Giáo án môn Ngữ văn 11 - Trình bày một vấn đề

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:. Ngµy d¹y: Líp: Ngµy d¹y: Líp: Ngµy d¹y Líp: trình bày một vấn đề. TiÕt 51: Lµm v¨n. 1. VÒ kiÕn thøc Gióp häc sinh - Nắm được yêu cầu cơ bản của trình bày một vấn đề trước nhiều người, tức là khả năng lập ngôn và thuyết phục người nghe đồng ý, đồng tình, đồng cảm với luận điểm của mình. 2. VÒ kÜ n¨ng. - Biết cách trình bày một vấn đề theo đề cương đã chuẩn bị. 3. Về thái độ. - Rèn ý thức cẩn trọng, tính tự tin và khả năng điều chỉnh bài nói cho phù hợp với đối tượng, t×nh huèng cô thÓ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - §äc SGK. - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng. - §äc tµi liÖu tham kh¶o. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - §äc vµ chuÈn bÞ nh÷ng c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa. - Chuẩn bị lên kế hoạch cho một vấn đề. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y. A. KiÓm tra bµi cò. (3') 1. Câu hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ Thu hứng. Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghÖ thuËt cña bµi th¬? 2. §¸p ¸n: - Học sinh đọc bài theo sự chuẩn bị. - Néi dung cña bµi th¬ Bài thơ miêu tả bức tranhthu hiu hắt, thê lương, ảm đạm để làm bật lên tâm sự của tác giả trong cảnh ngộ tha hương xa quê hương, từ đó tác giả muốn lên án tố cáo chiến tranh phi nghÜa lµm cho bao nhiªu sè phËn ph¶i ®au khæ, li biÖt. B. Néi dung bµi míi. * Vµo bµi: (1') Từ xưa, ông cha ta đã dạy phải “học ăn, học nói, học gói, học mở”, nghĩa là muốn nên người thì cái gì cũng phải học. Trong đó, việc “học nói”- học cách giao tiếp bằng lời, nói có văn hóa, thuyết phục được người nghe là một trong những điều quan trọng nhất để làm người. Bởi “ăn ko nên đọi, nói ko nên lời” được coi là một nhược điểm lớn...Vậy làm thế nào để trình bày một vấn đề trước đám đông có sức thuyết phục? Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu vấn đề đó. I. Tầm quan trọng của việc trình bày một vấn đề: 1. VÝ dô: ? Trong cuéc sèng hµng ngµy th× h×nh thøc giao tiÕp nµo ®­îc sö dông víi tÇn sè cao nhất, hình thức giao tiếp đó được biểu hiện trên những phương diện nào - Trong cuéc sèng hµng ngµy th× h×nh thøc giao tiÕp b»ng lêi nãi ®­îc sö dông víi tÇn sè cao nhÊt. bëi v× + Trong gia tộc gia đình:  con cái thường phải chào hỏi cha mẹ, đề đạt yêu cầu nguyện vọng.  Bố mẹ thường phài dặn dò và nhắc nhở con cái, đpa ứng hay không đáp øng nhu cÇu nguyÖn väng cña con c¸i.  Anh chị em trap đổi tâm tư tình cảm hoặc trao đổi về công việc  Các cuộc gặp mặt nhân dịp giỗ tết thì các thành viên trong gia đình đều tụ họp để chia sẻ tình cảm, hàn huyên tâm sự. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Khi đến trường hoặc cơ quan  Thầy trò giao tiếp với nhau trong vấn đề ngoại khoá chính khoá, giờ ra ch¬i.  Hoạt động giao tiếp trong các buổi sinh hoạt lớp, sinh hoạt chi đoàn. Bạn bÌ cïng líp cïng trß truyÖn víi nhau trong giê ra ch¬i, trong c¸c buæi tham qua d· ngo¹i  ở cơ quan, lãnh đạo và nhân viên giao tiếp trong và ngoài giờ hành chÝnh, nh©n viªn giao tiÕp víi nh©n viªn trong quan hÖ c«ng viÖc hoÆc quan hÖ c¸ nh©n... Tóm lại: Trong cuộc sống hàng ngày, cũng như trong công tác chúng ta thường xuyên gặp phải những vấn đề cần phải trình bày trước nhiều người. GV: Như ông cha ta đã từng dạy rằng: Học ăn, học nói, học gói học mở. Học ăn tức là ăn trông nồi, ngồi trông hướng, Học nói tức là nói có đầu có đuôi, nói có văn hoá: ca dao từng có câu rằng: Chim khôn kêu tiếng rảnh rang / người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe là vậy. Học gói, häc më tøc lµ häc lµm mét c¸ch cã ý thøc, cã bµi b¶n, cã tr×nh tù cã nh­ vËy chóng ta míi cã thể thuyết phục mọi người khi nói đến một vấn đề nào đó. 2. NhËn xÐt ? Trình bày một vấn đề là gì, nó có tầm quan trọng và ý nghĩa như thế nào? - Trình bày một vấn đề trước tập thể (người khác) là để bày tỏ nguyện vọng, suy nghĩ, nhận thức của mình đồng thời thuyết phục họ cảm thông, đồng tình với m×nh. - Tầm quan trọng của trình bày một vấn đề: Trình bày một vấn đề là một nhu cầu tất yếu của con người trong cuộc sống. Khẳng định khả năng Lập ngôn của mỗi người. II. C«ng viÖc chuÈn bÞ: ? Để trình bày một vấn đề chúng ta phải chuẩn bị những công việc nào. 1. Chọn đề tài: GV: Đề tài trình bày rất rộng nên chọn đề tài phủ hợp với năng lực của mình. hơn nữa phải có khả năng xác định được đề tài khi được yêu cầu đánh giá, phẩm bình về một vấn đề nào đó. - Có thể chọn các đề tài như: + vấn đề thời trang trẻ + Vấn đề môi trường sống của con người + Vấn đề hiểm hoạ ma tuý học đường. Để chuẩn bị tốt cho cho đề tài sẽ trình bày chúng ta phải Đảm bảo được những điều kiện nào + §iÒu kiÖn / phải am hiểu sâu sắc vấn đề sẽ trình bày / ph¶i cã høng thó chuÈn bÞ th× míi cã høng thó tr×nh bµy / Phải có tư kiệu, số kiệu phong phú về vấn đè trình bày. Việc xác định đối tượng nghe và cách nói có cần thiết không + Đối tượng nghe / §Ò tµi m×nh tr×nh bµy nãi cho ai nghe / Trình độ tuổi tác giới tính của người nghe như thế nào + C¸ch nãi. Để nói được lưu loát và có sức thuyết phục nên tiến trình theo hai bước + Bước 1 nói đúng, thông tin chính xác, ngôn ngữ chuẩn mực. + Bước 2: Nói hay, thông tin mới mẻ, ngôn ngữ sinh động, có điểm nhấn, có khÈu khÝ mang tÝnh chÊt hïng biÖn. GV: Từ việc xác định được đề tài, chúng ta tiến hành công việc thứ hai, quan trong hơn là lập dµn ý cho bµi nãi cña m×nh 2. LËp dµn ý: ? Đặt địa vị của mình trong một tổ chức đoàn thể đang tham gia sinh hoạt đoàn, lập dàn ý cho đề tài: Thời trang và tuổi trẻ. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gv: Để lập được dàn ý cho vấn đề này phải tiến hành Các thao tác chính nào. - Trước hết xác định các ý chính: Vấn đề này có thể gồm một số ý là: + Trang phục là thứ bắt buộc phải có đối với con người văn minh, văn hoá nhất là đối với Phụ Nữ + Trang phục phù hợp với cộng đồng với thời đại hài hoà với cá nhân được coi là thêi trang. + Trang phục phải xứng với "Y phục xứng kì đức" - Chia t¸c c¸c ý thµnh c¸c ý nhá. + Trang phôc lµ thø b¾t buéc ph¶i cã.  Người việt Nam chúng ta thường nói cơm ăn áo mặc, với ý nghĩa ăn và mặc là hai trong những yêu cầu thiết yếu của con người. lại nói cơm no áo ấm với ý nghĩa cái đích tối thiểu của con người.  Từ cơm no áo ấm đến ăn ngon mặc đẹp được coi là một chặng đường phấn đấu gian khổ của con người trong đó cái đích hướng đến là cái đẹp.  Nói như thế có nghĩa là ở các mức độ khác nhau, trang phục là một trong những tiêu chí để đánh giá con người, nhất là đối với người phụ nữ. + Trang phục phải phù hợp với cộng đồng.  Người việt có các trang phục truyền thống của mình, cho nên dù có cách tân kiÓu g× còng ph¶i chó ý kÕ thõa nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng, ¸o dµi viÖt Nam lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh.  Trong thời đại giao lưu hội nhập hiện nay chúng ta có thể chọn lọc và sử dụng trang phôc cña c¸c d©n téc b¹n vµ sö dông cã s¸ng t¹o, ch¼ng h¹n bé com lª cña Nam giíi, c¸c kiÓu v¸y cña Phô n÷ nh÷ng ®iÒu quan trong nhÊt lµ trang phôc ph¶i phï hîp víi h×nh thÓ, nghÒ nghiÖp cña mçi c¸ nh©n. + Trang phôc ph¶i xøng víi chuÈn mùc ng«n ng÷.  Phải chú ý đến việc rèn luyện nhân cách đạo đức đi đôi với trang phục.  Mặc đẹp nhưng luôn chửi tục.  Mặc đẹp nhưng lười học... Thì sẽ tạo ra sự phản cảm với người khác. b. C¸ch lËp dµn ý: Từ ví dụ trên, em hãy rút ra cách lập dàn ý cho bài trình bày một vấn đề? - T×m hÖ thèng ý lín, ý nhá. - S¾p xÕp c¸c ý theo tr×nh tù l«gÝc. - Có chuyển ý để bài nói mạch lạc và uyển chuyển hơn. III. Tr×nh bµy: 1. B¾t ®Çu tr×nh bµy: C¸c thñ tôc cÇn thiÕt khi b¾t ®Çu tr×nh bµy? - Bước lên diễn đàn. - Chào cử toạ và mọi người. - Tù giíi thiÖu. - Nªu lÝ do tr×nh bµy. 2. Tr×nh bµy néi dung chÝnh: §Ó tr×nh bµy néi dung chÝnh, chóng ta cÇn lµm nh÷ng c«ng viÖc nµo? - Nªu néi dung chÝnh sÏ tr×nh bµy. - Nêu lần lượt các ý chính, cụ thể hóa các ý đó. - Cã chuyÓn ý, dÉn d¾t. - Chú ý xem thái độ, cử chỉ của người nghe để kịp thời điều chỉnh nội dung và c¸ch tr×nh bµy. 3. KÕt thóc vµ c¶m ¬n: ? PhÇn c¶m ¬n chóng ta lµm nh÷ng c«ng viÖc g× - Tãm t¾t, nhÊn m¹nh mét sè ý chÝnh. - C¶m ¬n.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Trên cơ sở những bước trên hãy, hãy trình bày vấn đề về thời trang và tuổi trẻ ở trªn. Gv: Từ dàn ý đó, yêu cầu Hai học sinh lên trình bày trước lớp. GV: Đánh giá, nhận xét, bổ xung và có thể trình bày mẫu trước lớp: 1. PhÇn lêi dÉn, chµo hái. Th­a c¸c b¹n! Tuổi trẻ chúng ta có nhiều nhu cầu chính đáng. trong đó có nhu cầu được mặc đẹp. Sau đây là những suy nghĩ của cá nhân tôi về vấn đề này. Rất mong các bạn vui lòng lắng nghe và cùng nhau trao đổi, thảo luận. Các bạn có đồng ý không ạ V©ng rÊt c¶m ¬n c¸c b¹n. 2. PhÇn tr×nh bµy: - Có lẽ một trong những bằng chứng để phân biệt con người và con vật là con người thì có quần áo mặc, còn con vật thì không (ở đây tôi không nói đến những trường hợp có những con vật cũng mặc quần áo, nhưng đó chỉ là ý thức của con người khi tác động đến chúng mà thôi.) Nói cách khác ăn ặc là những nhu cầu thiết yếu của con người. - Từ xa xưa, con người đã biết che thân bằng vỏ cây, bằng lá rừng, ngày nay, con người ngày càng chú trọng đến việc ăn mặc hơn bao giờ hết, nhất là tuổi trẻ chúng ta và đặc biệt là các bạn nữ. Trước hết mặc là một nhu cầu được làm đẹp về hình thức nhưng mặc như thế nào là dệp thì đó là điều không đơn giản chút nào. - Có bạn cho rằng mặc như thế nào là quyền của tôi, tôi thích gì mặc nấy, xin mọi người đừng can thiệp, theo tôi có bạn nào nói như vậy thì chỉ đúng một nửa vì sở thích cá nhân là không thể phủ nhận, nhưng một nửa thì chưa đúng vì: + nếu lội xuống ruộng đào mương thoát nước, hoặc vào nhà máy công xưởng mà bạn mặc com – lê, áo dài, quần bò thì rõ ràng là không chấp nhận được(trừ những trường hợp bất khả kh¸ng) + Ngược lại nếu đi dự lễ hội, dự đám cưới mà quần áo lôi thôi, nhàu nhĩ cũng không được. + Nếu những bạn gái đi học mà mặc áo ngắn ngang bụngm quần bò trễ dưới rốn cả chục phân thì liệu có ai coi là đẹp hay không. + Cã b¹n cao ngáng l¹i mÆc quÇn ¸o ng¾n còn cìn, cã b¹n thÊp lÌ tÌ l¹i ¨n mÆc loÌ xoÌ, b¹n da đen mặc màu tối, bạn da trắng mặc màu sáng liệu có đẹp hay không (ở đây tôi không bàn đến vấn đề hợp lí) + V× vËy, theo t«i, cïng víi së thÝch c¸ nh©n, ¨n mÆc cßn ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh, víi công việc và với cả vóc người của mỗi cá nhân. Nói ngắn gọn, đẹp là sự hợp lí và hài hoà. 3. PhÇn kÕt. Th­a tÊt c¶ c¸c b¹n: Dï sao trªn ®©y còng chØ lµ nh÷ng suy nghÜ c¸ nh©n cña t«i, rÊt mong ®­îc c¸c b¹n gãp ý, trao đổi để chúng ta có thể đi tới một quan niệm chung về cái đẹp trong cách ăn mặc. Xin chân thành cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe! IV. LuyÖn tËp: Bµi 1: - C¸c ý thuéc phÇn b¾t ®Çu tr×nh bµy: + “Chào các bạn. Tôi rất...” + “Chào các bạn. Cảm ơn... + “Trước khi bắt đầu...” - C¸c ý thuéc phÇn Trình bày nội dung chính: “Giờ chúng ta...” - C¸c ý thuéc phÇn Chuyển qua chủ đề khác: + “Đã xem...” + “Giờ chúng ta...” - C¸c ý thuéc phÇn Tóm tắt và kết thúc: + “Tôi muốn kết thúc...” Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> + “Giờ tôi muốn kết thúc...” 2. Bµi 2: Lập dàn ý cho bài trình bày về đề tài: Thần tượng của tuổi học trò. - Giải thích khái niệm: thần tượng- những người được tôn sùng, ngưỡng mộ, yêu mến. - Các loại thần tượng của tuổi học trò: ngôi sao điện ảnh, ca nhạc, bóng đá, các danh nh©n,... - Tác động của thần tượng đối với tuổi học trò: + Tích cực:- Làm cho đời sống tinh thần phong phú. - Là tấm gương về đạo đức, tài năng cho các em học tập. + Tiêu cực:- Một số bạn biến mình thành hình bóng của thần tượng. - MÊt nhiÒu thêi gian, tiÒn b¹c... - Các biện pháp phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của thần tượng đối với tuổi học trß: + Chọn thần tượng đẹp về phẩm chất đạo đức và tài năng thực sự. + Cố gắng nỗ lực học tập các mặt tốt đó ở họ. C. Cñng cè, luyÖn tËp. (1') 1. Củng cố: học sinh đọc phần ghi nhớ trong SGK trang 150. D. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. (2') 1. Häc bµi. - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Chuẩn bị các ý cho những đề tài ở bài tập 2. 2. ChuÈn bÞ bµi. - chuÈn bÞ bµi LËp kÕ ho¹ch c¸ nh©n.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>