Giáo án môn Vật lý lớp 11 - Tiết 42: Lực lo - Ren - xơ

<span class='text_page_counter'>(1)</span> Giáo án Vật Lý 11 – Ban cơ bản  Biên soạn : Nguyễn Văn Khai - Trường THPT Cầu Quan  Trang 1. Ngaøy 15/11/09 Tieát 42. Bài 22 . LỰC LO-REN-XƠ I. MUÏC TIEÂU + Phát biểu được lực Lo-ren-xơ là gì và nêu được các đặc trưng về phương, chiều và viết được công thức tính lực Loren-xơ. + Nêu được các đặc trưng cơ bản của chuyển động của hạt mang điện tích trong từ trường đều; viết được công thức tính bán kín vòng tròn quỹ đạo. II. CHUAÅN BÒ Giáo viên: Chuẩn bị các đồ dùng dạy học về chuyển động của hạt tích điện trong từ trường đều. Học sinh: Ôn lại về chuyển động tròn đều, lực hướng tâm và định lí động năng, cùng với thuyết electron về dòng điện trong kim loại. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoạt động 1: Oån định lớp Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ : -Phát biểu quy tắc bàn tay phải ? Biểu thức xác định độ lớn của cảm ứng từ trong lồng ống dây hình trụ có dòng điện chạy qua ?. -Cảm ứng từ tại 1 điểm trong từ trường của dòng điện phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Hoạt động 3 : Tìm hiểu lực Lo-ren-xơ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lực Lo-ren-xơ -Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi khaùi nieäm - Nhaéc laïi khaùi nieäm doøng ñieän. 1. Định nghĩa lực Lo-ren-xơ doøng dieän. Mọi hạt mang điện tích chuyển động - Lập luận để đưa ra định nghĩa lực Lo- - Ghi nhận khái niệm. trong một từ trường, đều chịu tác dụng ren-xô. của lực từ. Lực này được gọi là lực Loren-xơ. - Giới thiệu hình vẽ 22.1 và hướng dẫn - Tiến hành các biến đổi toán học 2. Xác định lực Lo-ren-xơ học sinh tự tìm ra kết quả. để tìm ra lực Lo-ren-xơ tác dụng Lực Lo-ren-xơ do từ trường có cảm ứng  leân moãi haït mang ñieän. từ B tác dụng lên một hạt điện tích q0 - Giới thiệu hình 22.2 và hướng dẫn học - Lập luận để xác định hướng của  sinh rút ra kết luận về hướng của lực Lo- lực Lo-ren-xơ. chuyển động với vận tốc v :   ren-xô. - Có phương vuông góc với v và B ; - Đưa ra kết luận đầy đủ về đặc điểm - Ghi nhận các đặc điểm của lực - Coù chieàu theo qui taéc baøn tay traùi: của lực Lo-ren-xơ. Lo-ren-xô. Để bàn tay trái mở rộng sao cho từ -Yêu cầu học sinh thực hiện C1. -Thực hiện C1: Lực Lo-ren-xơ trường hướng vào lòng bàn tay, chiều từ baèng 0 khi B = 0 , v = 0 hay B // v  -Yêu cầu học sinh thực hiện C2. v khi coå tay đế n ngoù n giữ a laø chieà u cuû a -Thực hiện C2: Lực Lo-ren-xơ . f  B  v và hướng ra phía q0 > 0 và ngược chiều v khi q0 < 0. Lúc trước mặt giấy.. Hoạt động 4 : Tìm hiểu chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -Yêu cầu học sinh nhắc lại phương của - Nêu phương của lực Lo-ren-xơ. lực Lo-ren-xơ. - Yêu cầu học sinh nhắc lại định lí động - Phát biểu và viết biểu thức định naêng. lí động năng. - Nêu công của lực Lo-ren-xơ và rút ra -Ghi nhận đặc điểm về chuyển kết luận về động năng và vận tốc của động của hạt điện tích q0 khối haït. lượng m bay vào trong từ trường . đó chiều của lực Lo-ren-xơ là chiều ngón cái choãi ra. - Có độ lớn: f = |q0|vBsinα. Noäi dung cô baûn II. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều 1. Chuù yù quan troïng Khi hạt điện tích q0 khối lượng m bay . vào trong từ trường với vận tốc v mà chỉ . . chịu tác dụng của lực Lo-ren-xơ f thì f . . với vận tốc v mà chỉ chịu tác luôn luôn vuông góc với v nên f không dụng của lực Lo-ren-xơ. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>  Giáo án Vật Lý 11 – Ban cơ bản  Biên soạn : Nguyễn Văn Khai - Trường THPT Cầu Quan  Trang 2. - Yêu cầu học sinh viết biểu thức định luật II Newton cho trường hợp hạt chuyển động dưới tác dụng của từ trường. - Hướng dẫn học sinh lập luận để dẫn đến kết luận về chuyển động của hạt ñieän tích.. sinh công, động năng của hạt được bảo toàn nghĩa là độ lớn vận tốc của hạt không đổi, chuyển động của hạt là chuyển động đều. -Viết biểu thức định luật II 2. Chuyển động của hạt điện tích trong Newton. từ trường đều Chuyển động của hạt điện tích là chuyển động phẵng trong mặt phẵng -Lập luận để rút ra được kết luận. vuông góc với từ trường. . Trong mặt phẵng đó lực Lo-ren-xơ f . luôn vuông góc với vận tốc v , nghĩa là đóng vai trò lực hướng tâm:. - Yêu cầu học sinh thực hiện C3 ? - Thực hiện C3: B hướng về phía mv 2 f = = |q0|vB Tổng kết lại các ý kiến của học sinh để sau mặt phẳng hình vẽ. R ruùt ra keát luaän chung. Ghi nhaän keát luaän chung. Kết luận: Quỹ đạo của một hát điện tích - Yêu cầu học sinh thực hiện C4 ? - Thực hiện C4: trong một từ trường đều, với điều kiện 2R 2m vận tốc ban đầu vuông góc với từ trường, T  - Giới thiệu một số ứng dụng của lực Lov q0 .B là một đường tròn nằm trong mặt phẵng ren-xô trong coâng ngheä. -Ghi nhận các ứng dụng của lực vuông góc với từ trường, có bán kín mv Lo-ren-xô trong coâng ngheä. R=. | q0 | B. Hoạt động 5: Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Nhắc lại những kiến thức cơ bản. - Nắm được những kiến thức cơ bản. -Yêu cầu học sinh về nhà học bài và làm các bài tập - Nhận nhiệm vụ về nhà thực hiện. từ 3 đến 8 trang 138sgk .. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>