Giáo án môn Sinh học lớp 8 - Tuần 15 đến tuần 35

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Líp 8A: TiÕt: Ngµy d¹y: 8B: TiÕt: 4: Ngµy d¹y: 16/8/09. SÜ sè: SÜ sè: 30/30. TiÕt 15 §«ng m¸u vµ nguyªn t¾c truyÒn m¸u I – Môc tiªu: - HS trình bày được cơ chế đông máu và vai trò của nó trong bảo vệ cơ thể, - Tr×nh bµy ®­îc c¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u vµ c¬ së khoa häc cña nã. - Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ thí nghiệm và hoạt động nhóm để tìm ra kiến thức. - Có ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể, biết xử lý khi bị chảy máu và giúp đỡ người xung quanh. II – ChuÈn bÞ - ChuÈn bÞ tranh phãng to tr. 48, 89 SGK. III – Tiến trình của hoạt động dạy và học 1- KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy c¬ chÕ b¶o vÖ cña b¹ch cÇu. 2- Bµi míi - Mở bài: Trong lịch sử phát triển y học, con người đã biết truyền máu, song rất nhiều trường hợp gây tử vong, Sau này chính con người đã tìm ra nguyên nhân bị tử vong, đó là do khi truyền máu thì máu bị đông lại. Vậy yếu tố nào gây nên và theo c¬ chÕ nµo ? Hoạt động của thầy Hoạt đông của trò Nội dung cần đạt Hoạt đông 1 Tìm hiểu cơ chế đông máu và vai trò của nó - GV yªu cÇu: Hoµn - C¸ nh©n tù nghiªn thành nội dung phiếu cứu thông tin và sơ đồ häc tËp trong SGK -> ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm hoàn - GV ch÷a bµi b»ng thµnh c¸c néi dung. c¸ch: + C¸c nhãm tr×nh bµy - §¹i diÖn nhãm tr×nh bæ sung. bày, thuyết minh sơ đồ + Chiếu phiếu học tập cơ chế đông máu. cña HS råi bæ sung hoµn - Nhãm kh¸c theo dâi thiÖn. nhËn xÐt bæ sung. - Sau cïng GV chiÕu - CÇn ®i s©u vµo c¬ chÕ phiếu học tập kiến thức đông máu chuẩn để HS theo dõi và - Các nhóm theo dõi tù so s¸nh víi kÕt qu¶ phiÕu kiÕn thøc chuÈn, cña m×nh, néi dung bæ sung. đúng bao nhiêu % PhiÕu häc tËp Tìm hiểu về hiện tượng đông máu. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tiªu chÝ 1- HiÖn tượng. Néi dung - Khi bị tương đứt mạch máu -> máu chảy ra một lúc rồi ngừng nhờ một khối máu bịt vết thương.. 2- C¬ chÕ TÕ bµo m¸u -> TiÓu cÇu vì -> Gi¶i phãng Enzim M¸u Ch¶y Huyết tương -> Chất sinh tơ máu. 3- Khái niệm - Đông máu là hiện tượng hình thành khối đông máu hàn kín vết thương 4- Vai trß. - Giúp cơ thể tự bảo vệ chống mất máu khi bị thương. - GV hái: Nh×n c¬ chÕ - C¸ nh©n tù tr¶ lêi c©u KÕt luËn: Néi dung kiÕn đông máu, cho biết. hái -> HS kh¸c nhËn xÐt thøc trong phiÕu häc tËp. + Sự đông máu liên quan và bổ sung tíi yÕu tè nµo cña m¸u ? + Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông m¸u? Hoạt động 2 C¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u - GV nªu c©u hái: a) T×m hiÓu c¸c nhãm + Hồng cầu máu người có - HS tự nghiên cứu thí máu ở người. lo¹i kh¸ng nguyªn nµo ? nghiÖm cña Stayn¬, h×nh + Huyết tương máu của 15.2 SGK người có loại kháng thể - Trao đổi nhóm thống nµo ? Chóng cã g©y kÕt nhÊt c©u tr¶ lêi. dÝnh hång cÇu kh«ng ? - §¹i diÖn nhãm tr×nh + Hoµn thµnh bµi tËp bµy, nhãm kh¸c bæ sung. “ Mối quan hệ cho và - Gọi 2 HS viét sơ đồ “ nhËn gi÷a c¸c nhãm Mèi quan hÖ gi÷a cho vµ m¸u” nhËn gi÷a c¸c nhãm + GV nhận xét đánh giá máu” Kết luận: ở người có 4 phÇn kÕt qu¶ th¶o luËn - HS kh¸c bæ sung. nhãm m¸u A, B, AB, O. cña nhãm - HS rót ra kÕt luËn - Sơ đồ “ Mối quan hệ cho nhËn vµ nhËn gi÷a c¸c nhãm m¸u”. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> b) T×m hiÓu c¸c nguyªn - HS tù vËn dông kiÕn t¾c cÇn tu©n thñ khi thức ở vấn đề 1 trả lời câu truyền máu. hái. - Mét sè HS tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh -> HS kh¸c bæ sung. Yªu cÇu: + Kh«ng ®­îc v× bÞ kÕt dÝnh hång cÇu. + Cã thÓ truyÒn v× kh«ng g©y kÕt dÝnh. + Kh«ng ®­îc truyÒn m¸u cã mÇm bÖnh v× l©y lan. GV nªu c©u hái: + M¸u cã c¶ kh¸ng nguyªn A vµ B cã truyÒn cho người có nhóm máu O ®­íc kh«ng ? V× sao ? + M¸u kh«ng cã kh¸ng nguyªn A vµ B cã thÓ truyền cho người có nhãm m¸u O ®­îc kh«ng ? V× sao ? + M¸u cã nhiÔm c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh ( Vi rót viªm gan B, HIV…) cã thể đem truyền cho người kh¸c ®­îc kh«ng ? V× sao? - GV nhận xét đánh giá phÇn tr¶ lêi cña HS. - GV hái: VËy lµ chóng ta đã giải quyết được vấn đề * HS đọc kết luận SGK. - HS vËn dông kiÕn thøc ban đầu đặt ra chưa ? - Khi bị chảy máu, vấn đề đã học trong bài trả lời. ®Çu tiªn cÇn gi¶i quyÕt lµ g× ?. KÕt luËn: Khi truyÒn m¸u cÇn tu©n theo nguyªn t¾c. + Lùa chän nhãm m¸u cho phï hîp. + KiÓm tra mÇm bÖnh trước khi truyền máu.. 3- Cñng cè kiÕn thøc HS làm bài tập: Hãy đánh dấu vào câu trả lời đúng. 1- Tế bào nào tham gia vào quá trình đông máu: a) Hång cÇu b) B¹ch cÇu c) TiÓu cÇu 2- Máu không đông được là do: a) T¬ m¸u b) Huyết tương c) B¹ch cÇu 3- Người có nhóm máu AB không truyền được cho người có nhóm máu O, A, B vì. a) Nhãm m¸u AB, hång cÇu cã c¶ A vµ B b) nhóm máu AB huyết tương không có c) Nhóm máu AB ít người có. 4- DÆn dß - HS häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc: “ Em cã biÕt” - ¤n l¹i kiÕn thøc hÖ tuÇn hoµn ë líp thó. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 16 TuÇn hoµn m¸u vµ l­u th«ng b¹ch huyÕt I - Môc tiªu - HS tr×nh bµy ®­îc c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña hÖ tuÇn hoµn m¸u vµ vai trß cña chóng. - N¾m ®­îc c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña hÖ b¹ch huyÕt vµ vai trß cña chóng. RÌn kü n¨ng: + Quan s¸t tranh h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc. + Kỹ năng hoạt động nhóm + Vận dụng lý thuyết vào thực tế : xác định vị trí của tim trong lồng ngực. - Giáo dục ý thức bảo vệ tim mạch, tránh tác động mạnh vào tim. II – ChuÈn bÞ - Tranh phãng to h×nh 16.1; 16.2, tranh hÖ tuÇn hoµn cã thªm phÇn b¹ch huyÕt. III – Tiến trình hoạt động dạy và học 1- ổn định và tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: - Em h·y cho biÕt c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cña hÖ tuÇn hoµn m¸u ? 3- Các hoạt động dạy và học: 3.1- Më bµi: H·y cho biÕt c¸c thµnh phÇn cña hÖ tuÇn hoµn m¸u ? M¸u l­u th«ng trong c¬ thÓ nh­ thÕ nµo vµ tim cã vai trß g× ? 3.2- Các hoạt động dạy và học Hoạt động dạy Hoạt động học N«i dung. Hoạt động 1 T×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ hÖ tuÇn hoµn m¸u - GV nªu c©u hái: - C¸ nh©n tù nghiªn cøu a) CÊu t¹o hÖ tuÇn hoµn + HÖ tuÇn hoµn gåm h×nh 16.1 SGK -> ghi nhí nh÷ng thµnh phÇn nµo ? kiÕn thøc. + Cấu tạo mỗi thành - Trao đổi nhóm -> thống phần đó như thế nào ? nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu: + Sè ng¨n tim, vÞ trÝ, mµu s¾c. + Tên động mạch, tĩnh m¹ch chÝnh. - GV cho líp ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, b»ng c¸ch chØ vµ thuyÕt minh tranh phãng. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> to. - GV đánh giá kết quả cña c¸c nhãm vµ ph¶i l­u ý HS + Víi tim: Nöa ph¶i chứa máu đỏ thẫm, nửa trái chứa máu đỏ tươi. + Cßn hÖ m¹ch: Kh«ng ph¶i mµu xanh lµ tÜnh mạch, màu đỏ là máu động mạch.. - GV yªu cÇu: Tr¶ lêi 3 c©u hái trong SGK tr. 51. - GV quan sát các nhóm> nhắc nhở nhóm yếu để hoµn thµnh bµi tËp.. - GV cho líp ch÷a bµi.. - GVđánh giá kết quả c¸c nhãm, bæ sung kiÕn thøc cho hoµn chØnh.. KÕt luËn: HÖ tuÇn hoµn gåm tim vµ hÖ m¹ch. - Tim: + Cã 4 ng¨n: 2 t©m thÊt, 2 t©m nhÜ. + Nửa phải chứa máu đỏ thÉm, nöa tr¸i chøa m¸u đỏ tươi. - HÖ m¹ch: + §éng m¹ch: XuÊt ph¸t tõ t©m thÊt + TÜnh m¹ch: Trë vÒ t©m nhÜ. + Mao mạch: Nối động m¹ch vµ tÜnh m¹ch. - HS quan s¸t h×nh 16.1 b- Vai trß cña hÖ tuÇn l­u ý chiÒu ®i cña mòi tªn hoµn và màu máu trong động m¹ch, tÜnh m¹ch. - Trao đổi nhóm -> thống nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu: + §iÓm xuÊt ph¸t vµ kÕt KÕt luËn thóc mçi vßng tuÇn hoµn. - Tim lµm nhiÖm vô co + Hoạt động trao đổi chất bóp tạo lực đẩy -> đẩy t¹i phæi vµ c¸c c¬ quan m¸u. trong c¬ thÓ. - HÖ m¹ch: DÉn m¸u tõ - Đại diện nhóm trình bày tim đến các tế bào và từ kÕt qu¶ trªn tranh -> c¸c c¸c tÕ bµo trë vÒ tim. nhãm nhËn xÐt bæ sung. + Vßng tuÇn hoµn lín: -> HS tù rót ra kÕt luËn. Tõ t©m thÊt tr¸i -> c¬ quan ( trao đổi chất) -> t©m nhÜ ph¶i. + Vßng tuÇn hoµn nhá: Tõ t©m thÊt ph¶i -> phæi ( trao đổi khí) -> tâm nhĩ tr¸i. - M¸u l­u th«ng trong toµn bé c¬ thÓ lµ nhê hÖ tuÇn hoµn.. Hoạt động 2 T×m hiÓu vÒ hÖ m¹ch huyÕt. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - GV cho HS quan s¸t tranh -> giíi thiÖu vÒ hÖ bạch huyết để HS nắm ®­îc mét c¸ch kh¸i qu¸t hÖ b¹ch huyÕt. - GV nªu cÊu hái: + HÖ b¹ch huyÕt gåm nh÷ng thµnh phÇn cÊu t¹o nµo ? - GV nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña HS. - GV gi¶ng gi¶i thªm H¹ch b¹ch huyÕt nh­ mét m¸y läc, khi b¹ch huyÕt ch¶y qua c¸c vËt l¹ lät vµo c¬ thÓ ®­îc gi÷ lại. Hạch thường tập trung ë cöa vµo c¸c t¹ng, c¸c vïng khíp. - GV nªu cÊu hái: + M« t¶ ®­êng ®i cña b¹ch huyÕt trong ph©n hÖ lín vµ nhá ? + HÖ b¹ch huyÕt cã vai trß g× ? - GV gi¶ng gi¶i thªm: Bach huyÕt cã thµnh phần tương tự như huyết tương, không chứa hồng cÇu vµ b¹ch cÇu. B¹ch huyÕt liªn hÖ mËt thiÕt víi hÖ tÜnh m¹ch cña vßng tuÇn hoµn vµ bæ sung cho nã.. a- CÊu t¹o hÖ b¹ch huyÕt. - HS nghiªn cøu h×nh 16.2 vµ th«ng tin SGK -> tr¶ lêi c©u hái b»ng c¸ch chØ trªn tranh vÏ. - HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung -> rót ra kÕt luËn.. - HS nghiªn cøu SGK -> trao đổi nhóm hoàn thành c©u tr¶ lêi. Yªu c©u: ChØ ra ®iÓm thu b¹ch huyÕt ®Çu tiªn vµ n¬i đổ cuối cùng. - C¸c nhãm tr×nh bµy trªn h×nh vÏ -> nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung -> HS rót ra kÕt luËn.. Kết luận chung: HS đọc kÕt luËn SGK 4- Cñng cè kiÕn thøc Đánh dấu vào câu trả lời đúng 1- HÖ tuÇn hoµn gåm: a) §éng m¹ch, tÜnh m¹ch vµ tim. b) Tâm nhĩ, tâm thất, động mạch và tĩnh mạch. c) Tim vµ hÖ m¹ch.. Lop8.net. KÕt luËn: HÖ b¹ch huyÕt gåm: - Mao m¹ch b¹ch huyÕt. - M¹ch b¹ch huyÕt, tÜnh m¹ch m¸u. - H¹ch b¹ch huyÕt. - èng b¹ch uyÕt t¹o thµnh 2 ph©n hÖ: Ph©n hÖ lín vµ ph©n hÖ nhá. b- Vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt. KÕt luËn: - Ph©n hÖ b¹ch huyÕt nhá: Thu b¹ch huyÕt ë nöa trªn bªn ph¶i c¬ thÓ -> tÜnh m¹ch m¸u. - Ph©n hÖ b¹ch huyÕt lín: Thu b¹ch huyÕt ë phÇn cßn l¹i cña c¬ thÓ. Vai trß: HÖ b¹ch huyÕt cïng víi hÖ tuÇn hoµn m¸u thùc hiÖn chu tr×nh luân chuyển môi trường trong cña c¬ thÓ vµ tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2- M¸u l­u chuyÓn trong toµn c¬ thÓ lµ do: a) Tim co bãp ®Èy vµo hÖ m¹ch. b) HÖ m¹ch dÉn m¸u ®i kh¾p c¬ thÓ. c) Cơ thể luôn cần chất dinh dưỡng. d) ChØ a vµ b e) C¶ a, b vµ c. 3- §iÓm xuÊt ph¸t cña hÖ b¹ch huyÕt lµ: a) Mao m¹ch b¹ch huyÕt. b) C¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. c) Mao m¹ch b¹ch huyÕt ë c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. 5 – Bµi tËp vÒ nhµ - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “ Em cã biÕt” - Ôn tập lại cấu tạo của tim và mạch ở động vật.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 17 Tim vµ m¹ch m¸u I – Môc tiªu - HS chØ ra ®­îc c¸c ng¨n tim, van tim. - Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i m¹ch m¸u. - Trình bày rõ đặc điểm các pha trong chu kì co giãn tim. RÌn kü n¨ng: + T­ duy suy ®o¸n, dù ®o¸n. + Tæng hîp kiÕn thøc. + Vận dụng lý thuyết. Tập đếm nhịp tim lúc nhỉ và sau khi hoạt động. - Giáo dục ý thức bảo vệ tim mạch, trong các hoạt động tránh làm tổn thương tim, m¹ch m¸u. II – ChuÈn bÞ - M« h×nh tim - Tranh hình 17.2 phóng to, tranh cắt ngang qua động mạch, tĩnh mạch - Tranh h×nh 17.3 SGK III – Tiến trình hoạt đông dạy và học 1- ổn định và tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: - Vai trß cña tim trong hÖ tuÇn hoµn m¸u lµ g× ? - HÖ b¹ch huyÕt cã vai trß nh­ thÕ nµo ? 3- Các hoạt động dạy và học 3.1- Mở bài: Chúng ta đã biết tim có vai trò quan trọng, đó là co bóp đẩy máu. Vậy tim phải có cấu tạo như thế nào để đảm bảo chức năng đẩy máu đó. 3.2- Các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Hoạt động1 T×m hiÓu cÊu t¹o cña tim - GV nªu c©u hái: - HS tù nghiªn cøu h×nh 17.1 a) CÊu t¹o ngoµi SGK kÕt hîp víi m« h×nh -> + Tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cña tim ? Xác định cấu tạo tim. - Mét vµi HS tr¶ lêi (Minh häa h×nh ¶nh m« h×nh ) HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV bæ sung thªm: Cã mµng tim bao bäc bªn ngoµi.. - GV yªu cÇu: + Hoµn thµnh b¶ng 17.1 + Dù ®o¸n xem: Ng¨n tim nµo cã thµnh c¬ dµy nhÊt vµ ng¨n nµo cã thµnh c¬ tim máng nhÊt? + Dù ®o¸n: Gi÷a c¸c ng¨n tim vµ trong c¸c m¹ch m¸u ph¶i cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo để máu chỉ bơm theo mét chiÒu? - GV ghi l¹i dù ®o¸n cña mét vµi nhãm lªn b¶ng - GV hái: C¸c em so s¸nh vµ xem dù ®o¸n của mình đúng hay sai ? - CÇn l­u ý: + nÕu HS dù ®o¸n sai thì đẻ các em trình bµy ý kiÕn. + ChÝnh c¸c nhãm dù đoán đúng sẽ bổ sung cho nhãm sai. - GV ch÷a b¶ng 17. > HS tù söa ch÷a. - Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña tim ?. KÕt luËn:. - HS dù ®o¸n c©u hái trªn c¬ sở kiến thức bài trước. - Thèng nhÊt trong nhãm dù ®o¸n vµ cã lêi gi¶i thÝch. - Mµng tim bao bäc bªn ngoµi tim. - T©m thÊt lín -> phÇn đỉnh tim b) CÊu t¹o trong. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ dù ®o¸n cña m×nh.. - Th¶o luËn toµn líp - HS nÕu ®­îc: + Sè ng¨n + Thµnh tim + Van tim -> HS tù rót ra kÕt luËn.. KÕt luËn: - Tim 4 ng¨n. - Thµnh c¬ t©m thÊt dµy h¬n thµnh c¬ t©m nhÜ (T©m thÊt tr¸i cã thµnh c¬ dµy nhÊt).. - HS tr¶ lêi -> HS kh¸c bæ sung. Yªu cÇu: Thµnh t©m thÊt tr¸i - Gi÷a t©m nhÜ víi t©m dày nhất vì đẩy máu vào động thất và giữa tâm thất với động mạch có van mạch chủ đi khắp cơ thể. > m¸u l­u th«ng theo mét chiÒu.. - VËy cÊu t¹o tim phï hîp víi chøc n¨ng. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo ?. Hoạt động 2 T×m hiÓu cÊu t¹o m¹ch m¸u - GV yªu cÇu: - C¸ nh©n tù nghiªn cøu h×nh + Hoµn thµnh néi dung 17.2 SGK. - Trao đổi nhóm hoàn thành phiÕu häc tËp, tr¶ lêi phiÕu häc tËp. c©u hái. + ChØ ra sù kh¸c nhau - TiÕp tôc th¶o luËn tr¶ lêi c©u gi÷a c¸c lo¹i m¹ch ? hái. + Sù kh¸c nhau ®­îc Yªu cÇu: sù kh¸c nhau ë gi¶i thÝch nh­ thÕ nµo nh÷ng néi dung cô thÓ trong ? phiÕu. + GV cho th¶o luËn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, toµn líp vÒ kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c bæ sung. c¸c nhãm. - HS tù rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: Trong phiÕu + §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ häc tËp. hoµn tiÖn kiÕn thøc. Néi dung 1- CÊu t¹o - Thµnh m¹ch - Lßng trong - §Æc ®iÓm Chøc n¨ng. §éng m¹ch - 3 líp Dµy. TÜnh m¹ch. M« liªn kÕt C¬ tr¬n BiÓu b×. - HÑp - động mạch chủ lớn, nhiều động mạch nhỏ. Mao m¹ch. M« liªn kÕt - 3 l¬p Máng. C¬ tr¬n BiÓu b×. - Réng - Cã van 1 chiÒu. đảy máu từ tim đến các Dẫn máu từ khắp các c¬ quan, vËn tèc vµ ¸p tÕ bµo vÒ tim, v©n tèc lùc lín vµ ¸p lùc nhá.. Hoạt động 3 Chu k× co d·n cña tim - GV yªu cÇu: - C¸ nh©n nghiªn cøu SGK råi trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. + Lµm bµi tËp : SGK + Chu kú tim gåm Yªu cÇu nªu ®­îc: mÊy pha ? + Mét chu k× gåm ba pha, thêi gian + Sự hoạt đông co dãn hoạt động bằng thời gian nghỉ. của tim liên quan đến - Đại diện nhóm trình bày kết quả. Lop8.net. - 1 líp biÓu b× máng. - HÑp nhÊt - Nhá ph©n nh¸nh nhiÒu Trao đổi chất với c¸c tÐ bµo.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> sù vËn chuyÓn m¸u nh­ thÕ nµo ? - GV đánh giá kết quả hoạt động nhóm -> hoµn thµnh kiÕn thøc. - Trung b×nh: 75 nhÞp/ph - GV gi¶i thÝch thªm: ChØ sè nhÞp tim phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. - T¹i sao tim ho¹t động suốt cuộc đời mà kh«ng mÖt mái ?. trªn tranh h×nh 17.3. - Nhãm kh¸c bæ sung. - HS dựa vào chu kì tim để giải thÝch c©u hái. - HS đọc kết luận SGK.. KÕt luËn: Chu k× tim gåm 3 pha. - Pha co t©m nhÜ ( 0,1s): m¸u tõ t©m nhÜ -> t©m thÊt. - Pha co t©m thÊt (0,3s): m¸u tõ t©m thất vào động m¹chchñ. - Pha d·n chung ( 0,4s): m¸u ®­îc hót tõ t©m nhÜ -> t©m thÊt.. 4 – Cñng cè luyÖn tËp: §¸nh dÊu + vµo chỉ câu trả đúng trong các câu sau: a) Có 2 loại mạch mau là động mạch và tĩnh mạch. b) Có 3 loại mạch là động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. c) §éng m¹ch cã lßng lín h¬n tÜnh m¹ch.. d) Mao m¹ch cã thµnh máng chØ g«mg 1 líp biÓu b×. 5- Bµi tËp vÒ nhµ - Häc bµi tr¶ lêi theo c©u hái vµ bµi tËp SGK - §äc môc: “ Em cã biÕt”. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 18 KiÓm tra 45 phót I – Môc tiªu - Nhằm đánh giá sự nhận thức của HS về môn sinh học thông qua các chương đã ®­îc häc. - RÌn cho HS kü n¨ng lµm c¸c lo¹i bµi tr¾c nghiÖm. II – Bµi kiÓm tra §Ò Ch½n I – PhÇn tr¾c nghiÖm: ( 4 ®iÓm) Câu 1: Đánh dấu + vào ô trống chỉ câu đúng: Khi nói về chức năng của tế bào; a) Tế bào có chức năng thực hiện trao đổi chất giữa tế bào với môi trường trong cña c¬ thÓ. b) Ti thÓ cã chøc n¨ng liªn hÖ gi÷a c¸c bµo quan. c) Nhân điều khiển mọi hoạt động của tế bào. d) Lưới nội chất giữ vai trò quan trọng trong phân bào. C©u 2: §¸nh dÊu + vµo «. chỉ câu rả lời đúng nhất:. 1. Điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân là gì ? a) Về kích thước ( xương chân dài hơn) b) §ai vai vµ ®ai h«ng cã cÊu t¹o kh¸c nhau. c) Sự sắp xếp và đặc điểm hình thái của xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn ch©n. d) C¶ a, b vµ c. 2. Khớp động linh hoạt hơn khớp bán động là do: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> a) Khớp động có diện khớp ở 2 đầu xương tròn và lớn có sụn trơn bóng. b) Gi÷a khíp cã bao chøa dÞch. c) Diện khớp của khớp bán động phẳng và hẹp. d) C¶ a, b vµ c. C©u 3: §¸nh dÊu + vµo «. chỉ câu rả lời đúng nhất trong các câu sau:. 1. Gặp người bị tai nạn gãy xương phải làm gì ? a) Nắn lại ngay chỗ xương bị gãy. b) Chở ngay đến bệnh viện. c) §Æt n¹n nh©n n»m yªn. d) TiÕn hµnh s¬ cøu. 2. Phương pháp sơ cứu người bị gãy xương cẳng tay là: a) Buộc định vị ngay chỗ bị gãy xương bằng gạc. b) Lót gạc phía trong ở 2 chỗ đầu xương gãy trước khi đặt nẹp gỗ rồi buộc định vị. c) Đặt nẹp gỗ vào xương gãy để gạc ra bên ngoài rồi buộc chặt. d) C¶ a vµ b. C©u 4: §¸nh dÊu + vµo « chỉ câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: 1. Chức năng của huyết tương là gì ? a) Tham gia vận chuyển các chất dinh dưỡng, hoocmon, kháng thể và các chÊt kho¸ng. b) Tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt th¶i. c) Tiªu huû c¸c chÊt th¶i, thõa do tÕ bµo ®­a ra. d) C¶ a vµ b. 2. Tại sao máu từ phổi về tim đỏ tươi, máu từ các tế bào về tim đỏ thẫm ? a) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu CO2, m¸u tõ tÕ bµo vÒ tim mang nhiÒu O2. b) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu O2, m¸u tõ c¸c tÕ bµo vÒ tim kh«ng co CO2.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> c) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu O2, m¸u tõ c¸c tÕ bµo vÒ tim mang nhiÒu CO2. d) C¶ a vµ b. Câu 5: Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống … thay cho các số 1, 2, 3, … để hoàn chØnh c¸c c©u sau: M¸u gåm …(1) … chiÕm 55% vµ c¸c …(2) … chiÕm 45%. C¸c tÕ bµo m¸u gåm …(3) … b¹ch cÇu vµ tiªu cÇu. Hång cÇu vËn chuyÓn çi vµ …(4) … II – PhÇn tù luËn: ( 6 ®iÓm) Bài 1: Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể. Bài 2: Cơ chế của việc đông máu là gì ? Bµi 3: M« t¶ ®­êng ®i cña m¸u trong vßng tuÇn hoµn nhá vµ trong vßng tuÇn lín. §Ò LÎ I – PhÇn tr¾c nghiÖm: ( 4 ®iÓm) Câu 1: Đánh dấu + vào ô trống chỉ câu đúng: Khi nói về chức năng của tế bào; a) Nhân điều khiển mọi hoạt động của tế bào. b) Tế bào có chức năng thực hiện trao đổi chất giữa tế bào với môi trường trong cña c¬ thÓ. c) Ti thÓ cã chøc n¨ng liªn hÖ gi÷a c¸c bµo quan. d) Lưới nội chất giữ vai trò quan trọng trong phân bào. C©u 2: §¸nh dÊu + vµo « chỉ câu rả lời đúng nhất: 1. Điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân là gì ? a) §ai vai vµ ®ai h«ng cã cÊu t¹o kh¸c nhau. b) Về kích thước ( xương chân dài hơn) c) Sự sắp xếp và đặc điểm hình thái của xương cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn ch©n. d) C¶ a, b vµ c. 2. Khớp động linh hoạt hơn khớp bán động là do: a) Gi÷a khíp cã bao chøa dÞch. b) Diện khớp của khớp bán động phẳng và hẹp.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> c) Khớp động có diện khớp ở 2 đầu xương tròn và lớn có sụn trơn bóng. d) C¶ a, b vµ c. C©u 3: §¸nh dÊu + vµo « chỉ câu rả lời đúng nhất trong các câu sau: 1. Gặp người bị tai nạn gãy xương phải làm gì ? a) §Æt n¹n nh©n n»m yªn. b) TiÕn hµnh s¬ cøu. c) Nắn lại ngay chỗ xương bị gãy. d) Chở ngay đến bệnh viện. 2. Phương pháp sơ cứu người bị gãy xương cẳng tay là: a) Buộc định vị ngay chỗ bị gãy xương bằng gạc. b) Lót gạc phía trong ở 2 chỗ đầu xương gãy trước khi đặt nẹp gỗ rồi buộc định vị. c) C¶ a vµ b. d) Đặt nẹp gỗ vào xương gãy để gạc ra bên ngoài rồi buộc chặt C©u 4: §¸nh dÊu + vµo « chỉ câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: 1. Chức năng của huyết tương là gì ? a) Tiªu huû c¸c chÊt th¶i, thõa do tÕ bµo ®­a ra. b) Tham gia vận chuyển các chất dinh dưỡng, hoocmon, kháng thể và các chÊt kho¸ng. c) Tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt th¶i. d) C¶ b vµ c 2. Tại sao máu từ phổi về tim đỏ tươi, máu từ các tế bào về tim đỏ thẫm ? CO2. CO2.. a) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu O2, m¸u tõ c¸c tÕ bµo vÒ tim kh«ng co b) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu O2, m¸u tõ c¸c tÕ bµo vÒ tim mang nhiÒu c) C¶ a vµ d.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> O2.. d) M¸u tõ phæi vÒ tim mang nhiÒu CO2, m¸u tõ tÕ bµo vÒ tim mang nhiÒu. Câu 5: Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống … thay cho các số 1, 2, 3, … để hoàn chØnh c¸c c©u sau: M¸u gåm …(1) … chiÕm 55% vµ c¸c …(2) … chiÕm 45%. C¸c tÕ bµo m¸u gåm …(3) … b¹ch cÇu vµ tiªu cÇu. Hång cÇu vËn chuyÓn çi vµ …(4) … II – PhÇn tù luËn: ( 6 ®iÓm) Bài 1: Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể. Bài 2: Cơ chế của việc đông máu là gì ? Bµi 3: M« t¶ ®­êng ®i cña m¸u trong vßng tuÇn hoµn nhá vµ trong vßng tuÇn lín.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngµy so¹n: Gi¶ng ngµy:. TiÕt 19 VËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch. VÖ sinh hÖ tuÇn hoµn I- Môc tiªu - Tr×nh bµy ®­îc c¬ chÕ vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch. - ChØ ra ®­îc c¸c t¸c nh©n g©y h¹i còng nh­ c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh vµ rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch. - Cã ý thøc phßng tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i vµ ý thøc rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch. II – ChuÈn bÞ - Tranh h×nh 18.1 SGK. III – Tiến trình hoạt động dạy và học 1 – ổn định tổ chức: 2 – KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tim. V× sao m¸u l­u th«ng chØ ®i theo mét chiÒu. - Tại sao tim hoạt động suốt cuộc đời mà không mệt mỏi ? 3 – Bµi míi: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1 Sù vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch - GV nªu c©u hái: + Lùc chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo 1 chiÒu trong hÖ m¹ch ®­îc t¹o ra tõ ®©u ? + HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch rÊt nhá mµ m¸u vÉn vËn chuyÓn ®­îc qua tÜnh. - C¸ nh©n tù nghiªn cøu th«ng tin vµ h×nh thµnh 18.1; 18.2 SGK ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm -> thống nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu chØ ra: + Lùc ®Èy ( HuyÕt ¸p).. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> m¹ch vÒ tim lµ nhê t¸c + VËn tèc m¸u trong hÖ động chủ yếu nào ? m¹ch. + Phèi hîp víi van tim. - GV cã thÓ chia nhá c©u hái: + HuyÕt ¸p lµ g× ? T¹i sao huyÕt ¸p lµ chØ sè biÓu thÞ søc kháe ? + Vân tốc máu ở động m¹ch, tÜnh m¹ch kh¸c nhau lµ do ®©u ? - GV ch÷a bµi: cho líp - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy thảo luận -> GV đánh giá đáp án -> nhóm khác kÕt qu¶, bæ sung hoµn nhËn xÐt vµ bæ sung. thiÖn kiÕn thøc. - GV nh¾c HS: ChÝnh sù vËn chuyÓn m¸u qua hÖ mạch là cơ sở để rèn luyÖn b¶o vÖ tim m¹ch -> chuyển sang hoạt động 2.. KÕt luËn: M¸u vËn chuyÓn qua hÖ m¹ch lµ nhê: søc ®Èy cña tim, ¸p lùc trong m¹ch vµ vËn tèc m¸u. - HuyÕt ¸p: ¸p lùc cña m¸u lªn thµnh m¹ch ( Do t©m thÊt co vµ d·n, cã huyÕt ¸p tèi ®a vµ huyÕt ¸p tèi thiÓu). - ở động mạch: Vận tốc m¸u lín nhê sù co d·n cña thµnh m¹ch. - ë tÜnh m¹ch: M¸u vËn chuyÓn nhê: + Co bãp cña c¸c c¬ quanh thµnh m¹ch. + Søc hót cña lång ngùc khi hÝt vµo. + Søc hót cña t©m nhÜ khi d·n ra. + Van 1 chiÒu.. Hoạt động 2 VÖ sinh hÖ tim m¹ch - GV nªu c©u hái: + H·y chØ ra t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tim m¹ch ? + Trong thực tế em đã gặp người bị tim mạch ch­a ? vµ nh­ thÕ nµo ? - GV cho c¸c nhãm th¶o luËn, l­u ý liªn hÖ thùc tÕ. - GV đánh giá và bổ sung kiÕn thøc.. - C¸ nh©n nghiªn cøu a) C¸c t¸c nh©n g©y h¹i th«ng tin trong SGK tr.59 cho hÖ tim m¹ch -> ghi nhí kiÕn thøc. - Trao đổi nhóm thống nhÊt c©u tr¶ lêi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy -> nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS cã thÓ kÓ: nhåi m¸u. Lop8.net. KÕt luËn: Cã nhiÒu t¸c nh©n bªn ngoµi vµ trong cã h¹i cho tim m¹ch. - KhuyÕt tËt tim, phæi x¬..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - GV yªu cÇu: + CÇn b¶o vÖ tim m¹ch nh­ thÕ nµo ? + Cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo rÌn luyÖn tim m¹ch ? + Bản thân em đã rèn luyện chưa ? và đã rèn luyÖn nh­ thÕ nµo ? + NÕu em ch­a cã h×nh thøc rÌn luyÖn th× qua bµi häc nµy em sÏ lµm g× ? - GV cho HS th¶o luËn -> l­u ý tíi kÕ ho¹ch rÌn luyÖn cña HS.. c¬ tim, mì cao trong - Sèc m¹nh, mÊt m¸u m¸u, huyÕt ¸p cao, huyÕt nhiÒu, sèt cao… ¸p thÊp. - ChÊt kÝch thÝch m¹nh, thức ăn nhiều mỡ động vËt. - Do luyÖn tËp thÓ thao qu¸ søc. - Mét sè vi rót, vi khuÈn. b) BiÖn ph¸p b¶o vÖ vµ - HS nghiªn cøu th«ng tin rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch vµ b¶ng 18.2 SGK. - Trao đổi nhóm thống nhÊt c©u tr¶ lêi. - BiÖn ph¸p rÌn luyÖn lµ cña mçi HS cho phï hîp. - C¸c nhãm tr×nh bµy vµ KÕt luËn: mét sè c¸ nh©n nªu ý - Tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y kiÕn -> nhãm kh¸c bæ h¹i. sung. - T¹o cuéc sèng tinh thÇn tho¶i m¶i, vui vÎ. - Lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc rÌn luyÖn phï hîp. - Cần rèn luyện thường xuyên để nâng dần sức chịu đựng của tim mạch - HS đọc kết luận chung và cơ thể. cuèi bµi.. 4- Cñng cè kiÕn thøc: - Lùc ®Èy chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo mét chiÒu tronghÖ m¹ch đã được tạo ra từ đâu và như thế nào ? - Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i cho tim m¹ch. - Nªu c¸c biÖn ph¸p rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch. 5- Bµi tËp vÒ nhµ: - Häc vµ tr¶ lêi theo c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - ChuÈn bÞ thùc hµnh theo nhãm: b¨ng, g¹c, b«ng, d©y cao su, v¶i mÒm.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. TiÕt 20 Thùc hµnh: S¬ cøu cÇm m¸u I – Môc tiªu - Phân biệt vết thương làm tổn thương động mạch, tĩnh mạch, mao mạch Rèn luyện: - Băng bó vết thương - Biết cách ga rô và nắm được những qui định khi đặt ga rô II – ChuÈn bÞ - B¨ng, g¹c, b«ng, d©y cao su máng, v¶i mÒm s¹ch III – Tiến trình hoạt động dạy và học 1 – ổn định tổ chức 2 – KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ dông cô cña c¸c nhãm 3 – Bµi míi: 3.1 – Më bµi: Chóng ta ®ac biÕ vËn tèc m¸u ë mçi lo¹i m¹ch lµ kh¸c nhau. VËy khi bị tổn thương chúng ta xử lý như thế nào ? 3.1 – Các hoạt động dạy và học: Hoạt động dạy. Hoạt động học. Néi dung. Hoạt động 1 T×m hiÓu vÒ c¸c d¹ng ch¶y m¸u - GV th«ng b¸o vÒ c¸c d¹ng ch¶y m¸u lµ: + Ch¶y m¸u mao m¹ch + Ch¶y m¸u tÜnh m¹ch + Chảy máu động mạch - Em h·y cho biÕt biÓu. - C¸ nh©n ghi nhËn 3 d¹ng ch¶y m¸u. - B»ng kiÕn thøc thùc tÕ và suy đoán -> trao đổi nhãm tr¶ lêi c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr×nh Cã 3 d¹ng ch¶y m¸u:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>