Giáo án Ngữ văn 10: Thơ Hai – Cư của Ba – Sô

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 46. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng :. Th¬ Hai – C­ cña Ba – S« A.Mục đích yêu cầu : Gióp häc sinh hiÓu ®­îc : - Thơ Hai –Cư và đặc điểm của nó . - Hiểu được ý nghĩa và vẻ đẹp của thơ Hai –Cư . B. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn : §äc SGK , TLTK, so¹n gi¸o ¸n . - Học sinh : Đọc văn bản trước ở nhà . C. Phương pháp: Phát vấn , đàm thoại . D. TiÕn tr×nh lªn líp : 1. ổn định trật tự : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Nội dung cần đạt. I. T×m hiÓu chung : Hoạt động 1 : GV hướng dẫn HS tìm - T¸c gi¶ : Ma –Su – ¤ Ba – S« ( 1644hiÓu chung . 1694) lµ nhµ th¬ hµng ®Çu NhËt B¶n .Sinh trưởng trong một gia đình võ sĩ cấp thấp , Gọi HS đọc SGK. khoảng năm 20 tuổi chuyển đến Ê- Đô ( Nay là T«- Ki- ¤ ) , sinh sèng vµ lµm th¬ víi bót hiÖu lµ Ba- S« ( Ba tiªu ) … ? Tãm t¾t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc - Thơ Hai –Cư có những đặc điểm chính sau : đời Hai-Cư ? + Th¬ Hai – C­ rÊt ng¾n : Mét bµi th¬ chØ cã ba câu toàn bài có 17 âm tiết , có từ tám đến mười chữ . Một bài thơ không quá 10 chữ. + Thơ Hai Cư phản ánh trạng thái người Nhật , đó là tâm hồn rất ưa thích và hoà nhập với thiên nhiên để tìm vẻ đẹp thuần khiết của nó, vì thế thơ Hai Cư thường miêu tả và gợi cảm xúc về thiªn nhiªn , phong c¶nh bèn mïa víi h×nh ¶nh hoa l¸ chim mu«ng . C¶m nhËn mét bµi th¬ Hai Cư như đứng trước bức tranh thuỷ mạc vừa đơn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> sơ giản dị , tinh tế vừa tạo sự liên tưởng sâu th¼m . + Trong thơ Hai Cư thường đậm chất thiền , đưa tâm tưởng của cái tôi hoà nhập vào cái tĩnh lÆng v« biªn , trèng v¾ng v« h¹n , kh«ng bÞ øc chế để giải phóng tâm linh . Người Nhật gọi chÊt thiÒn Êy lµ Sa-Bi. YÕu tè Sa Bi biÓu hiÖn î­ c« liªu tÜnh lÆng , trÇm l¾ng . §ã lµ c¸ch sö dụng từ ngữ để miêu tả cảnh vật thiên nhiên , khiến người và vật hoà làm một – Tâm bằng vËt HOạt động 2 : HD học sinh đọc hiểu II. Đọc – Hiểu văn bản : v¨n b¶n . 1. Tình cảm thân thiết của nhà thơ đối với thành phố Ê-Đô và nỗi niềm hoà cảm về kinh đô Ki? Nội dung của bài một ? Ô- Tô đẹp đẽ , đầy kỷ niệm : + Bài 1: Là nỗi cảm về Ê đô đã mười mùa sương xa quê , tức là mười năm đằng đẵng nhà thơ sống ở Ê đô . Có một lần trở về quê cha đất tổ ông không thể nào quên được Ê đô . Mười mùa sương gựi lòng lạnh giá của kẻ xa quê . Vởy mà về quê lại nhớ Ê đô . Tình yêu quê hương đất nước đã hoà làm một. ? T×nh c¶m cña nhµ th¬ ®­îc thÓ hiÖn + Bµi 2: Ki -« - t« lµ n¬i Ba s« sèng thêi trÎ nh­ thÕ nµo ë bµi th¬ nµy ? (1666-1672) . Sau đó ông chuyển đến Ê đô . Hai mươi năm sau trở lại Ki- Ô Tô nghe tiếng chim đỗ quyên hót ông đã làm bài thơ này . Bài thơ là sự hoài cảm qua tiếng chim đỗ quyên , loµi chim b¸o mïa hÌ , tiÕng kh¾c kho¶i gîi l¹i kû niÖm mét thêi tuæi trÎ . §ã lµ tiÕng lßng da diÕt xen lÉn buån vui m¬ hå vÒ mét thêi xa x¨m . Thơ Ba Sô đã gây ấn tượng đầy lãng mạn . Câu thơ cũng bồng bềnh trong khẳng định thầm lÆng cña nçi nhí , sù hoµi c¶m. + Bµi 3: Mét mí tãc b¹c di vËt cßn l¹i cña mÑ , cÇm trªn tay mµ Ba S« r­ng r­ng dßng lÖ ch¶y .Nỗi lòng thương cảm xót xa khi mẹ không còn ? C¶m xóc cña nhµ th¬ khi vÒ th¨m quª ? .Hình ảnh' làn sương thu mơ hồ gợi ra nỗi buồn trống trải bởi công sinh thành , dưỡng dục chưa được báo đền . Tình mẫu tử khiến người đọc còng r­ng r­ng. + Bài 4: Người đọc bắt gặp nỗi buồn nhân thế .. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bố mẹ đẻ con ra không nuôi được vì nghèo đói mµ mang bá trong rõng s©u . Sù thùc Êy ®i vµo thơ gợi lên biết bao nỗi buồn đến tê tái . Tiếng vượn hú không phải rùng rợn mà não nề cả gan ruét , kh«ng cßn nçi buån mµ lµ nçi ®au nh©n thÕ .TiÕng trÎ than khãc v× bÞ bá bá r¬i kh«ng phải vì cha mẹ nó độc ác mà vì cực chẳng đã , kh«ng nu«i næi . Nçi bußn Êy göi vµo giã thu tª tái . Nỗi buồn ấy đã nâng bổng giá trị thơ Hai Cư tới đỉnh cao của chủ nghĩa nhân đạo . Điều đáng nói trong cái buồn ấy có nỗi đau âời , càng đau hơn vì “Đau đời có cứu được đời ? T×nh c¶m cña nhµ th¬ ®­îc thÓ hiÖn ®©u". nh­ thÕ nµo ë bµi th¬ thø n¨m nµy ? + Bµi 5: Vẻ đẹp về khát vọng trong tâm hồn nhà thơ . M­a gi¨ng ( ­ít mÊt ) , mét chó khØ con thÇm ước ( Khát vọng) có một chiếc áo tơi để che mưa . Mượn mưa để nói về một hiện thực nào đó trong cuộc đời ( Đói rét , rét mướt chẳng h¹n) .Chó khØ con Êy lµ mét sinh m¹ng , mét con người , một kiếp người và là con người chung trong cuộc đời .Chú khỉ mong hay nhân vật trữ tình mong mỏi làm thế nào để khỏi đói , khỏi rét , khỏi khổ .Vẻ đẹp tâm hồn ấy lấp lánh giá trị nhân đạo thiết thực. + Bài 6: Chúng ta bắt gặp cánh hoa đào lả tả và ? Thiên nhiên trong bài thơ này được sóng nước hồ BiOa . Hoa đào lả tả là báo hiệu mùa xuân ở Nhật Bản đã qua . Đây là thời kì thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo ? chuyÓn giao mïa . §Õn bµi 7 ta gÆp tiÕng ve ngân , đặc trưng của mùa hè . Sự liên tưởng về chuyÓn giao mïa ®­îc hoµ c¶m trong c¸i nh×n , sù c¶m giao vµ l¾ng nghe ©m thanh . Xóc c¶m Êy ®­îc nhµ th¬ c¶m nhËn thËt tinh tÕ .H×nh ảnh thơ rất đẹp : Hoa đào , hồ Bi oa và tiếng ve ng©n kh«ng chØ lan to¶ trong kh«ng gian mµ còn thấm sâu vào đá .Câu thơ đằm trong cảm nhËn s©u s¾c , th¾m trong c¸i t×nh cña con người với thiên nhiên tạo vật. +Bµi 8: B¶n chÊt Ba S« rÊt thÝch ®i l·ng du ( §I nhiều nơi trên đất nước ) ông nằm bệnh . Con người đã đến lúc này còn có khát vọnggì nữa ,. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? T×m quý ng÷ ®­îc thÓ hiÖn trong bµi th¬ nµy ?. gần đất xa trời rồi , không. Ba sô vẫn có khát vọng sống để đi tiếp du hành . Khát vọng sống không phải để hưởng thụ mà thực hiện sở thích của mình , du hành trên đất nước .Lạc quan biết bao. + T×m Quý ng÷ : - Hoa đào lả tả ( Cuối xuân). - TiÕng ve ng©n ( Mïa hÌ). - Cảm thức thẩm mĩ về sự vắng lặng , đơn s¬ , u hoµi. - L¶ t¶. - Gîn sãng. - V¾ng lÆng. - L·ng du , phiªu b¹t , hoang vu.. §. Cñng cè dÆn dß: - Häc bµi cò ë nhµ . - §äc so¹n : C¸c h×nh thøc kÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>