Giáo án dạy Ngữ văn 11 tiết 46, 47: Hạnh phúc của một tang gia (trích “số đỏ”) -Vũ Trọng Phụng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tiết PPCT: 46, 47 Ngày soạn : Ngày dạy:. HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA (Trích “Số Đỏ”). -Vũ Trọng PhụngI. Mục tiêu : Giúp HS - Phân tích được cảnh đám tang và những chân dung hài hước của tang gia ,từ đó hiểu được ý nghĩa phê phán hiện thực sâu sắc của đoạn trích : vạch trần những cái giả dối ,thối đạo đức giả trong gia đình và xã hội tư sản thành thị đương thời . -Phân tích được những nét đặc sắc trong nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng qua đoạn trích .. II. Phương pháp : Thảo luận ,thuyết giảng. III. Phương tiện : SGK,SGV. IV. Các hoạt động trên lớp: 1.Kiểm tra bài cũ: a/Phân tích hình tượng nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm “chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân? b/ Cảnh cho chữ diễn ra như thế nào ? Vì sao tác giả gọi đây là cảnh tượng xưa nay chưa từng có?. 2.Giảng bài mới: *Lời vào bài:Trong giai đoạn văn học 30-45 bên cạnh những tác phẩm vh theo khuynh hướng lãng mạn như “chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân , “hai đứa trẻ”của Thạch Lam vẫn còn những tác phẩm theo thiên hướng văn học hiện thực phê phán .Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu 1 tác giả văn học theo thiên hướng này .Đó là Vũ Trọng Phụng với tác phẩm Số đỏ.. T G. HĐ của GV. HĐ của HS. NOÄI DUNG. HÑ1: HS tìm hieåu chung veà I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: taùc phaåm - Vũ Trọng Phụng (1912-1939) sinh tại Hà Nội, trong một gia đình nghèo. HS hoạt động độc lập, dựa - Ông sống chật vật bằng nghề viết báo, vào phần Tiểu dẫn, HS đại viết văn chuyên nghiệp; và qua đời trong dieän trình baøy bệnh tật, nghèo khó. - Là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng. Ông nổi tiếng về tiểu thuyết, truyện ngắn và đặc biệt thành công ở thể Caùc HS coøn laïi nhaän xeùt, loại phóng sự. - Vũ trọng Phụng để lại nhiều kiệt tác: Số boå sung. đỏ, Giông tố, Vỡ đê, Cơm thầy cơm cô… 2. Tác phẩm: Tiểu thuyết Số đỏ được đăng ở Hà Nội ? Trình bày những hiểu báo từ số 40 ngày 7-10-1936 và in thành sách lần đầu vào năm 1938. bieát cuûa em veà taùc phaåm Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, Số đỏ. thuộc chương XV của tiểu thuyết Số đỏ. HS đại diện trình bày. HĐ1: Hướng dẫn HS tìm hieåu chung veà taùc phaåm ? Dựa vào phần Tiểu dẫn SGK và những hiểu biết của mình, hãy giới thiệu những nét chính về tác giả Vuõ Troïng Phuïng. ? Giới thiệu các tác phẩm tieâu bieåu cuûa oâng. GV thoâng tin boå sung, khaùi quaùt. ? Xác định vị trí đoạn trích Haïnh phuùc moät tang gia.. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Ý nghĩa nhan đề đoạn trích: Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå Nhan đề Hạnh phúc của một tang gia sung vaø ghi nhaän. chứa đựng mâu thuẫn trào phúng, hàm chứa tiếng cười chua chát, vừa kích thích Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> trí tò mò của độc giả vừa phản ánh một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn. GV goïi HS tóm tắt văn bản Yeâu caàu caùc HS coøn laïi xaùc ñònh boá cuïc vaø khaùi 1 HS tóm tắt văn bản quát nội dung đoạn trích. GV nhaän xeùt, khaùi quaùt.. 2. Chân dung những con người trong tang lễ - những chân dung biếm họa: a). Những thành viên trong gia đình cụ cố Tổ. - Cụ cố Hồng – con trai cụ cố tổ: + Ung dung hút thuốc phiện, lảm nhảm một câu vô nghĩa: “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi” Maâu thuaãn traøo phuùng + Mơ màng đến lúc được diễn trò già cả, được thể hiện qua nhan đề để thiên hạ trầm trồ khen ngợi. đoạn trích như thế nào ?  Bất hiếu, háo danh, ngu dốt, quái HĐ2: HS đọc – hiểu văn gở baûn. GV thuyeát giaûng boå sung, - Ông Văn Minh – Cháu đích tôn: định hướng khai thác đoạn + Lo mời luật sư để cái chúc thư chia trích qua ý nghĩa nhan đề. HS hoạt động độc lập. gia tài được thực hành. + Lo lắng không biết xử trí thế nào với Haïnh phuùc chung cuûa gia 2 cái tội nhỏ,1 cái ơn to của Xuân Tóc đỏ ñình cuï toå laø gì ? + Phân vân, vò đầu bứt tóc, vẻ mặt đăm Qua đó cho thấy thái độ của đăm chiêu chiêu hợp với nhà có tang. HS đại diện trình bày. tác giả ra sao?  Bản chất giả dối, bất nhân, vô đạo. HĐ2: Hướng dẫn HS đọc – hiểu văn bản.. - Bà Văn Minh: + Sốt ruột vì chưa được mặc đồ xô gai tân thời. + Sung sướng vì đây là dịp lăng xê các mốt tang phục của tiệm may Âu Hoá.  Đám tang là cơ hội trưng diện, cơ hội kiếm tiền.. Ngoài hạnh phúc chung, moãi thaønh vieân trong vaø ngoài gia đình cụ Tổ còn coù nieàm vui rieâng. Haõy chæ ra nieàm vui rieâng cuûa caùc nhaân vaät naøy? Thật mỉa mai, chua chát. HS hoạt động độc lập.. HS đại diện trình bày.. Lop11.com. - Cô Tuyết + Vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt vì chưa nhìn thấy người tình. + Được dịp mặc bộ y phục “Ngây thơ”  Có cơ hội để gỡ lại danh dự của một cô gái “vẫn còn nửa chữ Trinh”. - Cậu Tú Tân Sướng điên người lên vì có dịp dùng cái máy ảnh, được “tập làm đạo diễn”.  Đám tang trở thành nơi biểu diễn thú chơi thời thượng. - Ông phán mọc sừng + Sung sướng vì được bố vợ chia thêm vài nghìn đồng. + Tự hào về giá trị của đôi sừng hươu vô hình. + Trù tính một kế hoạch trả công và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.  Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span>  Mọi người trong gia đình đều có niềm vui chung trước cái chết của ông cụ “đáng chết”. Họ sung sướng, hạnh phúc trước cái chết của cha, ông mình. b. Những người đến đưa tang: Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå - Ông TYPN: Bực mình vì chưa thấy những sự chế sung. tạo của mình ra mắt công chúng để xem Đó là cái gia đình đại bất hiếu báo chí phê bình ra sao.  phô diễn tài năng ,bất nhân ,bất nghĩa .Những kẻ được coi là “Âu hóa”,văn minh thực chất là những kẻ - Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa: Đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật đồi bại về đạo đức tự cho đám tang.  Sung sướng cực điểm. - Xuân Tóc đỏ:  Danh dự càng được đề cao. Baïn beø cuûa cuï coá Hoàng laø những người như thế nào?. - Bạn của Cụ Cố Hồng: có dịp khoe huân chương và râu ria các loại; cảm động khi nhìn thấy làn da trắng của Tuyết  lộ rõ bản chất - Sư cụ Tăng Phú: chớp thời cơ để kiếm lời.  Sung sướng, vênh váo. GV nhaän xeùt, choát laïi yù chính. Giá trị hiện thực phê phán được biểu hiện như thế nào qua “nieàm haïnh phuùc cuûa HS trao đổi cặp đôi. một đại gia đình” ?. - Những “giai thanh gái lịch”: được dịp hẹn hò, tán tỉnh nhau.  Tất cả đều vui vẻ, hạnh phúc => Giá trị tố cáo, phê phán mạnh mẽ trong bút lực trào phúng của Vũ Trọng Phụng. 3. Quang cảnh đám tang: - Hình thức: + Quy mô: đám tang to tát, theo cả lối Ta – Tây – Tàu. Có cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, lốc bốc xoảng, kèn bú dích, vòng hoa, câu đối… + Không khí: long trọng, đi đến đâu làm huyên náo đến đó, “giai thanh gái lịch” thản nhiên nói chuyện, bình phẩm, cười tình… bát nháo, lộn xộn. - Điệp khúc “đám cứ đi”: nhắc nhở người đọc đây là một đám tang “gương mẫu” với thái độ: mỉa mai, chua xót.. GV nhaän xeùt, choát laïi yù chính.. - Thực chất: chẳng khác gì đám rước, nhố nhăng, lố bịch. Bởi long trọng nhưng rỗng tuếch, to tát nhưng bất nhân, bất nghĩa.. HS đại diện phát biểu Lop11.com. - Đỉnh điểm của sự giả dối diễn ra lúc hạ huyệt: + Cậu Tú Tân bắt bẻ từng người một để.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tạo dáng chụp ảnh. + Cụ Cố Hồng: mếu máo, khóc ngất đi. + Ông Phán Mọc sừng:khóc “hứt…hứt… hứt”; bí mật dúi vào tay Xuân tờ năm đồng gấp tư.  Con cháu trở thành những diễn viên HS đại diện đọc lại đoạn đại tài, nhất là màn kịch siêu hạng của văn miêu tả cảnh tượng đưa ơng Phán mọc sừng. Nhận xét về các thủ pháp tang.  Bằng ngòi bút châm biếm sắc sảo, nghệ thuật được sử dụng VTP đã lật tẩy sự giả dối, vô liêm sỉ của trong đoạn trích? những con người thuộc giới thượng lưu thành thị trước Cách mạng tháng Tám. HS đại diện phát biểu. HĐ3: Hướng dẫn HS tổng keát, ñ1nh giaù. ? Qua đoạn trích Hạnh phuùc moät tang gia, em nhận thức được gì về cuộc soáng xh tö saûn thaønh thò luùc bấy giờ ? ? Từ đó có nhận định như theá naøo veà taøi naêng VTP ? GV nhận xét, đánh. III.TỔNG KẾT 1. Đặc sắc nghệ thuật: Caùc HS khaùc nhaän xeùt, boå - Tạo tình huống trào phúng cơ bản rồi mở rộng ra những tình huống khác. sung. - Phát hiện những chi tiết đối lập gay gắt HS trao đổi theo đơn vị bàn cùng tồn tại trong một con người, sự vật, sự việc. (5’) - Thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói HS trao đổi nhận xét và đại mỉa… được sử dụng linh hoạt. diện trình bày. - Miêu tả biến hóa, linh hoạt và sắc bén HÑ3: HS toång keát, đánh giaù. đến từng chi tiết, nói trúng nét riêng của từng nhân vật. 2. Ý nghĩa văn bản: Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là một bi hài kịch, phơi bày bản chất nhố nhăng, đồi bại của một gia đình; đồng thời phản ánh bộ mặt thật của xã hội thượng lưu thành thị trước Cách mạng tháng Tám.. 4. Cuûng coá: 3p 5. Daën doø:2p -. HS học bài, nắm vững nội dung văn bản. Chuẩn bị bài mới Phong cách ngôn ngữ báo chí.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>