Đại hội chi bộ Trường THCS Xuân Dương

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b> BÀI TẬP</b>

<b>I-</b> <b>MỤC TIÊU</b>

1. <b>kiến thức: Ôn tập, củng cố kiến thức về bài cấu tạo của hạt nhân, năng lượng liên kết hạt nhân…</b>
2. <b>Kĩ năng: Vận dụng các kiến thức trên để giải bài tập trong sgk và các bài tập tương tự..</b>

3. <b>Thái độ: Trung thực, tập trung giải bài tập</b>
<b>II-</b> <b>CHUẨN BỊ:</b>

1. <b>Giáo viên: Bài giải các bài tập, các bài tập trong giấy trong, máy chiếu OverHez,…</b>
2. <b>Học sinh: Bài giải các bài tập trong sgk, nháp, máy tính,..</b>

<b>III-</b> <b>CÁC BƯỚC LÊN LỚP:</b>

1. <b>Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, đồng phục,..</b>

2. <b>Kiểm tra bài cũ: * Trình bày cấu tạo của hạt nhân nguyên tử? Kí hiệu của HN, giải thích các kí hiệu? Các HN</b>
thế nào được gọi là đồng vị? Ví dụ.

<b> * Viết cơng thức tính năng lượng liên kết hạt nhân và năng lượng liên kết riêng của hạt </b>
nhân? Giải thích các kí hiệu? đơn vị?

<b>3. Giảng bài mới:</b>

Hoạt động của thầy và trị Nội dung

 HS đọc, tóm tắt và ?

Cho HN 1327Al

- Tìm số nuclon trong HN.
- Tìm số nơtron trong HN.

 GV hướng dẫn hs định hướng giải bài tập.
 HS đọc, tóm tắt và ?

Hoàn chỉnh các phản ứng sau:
3

6

Li+<i>? →</i>₄7Be+₀1<i>n</i>
5

10

<i>B</i>+<i>? →</i>₃7Li+4₂He
17

35_Cl

+<i>? →</i>1632<i>S</i>+24He

* Hướng dẫn học sinh dựa vào hai định luật bảo
tồn điện tích và số khối đễ làm.

 Hs lần lượt đọc, phân tích và chọn đáp án các

câu hỏi trắc nghiệm trong sgk?
( BT 3,4,5 sgk trang 180)

(BT 1,2,3,4,5,6,8,9,10 sgk trang 187)

Bài tập 6/180 sgk

Hạt nhân 1327Al so sánh với <i>ZAX</i> suy ra:

 A = 27: có 27 nuclơn trong hạt nhân.
 Z = 13: có 13 proton trong HN.

 N = A – Z = 14: có 14 nơtron trong HN.

Bài tập 7/187 sgk

Các phản ứng hoàn chỉnh:
3

6

Li+₁2<i>D →</i>₄7Be+₀1<i>n</i>
5

10

<i>B</i>+₀1<i>n →</i>₃7Li+4₂He
17

35_Cl

+11<i>p→</i>1632<i>S</i>+24He

 Các câu hỏi trắc nghiệm

Hướng dẫn hs chọn đáp án và ghi nhớ.
<b>4. Củng cố:</b>

- Học sinh về xem lại các bài tập

- Làm thêm một số bài tập cùng dạng ở sách bài tập.
5. <b>Hướng dẫn, dặn dò:</b>

- Học sinh tìm hiểu bài máy phát điện xoay chiều.
- Ơn tập chuẩn bị kiểm tra một tiết

<b>IV-</b> <b>RÚT KINH NGHIỆM:</b>

<b>Bài 37. PHÓNG XẠ</b>

Ngày soạn: 29 /03/2010
Tiết số: 61 Tuần: 33

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>I. MỤC TIÊU</b>
<b>1. Kiến thức: </b>

- Nêu được hạt nhân phóng xạ là gì.
- Viết được phản ứng phóng xạ , -, +.

- Nêu được các đặc tính cơ bản của q trình phóng xạ.

- Viết được hệ thức của định luật phóng xạ. Định nghĩa được chu kì bán rã và hằng số phân rã.

- Nêu được một số ứng dụng của các đồng vị phóng xạ.

4. <b>2. Kĩ năng: Vận dụng các kiến thức trên để giải bài tập trong sgk và các bài tập tương tự..</b>
5. <b>Thái độ: Trung thực, tập trung giải bài tập..</b>

<b>II. CHUẨN BỊ</b>

<b>1. Giáo viên: Một số bảng, biểu về các hạt nhân phóng xạ; về 3 họ phóng xạ tự nhiên.</b>
<b>2. Học sinh: </b>

<b>III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC</b>
<b>Hoạt động 1 </b><i>( phút)</i>: Kiểm tra bài cũ.

<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b> <b>Kiến thức cơ bản</b>

<b>Hoạt động 2 </b><i>( phút)</i>: Tìm hiểu về hiện tượng phóng xạ

<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b> <b>Kiến thức cơ bản</b>

- Thơng báo định nghĩa phóng xạ.
- Y/c HS đọc Sgk và nêu những dạng
phóng xạ.

- Bản chất của phóng xạ  và tính

chất của nó?

- Hạt nhân 22688<i>Ra</i>phóng xạ __ viết
phương trình?

- Bản chất của phóng xạ - là gì?

- Thực chất trong phóng xạ - kèm

theo phản hạt của nơtrino (00 _{) có}
khối lượng rất nhỏ, khơng mang điện,
chuyển động với tốc độ  c.

Cụ thể:

1 1 0 0

0<i>n</i> 1<i>p</i>1<i>e</i>0

- Hạt nhân 146<i>C</i>phóng xạ _-_ viết
phương trình?

- Bản chất của phóng xạ + là gì?

- Thực chất trong phóng xạ + kèm

theo hạt nơtrino (00 _{) có khối lượng}
rất nhỏ, khơng mang điện, chuyển
động với tốc độ  c.

Cụ thể:

1 1 0 0
1<i>p</i> 0<i>n</i>1<i>e</i>0

- Hạt nhân 127<i>N</i>_{phóng xạ}_+__viết

- HS ghi nhận định nghĩa hiện tượng phóng
xạ.

- HS nêu 4 dạng phóng xạ: , -, +. .

- HS nêu bản chất và tính chất.
226 222 4

88<i>Ra</i> 86<i>Rn</i>2<i>He</i>
Hoặc:

226 222
88<i>Ra</i>  86<i>Rn</i>

- HS đọc Sgk để trình bày.

14 14 0 0
6<i>C</i> 7<i>N</i>1<i>e</i>0
Hoặc:

14 14

6<i>C</i>  7<i>N</i>

 

- HS đọc Sgk để trình bày.

12 12 0 0
7<i>N</i> 6<i>C</i>1<i>e</i>0
Hoặc:

12 12

7<i>N</i>   6<i>C</i>

<b>I. Hiện tượng phóng xạ</b>
1. Định nghĩa

(<i>Sgk</i>)

2. Các dạng phóng xạ
a. <i>Phóng xạ </i>

4 4
2 2

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i> <i>Z</i> <i>Y</i> <i>He</i>




 

Dạng rút gọn:
4

2

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i>  <i>Z</i> <i>Y</i>


 

- Tia  là dòng hạt nhân

4
2<i>He</i>
chuyển động với vận tốc
2.107_{m/s. Đi được chừng vài}
cm trong khơng khí và chừng
vài m trong vật rắn.

b. <i>Phóng xạ </i><i></i>

-- Tia - là dòng êlectron

(01<i>e</i>)

0 0
1 1 0

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i> <i>Z</i><i>Y</i> <i>e</i> 

Dạng rút gọn:

1

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i>  <i>Z</i> <i>Y</i>



 
c. <i>Phóng xạ </i><i>+</i>

- Tia + là dịng pơzitron (

0
1<i>e</i>₎
0 0
1 1 0

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i> <i>Z</i> <i>Y</i> <i>e</i> 
Dạng rút gọn:

1

<i>A</i> <i>A</i>

<i>ZX</i> <i>Z</i> <i>Y</i>



 

* Tia - và + chuyển động

với tốc độ  c, truyền được

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

phương trình?

- Tia - và + có tính chất gì?

- Trong phóng xạ - và +, hạt nhân

con sinh ra ở trạng thái kích thích 

trạng thái có mức năng lượng thấp
hơn và phát ra bức xạ điện từ , cịn

gọi là tia .

* Các em có biết các tia phóng xạ
<b>có ảnh hưởng gì tới mơi trường </b>
<b>không? (nguồn gốc? Tác hại? Ứng </b>
<b>dụng…)</b>

- HS nêu các tính chất của tia - và +.

* Nguồn gốc chủ yếu từ các cơng trình,

<b>nhà máy ngun tử và các vụ thử vũ khí </b>
<b>hạt nhân..</b>

* Tác hại: gây dột biến ở người và sinh
<b>vật, gây các bệnh di truyền, ung thư, mù </b>
<b>màu, quái thai…</b>

* Ngoài ra người ta chủ động tạo ra một
<b>số đồng vị phóng xạ để thực hiện một </b>
<b>nghiên cứu khoa học…</b>

E2 – E1 = hf

- Phóng xạ  là phóng xạ đi

kèm phóng xạ - và +.

- Tia  đi được vài mét trong

bêtông và vài cm trong chì.

<b>Hoạt động 3 </b><i>( phút)</i>: Tìm hiểu về định luật phóng xạ

<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b> <b>Kiến thức cơ bản</b>

- Y/c HS đọc Sgk và nêu các đặc tính
của q trình phóng xạ.

- Gọi N là số hạt nhân ở thời điểm t.
Tại thời điểm t + dt  số hạt nhân

còn lại N + dN với dN < 0.

 Số hạt nhân phân rã trong thời gian

dt là bao nhiêu?

 Số hạt nhân đã phân huỷ -dN tỉ lệ

với đại lượng nào?

- Gọi N0 là số hạt nhân của mẫu
phóng xạ tồn tại ở thời điểm t = 0 

muốn tìm số hạt nhân N tồn tại lúc t >
0  ta phải làm gì?



0 0

ln | | <i>N</i> <i>t</i>

<i>N</i>
<i>N</i> <i>t</i>
 ln|N| - ln|N0| = -t

 0 0

| |

ln

| |

<i>t</i>

<i>N</i> <i>_t</i> <i>_{N N e}</i>

<i>N</i>



 

  
- Chu kì bán rã là gì?

0
0
1
2 2
<i>T</i> <i>T</i>
<i>N</i>

<i>N</i> <i>N e</i> <i>e</i>

   

T = ln2 

ln 2 0,693

<i>T</i>

 

 

- Chứng minh rằng, sau thời gian t =

- HS đọc Sgk để trả lời.

- Là -dN

- Khoảng thời gian dt và với
số hạt nhân N trong mẫu
phóng xạ: -dN = Ndt

<i>dN</i> <i>_dt</i>

<i>N</i> 

0 0

<i>N</i> <i>t</i>

<i>N</i>

<i>dN</i> <i>_dt</i>

<i>N</i>  





- HS đọc Sgk để trả lời và ghi
nhận công thức xác định chu
kì bán rã.

- Theo quy luật phân rã:
0

0
<i>t</i>

<i>t</i>

<i>N</i>
<i>N N e</i>

<i>e</i>



 
Trong đó,
ln 2
<i>T</i>


<b>II. Định luật phóng xạ </b>

1. Đặc tính của q trình phóng xạ

a. Có bản chất là một q trình biến đổi hạt
nhân.

b. Có tính <i>tự phát</i> và <i>khơng điều khiển</i> được.
c. Là một quá trình <i>ngẫu nhiên</i>.

2. Định luật phân rã phóng xạ
- Xét một mẫu phóng xạ ban đầu.
+ N0 sơ hạt nhân ban đầu.

+ N số hạt nhân cịn lại sau thời gian t.
0

<i>t</i>
<i>N N e</i>



Trong đó  là một hằng số dương gọi là

<i>hằng số phân rã</i>, đặc trưng cho chất phóng

xạ đang xét.

3. Chu kì bán rã (T)

- Chu kì bán rã là thời gian qua đó số lượng

các hạt nhân cịn lại 50% (nghĩa là phân rã
50%).

ln 2 0,693

<i>T</i>

 

 

- <i>Lưu ý</i>: sau thời gian t = xT thì số hạt nhân
phóng xạ cịn lại là:

0
2<i>x</i>

<i>N</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

xT thì số hạt nhân phóng xạ cịn lại là
0

2<i>x</i>
<i>N</i>
<i>N</i> 

- Y/c HS đọc Sgk về độ phóng xạ, và
chứng minh 0

<i>t</i>

<i>H H e</i>





ln2

( )<i>t</i> 2<i>t</i>

<i>t</i> <i>_T</i> <i>_T</i>

<i>e</i> <i>e</i>

 

 khi t = xT 

0
2<i>x</i>

<i>N</i>

<i>N</i> 

4. Độ phóng xạ (H)
(Sgk)

<b>Hoạt động 6 </b><i>( phút)</i>: Giao nhiệm vụ về nhà.

<b>Hoạt động của GV</b> <b>Hoạt động của HS</b> <b>Kiến thức cơ bản</b>

- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.

- Ghi câu hỏi và bài tập về
nhà.

- Ghi những chuẩn bị cho bài
sau.

<b>IV. RÚT KINH NGHIỆM</b>

...
...
...
...

<b>BÀI TẬP</b>

<b>I-</b> <b>MỤC TIÊU</b>

<b>1. kiến thức: Ôn tập, củng cố kiến thức về bài phóng xạ…</b>

<b>2. Kĩ năng: Vận dụng các kiến thức trên để giải bài tập trong sgk và các bài tập tương tự..</b>
<b>3. Thái độ: Trung thực, tập trung giải bài tập</b>

<b>II-</b> <b>CHUẨN BỊ:</b>

<b>1. Giáo viên: Bài giải các bài tập, các bài tập trong giấy trong, máy chiếu OverHez,…</b>

<b>2. Học sinh: Bài giải các bài tập trong sgk, nháp, máy tính,..</b>

<b>III-</b> <b>CÁC BƯỚC LÊN LỚP:</b>

<b>1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, đồng phục,..</b>

<b>2. Kiểm tra bài cũ: * Trình bày Định nghĩa hiện tượng phóng xạ.Các dạng phóng xạ? Đặc điểm của từng dạng?</b>
<b> * Nêu định luật phóng xạ? Biểu thức của định luật? Giải thích? Biểu thức của chu kì bán rã?</b>
<b>3. Giảng bài mới:</b>

Hoạt động của thầy và trò Nội dung

 Hs lần lượt đọc, phân tích và chọn đáp án các

câu hỏi trắc nghiệm trong sgk?

 Hs dựa vào kiến thức phần các dạng phóng xạ

đễ trả lời.

 Các câu hỏi trắc nghiệm

Hướng dẫn hs chọn đáp án và ghi nhớ.

 Câu 2/194 sgk

Q trình phóng xạ hật nhân là phản ứng hạt nhân
tỏa năng lượng.

 Câu 3/194 sgk

Trong số các tia: +¿<i>, γ</i>

<i>α , β−, β</i>¿ thì tia <i>γ</i> có khả

năng đậm xuyên mạnh nhất, tia <i>α</i> có khả năng
đâm xuyên yếu nhất.

 Câu 4/194 sgk

Q trình phóng xạ <i>γ</i> khơng có sự thay đổi cấu
tạo hạt nhân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

* Học sinh dựa vào định luật phóng xạ để trả lời.

 Câu 5/194 sgk

Trong q trình phóng xạ, số lượng hạt nhân phân
hủy giảm đi với thời gian t theo qui luật

<i>e− λt</i>
<b>4. Củng cố:</b>

- Học sinh về xem lại các bài tập

- Làm thêm một số bài tập cùng dạng ở sách bài tập.
<b>5. Hướng dẫn, dặn dò:</b>

- Học sinh tìm hiểu bài máy phát điện xoay chiều.

- Ôn tập chuẩn bị kiểm tra một tiết

<b>6. RÚT KINH NGHIỆM:</b>

Tổ trưởng kí duyệt
22/03/2010

</div>

<!--links-->