Bài giảng môn Tin học 11 - Một số kiểu dữ liệu chuẩn khai báo biến

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: .............................. TiÕt 5. MéT Sè KIÓU D÷ LIÖU CHUÈN KHAI B¸O BIÕN. I. MôC TI£U 1. KiÕn thøc BiÕt mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: nguyªn, thùc, kÝ tù, logic. HiÓu c¸ch khai b¸o biÕn. 2. KÜ n¨ng Xác định được kiểu cần khai báo của dữ liệu đơn giản. Biết khai báo biến đúng. 3. Tư duy – thái độ: T­ duy logic. II. §å DïNG D¹Y HäC 1. Gi¸o viªn: M¸y tÝnh, m¸y chiÕu projector, mét sè vÝ dô minh ho¹. B¶ng treo chøa mét sè khai b¸o biÕn cho Hs chän §óng - Sai 2. Häc sinh: SGK III. HO¹T §éNG D¹Y HäC. 1.ổn định lớp. Líp 11A1 11A2 11A3 11A4 11A5 11A6 11A7 11A8 Ngµy d¹y SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò H® cña GV H® cña HS H1: Nêu cấu trúc chung của một chương trình? Hs1: trả lời trước lớp H2: Nªu cÊu tróc cña c¸c phÇn khai b¸o: tªn Hs2: tr×nh bµy trªn b¶ng chương trình, hằng, thư viện? Nhận xét, đánh giá cho điểm 3 hs Hs3: nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña Hs2 3.Néi dung bµi häc. Hoạt động của giáo viên và học sinh GV: vấn đáp: khi cần viết chương tr×nh qu¶n lý häc sinh ta cÇn xö lý th«ng tin ë nh÷ng d¹ng nµo? VD: TT, hä tªn, giíi tÝnh, ®iÓm GV: - Ng«n ng÷ lËp tr×nh nµo còng ®­a ra một số kiểu dữ liệu chuẩn đơn giản, từ. Néi dung Ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal cã c¸c kiÓu d÷ liÖu chuÈn sau: 1. KiÓu nguyªn KiÓu Sè MiÒn gi¸ trÞ Byte Byte 1 0..255 Integer 2 -215..215-1 Word 2 0..216-1 Longint 4 -231..231-1. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> những kiểu đơn giản này ta có thể xây dùng thµnh nh÷ng kiÓu d÷ liÖu phøc t¹p h¬n. - KiÓu d÷ liÖu nµo còng cã miÒn giíi h¹n cña nã. - Tuú thuéc vµo ng«n ng÷ lËp tr×nh mµ tªn cña c¸c kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau vµ miÒn gi¸ trÞ cña c¸c kiÓu d÷ liÖu nµy cïng kh¸c nhau.. 2. KiÓu thùc - cã nhiÒu kiÓu cho gi¸ trÞ lµ sè thùc nh­ng hay dïng mét sè kiÓu sau: Tªn kiÓu Sè MiÒn gi¸ trÞ Byte Real 6 0, 10-38..1038 Extended 10 0, 10-4932.. 104932. 3. KiÓu ký tù - Tªn kiÓu: Char - Với mỗi kiểu dữ liệu người lập trình - MiÒn gi¸ trÞ: lµ c¸c kÝ tù trong cÇn ghi nhí tªn kiÓu, miÒn gi¸ trÞ vµ sè b¶ng ASCII gåm 256 ký tù. lượng ô nhớ để lưu một giá trị thuộc - Mỗi ký tự có 1 mã tương ứng từ 0 kiểu đó. đến 255. - C¸c kÝ tù cã quan hÖ so s¸nh, viÖc - Trong b¶ng m· ho¸ kÝ tù , mçi kÝ tù so s¸nh dùa trªn m· cña tõng ký có một mã thập phân tương ứng. để tù. l­u c¸c gi¸ trÞ lµ kÝ tù th× ph¶i l­u m· VD: ký tù A m· 65, B m· 66... thập phân tương ứng của nó. 4. KiÓu logic - Tªn kiÓu: Boolean - MiÒn gi¸ trÞ: chØ cã 2 gi¸ trÞ lµ True(đúng) hoặc False(sai). - Mét sè ng«n ng÷ cã c¸ch m« t¶ c¸c gi¸ trÞ logic b»ng nh÷ng c¸ch kh¸c nhau. - Khi viết chương trình bằng ngôn ng÷ lËp tr×nh mµo th× cÇn t×m hiÓu đặc trừng của các kiểu dữ liệu của ngôn ngữ đó. Hoạt động của giáo viên và học sinh GV: Khai báo biến là chương trình báo cho m¸y biÕt ph¶i dïng nh÷ng tªn nµo trong chương trình. VÝ dô: Để giải phương trình bậc 2 ax2+bx+c=0 cÇn ph¶i khai b¸o c¸c biÕn nh­ sau: Var a,b,c,x1,x2,delta:real; §Ó tÝnh chu vi vµ diÖn tÝch tam gi¸c cÇn ph¶i khai b¸o c¸c biÕn sau:. Lop11.com. Néi dung - Trong ngôn ngữ Pascal, biến đơn ®­îc khai b¸o nh­ sau: Var <danh s¸ch biÕn>:<kiÓu d÷ liÖu> Trong đó: Var: là từ khoá dùng để khai báo biến Danh s¸ch biÕn: tªn c¸c biÕn c¸ch nhau bëi dÈu phÈy KiÓu d÷ liÖu: lµ mét kiÓu d÷ liÖu nµo đó của ngôn ngữ Pascal. Sau Var cã thÓ khai b¸o nhiÒu danh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Var a,b,c,p,s,cv:real;. s¸ch biªn cã nh÷ng kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau. + Cần đặt tên biến sao cho gợi nhớ đến ý nghĩa của nó. + Không nên đặt quá ngắn, quá dài + Khai báo cần quan tâm đến phạm vi gi¸ trÞ cña nã.. 4. S¬ kÕt bµi häc - Cñng cè Nh¾c l¹i c¸c kiÓu d÷ liÖu, c¸ch khai b¸o biÕn vµ mét sè l­u ý khi khai b¸o biÕn - DÆn dß lµm bµi tËp sgk: (1-5)trang 35,s¸ch bµi tËp 2.16 trang11. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n: …………………………………………… TiÕt PPCT: Bµi 6: PhÐp to¸n, biÓu thøc, c©u lÖnh g¸n I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Biết được khái niệm: phép toán, biểu thức số học, hàm số học chuẩn, biểu thức quan hệ. Hiểu lệnh gán. Biết được một số hàm thông dụng trong Pascal 2. Kĩ năng Viết được lệnh gán Viết được các biểu thức số học và logic với các phép toán thông dụng. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Giáo viên Tranh chứa bảng các hàm số học, bảng chân trị. Máy tính, Projector. 2. Học sinh Sgk 3. Tư duy và thái độ : Phát triển tư duy lôgic, linh hoạt, có tính sáng tạo. Biết thể hiện về tính cẩn thận chính xác trong tính toán cũng như lập luận. III. hoạt động dạy - học 1. ổn định lớp học 2. Bµi cò C©u 1: Em h·y nªu tªn c¸c kiÓu d÷ liÖu vµ ph¹m vi biÓu diÔn C©u 2: Em h·y nªu c¸ch khai b¸o biÕn. Cho vÝ dô 3. Bµi míi. Hoạt động của GVvà hs GV: Trong khi viết chương trình ta thường phải thực hiện các tính toán, thực hiện các so sánh để đưa ra quyết định xem làm việc gì? vậy trong chương tr×nh ta viÕt thÕ nµo? cã gièng víi ng«n ng÷ tù nhiªn hay kh«ng? TÊt c¶ c¸c ng«n ng÷ cã sö dông chóng mét c¸ch gièng nhau kh«ng? GV: To¸n häc cã nh÷ng phÐp to¸n nµo? HS: +, -, *, /, c¸c phÐp to¸n quan hÖ, c¸c phÐp to¸n lo gÝc. GV: Mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh kh¸c nhau l¹i cã c¸ch kÝ hiÖu phÐp to¸n kh¸c nhau.. Néi dung - Ngôn ngữ lập trình nào cũng sử dụng đến phÐp to¸n, biÓu thøc, c©u lÖnh g¸n. - Ta xÐt c¸c kh¸i niÖm nµy trong ng«n ng÷ Pascal.. 1. PhÐp to¸n NNLT Pascal sö dông mét sè phÐp to¸n sau: - Víi sè nguyªn: +, -, *, div(chia lÊy nguyªn), mod(chia lÊy d­) - Víi sè thùc: +, -, *, / - C¸c phÐp to¸n quan hÖ <, <=, >,>=, =,. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> <>” cho kÕt qu¶ lµ mét gi¸ trÞ logic (true, false) - Các phép toán logic: Not(phủ định), Or, And thường dùng để kết hợp nhiều biểu thøc quan hÖ víi nhau. L­u ý: c¸c phÐp to¸n cã thø tù ­u tiªn GV: §­a ra c¸ch viÕt biÓu thøc vµ thø Ví dụ: để viết nghiệm của phương trình tù thùc hiÖn phÐp to¸n trong lËp tr×nh. bËc hai lµ (-b+ delta )/2*a sÏ cho kÕt qu¶ sai mµ ph¶i viÕt lµ (-b+ delta )/(2*a) 2. BiÓu thøc sè häc - Lµ mét d·y c¸c phÐp to¸n +, -,*, /, div, mod tõ c¸c h»ng, biÕn kiÓu sè vµ c¸c hµm. Quy t¾c viÕt biÓu thøc sè häc: -Chỉ dùng cặp dầu () để quy định trình tự tÝnh to¸n -Víêt lần lượt từ trái qua phải - Kh«ng ®­îc bá qua dÊu * trong tÝch Thø tù thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n - Trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau GV: muèn tÝnh x , sinx, cosx... lµm - Nhân chia trước cộng trừ sau thÕ nµo? Chó ý: GV: Để tính các giá trị đó một cách -Gi¸ trÞ cña biÓu thøc lµ kiÓu thùc nÕu đơn giản, người ta xây dựng sẵn một số trong biểu thức chứa một hằng hay biến đơn vị chương trình trong thư viện kiÓu thùc chương trình giúp người lập trình tính - trong một số trường hợp nên dùng biến to¸n nhanh c¸c gi¸ trÞ th«ng dông. trung gian để tránh được việc tính một GV: với hàm chuẩn cần quan tâm đến biÓu thøc nhiÒu lÇn kiểu của đối số và kiểu của giá trị trả 3. Hµm sè häc chuÈn vÒ. - Các ngôn ngữ lập trình thường cung cấp sẵn một số hàm số học để tính một số giá trÞ th«ng dông. - Cách viết: tên_ hàm(đối số) -KÕt qu¶ cña hµm phô thuéc vµo kiÓu cña đối số. GV: Trong lập trình thường ta phải so - §èi sè lµ mét hay nhiÒu biÓu thøc sè häc sánh hai giá trị nào đó trước khi thực đặt trong dấu ngoặc() sau tên hàm. hiện lệnh nào đó. Biểu thức quan hệ ®­îc gäi lµ biÓu thøc so s¸nh ®­îc dïng - b¶n th©n hµm còng cã thÓ coi lµ biÓu để so sánh 2 giá trị cho kết quả là đúng thức số học và có thể tham gia vào biểu thøc nh­ to¸n h¹ng bÊt k×. hoÆc sai (logic) B¶ng mét sè hµm chuÈn (SGK) GV: Muèn so s¸nh nhiÒu ®iÒu kiÖn 4. BiÓu thøc quan hÖ đồng thời làm thế nào? <biÓu thøc 1> <phÐp to¸n quan hÖ> <biÓu TL: phép toán and và or dùng để kết thøc 2> hîp nhiÒu biÓu thøc thµnh mét biÓu. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> thức, thường được dùng để diễn đạt các ®iÒu kiÖn phøc t¹p.. trong đó: - BiÓu thøc 1 vµ biÓu thøc 2 ph¶i cïng kiÓu - KÕt qu¶ cña biÓu thøc quan hÖ lµ True hoÆc False VD: A<5; NÕu A=3 th× kÕt qu¶ lµ True, nÕu A=6 th× kÕt qu¶ lµ False. 5. BiÓu thøc logÝc - Biểu thức logic đơn giản nhất là hằng hoÆc biÕn logic. - Thường dùng để liên kết nhiều biểu thức quan hÖ l¹i víi nhau bëi c¸c phÐp to¸n logic. Ví dụ: ba số dương a,b,c là độ dài ba cạnh tam gi¸c nÕu biÓu thøc sau cho gi¸ trÞ đúng. (a+b>c)and(a+c>b)and(b+c>a). 6. C©u lÖnh g¸n - LÖnh g¸n lµ cÊu tróc c¬ b¶n nhÊt cña mäi ngôn ngữ lập trình. Thường dùng để gán gi¸ trÞ cho biÕn. Trong Pascal c©u lÖnh g¸n cã d¹ng: <tªn biÕn>:=<biÓu thøc>; - Trong đó biểu thức phải phù hợp với tên biÕn. Cã nghÜa lµ kiÓu cña tªn biÕn ph¶i cïng kiÓu víi kiÓu cña biÓu thøc hoÆc ph¶i bao hµm kiÓu cña biÓu thøc. - Hoạt động của lệnh gán: tính giá trị của biểu thức sau đó ghi giá trị đó vào tên biÕn. VÝ dô: X1:=(-b-sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a); X2:=(-b+sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a); I:=I+1;. 3. S¬ kÕt bµi häc Cñng cè: Nhắc lại một số khái niệm đã học Bµi tËp vÒ nhµ: bai 6,7,8( sgk 35-36). Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>