Giáo án môn Hóa học 11 - Tiết 1 đến tiết 61

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ÔN TẬP ĐẦU NĂM I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Oân tâp lai một số vấn đề , kiến thức về cân bằng phản ứng oxi hoá khử - Phaân nhoùm chính nhoùm halogen , oâxi löu huyønh , caáu hình electron . 2. Kyõ naêng : - Vân dụng giải bài tâp : xác định % khối lượng , %V … - Nhận biết , viết phương trình phản ứng . 3. Troïng taâm : Baøi aäp vaän duïng III. PHÖÔNG PHAÙP : Đàm thoại gợi mở II. CHUAÅN BÒ : Đề cương ôn tập . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kiểm tra : Kết hợp trong quá tình ôn tập . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : Vào bài Oân lại một số kiến thức đã học ở lớp 10 Hoạt động 2 : ôn lại kiến thức về cấu tạo - Hs dựa vào các kiến thức đã học trả lời : - Goàm 2 phaàn : voû vaø haït nhaân nguyên tử : *Vỏ : cấu tạo gồm những electron mang - Thành phần cấu tạo nguyên tử : ñieän tích aâm , (e) - Số lớp , phân lớp ? * Hạt nhân cấu tao gồm những hạt proton - Caùch vieát caáu hình : vaø nôtron - Từ cấu hình  vị trí và ngược lại ? -Vỏ nguyên tử có 7 lớp electron . có 4 phân lớp Vân dụng : Cho các nguyên tử sau : -Cách viết cấu hình dựa vào nguyên lí Z= 7,11,15,35,18 , 24 vững bền . a. Vieát caáu hình electron ? - Vân dụng : Hs lần lượt lên bảng làm các b. Xaùc ñònh tính chaát : ví duï c. Xaùc ñònh vò trí trong BTH ?  Gv chỉnh lai kết quả cho đúng . Hoạt động 3 : ôn lại kiến thức về cân bằng phản ưng oxi hoá khử - Nhắc lại các bước cân bằng phản ưng oxi hoá khử bằng phương pháp thaêng baèng electron ? - Thế nào là chất khử , chất oxi hoá ?. - Hs nhắc lại 4 bước cân bằng phản ứng. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> quá trình khử , quá trình oxi hoá ? Vận dụng :Cân bằng các phản ứng sau baèng phöông phaùp thaêng baèng electron a. S + HNO3  H2SO4 + NO b. KClO3  KCl + KClO4 c. Mg + HNO3  Mg(NO3)2 + NO + H2O d. Al + H2SO4  Al2(SO4)3 + SO2 + H2O e. Zn + HNO3  Zn(NO3)2 + NH4NO3 + H 2O Hoạt động 4 : Oân lại các kiến thức về phaân nhoùm chính nhoùm VI , VII . Bài 1 : Cho 12g hỗn hợp gồm Fe và Cu tác dụng với dd HCl 0,5M thu được 2,24l khí ( ñkc) a. Xác định % khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ? b. Tính thể tích HCl đã tham gia phản ứng ?. oxi hoá khử * Loại đơn giản , loại có môi trờưng , loại có nhiều nguên tố thay đổi số oxi hoá . * Chất khử , chất oxi hoá …. - Vaän duïng : Hs leân baûng caân baèng caùc phản ứng mà Gv cho. Baøi 1 : a. Cu không tác dụng với HCl Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 0,1mol 0,1 mol n HCl = 0,1 mol => nFe = 0,1 mol => mFe = 5,6 g => mCu = 6,4g Vaäy %Cu = % Fe =. b.nHCl = 0,2 mol => VHCl = 0,2 / 0,5 = 0,4M Baøi 2 : Bài 2 : Cho hỗn hợp gồm Mg và Al vào dd 2Al + 3H2SO4  Al2(SO4)3 + 3H2 x 1,5x H2SO4 thu được 2,24 lit khí ( đkc). Nếu Mg + H2SO4  MgSO4 + H2 hỗn hợp trên cho vào H2SO4 ở đk thường y y thì thu được 0,56 lit khí A (đkc) Al không tác dụng với H2SO4 đặc ở nhiệt a. Tính % khối lượng mỗi kim loại độ thường . trong hỗn hợp? Mg + 2H2SO4  MgSO4 + SO2 + 2H2O b. Daãn khí A vaøo 28g dd NaOH 15%. x Tính C% caùc chaát trong dd sau phaûn x Goïi x , y laø soá mol cuûa al vaø Mg . ứng ? Ta coù heä phöông trình : 1,5x + y = 0,1 x= 0,025 => y = mAl = , mMg =  % khối lượng c. tính nNaOH = laäp tæ leä nNaOH / nSO2 =  muoái taïo ra Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3. Baøi taäp veà nhaø : Bài 1 : đun nóng hỗn hợp gồm 1,2g Mg và 2,4g S ( không có không khí ) . Sản phẩm đem hoà tan vào 18,25g dd HCl 25% a. Tính thể tích khí bay ra ở đkc ? b. Dẫn khí trên vào 30g dd NaOH 20% . Tính C% có trong dd sau phản ứng ? Bài 2 : hoà tan 11g hỗn hợp gồm NaBr và NaCl thành dd . Cho dd trên tác dụng vừa đủ với 127,5g dd AgNO3 20% . a. Tính khối lượng kết tủa tạo thành ? b. Tính C% các chất có trong dd thu được ?. CHÖÔNG II :. SỰ ĐIỆN LI MUÏC TIEÂU CUÛA CHÖÔNG :. 1.Kiến thức : Cho học sinh biết các khái niệm - Về sự điện li , chất điện li , chất điện li mạnh , chất điện li yếu . - Veà axit , bazô theo Areâniut vaø Bronsted . - Sự điện li của nước . - Đánh giá độ axit , độ kiềm của dd dựa vào nồng độ của ion H+ và dựa vào PH của dung dòch . - Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi trong dd các chất điện li . 2. Kyõ naêng : - Rèn luyện kỹ năng thực hành : quan sát nhận xét và đánh giá . - Viết đúng phương trình ion và ion rút gọn của các phản ứng xảy ra trong dd . - Học sinh tính toán đúng các phép tính có liên quan đến [H+] , [OH-] , pH , xác định môi trường axit , bazơ , trung tính của dung dịch . 3. Giáo dục tình cảm , thái độ : - Tin tưởng vào phương pháp nghiên cứu khoc học bằng thực nghiệm . - Rèn luyện đức tính cẩn thận , thẩm mĩ , tỉ mĩ . - Có được hiểu bíêt khoa học đúng đắn về dd axit , bazơ , muối .. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Baøi 4 :. SỰ ĐIỆN LI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : - Học sinh có khái niệm về sự điện li , chất điện li . - Hs coù khaùi nieäm veà chaát ñòeân li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu . 2. Kyõ naêng : Hs biết quan sát thí nghiệm do khả năng dẫn điện bằng dụng cụ đơn giản để xác định chaát ñieän li , chaát ñieän li manh 5, chaát ñieän li yeáu . 3. Troïng taâm : - Sự điện li , chất điện li là gì ? - Bieát theá naøo laø chaát ñieän li maïnh , chaát ñieän li yeáu . II. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan sinh động , đàm thoại dẫn dắt . III. CHUAÅN BÒ : Duïng cuï thí nghieäm hình 2.1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Tại sao có những dd dẫn điện và có những dd không dẫn điện ? Các axit , bazơ , muối hoà tan trong nước xảy ra những hiện tượng gì ?. Hoạt động của trò. Noäi dung. I. Hiện tượng điện li : 1. Thí nghieäm : Hoạt động 2 : - Làm như sự hướng dẫn - Dựa vào sự hướnf dẫn của của sgk Hiện tượng điện li - Gv laép heä thoáng thí hoïc sinh laøm thí nghieäm . - Chaát daãn ñieän : caùc dd nghieäm nhö sgk -Nhaän xeùt keát quaû thí axit , bazô , muoái Hướng dẫn hs làm thí nghieäm : - Chaát khoâng daãn ñieän : nghiệm để phát hiện một * NaOH raén , NaCl raén , H2O caát , NaOH khan , chất có dẫn điện hay không H2O cất đèn không sáng NaCl khan , các dd rượu . * Dd HCl , dd NaOH , dd etilic , đường , glyxerol . NaCl : đèn sáng . 2. Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa caùc dd axit , bazô Hoạt động 3 : và muối trong nước : Nguyeân nhaân tính daãn ñieän . - Tính daãn ñieän cuûa caùc dd - Đặt vấn đề : tại sao các dd -Hs nghiên cứu sgk để giải axit , bazơ , muối là do axit , bazơ , muối dẫn điện quyết vấn đề mà giáo viên trong dd của chúng có các được ? ñöa ra . tieåu phaân mang ñieän tích được gọi là các ion . - Vaäy trong dd axit , bazô , - Quaù trìng phaân li caùc chaát muối có những hạt mang  Hs ruùt ra keát luaän veà trong nước ra ion gọi là sự ñieän tích naøo ? nguyeân nhaân tính daãn ñieän ñieän li . . - Những chất tan trong nước phaân li ra ion goïi laø chaát -Gv boå xung veà chaát ñieän li ñieän li sö ñieän li . - Sự điện li được biểu diễn baèng phöông trình ñieän li - Gv vieát phöông trình ñieän -Hs leân baûng vieát phöông Ví duï : li trình ñieän li : NaCl  Na+ + ClHNO3  H+ + NO3HCl  H+ + Cl- Gv ñöa ra moät soá ví duï : Ba(OH)2  Ba2+ + 2OHNaOH  Na+ + OHHNO3 , Ba(OH)2 , FeCl2 … FeCl2  Fe2+ + 2Cl II. Phân loại các chất điện Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 4 : Chứng minh chất điện li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu . - Gv hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm để phát hieän moät dd daãn ñieän manh hay yeáu . - Theá naøo laø chaát ñieän li maïnh ?. -Hs laøm thí nghieäm roài nhaän xeùt keát quaû . *Dd HCl 1M : đèn sáng rõ *Dd CH3COOOH : đèn saùng yeáu hôn . -Hs leân baûng vieát phöông trình ñieän li .. - Gv laáy 3 ví duï ñieån hình ( axit , bzô , muoái) : HNO3 , NaOH , NaCl … - Vieát phöông trình ñieän li ? -Hs nghiên cứu sgk và trả  Nhaän xeùt phöông trình lời ñieän li? => Ruùt ra keát luaän . Gv nêu vấn đề : Tại sao có dd daãn ñieän maïnh vaø dd - Dựa vào sgk trả lời . daãn ñieän yeáu ? - Ví duï : H2S , Mg(OH)2 , CH3COOH - Theá naøo laø chaát ñieän li … yeáu ? - Cho moät soá ví duï veà chaát ñieän li yeáu ? - Vieát phöông trình ñieän li của các chất đó ? - Muõi teân AA AA AA cho biết đó laø quaù trình thuaän nghòch .. - Gv bổ xung : sự điện li cuûa chaát ñieän li yeáu cuõng laø moät quaù trình thuaän nghòch 3. Cuûng coá : Lop11.com. li : 1.Thí nghieäm : sgk 2. Chaát ñieän li maïnh vaø chaát ñieän li yeáu : a. Chaát ñieän li maïnh : Là chất khi tan trong nước các phân tử hoà tan đều phaân li ra ion . - Goàm : axit manh , bazô maïnh , muoái tan . Ví duï : HNO3 , NaOH , NaCl … - Phương trình điện li được bieåu dieãn baèng muõi teân  Ví duï : HNO3  H+ + NO3NaOH  Na+ + OHNaCl  Na+ + Cl-. b. Chaát ñieän li yeáu : - Là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hoà tan phân li thành ion , phaàn coøn laïi vaãn toàn taïi dưới dạng phân tử trong dd . - Goàm : caùc axit yeáu , bazô yeáu , muoái ít tan … - Trong phöông trình ñieän li duøng muõi teân AA AA AA Ví duï : + CH3COOH AA AA AA H + CH3COO+ NH4OH AA AA AA NH4 + OH - Caân baèng ñieän li cuõng laø một cân bằng động , tuân theo nguyeân lí chuyeån dòch LôSatôlieâ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Tại sao dd NaCl , dd HCl , dd NaOH lại dẫn điện được ? - Taïi sao NaCl laø chaát ñieän li maïnh ? coøn CH3COOH laø chaát ñieän li yeáu ? 4. Baøi taäp veà nhaø : 1. Laøm heát baøi taäp trong sgk . 2. Tính [K+] , [SO42-] coù trong dd K2SO4 0,05M Tính V HCl 0,5M có chứa nH+ = số mol H+ có trong 0,3 lit dd H2SO4 0,2M . 3. Cần lấy bao nhiêu ml dd HCl 2M trộn với 180ml dd H2SO4 3M để được dd có [H+] = 4,5 ?. Baøi 5 :. AXIT – BAZÔ - MUOÁI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : Cho học sinh biết - Theá naøo laø axit , bazô theo thuyeát Areâniut - Axit , bazơ nhiều nấc , hiđrôxit lưỡng tính , muối trung hoà , muối axit . 2. Kyõ naêng : - Vân dụng lý thuyết axit , bazơ của Arêniut và Bronsted để phân biệt được axit , bazơ , lưỡng tính và trung tính . - Biết viết phương trình điện li của các axit , bazơ , hiđrôxit lưỡng tính và muối . 3. Thái độ : Có được hiểu biết khoa học đúng về dd axit , bazơ , muối . 4. Troïng taâm : Phân biệt được axit , bazơ , muối II. PHÖÔNG PHAÙP : Nêu và giải quyết vấn đề , đàm thoại gợi mở . III. CHUAÅN BÒ : Thí nghiệm chứng minh Zn(OH)2 có tính lưỡng tính . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Trong soá caùc chaát sau : CaCO3 , Ba(HCO3)2 , H2SO4 , Mg(OH)2 , Ca(OH)2 , KCl , H2S , SO2 ? Chaát naøo laø chaát ñieän li ? vieát phöông trìng ñieän li ? * Thế nào là sự điện li ? chất điện li mạnh ? chất điện li yếu ? cho ví dụ ? Nguyeân nhaân tính daãn ñieän cuûa dd NaOH , NaCl ? 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Vào bài Ñònh nghóa axit ? bazô ? muoái laø gì ? cho ví duï .. Hoạt động của trò -Hs nhaéc laïi caùc khaùi nieäm về axit , bazơ muối đã học Lop11.com. Noäi dung.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> -dựa vào thuết điện li thì axit , bazơ , muối là gì . Để biết điều đó ta vào bài mới . Hoạt động 2 : - Axit coù phaûi laø chaát ñieän li khoâng ? - Vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc axit sau : HCl , HNO3 CH3COOH .. ở lớp 8,9 .. - Axit , bazô laø caùc chaát ñieän li . -Hs leân baûng vieát phöông trình điện li của các axit đó . HCl  H+ + Cl+ CH3COOH AA AA AA H + CH3COO. - Tính chaát chung cuûa axit , bazô laø do ion naøo quyeát ñònh ?  Từ phương trình điện li Gv hướng dẫn Hs rút ra định nghĩa mới về axit . - So saùnh phöông trình ñieän li cuûa HCl vaø H2SO4 ? -Thoâng baùo : Caùc axit phaân li lần lượt theo từng nấc . - Gv hướng dẫn : H2SO4  H+ + HSO4+ 2HSO4- AA AA AA H + SO4. Lưu ý : Chỉ có nấc thứ nhất là điện li hoàn toàn.  Ruùt ra nhaän xeùt : caùc dd axit đều có H+ => Các axit đều có một số tính chaát chung laø do tính chaát cuûa ion H+. - Hs leân baûng vieát phöông trình điện li của các axit đó .  Ruùt ra nhaän xeùt . -Laáy theâm moät soá ví duï veà axit nhieàu naác : H3PO4 => Hs keát luaän veà axit nhieàu naác .. I. AXIT 1. Ñòng nghóa : - Theo Areâniut Laø chaát khi tan trong nước phân li ra cation H+ Ví duï : HCl  H+ + Cl+ CH3COOH AA AA AA H + CH3COO - Các Axit trong nước có một số tính chất chung đó là tính chaát cuûa ion H+ trong dd .. 2. Axit nhieàu naác : - Caùc axit chæ phaân li ra moät ion H+ goïi laø axit moät naác . Ví duï : HCl , HNO3 , CH3COOH … - Các axit mà một phân tử phaân li nhieàu naác ra ion H+ goïi laø axit nhieàu naác . Ví duï : H3PO4 , H2CO3 …. H2SO4  H+ + HSO4 Sự điện li mạnh + HSO4- AA AA AA H + SO42 Sự điện li yếu . - Caùc axit nhieàu naác phaân li lần lượt theo từng nấc .. II. BAZÔ: 1. Ñònh nghóa : - Theo Areâniut bazô Laø chaát. Hoạt động 3 : - Gv nêu vấn đề : Bazơ là gì theo thuyeát ñieän li ? - Hs vieát phöông trình ñieän li vaø nhaân xeùt . - Vieát phöông trình ñieän li NaOH  Na+ + OHcuûa NaOH , Ba(OH)2 ? Ba(OH)2  Ba2+ + 2OH-. Lop11.com. khi tan trong nước phân li ra ion OH- . Ví duï : KOH  K+ + OHBa(OH)2  Ba2+ + 2OH-. - Các bazơ tan trong nước đều có một số tính chất chung , đó là tính chất của caùc ion OH- trong dung dòch.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> . 2. Bazô nhieàu naác :. - Từ khái niệm axit 1 nấc - Hs dựa vào kiến thức mới vaø axit nhieàu naác ruùt ra học để trả lời . khaùi nieäm veà bazô 1 naác vaø bazô nhieàu naác ? - Viết phượng trình phân li từng nấc của NaOH và Ca(OH)2 . - Ca(OH)2 phaân li 2 naác ra ion OH-  bazô 2 naác .. Hoạt động 4 : -Gv nêu vấn đề : Thế nào là hid0rôxit lưỡng tính ? - Gv laøm thí nghieäm : * Nhỏ từ từ dd NaOH vào dd ZnCl2 đến khi kết tủa không xuất hiện thêm nửa . * Chia keát tuûa laøm 2 phaàn : PI : Cho theâm vaøi gioït axit PII : Cho theâm kieàm vaøo . - Kết luận : Zn(OH)2 vừa tác dụng được với axit , vừa tác dụng được với bazơ  hiđrôxit lưỡng tính . - Viết các hiđrôxit dưới dạng công thức axit : Zn(OH)2  H2ZnO2 Pb(OH)2  H2PbO2 Al(OH)3  HAlO2.H2O Hoạt động 5 : - Gv hướng dẫn học sinh. - Các bazơ mà mỗi phân tử chæ phaân li moät naác ra ion OH- goïi laø bazô 1 naác . Ví duï : NaOH , KOH … - Các bazơ mà mỗi phân tử phaân li nhieàu naác ra ion OHgoä laø bazô nhieàu naác . Ví duï : Ca(OH)2  Ca(OH)+ + OH Sự điện li mạnh 2+ Ca(OH)+ AA AA AA Ca + OH.  Sự điện li yếu . III. Hiđrôxit lưỡng tính : 1. Ñònh nghóa :. - Là chất khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit vừa có thể phân li như bazơ . Ví duï : 2+ + 2OHZn(OH)2 AA AA AA Zn. 2Zn(OH)2 AA AA AA ZnO2 + 2H+ - Hs quan sát hiện tượng và 2. Đặc tính của hiđrôxit giaûi thích . lưỡng tính : Hiện tượng : kết tủa cả 2 - Một số hiđrôxit lưỡng tính ống đều tan ra . thường gặp : Al(OH)3 , Zn(OH)2 , - Dựa vào sự hướng dẫn Pb(OH)2 , Cr(OH)3 , cuûa Gv vieát phöông trình Sn(OH)2 , Be(OH)2 phaân li cuûa Zn(OH)2 vaø - Là những chất ít tan trong Al(OH)3 theo kieåu axit vaø nước , có tính axit , tính bazô . bazô yeáu . IV. MUOÁI :  Hs ruùt ra nhaän xeùt veà 1. Ñònh nghóa : tính chaát cuûa hoñroâxit - Muối là hợp chất khi tan lưỡng tính : có tính axit yếu trong nước phân li ra cation vaø bazô yeáu . kim loại ( hoặc NH4+) và anion goác axit . Ví duï : (NH4)2SO4  2NH4+ + SO42NaHCO3  Na+ + HCO3-. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> vieát phöông trình ñieän li cuûa KCl , Na2SO4 . - Gv bổ xung thêm trường hợp phức tạp : (NH4)2SO4  2NH4+ + SO42NaHCO3  Na+ + HCO3- Muoái laø gì ? keå teân moät soá muối thường gặp ? - Neâu tính chaát cuûa muoái ? - Theá naøo laø muoái axit ? muối trung hoà ? cho ví dụ ? * Löu yù : Moät soá muoái được coi là không tan thực tế vẫn tan với một lượng nhỏ . Phần tan rất nhỏ đó ñieän li .. KCl  K+ + ClNa2SO4  2Na+ + SO42-. -Hs nghiên cứu để trả lời . - Muối trung hoà : trong phân tử không còn hiđrô - Muoái axit : laø trong phaân tử còn hiđrô .. - Muối trung hoà :Là muối mà trong phân tử không coøn hiñroâ coù tính axit : Ví duï : NaCl , Na2CO3 , (NH4)2SO4 … - Muoái axit : Laø muoái maø trong phân tử còn hiđrô có tính axit : Ví duï : NaHCO3 , NaH2PO4 , NaHSO4 … 2.Sự điện li của muối trong nước : - Haàu heát caùc muoái phaân li hoàn toàn ra cation kim loại ( hoặc NH4+ ) và anionb gốc axit ( trừ HgCl2 , Hg(CN)2 … ) K2SO4  2K+ + SO42NaHSO3  Na+ + HSO3- Goác axit coøn H+ : + 2HSO3- AA AA AA H + SO3. 3. Cuûng coá : - Axit , bazô , muoái ? cho ví duï , vieát phöông trình ñieän li ? - Muối ? có mấy loại ? cho ví dụ ? 4. Baøi taäp veà nhaø : Câu 1.Viết phương trình phản ứng chứng minh Zn(OH)2 , Al(OH)3 có tính lưỡng tính ? Caâu 2.Vieát phöông trìng ñieän li cuûa caùc chaát sau : NH4OH , Fe2(SO4)3 , NaHSO4 , K2SO3 , Ba(HCO3)2. Câu 3: Tính nồng độ các ion có trong các dd sau : a.Hoà tan 2,925g NaCl vào nước tạo thành 2lit dung dịch ? b.Hoà tan 228g dung dịch Al2(SO4)3 15% vào nước để tạo thành 4 lit dung dịch ?. Baøi 6 :. SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – pH – CHAÁT CHÆ THÒ AXIT , BAZÔ. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : Cho học sinh biết - Sự điện li của nước , nước là chất điện li r61t yếu . - Tích số ion của nước và ý nghĩa của đại lượng này . - Khaùi nieäm veà pH. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Biết đánh giá độ axit , và độ kiềm của các dung dịch bằng nồng độ H+ và pH . - Biết màu của vài chất chỉ thị thông dụng trong môi trường axit , bazơ 2. Kyõ naêng : Hs biết làm một số dạng toán đơn giản có liên quan tới H+ , [OH-] , pH và xác định môi trường axit , kiềm hay trung tính . 4. Troïng taâm : -Biết đánh giá độ axit , bazơ -Biết màu của vài chất chỉ thị trong các môi trường khác nhau . II. PHÖÔNG PHAÙP : Hoạt động theo nhóm , thuyết trình . III. CHUAÅN BÒ : - Duïng cuï : Giaáy ño pH , 3 oáng nghieäm - Hoá chất : Dung dịch HCL , NaOH , nước cất . ( 6 boä chia cho 6 nhoùm hoïc sinh ) IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Ñònh nghóa axit ? bazô ? muoái ? cho ví duï ? Axit , bazô nhieàu naác , cho ví duï ? * Vieát phöông trình ñieän li cuûa caùc chaát sau : Al(OH)3 , HNO2 , CH3COOH , Ca(HCO3)2 , NH4CL , Na2HPO3 , NaHSO4 . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Vào bài pH là gì ? dựa vào đâu để tính pH ? Ta nghiên cứu bài mới . Hoạt động 2 : -Gv duøng phöông phaùp thueát trình thoâng baùo cho hoïc sinh veà sö ñieän li cuûa nước . Hoạt động 3 : -Gv ñaët caâu hoûi : Dựa vào phương trình điện li của nước so sánh [H+] vaø [OH-]? -Gv thông báo : bằng thực nghiệm người ta xác định ở 25°C [H+] = [OH-] =. Hoạt động của trò. - Hs vieát phöông trình ñieän li. Hs viết biểu thức tính hằng số caân baèng (1) Lop11.com. Noäi dung. I. Nước là chất điện li rất yeáu : 1. Sự điện li của nước : + H2O AA AA (1) AA H + OH 2.Tích số ion của nước : -Ở 25°C - Từ phương trình (1) KH2O = K[H2O] = [H+][OH] KH2O : Tích soá ion cuûa nước - Ở 25°C : KH2O = 10-14 = [H+][OH-].

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 10-7 Ñaët KH2O = 10-14 = [H+][OH-] Là tích số ion của nước .. Hs đưa ra biểu thức tính : [H+] = [ OH- ] = 10-7 mol/lit. - Gv kết luận : Nước là môi trường trung tính nên môi trường trung tính có : [H+] = [OH-] = 10-7 Hoạt động 4 : - Thoâng baùo KH2O laø haèng số đối với tất cả dung môi vaø dd caùc chaát .  Vì vaäy , neáu bieát [H+] trong dd sẽ biết được [OH]. Caâu hoûi : * Neáu theâm axit vaøo dd , caân baèng (1) chuyeån dòch theo hướng nào ? * Để KH2O không đổi thì [OH-] biến đổi như thế naøo ?.  Keát luaän . - Ví duï : Tính [H+] vaø [OH-] cuûa : *Dd HCl 0,01M *Dd NaOH 0,01M -So saùnh [H+] vaø [OH-] tronh các môi trường axit vaø bazô ?.  Gv toùm laïi . Hoạt động 5 : - Gv đặt vấn đề : pH là gì ? pH dùng để biểu thị cái. - Do [H+] taêng leân neân caân baèng (1) chuyeån dòch theo chieàu nghòch . -Vì KH2O không đổi nên [OH- ] phaûi giaûm .. Hs thaûo luaän theo nhoùm * Vieát phöông trình ñieän li HCl  H+ + Cl0,01M 0,01M 0,01M => [H+] = 0,01M [OH-]= 10-12M * Vieát phöông trình ñieän li NaOH  Na+ + OH0,01M 0,01M 0,01M => [OH-] = 0,01M Vaäy [H+] = 10-12M. - Hs nghiên cứu sgk và trả lời. - Hs nghiên cứu ý nghĩa của pH trong thực tế .. Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm Lop11.com.  KH2O được gọi là tích số ion của nước . - Môi trường trung tính là môi trường trong đó : [H+] = [OH-] = 10-7M. 3. YÙ nghóa tích soá ion cuûa nước : a. Môi trườpng axit : - Môi trường axit là môi trường trong đó : [H+] > [OH-] Hay : [H+] > 10-7M Ví duï : Sgk b. Môi trường kiềm : - Là môi trường trong đó [H+]≤ [OH-] hay [H+] ≤ 10-7M Keát luaän : - Neáu bieát [H+] trong dd sẽ biết được [OH-] và ngược lại . - Độ axit và độ kiềm của dd có thể đánh giá bằng [H+] * Môi trường axit : [H+]>10-7M * Môi trường kiềm :[H+]≤10-7M * Môi trường trung tính : [H+] = 10-7M. II. Khaùi nieäm veà pH , chaát chæ thò axit , bazô : 1. Khaùi nieäm veà pH : [H+] = 10-pH M.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> gì ? tại sao cần dùng đến pH ? - Gv thoâng baùo : do [H+] có mũ âm , để thuận tiện người ta dùng giá trị pH . - Dd axit , kieàm , trung tính coù pH laø bao nhieâu ? * Bổ xung : Để xác định môi trường của dd , người ta duøng chaát chæ thò : quyø , pp .. - Gv pha 3 dd : axit , bazô , và trung tính ( nước cất ). - Hs duøng giaáy chæ thò axit – bazơ vạn năng để xác định pH của dd đó . - Hs ñieàn vaøo baûng caùc maøu tương ứng với chất chỉ thị và dd caàn xaùc ñònh . Moâi trườn g Quyø PP. Axit. Trung kieàm tính. Hay pH = -lg [H+] - Môi trường axit : pH < 7 - Môi trường bazơ : pH > 7 -Môi trường trung tính : pH=7 2. Chaát chæ thò axit , bazô : sgk. Ño’ tím Xanh Khoân Khoân Hoàn g maøu g maøu g. => Qua caùc thí nghieäm treân ruùt ra nhaän xeùt .. - Gv keû saún baûng vaø ñaët caâu hoûi - Gv boå xung : chaát chæ thò axit , bazô chæ cho pheùp xaùc ñòng giaù trò pH gaàn đúng . Muốn xác định pH người ta duøng maùy ño pH .. 3 .Cuûng coá : Baøi 4 / 30 sgk 4. Baøi taäp veà nhaø : Bài 1 : Trộn 500 ml dd KOH 0,005M với 250 ml dd KOH 0,02M . Tính pH của dung dịch thu được ? Bài 2 : Cho 50 ml dd naOH 0,52M với 50 ml dd HCl 0,5M . Xác định pH của dd thu được ? Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài 3 : Cho 200 ml dd H2SO4 0,5M tác dụng với 50 ml dd KOH 2M . Tính pH của dd thu được ?. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI TRONG DUNG DÒCH CAÙC CHAÁT ÑIEÄN LI. Baøi7 :. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : cho học sinh hiểu -Bản chất của phản ứng trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion -Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi trong dung dịch các chất điện li 2. Kyõ naêng : -Học sinh vận dụng được các điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li để làm đúng bài tập lí thuyết và bài tập thực nghiệm . -Học sinh viết đúng phương trình ion đầy đủ , phương trình ion rút gọn của phản ứng . 3. Troïng taâm : - Hiểu bản chất phản ứng trao đổi ion trong dung dịch - Viết được phương trình ion rút gọn III. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan , đàm thoại gợi mở . II. CHUAÅN BÒ : - Dụng cụ : ống nghiệm , giá đỡ . - Hoá chất : Na2SO4 , BaCl2 , NaOH , HCl , CH3COONa , Na2CO3 . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Xác định [H+] và pH trong môi trường trung tính ? axit ? và bazơ ? các biểu thức tính pH ? * Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà của học sinh . 2. Bài mới : Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : Vào bài Tại sao các phản ứng hoa học xảy ra được ? Bản chất của các phản ứng đó là gì ? ta xét bài mới . Hoạt động 2 : Điều kiện xảy ra phản ứng - Hs quan sát hiện tượng , - Gv laøm thí nghieäm : Cho dd BaCl2 + Na2SO4 nhaän xeùt keát quaû vaø vieát Lop11.com. Noäi dung. I. Ñieàu kieän xaûy ra phaûn ứng trao đổi trong dd các chaát ñieän li : 1. Phản ứng tạo thành chaát keát tuûa :.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> phương trình phản ứng BaCl2 + Na2SO4  BaSO4 + 2NaCl. - Gv hướng dẫn HS viết phương trình phản ứng dưới - Phương trình ion rút gọn : Ba2+ + SO42-  BaSO4 daïng ion vaø ion ruùt goïn . => Nhaän xeùt veà baûn chaát của phản ứng ? * Löu yù : Chaát keát tuûa , chaát khí , chaát ñieän li yeáu , H2O viết dưới dạng phân tử .. Hoạt động 3 : - Yeâu caàu Hs vieát phöông trình phân tử và phương trình ion thu goïn cuûa phaûn ứng của NaOH và HCl . - Neâu baûn chaát cuûa phaûn ứng ?. - Tương tự cho học sinh viết phưong trình phân tử vaø ion ruùt goïn cuûa phaûn ứng : Mg(OH)2 + HCl . - Gv laøm thí nghieäm : CH3COONa + HCl . -Bản chất của phản ứng là sự kết hợp giữa các ion Ba2+ và SO42- để tạo thành chaát keát tuûa .. a. Thí nghieäm : sgk b. Giaûi thích : Na2SO4  2Na+ + SO42BaCl2  Ba2+ + 2Cl- Phương trình phân tử : Na2SO4 + BaCl2  BaSO4 + 2NaCl. - Bản chất của phản ứng là : Ba2+ + SO42-  BaSO4 - Phöông trình ion ruùt goïn cho bieát baûn chaát cuûa phaûn ứng trong dung dịch các chaát ñieän li. 2. Phöông trình taïo thaønh - Vieát phöông trình phaûn chaát ñieän li yeáu : ứng : a. Phản ứng tạo thành NaOH + HCl  NaCl + nước : H2O * Thí nghieäm 1 : + H + OH  H2O Sgk * Giaûi thích : -Bản chất của phản ứng là -Phương trình phân tử : taïo thaønh chaát ñieän li yeáu NaOH + HCl  NaCl + laø H2O H2O -Phöông rình ion : Na+ + OH- + H++ Cl-  Na+ + Cl- + H2O -Phöông trình ion ruùt goïn : H+ + OH-  H2O - Bản chất của phản ứng là sự kết hợp giữa cation H+ vaø anion OH- , taïo neân chaát ñieän li yeáu laø H2O . - Hoïc sinh leân baûng vieát -Phản ứng trung hoà dễ xảy phương trình phản ứng ra vì taïo ra chaát ñieän li yeáu laø H2O Ví duï : Mg(OH)2 + 2H+  Mg2+ + -Hs ngửi mùi của sản phẩm H2O Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> taïo thaønh , giaûi thích - Vieát phöông trình phaûn ứng dưới dạng phân tử và ion ruùt goïn -Hoïc sinh ruùt ra nhaän xeùt . Hoạt động 4: - Gv laøm thí nghieäm HCl + Na2CO3  - Neâu baûn chaát cuûa phaûn ứng ? - Gv gợi ý , hướng dẫn học sinh ruùt ra keát luaän chung .. - Hoïc sinh quan saùt , giaûi thích vaø vieát phöông trình phản ứng . - Bản chất của phản ứng là do sự kết hợp giữa ion H+ với CO32Tạo thành chất khí .. b. Phản ứng tạo thành axit yeáu : * Thí nghieäm 2 : CH3COONa + HCl  NaCl + CH3COOH - Phöông trình ion ruùt goïn : CH3COO- + H+  CH3COOH - Nhaän xeùt : baûn chaát cuûa phản ứng là do sư kết hợp giữa cation H+ và anion CH3COO- taïo thaønh axit yeáu CH3COOH . 3. Phản ứng tạo thành chaát khí * Thí nghieäm : Sgk * Giaûi thích : 2HCl + Na2CO3 2NaCl + H2O + CO2. 2H+ + 2Cl- + 2Na+ + CO32 2Na+ + 2Cl- + H2O + CO2 - Phöông trình ion ruùt goïn : 2H+ + CO32-  H2O + CO2 II. Keát luaän : - Phản ứng xảy ra trong dung dòch caùc chaát ñieän li là phản ứng giữa các ion . - Phản ứng trao đổi trong dung dòch chaát ñieän li chæ xaûy ra khi coù ít nhaát moät trong caùc ñieàu kieän sau : * Taïo thaønh chaát keát tuûa * Taïo thaønh chaát khí * Taïo thaønh chaát ñieän li yeáu . 3. Củng cố : Viết phương trình phân tử , phương trình ion và phương trình ion rút gọn : Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> FeCl3 + KOH , Fe(OH)3 + H2SO4 , K2SO3 + HCl . Neâu baûn chaát cuûa caùc. phản ứng đó ? 4. Baøi taäp veà nhaø :. Caâu 1 : Trong 3 dung dòch coù caùc ion sau : Ba2+ , Mg2+ , Na+ , SO42- , CO32- , NO3- , moãi dung dịch chỉ chứa 2 ion không trùng lặp , Xác định 3 dung dịch muối đó ? Câu 2 : Trộn lẫn những dung dịch sau đậy , cho biết trường hợp nào xảy ra phản ứng ? viết phương trình phân tử và ion rút gọn : a.KCl + AgNO3 d.BaCl2 + KOH ; b.Al2(SO4)3 + Ba(NO3)2 e.FeSO4 + NaOH . c.Na2S + HCl. KIEÅM TRA 15’ Đề kiểm tra : Câu 1 : cho các chất sau phản ứng với nhau từng đôi một : NaOH , Zn(OH)2 , H2SO4 , BaCl2 Viết phương trình phân tử và phương trình ion rút gọn của các phản ứng có xảy ra . Caâu 2 : Cho 150 ml dung dịch H2SO4 0,5M tác dụng với 50ml dung dịch KOH 2M . Tính pH của dung dịch thu được ? Đáp án :. Baøi8 : LUYEÄN TAÄP AXIT – BAZÔ - MUOÁI PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI TRONG DUNG DÒCH CAÙC CHAÁT ÑIEÄN LI I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : Củng cố hệ thống hoá các kiến thức axit , bazơ , hiđrôxit lưỡng tính , muối rtên cơ sở thuyeát Areâniut 2. Kyõ naêng : - Rèn luyện kỹ năng vận dụng điều kiện xảy ra phản ứng giữa các chất điện li - Rèn luyện kỹ năng viết phương trình phản ứng phân tử và ion rút gọn . - Rèn luyện kỹ năng giải bài toán có liên quan đến đo pH và môi trường axit , bazơ , muoái . Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 3. Troïng taâm : Giaûi caùc baøi taäp vaân duïng . II. PHÖÔNG PHAÙP : Quy nạp , đàm thoại III. CHUAÅN BÒ : - Nội dung bài số 8 để thảo luận - Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp . IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kiểm tra : Kết hợp trong quá trình luyện tập . 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 : Vào bài Trong chương vừa qua có một số kiến thức trọng tâm mà các em cần phải nắm , để - Hs trao đổi về kiến thức và làm bài tập . củng cố thêm việc tiếp thu kiến thức đó , Baøi 1 : caùc em caàn phaûi laøm theâm moät soá baøi taäp K2S  2K+ + S2vaän duïng . Na2HPO4  2Na+ + HPO42+ 3- Gv tổ chức cho học sinh trao đổi vấn đề : HPO42- AA AA AA H + PO4 Hệ thống hoá các định nghĩa và viết NaH2PO4  Na+ + H2PO4+ phöông trình ñieän li . H2PO4- AA AA AA H + HPO4 + 3HPO4- AA AA AA H + PO4  Gv cho hoïc sinh laøm baøi taäp 1 2+ + 2OHPb(OH)2 AA AA AA Pb + 2H2PbO2 AA AA AA 2H + PbO2 + HClO AA AA AA H + ClO 2+ + 2OHFe(OH)2 AA AA AA Fe + HF AA AA AA H + F + HClO4 AA AA AA H + ClO4 Baøi 4 sgk a. Ca2+ + CO32-  CaCO3 b. Fe2+ + 2OH-  Fe(OH)2 c. HCO3- + H+  CO2 + H2O d. HCO3- + OH-  H2O + CO32g. Pb(OH) + H+  Pb2+ + 2H O 2 2 Hoạt động 2 : 2h. H2PO2 + 2OH  PbO2 + 2H2O - Gv cho hoïc sinh oân laïi heä thoáng kieán i. Cu2+ + S2-  CuS thức về điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi Baøi 5 sgk : ion trong dung dòch caùc chaát ñieän li [H+] = 10-PH [H+] [OH-] = 10-14 - Gv hướng dẫn học sinh làm bài tập 4 , 5 [OH-] = 10-POH . Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chia lớp thành 6 nhóm , mỗi nhóm làm 1 caâu nhoû .. Hoạt động 3 : - Gv tổ chức cho học sinh trao đổi và ôn tập lại kiến thức về PH - Gv ñaët caâu hoûi : * Các công thức liên quan đến PH ? * Sự liên quan giữa [H+] , PH , môi trường . -Gv cho học sinh hoạt động theo nhóm : * Nhoùm 1 : Baøi 2 * Nhoùm 2 : Baøi 3 * Nhoùm 3 : Baøi 5 * Nhoùm 4,5,6 laøm caùc baøi taäp sau : Baøi 1 : Cho 6 dung dòch : Na2SO4 , Ba(NO3)2 , NH4)2SO4 , BaCl2 , K2SO4 , Ba(CH3COO)2 . Những chất nào tác dụng được với nhau ? Vieát phöông trình ion ruùt goïn cuûa caùc phaûn ứng ? Baøi 2 : Có 3 dung dịch , mỗi dung dịch chỉ chứa 1 anion vaø 1 cation khoâng truøng laëp , xaùc định 3 dung dịch đó . Ba2+ , Mg2+ , Na+ , SO42- , CO32- , NO3Baøi 3 : Cho 150 ml dd ba(OH)2 0,5M taùc dụng với 100 ml dd H2SO4 0,5M . a. tính CM cuûa caùc ion trong dung dòch sau phản ứng ? b. Tính PH của dung dịch thu được ?. PH = - lg[H+] POH = - lg{OH-] PH + POH = 14 * Môi trường axit : [H+] > 10-7 M , PH < 7 * Môi trường trung tính : [H+] = 10-7 M , PH = 7 * Môi trường bazơ : [H+] < 10-7 M , PH > 7. Baøi 1 : HS viết phương trình phân tử sau đó viết phöông trình ion ruùt goïn . Baøi 2 : 3 dung dòch : Ba(NO3)2 , Na2CO3 , MgSO4 Baøi 3 : nBa(OH)2 = 0,075 mol => nH2SO4 = 0,05 mol Ba(OH)2 + H2SO4  BaSO4 + 2H2O 0,05 0,05 n Ba(OH)2 dö = 0,025 mol  [Ba(OH)2 dö ] = 0,1 mol => [OH-] = 0,2 = 2. 10-1 => [H+] = 5.10-12 PH = 11,3. 3. Cuûng coá : Kết hợp củng cố trong quá trình luyện tập . 4. Baøi taäp veà nhaø : Bài 1 : Trộn lẫn 100 ml H2SO4 có PH = 3 với 400 ml dd naOH có PH = 10 . Tính PH của dd sau phản ứng Bài 2 :Cho các chất sau tác dụng với nhau từng đôi một , viết phương trình phản ứng dạng phân tử và ion rút gọn : H2SO4 , BaCl2 , FeSO4 , NaOH . Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> BAØI THỰC HAØNH SỐ 1 TÍNH AXIT – BAZÔ PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI. I. MUÏC TIEÂU : 1. Kiến thức : Củng cố các kiến thức về axit – bazơ và điều kiện xảy ra phản ứng trong dung dịch caùc chaát ñieän li 2. Kyõ naêng : Rèn luyện kỹ năng tiến hành thí nghiệm trong ống nghiệm với một lượng nhỏ hoá chaát 3. Thái độ : Reøn luyeän tính caån thaän , tæ mæ . 4. Troïng taâm : Củng cố kiến thức và rèn luyện các thao tác thực hành . II. PHÖÔNG PHAÙP : Trực quan sinh động – Đàm thoại . III. CHUAÅN BÒ : * Duïng cuï : -Ñóa thuyû tinh -Oáng huùt nhoû gioït -Thìa xúc hoá chất bằng đũa thuỷ tinh. -Bộ giá thí nghiệm đơn giản ( đế sứ và caëp oáng nghieäm goã ) -Oáng nghieäm. *Hoá chất : -Dung dòch HCl 0,1m -Dung dòch CaCl2 ñaëc . -Dung dòch CH3COOH 0,1M -Dung dòch phenolphtalein -Dung dòch NaOH 0,1M -Dung dòch NH3 ñaëc . -Dung dòch Na2CO3 ñaëc -Giấy đo độ pH IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG : 1. Kieåm tra : * Nêu mục tiêu củ buổi thực hành ? * Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh . 2. Bài mới : Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : vào bài Để chứng minh các tính chất và kiến thức các em đã được học trên lớp , chúng ta. Lop11.com. Hoạt động của học sinh.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>