Tuần 17. Đọc thêm: Thơ Hai-cư của Ba-sô

Thơ hai - cư
của Ba - sô
1


- Tiểu sử: Mat - su ô Ba - sụ (1644
-1694), sinh ra ở
Miê.
- Tớnh cỏch: lãng du
nh một vị hành
giả của cát bụi
và ánh sáng
- Sự nghiệp: (sgk);
nổi tiếng nhất
là tập thơ hai-c

2


Đặc trng thơ hai-c
- Hình

thức: ngắn gọn.

- Tứ thơ: ghi lại phong cảnh, sự vật, sự việc trong

một khoảnh khắc hiện tại, từ đó khơi gợi cảm x ỳc,
suy t (quy tắc sử dụng Quý ngữ (từ chỉ mùa) )

- Quan

niệm về con ngời và thiên nhiên :

+ Con ngời-vạn vật nằm trong cái nhìn nhất thể hoá
+ Thiên nhiên ở trong quy luật chuyển hoá, tơng
giao

- Cảm thức thẩm mỹ: đề cao cái đơn
sơ,vắng lặng, u huyền, mềm mại, nhẹ
nhàng
- Ngôn ngữ: chấm phá, chỉ gợi mà không tả
3


- 3 nhãm:
+ Chïm th¬ vÒ t×nh c¶m
con ngêi (bµi 1-> bµi 5)
+ Chïm th¬ vÒ thiªn nhiªn
(bµi 6 – bµi 7 )
+ Bµi th¬ cña lßng kh¸t
khao sù sèng (bµi 8)
4


Bài số 3

Lệ trào nóng hổi
tan trên tay tóc mẹ
làn sương thu
5

- ợc khơi nguồn từ hình ảnh
mớ tóc bạc, di vật của ngời
mẹ quá cố khi Ba - sô về
thăm quê.
- Quý ngữ: làn sơng thu

6


+ Tóc mẹ nh sơng -> gian kh, con khóc
cho đời mẹ buồn thơng trong nỗi
ngậm ngùi.
+ Giọt nớc mắt nh sơng ->long lanh
hòa tan nỗi đau của con vào thiên
nhiên để tìm nơi sẻ chia.
+ Cuộc đời mỏng manh nh hạt sơng ->
ngắn ngủi, vô thờng.
7


*Nước mắt chảy vào hoài niệm.
Chỉ một nét gợi mơ hồ và mờ ảo,
bài thơ đã truyền tải được tình
cảm yêu thương vô bờ của người
con đối với mẹ.

8

Bµi sè 6

Từ bốn phương trời xa
cánh hoa đào lả tả
gợn sóng hồ Bi - oa
9


Bµi sè 6
- Quý ng÷: hoa anh ®µo
+ BiÓu tîng cho vÎ ®Ñp thiªn
nhiªn vµ t©m hån con ngêi
NhËt B¶n (Quèc hoa)
+ Gîi c¶m nhËn vÒ sù tån t¹i
mong manh, ng¾n ngñi cña
c¸i §Ñp
10


11


Chµo mõng

C¸c thÇy, c¸c c« vµ c¸c em
häc sinh tham dù bµi gi¶ng
12


13

Không gian mênh mông

Hoa anh đào

Làn sóng hồ

14


Bøc tranh mïa
xu©n
giao
hßa, mÒm m¹i,
nhÑ
nhµng,
thÓ hiÖn quan

15


Bµi sè 8

Nằm bệnh giữa cuộc lãng du
mộng hồn còn phiêu bạt
những cánh đồng hoang vu

16

Bài số 8
- Quý ngữ: cánh đồng hoang vu

-> u huyền, vắng lặng

- Hình ảnh đối lập:
hữu hạn của thể xác >< vô hạn của khát
vọng.

17


-

Khát vọng sống luôn đốt cháy
tâm can và tấm lòng yêu đời, tha
thiết sống của thi nhân đã được
thể hiện trọn vẹn, nồng nàn
trong một bài thơ đầy trăn trở,
khao khát… Đó cũng chính là
giá trị nhân sinh sâu sắc trong
thơ Ba - sô.
18


Nhuốm bệnh trên bước lữ hành
tôi nằm mộng ở cánh đồng xa
đang bay nhảy rong chơi
(Vĩnh Sính – dịch)

19


Con đờng tiếp cận thơ hai-c:
- Tìm

quý ngữ, xác định mùa.
- Xâu chuỗi, liên kết các hình
ảnh có trong bài thơ.
- Từ chuỗi hình ảnh mở rộng
liên tởng, tởng tợng, kí ức
tâm hồn để khám phá các
lớp nghĩa có trong bài thơ.
20


LuyÖn tËp
Bài số Quý
ngữ

Chỉ mùa

Ý nghĩa bài thơ

1
2
4
5
7

21


Bài Quý ngữ

Chỉ
mùa

Ý nghĩa bài thơ

1

Mùa
sương

Mùa
thu

Tình cảm thân thiết gắn bó
với mảnh đất nơi mình ở…

2

Chim đỗ Mùa
quyên
hè

Tấm lòng nhớ cố hương da
diết…
22

Bài Quý ngữ

4 Gió

Chỉ
mùa

Mùa
mùa thu thu

Ý nghĩa bài thơ

Thể hiện niềm cảm
thông sâu sắc của tác
giả với những kiếp
người bất hạnh

23


Bài Quý ngữ

5 Mưa

đông

Chỉ
mùa

Ý nghĩa bài thơ

Mùa
đông

Thể hiện tình yêu sâu
sắc với những người
nghèo khổ. Chú khỉ đã
được nhân hóa để nói
về ước mơ của con
người về một cuộc
sống hạnh phúc.
24


Bài Quý ngữ

Chỉ
mùa

Ý nghĩa bài thơ

7 Tiếng Mùa Mối

ve

hè

tương

giữa các sự
trong vũ trụ

25

giao
vật