Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Tiết 57: Luyện tập về biện pháp tu từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát 57 Ngaøy daïy:. LUYỆN TẬP VỀ BIỆN PHÁP TU TỪ A/. MUÏC TIEÂU: Giuùp H: 1/.Củng cố những hiểu biết về các biện pháp tu từ: ẩn dụ; nói giảm, nói tránh; nói quá. 2/. Biết vận dụng những kiến thức trên vào việc đọc – hiểu v/bản và làm văn. B/.CHUAÅN BÒ:  GV: SGK, SGV, Thieát keá baøi hoïc.  HS: SGK, k/thức c/bản của các kiểu VB. C/.PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: G tổ chức giờ dạy theo cách nêu vấn đề k/hợp với các h/thức trao đổi th/luận, trả lời các câu hỏi. D/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1 Oån định tổ chức: Kiểm diện HS 2. Kieåm tra baøi cuõ:  Neâu ñaëc ñieåm cuûa VB noùi vaø cho TD? - H trả lời như mục II  Neâu ñaëc ñieåm cuûa VB vieát vaø cho TD? - H trả lời như mục III 3.Giảng bài mới: * Giới thiệu HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS. NOÄI DUNG BAØI HOÏC. * Hướng dẫn luyện tập củng cố kiến thức. G: Hướng dẫn H làm các BT1,2,3 từ đó củng cố khắc sâu kiến thức đã học về các phép tu từ. H: Thảo luận về các BT để nắm vững kiến thức.( G dựa vào các câu hỏi để gợi ý cho H ). I/. LUYỆN TẬP CỦNG CỐ KIẾN THỨC: 1/BT1: BPTT aån duï. a) Một giọt máu đào hơn ao nước lã. - “giọt máu đào” chỉ người có quan hệ huyết thống thân thích, “ao nước lã” chỉ người dưng, người không có quan heä huyeát thoáng. * Aån dụ tu từ: là biện pháp lâm thời chuyển nghĩa của từ theo cách gọi tên một sự vật bằng tên một sự vật khác có quan hệ tương đồng. b) Bài ca dao có 3 ẩn dụ: “ mận” chỉ người con trai, “đào” chỉ người con gái, “ vườn hồng” chỉ tình trạng hôn nhân. Tác dụng: Nhờ có cách nói ẩn dụ mà lời ướm hỏi, tỏ tình cũng như lời đáp lại trở nên kín đáo, tế nhị. Điều khó nói đã được nói một cách hình ảnh và gợi cảm. 2/ BT2: BPTT noùi giaûm, noùi traùnh * Nếu nói thẳng, nói trúng bản chất sự việc thì phải dùng từ “ chết”. Nhưng NK lại dùng những từ: “ thôi đã thôi rồi”, “ về”, “ chán đời”, “ lên tiên”, “ chẳng ở” để th/hiện BPTT noùi giaûm, noùi traùnh. * Tác dụng: 5 lần dùng 5 cách nói khác nhau để diễn tả nỗi đau quá sức chịu đựng, không thể tin được bạn đã qua đời. Nói như vậy để tránh đi, giảm đi cảm giác nghiệt ngã của sự việc. Song đó là sự thật nên những câu thơ đọc lên như. G: Trong các câu thơ đã trích ở bài “ KDK” của NK, nếu nói thẳng sự việc phải dùng từ gì?Tác giả đã dùng những từ ngữ nào để thực hieän BPTT noùi giaûm, noùi traùnh? Taùc duïng cuûa BPTT naøy laø gì? H: Chỉ ra các từ ngữ và phân tích taùc duïng.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> G: Haõy neâu khaùi nieäm noùi giaûm, noùi traùnh?. G: Yeâu caàu H tìm ra BPTT, phaân tích vaø keát luaän ( nhaéc laïi kh/nieäm). H: Phát hiện, dùng khái niệm để giaûi thích.. * Luyện tập vận dụng kiến thức, thực hành kĩ năng. G: Hướng dẫn H làm các BT4,5. H: Thi theo nhóm ( thi tìm và thi tự vieát, BT4 ) G: Chia H thaønh 2 nhoùm, 1 nhoùm thi tìm, 1 nhóm thi tự viết ( 5’) sau đó kiểm tra kết quả, nhận xét.. coù tieáng naác ngheïn. * Nói giảm, nói tránh:( khinh từ, uyển ngữ, nhã ngữ) là BPTT dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây c/giác đau buồn, ghê sợ nặng nề, tránh thô tục , thiếu lịch sự 3/BT3: BPTT noùi quaù a) Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn. b) Cái nết đánh chết cái đẹp. + Caâu a: noùi veà moät vieäc khoâng theå: “taùt bieån Ñoâng cuõng cạn” để đề cao sự hoà thuận vợ chồng ( thuận vợ thuận choàng thì bieán caû vieäc khoâng theå thaønh coù theå). + Câu b: Cái nết không thể “ đánh chết” cái đẹp. Nói như vậy để đề cao cái nết, cái nết là trước hết, trên hết, cái nết chieán thaéng. * Nói quá: ( khoa trương, phóng đại, thậm xưng, cường điệu, ngoa ngữ) là BPTT phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức bieåu caûm. II/.LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KIẾN THỨC: 4/ BT4: Coù theå laáy caùc caâu nhö: + Aån duï: - “ Thuyền về có nhớ bến chăng, Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” - “ Ai làm cho bướm lìa hoa, Cho chim xanh nỡ bay qua vườn hồng”. + Noùi giaûm, noùi traùnh: - “ Bác đã đi rồi. Sao Bác ơi!” ( Tố Hữu) - Hội người khiếm thị; Hội người khiếm thính. + Noùi quaù: - “ Baøn tay ta laøm neân taát caû. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. ( Hoàng Trung Thông) - “ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối” 5/ BT5: Cơn bão số 9 đã đi qua. Sóng đã yên, biển đã lặng. Nhưng cơn bão trong lòng của những người có thân nhân ra đi vẫn tieáp dieãn.. G: Yêu cầu H tự làm trước ở nhà( lấy bài số 3 hoặc tự viết một bài ngăn) đến lớp chọn 1 h trình bày cho cả lớp thảo luận. 4/. Cuûng coá vaø luyeän taäp: Haõy nhaéc laïi caùc khaùi nieäm . 5/. Hướng dẫn H tự học ở nhà: - Học bài. Chuẩn bị bài : Liên tưởng, tưởng tượng. + Liên tưởng? Cho TD? + Tưởng tượng? Cho TD? E/. RUÙT KINH NGHIEÄM:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>