÉn động (chạy...) nên đi bộ đến sự mỏi cơ ? từ từ đến khi bình a. Thiếu năng lượng - HS liên hệ thực tế và trả thường. b. ThiÕu oxi - Để lao động có năng c. Axit lăctic ứ đọng lời. + Mái c¬ lµm cho c¬ thÓ suÊt cao cÇn lµm viÖc trong cơ, đầu độc cơ mÖt mái, n¨ng suÊt lao nhÞp nhµng, võa søc d. Cả a, b, c đều đúng. (khối lượng và nhịp co cơ -Mỏi cơ ảnh hưởng đến động giảm. thích hợp) đặc biệt tinh sức khoẻ, lao động và - Liªn hÖ thùc tÕ vµ rót ra thÇn vui vÎ, tho¶i m¸i. häc tËp nh­ thÕ nµo? - Thường xuyên lao - Làm thế nào để cơ kết luận. động, tập TDTT để tăng không bị mỏi, lao động sức chịu đựng của cơ. và học tập đạt kết quả? - Khi mái c¬ cÇn lµm g×? Hoạt động 3: Thường xuyên luyện tập để rèn luyện cơ - Yªu cÇu HS th¶o luËn - Th¶o luËn nhãm, thèng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái: nhÊt c©u tr¶ lêi. - Kh¶ n¨ng co c¬ phô - §¹i diÖn nhãm tr×nh thuéc vµo nh÷ng yÕu tè bµy, bæ sung. Nªu ®­îc: + Kh¶ n¨ng co c¬ phô nµo ? - Những hoạt động nào thuộc: ®­îc coi lµ sù luyÖn tËp ThÇn kinh: s¶ng kho¸i, ý KÕt luËn: - Thường xuyên luyện cơ?-? Luyện tập thường thức tốt. xuyên có tác dụng như Thể tích của bắp cơ: bắp tập TDTT và lao động thế nào đến các hệ cơ cơ lớn dẫn tới co cơ hợp lí nhằm: + T¨ng thÓ tÝch c¬ (c¬ quan trong c¬ thÓ vµ dÉn m¹nh. Lùc co c¬ ph¸t triÓn) tới kết quả gì đối với hệ Kh¶ n¨ng dÎo dai, bÒn bØ. + T¨ng lùc co c¬ vµ lµm c¬? + Hoạt động coi là luyện việc dẻo dai, làm tăng tập cơ: lao động, TDTT năng suất lao động. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Nên có phương pháp thường xuyên... như thế nào để đạt hiệu + Lao động, TDTT ảnh hưởng đến các cơ quan... qu¶? - Rót ra kÕt luËn.. + Xương thêm cứng rắn, tăng năng lực hoạt động cña c¸c c¬ quan; tuÇn hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸... Lµm cho tinh thÇn s¶ng kho¸i. - TËp luyÖn võa søc.. 3. Kiểm tra đánh giá - Gọi 1 HS đọc kết luận SGK. ? Nguyªn nh©n cña sù mái c¬? ? Công của cơ là gì? Công của cơ được sử dụng vào mục đích nào? ? Nêu biện pháp để tăng cường khả năng làm việc của cơ và biện pháp chống mái c¬. - Cho HS ch¬i trß ch¬i SGK. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3 SGK. - Nhắc HS thường xuyên thực hiện bài 4 ở nhà. ____________________________________________________________ Líp d¹y:8A TiÕt: 5 Ngµy d¹y:1/10/09 SÜ sè:8A: §ñ 8B TiÕt 2 Ngµy d¹y: 2/10/09 8B: §ñ Tiết 11: Tiến hoá của hệ vận động Vệ sinh hệ vận động I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS chứng minh được tiến hoá của người so với động vật thể hiện ở hệ cơ xương. 2. Kü n¨ng - Vận dụng những hiểu biết về hệ vận động để giữ vệ sinh, rèn luyện thân thể, chống bệnh tật về cơ xương thường xảy ra ở tuổi thiếu niên. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn hệ vận động để có thân hình cân đối. II. chuÈn bÞ.. - Tranh vẽ phóng to H 11.1 đến H 11.5. - Tranh vẽ bộ xương người và bộ xương tinh tinh. - PhiÕu tr¾c nghiÖm. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra bµi cò ( KiÓm tra 15p) 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> C©u1 : ThÕ nµo lµ sù mái c¬ ? Nguyªn nh©n cña sù mái c¬ ? (5®) C©u 2 : §Ó rÌn luyÖn c¬ em cÇn ph¶i lµm g× ? (5®) §¸p ¸n-Thang ®iÓm C©u1 : - Khi làm việc quá sức và kéo dài sẽ dẫn đến sự mỏi cơ (2đ) - Nguyên nhân : Do cơ thể không được cung cấp đủ khí o xi nên tích tụ axít lắctic đầu độc cơ ( 3đ) C©u2 : (5®) -Nªu ®­îc c¸c biÖn ph¸p rÌn luyÖn c¬, thêi gian tËp luyÖn ,vµ bé m«n cÇn tËp luyÖn 2. Bµi míi VB: Chúng ta đã biết rằng người có nguồn gốc từ động vật thuộc lớp thú, nhưng người đã thoát khỏi động vật và trở thành người thông minh. Qua quá trình tiến hoá, cơ thể người có nhiều biến đổi trong đó có sự biến đổi của hệ cơ xương. Bài hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sự tiến hoá của hệ vận động. Hoạt động 1: Sự tiến hoá của bộ xương người so với bộ xương thú Hoạt động cuả thâỳ Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - GV treo tranh bộ xương - HS quan sát các tranh, người và tinh tinh, yêu so sánh sự khác nhaugiữa cầu HS quan sát từ H bộ xương người và thú. 11.1 đến 11.3 và làm bài - Trao đổi nhóm hoàn thµnhb¶ng 11. tËp ë b¶ng 11. - GV treo b¶ng phô 11 - §¹i diÖn nhãm tr×nh yêu cầu đại diện các bày các nhóm khác nhận nhãm lªn b¶ng ®iÒn. xÐt, bæ sung. - GV nhận xét đánh giá, KÕt luËn: đưa ra đáp án. - Bộ xương người cấu tạo hoµn toµn phï hîp víi t­ thế đứng thẳng và lao động. Hoạt động 2: Sự tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú - GV yêu cầu HS đọc - Cá nhân nghiên cứu Kết luận: th«ng tin SGK, quan s¸t SGK, quan s¸t h×nh vÏ, - C¬ nÐt mÆt biÓu hiÖn H 11.4, trao đổi nhóm để trao đổi nhóm để thống tình cảm của con người. nhÊt ý kiÕn. - Cơ vận động lưỡi phát tr¶ lêi c©u hái : - Hệ cơ ở người tiến hoá - Đại diện các nhóm triển. - C¬ tay: ph©n ho¸ thµnh so víi hÖ c¬ thó nh­ thÕ tr×nh bµy, bæ sung. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Rót ra kÕt luËn. nµo ? - GV nhận xét, đánh giá gióp HS rót ra kÕt luËn.. nhiÒu nhãm c¬ nhá phô tr¸ch c¸c phÇn kh¸c nhau. Tay cử động linh hoạt, đặc điệt là ngón cái. - C¬ ch©n lín, khoÎ, cã thÓ gËp, duçi.. Hoạt động 3: Vệ sinh hệ vận động - Yªu cÇu HS quan s¸t H - C¸ nh©n quan s¸t H KÕt luËn: 11.5, trao đổi nhóm để 11.5 Để cơ và xương phát - Liên hệ thực tế, trao đổi triển cân đối cần: tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Để xương và cơ phát nhóm để trả lời. + Chế độ dinh dưỡng hợp lÝ. triển cân đối, chúng ta - Đại diện nhóm trình + Thường xuyên tiếp xúc cÇn lµm g×? - §Ó chèng cong vÑo cét bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ víi ¸nh n¾ng. + RÌn luyÖn th©n thÓ vµ sống, trong lao động và sung. lao động vừa sức. häc tËp cÇn chó ý nh÷ng - Rót ra kÕt luËn. + Chèng cong, vÑo cét ®iÓm g× ? sèng cÇn chó ý: mang - GV nhËn xÐt vµ gióp vác đều 2 tay, tư thế làm HS tù rót ra kÕt luËn. viÖc, ngåi häc ngay ng¾n kh«ng nghiªng vÑo. 3. Kiểm tra đánh giá - HS lµm bµi tËp sgk 4. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3 SGK Tr 39. - Nh¾c HS chuÈn bÞ thùc hµnh nh­ SGK. - Bảng so sánh bộ phận và chức năng của xương người và xương thú C¸c phÇn so s¸nh Bộ xương người Bộ xương thú - TØ lÖ sä/mÆt - Lín - Nhá - Lồi cằm xương mặt - Ph¸t triÓn - Kh«ng cã - Cét sèng - Cong ë 4 chç - Cong h×nh cung - Lång ngùc - Në sang 2 bªn -Në theo chiÒu l­ng bông - Xương chậu - Në réng - HÑp - Xương đùi - Ph¸t triÓn, khoÎ - Bình thường - Xương bàn chân - Xương ngón ngắn, bàn - Xương ngón dài, bàn ch©n h×nh vßm. ch©n ph¶ng. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Xương gót. - Lín, ph¸t sau. - Những đặc điểm nào của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng vµ ®i b»ng 2 ch©n ? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. triÓn vÒ phÝa - Nhá - HS trao đổi nhóm hoàn để nêu được các đặc điểm: cột sống, lồng ngực, sự phân hoá tay và chân, đặc điểm về khíp tay vµ ch©n.. _______________________________________________________________ Líp d¹y:8A TiÕt: 2 Ngµy d¹y:2/10/09 SÜ sè:8A: 29/30 8B TiÕt : 4 Ngµy d¹y:2/10/09 8B:30/30 TiÕt 12: TËp s¬ cøu vµ b¨ng bã cho người gãy xương I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS biết cách sơ cứu khi gặp người gãy xương. - Biết băng cố định xương bị gãy, cụ thể xương cẳng tay, cẳng chân. 2. Kü n¨ng - Rèn kỹ năng băng bó, sơ cứu khi bị gãy xương II. chuÈn bÞ.. - GV: Tranh vẽ h 12.1 đến 12.4. Băng hình sơ cứu và băng bó cố định khi gãy xương (nếu có). - HS: Mçi nhãm: 2 nÑp tre (nÑp gç) bµo nh½n dµi 30-40 cm, réng: 4-5 cm, dµy 0,6-1 cm, 4 cuén b¨ng y tÕ dµi 2m (cuén v¶i), 4 miÕng v¶i s¹ch kÝch thÝch 20x40 cm hoÆc g¹c y tÕ. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Bµi míi VB: GV cã thÓ giíi thiÖu 1 vµi sè liÖu vÒ tai n¹n giao th«ng hoÆc tai n¹n lao động làm gãy xương ở địa phương, dẫn dắt tới yêu cầu bài thực hành đối với học sinh. Hoạt động 1: Nguyên nhân gãy xương Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yêu cầu HS thảo luận - HS trao đổi nhóm và nhãm tr¶ lêi c©u hái : nªu ®­îc : - Nguyªn nh©n nµo dÉn + Do va ®Ëp m¹nh x¶y ra khi bÞ ng·, tai n¹n giao đến gãy xương ? - V× sao nãi kh¶ n¨ng g·y th«ng... xương liên quan đến lứa + Tuổi càng cao, nguy cơ 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> tuæi ?. - Để bảo vệ xương khi tham gia giao th«ng, em cần chú ý đến điểm gì ? - Gặp người bị tai nạn giao th«ng chóng ta cã nên nắn chỗ xương gãy kh«ng ? V× sao ? - GV nhËn xÐt vµ gióp HS rót ra kÕt luËn.. gãy xương càng tăng vì tỉ lệ chất cốt giao (đảm bảo tính đàn hồi) và chất vô cơ (đảm bảo tính rắn chắc) thay đổi theo hướng tăng dần chất vô c¬. Tuy vËy trÎ em còng rất hay bị gãy xương do... + Thực hiện đúng luật Kết luận: giao th«ng. - Gãy xương do nhiều nguyªn nh©n. + Không, vì có thể làm - Khi bị gãy xương phải cho đầu xương gãy đụng sơ cứu tại chỗ, không ch¹m vµo m¹ch m¸u vµ ®­îc n¾n bãp bõa b·i vµ d©y thÇn kinh, cã thÓ lµm chuyÓn ngay n¹n nh©n r¸ch c¬ vµ da. vµo c¬ së y tÕ.. Hoạt động 2: Tập sơ cứu và băng bó - GV cã thÓ sö dông - C¸c nhãm HS theo dâi băng hình hoặc nhóm HS để nắm được các thao lµm mÉu hoÆc còng cã t¸c. thÓ dïng tranh H 12.1 => Phương pháp sơ cứu : h 12.4 giới thiệu phương - §Æt nÑp tre, gç vµo chç pháp sơ cứu và phương xương gãy. pháp băng cố định. - Lãt v¶i mÒm, gÊp dµy - Yêu cầu các nhóm tiến - Từng nhóm tiến hành vào chỗ đầu xương. hµnh tËp b¨ng bã. lµm: - Buộc định vị 2 chỗ đầu - GV quan sát các nhóm Mỗi em tập băng bó cho nẹp và 2 bên chỗ xương tiÕn hµnh tËp b¨ng bã. bạn (giả định gãy xương gãy. - GV quan s¸t, uèn n¾n, c¼ng tay, c¼ng ch©n). * Băng bó cố định giúp đỡ nhất là nhóm - Với xương cẳng tay : yÕu. dïng b¨ng quÊn chÆt tõ - Gọi đại diện từng nhóm - Các nhóm phải trình trong ra cổ tay, sau dây lªn kiÓm tra. bµy ®­îc: ®eo vßng tay vµo cæ. + Thao t¸c b¨ng bã. - Với xương chân: băng - Em cÇn lµm g× khi tham + S¶n phÈm lµm ®­îc. tõ cæ ch©n vµo. NÕu lµ gia giao thông, lao động, - Đảm bảo an toàn giao xương đùi thì dùng nẹp vui chơi để tránh cho thông, tránh đùa nghịch, tre dài từ sườn đến gót 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> mình và người khác vật nhau dẫm chân lên chân và buộc cố định ở nhau. phÇn th©n. không bị gãy xương ? 3. Kiểm tra đánh giá - GV nhận xét chung giờ thực hành về ưu, nhược điểm. - Cho điểm nhóm làm tốt : Nhắc nhở nhóm làm chưa đạt yêu cầu. 4. Hướng dẫn về nhà - Viết báo cáo tường trình sơ cứu và băng bó khi gãy xương cẳng tay. _____________________________________________________________ Líp d¹y:8A TiÕt: 2 Ngµy d¹y:8/10/09 SÜ sè:8A: 30/30 8B TiÕt 5 Ngµy d¹y: 8/10/09 8B: 30/30 Chương III- Tuần hoàn Tiết 13: Máu và môi trường trong cơ thể I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS ph©n biÖt ®­îc c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña m¸u. - Trình này được chức năng của máu, nước mô và bạch huyết. - Trình bày được vai trò của môi trường trong cơ thể. 2. Kü n¨ng - RÌn kü n¨ng quan s¸t 3. Thái độ - GD ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ II. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to H 13.1 ; 13.2. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra bµi cò ( Kh«ng kiÓm tra) 2. Bµi míi ? Em đã nhìn thấy máu chưa? Máu có đặc điểm gì? Theo em máu có vai trò gì đối với cơ thể sống? Hoạt động 1: Máu Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -Yêu cầu HS đọc thông - HS nghiên cứu SGK và tin SGK, quan sát H 13.1 tranh, sau đó nêu được vµ tr¶ lêi c©u hái:kÕt luËn. -? M¸u gåm nh÷ng thµnh 12 Lop8.net. Néi dung bµi häc.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> phÇn nµo? - Cã nh÷ng lo¹i tÕ bµo m¸u nµo? - Yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ SGK. - GV giíi thiÖu c¸c lo¹i b¹ch cÇu (5 lo¹i): Mµu s¾c cña b¹ch cÇu vµ tiÓu cÇu trong H 13.1 lµ so nhuém mµu. Thùc tÕ chóng gÇn nh­ trong suèt. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 13 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Huyết tương gồm những thµnh phÇn nµo? - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhóm để trả lời các câu hái phÇn  SGK - Khi cơ thể mất nước nhiÒu (70-80%) do tiªu chảy, lao động nặng ra nhiÒu må h«i... m¸u cã thÓ l­u th«ng dÔ dµng trong m¹ch n÷a kh«ng? Chức năng của nước đối víi m¸u? - Thµnh phÇn chÊt trong huyết tương gợi ý gì về chøc n¨ng cña nã? - GV yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng tin SGK, th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái: - Thµnh phÇn cña hång cầu là gì? Nó có đặc tính g×?. 1- huyết tương 2- hång cÇu 3- tiÓu cÇu. - HS dựa vào bảng 13 để tr¶ lêi : KÕt luËn: Sau đó rút ra kết luận. 1. T×m hiÓu thµnh phÇn cÊu t¹o cña m¸u - M¸u gåm: - HS trao đổi nhóm, bổ + Huyết tương sung vµ nªu ®­îc : + Cơ thể mất nước, máu 55%. + TÕ bµo m¸u: sẽ đặc lại, khó lưu thông. 45% gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu. 2. T×m hiÓu chøc n¨ng của huyết tương và hồng - HS th¶o luËn nhãm vµ cÇu - Trong huyÕt nªu ®­îc : + Hång cÇu có tương có nước (90%), hêmoglôbin có đặc tính các chất dinh dưỡng, kÕt hîp ®­îc víi oxi vµ hoocmon, kh¸ng thÓ, muèi kho¸ng, c¸c chÊt khÝ cacbonic. th¶i... - Huyết tương có + M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu O2 nªn cã chøc n¨ng: + Duy tr× m¸u ë màu đỏ tươi. Máu từ các tế bào về tim mang nhiều thể lỏng để lưu thông dễ CO2 nên có màu đỏ dàng. + VËn chuyÓn c¸c thÉm. chất dinh dưỡng, các chất cÇn thiÕt vµ c¸c chÊt th¶i. - Hång cÇu cã Hb cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi O2 và CO2 để vận chuyển. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> O2 tõ phæi vÒ tim tíi tÕ bµovµ vËn chuyÓn CO2 tõ tế bào đến tim và tới phæi.. - V× sao m¸u tõ phæi vÒ tim råi tíi tÕ bµo cã mµu đỏ tươi còn máu từ các tế bµo vÒ tim råi tíi phæi cã màu đỏ thẫm?. Hoạt động 2: Môi trường trong cơ thể - GV giíi thiÖu tranh H 13.2 : quan hÖ cña m¸u, - HS trao đổi nhóm và nước mô, bạch huyết. - Yªu cÇu HS quan s¸t nªu ®­îc : tranh vµ th¶o luËn nhãm, + Kh«ng, v× c¸c tÕ bµo tr¶ lêi c©u hái : - C¸c tÕ bµo c¬, n·o... nµy n»m s©u trong c¬ cña c¬ thÓ cã thÓ trùc thÓ, kh«ng thÓ liªn hÖ tiếp trao đổi chất với môi trực tiếp với môi trường trường ngoµi ®­îc ngoµi. + Sự trao đổi chất của tế kh«ng ? - Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể với môi bào trong cơ thể với môi trường ngoài gián thiếp trường ngoài phải gián qua máu, nước mô và bạch huyết (môi trường Kết luận: tiÕp th«ng qua yÕu tè trong c¬ thÓ). - Môi trường bên trong nµo ? gồm ; Máu, nước mô, - Vậy môi trường trong - HS rót ra kÕt luËn. b¹ch huyÕt. gåm nh÷ng thµnh phÇn - Môi trường trong giúp nµo ? tế bào thường xuyên liên - Môi trường bên trong hệ với môi trường ngoài cã vai trß g× ? trong quá trình trao đổi - GV gi¶ng gi¶i vÒ mèi chÊt. quan hệ giữa máu, nước m« vµ b¹ch huyÕt. 4.Cñng cè. Bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng: C©u 1. M¸u gåm c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o: a. TÕ bµo m¸u: hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu. b. Nguyên sinh chất, huyết tương. c. Pr«tªin, lipit, muèi kho¸ng. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> d. Huyết tương. Câu 2. Vai trò của môi trường trong cơ thể: a. Bao quanh tế bào để bảo vệ tế bào. b. Giúp tế bào trao đổi chất với môi trường ngoài. c. Tạo môi trường lỏng để vận chuyển các chất. d. Gióp tÕ bµo th¶i c¸c chÊt thõa trong qu¸ tr×nh sèng. 5. Hướng dẫn về nhà - Häc vµ tr¶ lêi c©u 1, 2, 3, 4 SGK. - Giải thích tại sao các vận động viên trước khi thi đấu có 1 thời gian luyện tập ở vïng nói cao? - §äc môc “Em cã biÕt” Tr- 44. ______________________________________________________________ Líp d¹y:8A 8B. TiÕt: 5 TiÕt 2. Ngµy d¹y:15/10/09 Ngµy d¹y: 15/10/09. SÜ sè:8A: §ñ 8B:§ñ. Bµi 14: B¹ch cÇu – miÔn dÞch I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS n¾m ®­îc 3 hµng rµo b¶o vÖ c¬ thÓ khái t¸c nh©n g©y nhiÔm. - Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm miÔn dÞch. 2. Kü n¨ng - Ph©n biÖt ®­îc miÔn dÞch tù nhiªn vµ miÔn dÞch nh©n t¹o. 3. Thái độ - Cã ý thøc tiªm phßng bÖnh dÞch. II. chuÈn bÞ.. - Tranh phóng to các hình 14.1 đến 14.4 SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. KiÓm tra bµi cò - Thành phần cấu tạo của máu? Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu? - Môi trường trong cơ thể gồm những thành phần nào? Chúng có mối quan hệ víi nhau nh­ thÕ nµo? 2. Bµi míi VB: Khi bị dẫm phải gai, hiện tượng cơ thể sau đó như thế nào? - HS tr×nh bµy qu¸ tr×nh tõ khi bÞ gai ®©m tíi khi khái. - GV: C¬ chÕ cña qu¸ tr×nh nµy lµ g×? Hoạt động 1: Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Cã mÊy lo¹i b¹ch cÇu ? - GV giíi thiÖu 1 sè kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o vµ c¸c lo¹i b¹ch cÇu : 2 nhãm + Nhãm 1 :B¹ch cÇu không hạt, đơn nhân (limpho bµo, b¹ch cÇu mô nô, đại thực bào). + Nhãm 2 : B¹ch cÇu cã h¹t, ®a nh©n, ®a thuú. C¨n cø vµo sù b¾t mµu người ta chia ra thành : B¹ch cÇu trung tÝnh, b¹chcÇu ­a axit, ­a kiÒm - Vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ, b¹ch cÇu t¹o mÊy hµng rµo b¶o vÖ ? - Sù thùc bµo lµ g× ? - Nh÷ng lo¹i b¹ch cÇu nµo tham gia vµo thùc bµo ?. - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái : - Tế bào B đã chống lại c¸c kh¸ng nguyªn b»ng c¸ch nµo ? - ThÕ nµo lµ kh¸ng nguyªn, kh¸ng thÓ ; sù tương tác giữa kháng nguyªn vµ kh¸ng thÓ theo c¬ chÕ nµo ? - Tế bào T đã phá huỷ c¸c tÕ bµo c¬ thÓ nhiÔm. - HS liên hệ đến kiến bài trước và nêu 5 loại bạch cÇu.. - HS quan s¸t kÜ H 14.1 ; 14.3 và 14.4 kết hợp đọc thông tin SGK, trao đổi nhóm để trả lời câu hái cña GV. + Khi vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ, c¸c b¹ch cÇu t¹o 3 hµng rµo b¶o vÖ. + Thực bào là hiện tượng c¸c b¹ch cÇu h×nh thµnh ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt c¸c vi khuÈn vµo tÕ bµo råi tiªu ho¸ chóng. + B¹ch cÇu trung tÝnh vµ đại thực bào.. KÕt luËn:. - Khi vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ, c¸c b¹ch cÇu b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch t¹o nªn 3 hµng rµo b¶o vÖ : + Sù thùc bµo : b¹ch cÇu trung tÝnh vµ b¹ch cÇu mô nô (đại thực bào) bắt vµ nuèt c¸c vi khuÈn, virut vµo trong tÕ bµo råi tiªu ho¸ chóng. + Limpho B tiÕt ra kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn. + Limpho T ph¸ huû c¸c tÕ bµo c¬ thÓ bÞ nhiÔm vi khuÈn, virut b»ng c¸ch tiết ra các prôtêin đặc hiÖu (kh¸ng thÓ) lµm tan - HS nªu ®­îc : màng tế bào bị nhiễm để + Do hoạt động của bạch vô hiệu hoá kháng. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> vi khuẩn, virut bằng cách cầu : dồn đến chỗ vết thương để tiêu diệt vi nµo ? - Yªu cÇu HS liªn hÖ khuÈn. thùc tÕ : Gi¶i thÝch hiÖn tượng mụn ở tay sưng tấy råi khái ? ?-Hiện tượng nổi hạch khi bÞ viªm ? Hoạt động 2: Miễn dịch - Yêu cầu HS đọc thông - HS dựa vào thông tin tin SGK và trả lời câu SGK để trả lời, sau đó rút ra kÕt luËn. hái : - MiÔn dÞch lµ g× ? - Cã mÊy lo¹i miÔn dÞch ? - Nªu sù kh¸c nhau cña - HS liªn hÖ thùc tÕ vµ tr¶ miÔn dÞch tù nhiªn vµ lêi. miÔn dÞch nh©n t¹o ? - Hiện nay trẻ em đã ®­îc tiªm phßng bÖnh nµo ?HiÖu qu¶ ra sao ?. nguyªn. - L­u ý : b¹ch cÇu ­a axit vµ ­a kiÒm còng tham gia vµo v« hiÖu ho¸ vi khuÈn, virut nh­ng víi mức độ ít hơn.. KÕt luËn: - MiÔn dÞch lµ kh¶ n¨ng c¬ thÓ kh«ng bÞ m¾c 1 bệnh nào đó mặc dù sống ở môi trường có vi khuÈn, virut g©y bÖnh. - Cã 2 lo¹i miÔn dÞch : + MiÔn dÞch tù nhiªn : Tù c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng kh«ng m¾c 1 sè bÖnh (miÔn dÞch bÈm sinh) hoÆc sau 1 lÇn m¾c bÖnh Êy (miÔn dÞch tËp nhiÔm). + MiÔn dÞch nh©n t¹o : do con người tạo ra cho c¬ thÓ b»ng tiªm chñng phßng bÖnh hoÆc tiªm huyÕt thanh.. 3. Kiểm tra đánh giá Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng : C©u 1 : H·y chän 2 lo¹i b¹ch cÇu tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc bµo : a. B¹ch cÇu trung tÝnh. b. B¹ch cÇu ­a axit. c. B¹ch cÇu ­a kiÒm. d. Bạch cầu đơn nhân. e. Limpho bµo. Câu 2 : Hoạt động nào của limpho B. a. TiÕt kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> b. Thùc bµo b¶o vÖ c¬ thÓ. c. Tù tiÕt kh¸ng thÓ b¶o vÖ c¬ thÓ. C©u 3 ; TÕ bµo limpho T ph¸ huû tÕ bµo c¬ thÓ bÞ nhiÔm bÖnh b»ng c¸ch nµo ? a. TiÕt men ph¸ huû mµng. b. Dùng phân tử prôtêin đặc hiệu. c. Dïng ch©n gi¶ tiªu diÖt. 4. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” vÒ Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch.. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>