Giáo án môn: Ngữ văn 9 - Tuần 20 - Trường Trung học cơ sở Cái Nước

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Tuần 20: Từ ngày 04 tháng 01 năm 2010 đến ngày 09 tháng 01 năm 2010 Tiết (PPCT): 91. BÀN VỀ ĐỌC SÁCH Trích Chu Quang Tiềm I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Giúp học sinh hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục. I. Chuẩn bị: - GV: Tư liệu liên quan, phiếu học tập … - HS: Trả lời các câu hỏi trong SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ CỦA TRÒ. NỘI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: Giới thiệu bài: Nêu tầm quan trọng của việc đọc sách. - Là kho tàng tri thức quý giá của nhân loại. - Đọc sách để nâng cao tri thức, tích luỹ kinh nghiệm sống. XH ngày nay càng phát triển thì tri thức của con người ngày càng phải được nâng lên -> đọc sách ngày càng cần thiết. => Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm. HOẠT ĐỘNG 2: Đọc và tìm hiểu chung về văn bản Hướng dẫn Đọc và tìm hiểu chung về văn bản. I. Đọc và tìm hiểu chung: - HS đọc văn bản.. 1. Đọc. - HS đọc chú thích * và chú thích số.. 2. Chú thích: *, ghi số.. - Phương thức biểu đạt chính của VB này là gì? Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. => Nghị luận - Trọng tâm của văn bản này? => Tầm quan trọng và phương pháp đọc sách. - Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì? => Bàn về đọc sách. - Dựa theo bố cục, hãy tóm tắt các luận điểm của 2. Bố cục: tác giả khi triển khai vấn đề ấy?. - Học vấn ... phát hiện thế giới mới. => Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. - Lịch sử ... tự tiêu hao lực lượng.. => Khó khăn của việc đọc sách hiện nay. - Phần còn lại. => Bàn về phương pháp đọc sách. HOẠT ĐỘNG 3: Đọc - hiểu văn bản Hướng dẫn Đọc – hiểu văn bản II. Đọc – hiểu văn bản - HS đọc lại phần 1 của văn bản. - Nêu nhận thức của mình về tầm quan trọng của 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách trên con đường phát triển của nhân loại?. sách:. VD: Hiểu lịch sử nước nhà, thế giới nhờ đâu?. - Sách đã ghi chép, cô đúc và lưu truyền. VD: Hiểu lịch sử của trái đất nhờ đâu?. mọi tri thức, thành tựu mà loài người đã tìm tòi và tích luỹ được. - Sách có thể coi là cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.. - Việc đọc sách có ý nghĩa gì?. - Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần. - Đọc sách là để tích luỹ kiến thức, để hiểu về thế giới mới. 4. Củng cố: 5. Hướng dẫn, dặn dò: HS về nhà chuẩn bị các câu hỏi còn lại trong phần Đọc - hiểu IV. Rút kinh nghiệm. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Tuần 20: Từ ngày 04 tháng 01 năm 2010 đến ngày 09 tháng 01 năm 2010 Tiết (PPCT): 92. BÀN VỀ ĐỌC SÁCH (tt) Trích Chu Quang Tiềm I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Giúp học sinh hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. - Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục. II. Chuẩn bị: - GV: Tư liệu liên quan, phiếu học tập … - HS: Trả lời các câu hỏi trong SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ CỦA TRÒ. NỘI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: Đọc - hiểu văn bản (tt) Hướng dẫn Đọc – hiểu văn bản II. Đọc – hiểu văn bản 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc - Đọc sách có dễ không?. sách:. - Tại sao cần lựa chọn sách khi đọc? => Trong tình hình hiện nay, sách vở ngày càng 2. Cách lựa chọn sách khi đọc: nhiều thì việc đọc sách ngày càng khó khăn -> Hai thiên hướng sai lệch mà Chu Quang Tiềm đã chỉ ra: + Sách nhiều: Không chuyên sâu, không biết nghiền ngẫm. + Sách nhiều: Khó chọn, lãng phí thời gian và sức lực với những quyển sách không có ích. - Theo tác giả, cần lựa chọn sách đọc như thế nào? - Không tham đọc nhiều, đọc những Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. - Có thể xem thường những loại sách thường thức quyển thực sự có giá trị. hoặc chỉ chú tâm vào nghiên cứu chuyên môn - Đọc kỹ những quyển sách, tài liệu thuộc được hay không?. lĩnh vực chuyên môn. - Đọc kết hợp cả những loại sách thường thức, gần gũi, kề cận với chuyên môn.. - GV cần giảng lời tác giả đã khẳng định: “Trên đời không có học vấn nào là cô lập tách rời các học vấn khác”; “không biết rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì không thể nắm gọn” => Kinh nghiệm của học giả lớn, từng trải. - Phân tích lời bàn của tác giả về phương pháp đọc 3. Phương pháp đọc sách: - Không nên đọc lướt qua mà phải đọc. sách?. => GV nhấn mạnh: Lựa chọn sách là điểm quan nghiền ngẫm nhất là những quyển sách có giá trị.. trọng thuộc phương pháp đọc sách.. Theo tác giả: Đọc sách không chỉ là việc học tập - Không nên đọc một cách tràn lan mà cần tri thức. Đó còn là chuyện rèn luyện tính cách, học có kế hoạch, hệ thống. chuyện làm người. - Bài viết có sức thuyết phục cao. Theo em, điều III. Tổng kết: ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào?. Văn bản có sức thuyết phục cao:. - Cho HS tình những ví dụ mà tác giả đã ví von, so - Nội dung lời bàn và cách trình bày đạt lí, sánh trong văn bản?. thấu tình.. + Bệnh đau dạ dày. - Bốc cục chặt chẽ, hợp lí.. + Đánh trận. - Cách viết giàu hình ảnh, cách ví von rất. + Đi chợ mua sắm. thú vị.. + Con chuột chui vào sừng trâu càng chui sâu càng hẹp, không tìm ra lối thoát. - HS đọc ghi nhớ.. * Ghi nhớ HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập. Hướng dẫn HS luyện tập. - Em học được điều gì sau khi học xong văn bản Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. IV. Luyện tập. Trang 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. này? => HS trả lời tại chỗ -> luyện nói, luyện cách phát biểu cảm nghĩ.. 4. Củng cố: Nhắc lại những nội dung chính vừa tìm hiểu. 5. Hướng dẫn, dặn dò: - Về nhà học bài. - Chuẩn bị tốt cho bài Khởi ngữ. IV. Rút kinh nghiệm:. Tuần 20: Từ ngày 04 tháng 01 năm 2010 đến ngày 09 tháng 01 năm 2010 Tiết (PPCT): 93. KHỞI NGỮ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh:: - Nhận biết khởi ngữ, phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ của câu. - Nhận biết công dụng của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó II. Chuẩn bị: - GV: Các ví dụ liên quan đến khởi ngữ, phiếu học tập. - HS: Thực hiện các yêu cầu trong SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ CỦA TRÒ. NỘI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu: Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Hướng dẫn HS hình thành kiến thức khởi ngữ. - HS đọc VD.. 1. Ví dụ:. - GV trình bày VD lên bảng.. - Câu a:. - Phân biệt từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong VD CN: Anh ấy về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ?. VN: Không ghìm nổi xúc động. HS thảo luận trả lời.. => (Còn) anh: Khởi ngữ. HD: Xác định chủ ngữ trong câu. - Câu b: Tôi /cũng giàu rồi. CN. VN. => Giàu: Khởi ngữ - Câu c: Chúng ta / có thể tin ở tiếng ta.... CN. VN. => Các thể văn.... : Khởi ngữ 2. Nhận xét: - Về vị trí của khởi ngữ?. - Khởi ngữ đứng trước chủ ngữ.. - Về quan hệ với vị ngữ?. - Khởi ngữ không có quan hệ chủ vị với vị. GV giảng về mối quan hệ với thành phần chính ngữ. của câu: + Quan hệ trực tiếp: trùng với chủ ngữ hoặc vị VD: ngữ. + Chú thì chú chỉ tiếc vài ba trang giấy. + Giàu, tôi cũng giàu rồi. Sang tôi cũng sang rồi.. + Quan hệ gián tiếp: không trùng với chủ ngữ VD: hoặc vị ngữ. + Quan, người ta sợ cái uy của quyền thế, Nhị Lại, người ta sợ cái uy của đồng tiền.. - HS đọc ghi nhớ.. 3. Ghi nhớ:. GV chốt lại kiến thức.. (sgk). HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Bài 1: Tìm khởi ngữ:. - HS đọc bài 1.. a. Điều này. Thảo luận tìm khởi ngữ.. b. (Đối với) chúng mình c. Một mình d. Làm khí tượng e. (Đồi với) cháu Bài 2: Chuyển:. - HS đọc bài 2.. a. Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.. HS lên bảng làm.. b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi chưa giải được.. Cho HS lấy ví dụ về khởi ngữ, đặt câu có chứa khởi ngữ.. VD: Con xin là xin cái mảnh gương kia chứ. VD: Về việc ấy, tôi hối hận lắm.. 4. Củng cố: HS nhắc lại vài vấn đề đáng nhớ 5. Hướng dẫn, dặn dò: HS chuẩn bị bài mới “Phép phân tích và tổng hợp”. IV. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Tuần 20: Từ ngày 04 tháng 01 năm 2010 đến ngày 09 tháng 01 năm 2010 Tiết (PPCT): 94. PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh hiểu và biết vận dụng các phép lập luận phân tích, tổng hợp trong tập làm văn nghị luận. II. Chuẩn bị: - GV: Tư liệu tham khảo, phiếu học tập. - HS: Chuẩn bị tốt yêu cầu trong SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ CỦA TRÒ. NỘI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu Yêu cầu 1 -> 2 học sinh đọc văn bản. I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp: 1. Văn bản: Trang phục 2. Nhận xét: Tìm hiểu phép phân tích.. * Phép phân tích:. - Bài văn đã nêu những dẫn chứng gì về trang - Nêu vấn đề ăn mặc chỉnh tề. D/c: Cô gái đi một mình.... phục?. Anh thanh niên đi tát nước... Đi đám cưới... Đi đám ma... - Vì sao không ai làm điều phi lí như tác giả đã nêu? => Không phù hợp hoàn cảnh. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. GV có thể lần lượt hỏi: D/c thứ nhất nêu ra vấn đề gì? D/C thứ hai nêu ra vấn đề gì?... - GV giảng lại các dẫn chứng sau đó hỏi lại: Từ đó, tác giả đã nêu ra những quy tắc nào trong => Đưa ra hai quy tắc:. cách ăn mặc của con người?. GV giảng: Tác giả phân tích quy tắc ăn mặc: + Ăn mặc phải chỉnh tề, đồng bộ. Nêu vấn đề ăn mặc chỉnh tề (không ai ... đi chân + Ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh. => Ăn mặc giản dị, hoà mình vào cộng. đất, đi giày ... lộ cả da thịt). → Nêu ra việc ăn mặc phải phù hợp với hoàn đồng. cảnh chung, riêng... → Ăn mặc phải phù hợp đạo đức... => Tổng hợp: Trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp. - Hai quy tắc mà tác giả đã đưa ra là gì của văn bản này? => Hai luận điểm - Sau khi đã nêu ra một số biểu hiện của những “quy tắc ngầm” về trang phục, bài viết đã dùng phép lập luận nào để chốt lại vấn đề?. * Phép tổng hợp:. - Phép lập luận tổng hợp thường đặt ở vị trí nào - Câu chốt lại bài văn: “Trang phục hợp trong bài văn?. văn hoá, hợp đạo đức ... trang phục đẹp” - Phép lập luận tổng hợp thường đặt ở cuối bài văn.. - Cho HS đọc ghi nhớ.. 3. Ghi nhớ:. - GV chốt lại bài học qua ghi nhớ.. (sgk). HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tạp II. Luyện tập: - Hướng dẫn HS trả lời câu 1. Chú ý phần gợi ý Bài 1: Phân tích ý: Đọc sách rốt cuộc là một con. trong sgk.. đường của học vấn.. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. - HS nắm lại lí do chọn sách để đọc.. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Bài 2: Lí do chọn sách: - Sách nhiều, chất lượng khác nhau nên phải chọn sách có giá trị. - Không chọn thì lãng phí sức lực. - Chọn đọc sách chuyên môn kết hợp đọc sách thường thức.. HS phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách.. Bài 3: Tầm quan trọng: - Không đọc thì không có điểm xuất phát cao. - Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức. - Đọc ít mà kĩ quan trọng hơn đọc nhiều mà qua loa, không có ích lợi gì.. - Vai trò của phân tích trong lập luận?. Bài 4: Rất cần thiết: Qua sự phân tích lợi - hại, đúng – sai thì các kết luận mới có sức thuyết phục.. 4. Củng cố: 5. Hướng dẫn, dặn dò: HS về nhà học bài, nắm được nội dung cơ bản. IV. Rút kinh nghiệm:. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. Tuần 20: Từ ngày 04 tháng 01 năm 2010 đến ngày 09 tháng 01 năm 2010 Tiết (PPCT): 95. LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: Có kĩ năng phân tích và tổng hợp trong lập luận. II. Chuẩn bị: - GV: Tài liệu liên quan, phiếu học tập. - HS: Thực hiện các yêu cầu trong SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là phép lập luận phân tích và tổng hợp? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ CỦA TRÒ. NỘI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: Đọc và thảo luận - HS đọc đoạn văn (a), thảo luận và chỉ ra trình tự Bài tập 1.a: - Luận điểm: Hay cả hồn lẫn xác, hay cả. phân tích của đoạn văn.. bài. - Phân tích: - HS đọc đoạn văn (b) và chỉ ra trình tự phân tích.. + Hay ở các điệu xanh. + Hay ở những cử động.. 1.b:. + Hay ở các vần thơ.. -Luận điểm: Mấu chốt của sự thành đạt.. + Hay ở các chữ không non ép.. - Phân tích nguyên nhân: + Khách quan (một phần) + Chủ quan (phần lớn) - Kết luận: Thành đạt là có ích cho mọi người, được mọi người thừa nhận. Bài tập 2: HS thực hành phân tích -> tỏng hợp.. Học đối phó:. - Phân tích thực chất của việc học đối phó.. - Không lấy việc học làm mục đích, xem. - GV nêu vấn đề: Học đối phó là học như thế nào?. là việc phụ.. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường Trung học cơ sở Cái Nước. Năm học: 2009 - 2010. Giáo án môn: Ngữ văn 9. HS thảo luận -> phân tích.. - Học bị động, không chủ động, cốt đối. HS trình bày trước lớp.. phó với thầy cô, thi cử.. HS khác bổ sung.. - Học không đi sâu vào thực chất.. GV nhận xét.. - Học đối phó dẫn đến hiệu quả thấp, dù có bằng cấp nhưng đầu rỗng tuếch. => Học mệt mỏi, kiến thức không có, không tạo ra nhân tài cho đất nước.. - Kết luận của việc học đối phó là như thế nào?. Bài tập 3: - Đọc sách là để tiếp thu tri thức, tích luỹ kinh nghiệm vì chính sách là kho tàng tri thức của nhân loại. - Đọc ít nhưng hiểu kĩ, hiểu sâu. Đọc cả sách chuyên môn và sách thường thức.. Phân tích lí do bắt buộc mọi người phải đọc sách.. => Đọc có hiệu quả thì phải chọn những. HS làm giàn ý vào giấy -> trình bày trước sách thật sự có giá trị, đồng thời cũng phải đọc rộng đẻ hỗ trợ cho nghiên cứu chuyên. lớp.. sâu.. 5. Củng cố: 5. Hướng dẫn, dặn dò: HS về nhà hoàn chỉnh các bài tập. IV. Rút kinh nghiệm:. Duyệt của Tổ trưởng Ngày ….. tháng ….. năm 2009. …………………………………………. Giáo viên giảng dạy: Nguyễn Hoài Thanh Lop11.com. Trang 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>