Giáo án Ngữ văn khối 11 - Tựa "Trích diễm thi tập"

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát : 88 Ngaøy daïy:. ( “ TRÍCH DIỄM THI TẬP ”TỰ ) HOAØNG ĐỨC LƯƠNG A/.MUÏC TIEÂU: Giuùp H: 1/. Hiểu tấm lòng trân trọng, tự hào của tác giả đối với di sản thơ ca dân tộc và không khí học thuật của thời đại. 2/. Thấy được cách lập luận chặt chẽ kết hợp với tính biểu cảm của bài tựa. B/.CHUAÅN BÒ: * GV:SGK, SGV, thieát keá baøi hoïc * HS: SGK; đọc hiểu bài “TDTT”, tiểu dẫn, tri thức đọc – hiểu và phần chú thích. C/.PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: G tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D/.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1/.Ổn định tổ chức: kiểm diện HS. 2/.Kieåm tra baøi cuõ :  Sơ nét về cuộc đời của NT? - H trả lời như phần I.  Tác phẩm VH của NT bao gồm những thể loại nào? Cho TD? - H trả lời như phần II, mục1.  ND cuûa caùc TP cuûa NT? - H trả lời như phần II, mục2. 3/. Giảng bài mới: * Giới thiệu HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC * H đọc-hiểu tiểu dẫn, VB SGK I/. GIỚI THIỆU: 1/. Tác giả: Hoàng Đức Lương SGK/50. trang41,42,43. * H laøm vieäc caù nhaân, trình baøy 2/. Taùc phaåm: trước lớp theo câu hỏi G a) Thể loại: thể văn tựa ( tự) - Phaàn tieåu daãn SGK trình baøy noäi - Thể văn tựa có 2 đ/điểm chính: dung gì? + Luôn đặt đầu TP : trình bày lí do&quá trình hoàn thành TP. - Hãy cho sơ nét về cuộc đời của + Thiên về văn n/luận, đôi khi NL kết hợp chất tự sự &tr/tình HÑL? b) Tựa “ trích diễm thi tập”: - Dựa vào tri thức đọc – hiểu cho - Bài Tựa “TDTT” do HĐL tự viết cho công trình sưu tầm sơ nét về thể loại của bài? những bài thơ có giá trị từ thời Trần đến đầu thời Lê. - Phaàn tieåu daãn SGK trình baøy ntn - Bài Tựa tr/bày lí do ra đời và qu/trình hình thành “TDTT” veà “Trích dieãm thi taäp”? II/. ĐỌC – HIỂU Bài tựa trình bày điều gì? * Giải nghĩa từ khó: * H đọc – hiểu VB. 1/ Lí do khieán thô vaên khoâng löu truyeàn: - H giải nghĩa các từ khó. a) HÑL ñöa ra 4 lí do chuû quan khieán thô vaên khoâng l/truyeàn - Tác giả cho biết mấy lí do khiến hết ở đời: thơ văn không lưu truyền hết đời? + Nhà thơ mới thấy hết cái hay, cái đẹp của thơ.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Đặt tên cho từng lí do.. - Trên cơ sở đó hãy lập dàn ý về luaän ñieåm cuûa HÑL vì sao thô vaên không lưu truyền hết đời? - Hãy đọc đoạn “ Vì 4 lí do…tan taønh” coù phaûi laø lí do 5 khoâng? Haõy ñaët teân? H nhaän xeùt, phaân tích vaø thaûo luaän. - Vì sao HÑL phaûi söu taàm, tuyeån choïn thô ca daân toäc?. - Quá trình biên soạn ntn? H trao đổi thảo luận và trả lời.. - Thái độ khiêm tốn của tác giả thể hiện ntn trong bài tựa? H trao đổi thảo luận và trả lời. - Phaân tích ngheä thuaät laäp luaän keát hợp với biểu cảm của tác giả trong bài tựa? H trao đổi thảo luận và trả lời.. - Bài văn đã khái quát vấn đề gì?. 4/. Cuûng coá vaø luyeän taäp: - Qua baøi vaên em caûm nhaän gì veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa TP? H trao đổi thảo luận và trả lời.. + Bận rộn công việc, người có điều kiện ít để ý tới thơ. + Có người thích thơ nhưng không có tài năng tuyển chọn. + Kieåm duyeät cuûa nhaø vua khaét khe. b) Daøn yù theo luaän ñieåm: Vì sao th/vaên khoâng l/truyeàn heát đời + Chỉ nhà thơ mới thấy hết được cái hay, cái đẹp của thơ. + Mọi người có năng lực thì bận rộn không có thời gian. + Có người thích thơ nhưng không đủ năng lực tuyển chọn. + Kieåm duyeät cuûa nhaø vua quaù khaét khe. c) Lí do 5( khách quan) khiến th/văn không l/truyền hết ở đời: Do binh lửa ( chiến tranh, hoả hoạn,…) làm thiêu huỷ thư tịch vàthời gian làm huỷ hoại sách vở. 2/ Nguyeân nhaân söu taàm, tuyeån choïn thô ca daân toäc: - Vì một đất nước có văn hiến chẳng lẽ không có quyển sách tieâu bieåu naøo. - Chẳng lẽ ta cứ đi tìm xa xôi để học thơ thời Đường. => HĐL đã căn cứ vào thực trạng di sản thơ ca dân tộc thời mình sống và nhu cầu bức thiết phải biên soạn cuốn “TDTT” 3/ Quá trình biên soạn: Quá trình biên soạn gặp nhiều khó khăn: Các thư tịch không còn, tác giả phải “ nhặt nhạnh ở giấy tàn, vách nát”, “ hỏi quanh khắp nơi”, “ Thu lượm thêm thơ của các vị hiện đương làm quan trong triều:, cuối cùng là phân loại chia quyển. 4/ Thái độ của HĐL: Thái độ của tác giả rất khiêm nhường trong cách xưng hô và nói về mình: “Tôi không tự lượng sức mình …trách nhiệm nặng nề mà tài hèn sức mọn…mạn phép phụ thêm…may ra tránh được lời chê trách” 5) Ngheä thuaät cuûa taùc phaåm: Lập luận chặt chẽ. Sức thuyết phục của tác giả trong bài không chỉ ở cách lập luận mà còn ở chất trữ tình hoà trong chaát nghò luaän: - Lí lẽ đưa ra để khẳng định những lí do làm cho thơ văn không l/truyền hết ở trên đời, được xen với cảm nghĩ của bản thân “ Than ôi! Một nước văn hiến…thương xót lắm sao!”. - Quá trình sưu tầm, tác giả thuyết minh những khó khăn, xen vào đó là giọng văn đầy cảm xúc. “ Trách nhiệm…sức mọn… mạn phép…may tránh được…người đời sau”. 6) Chủ đề: Bài văn đã th/hiện tấm lòng trân trọng, tự hào của tác giả đối với di sản thơ ca dân tộc. III/. TOÅNG KEÁT: - Bài văn thể hiện lòng yêu nước của HĐL ở sự trân trọng di sản văn hoácủacha ông, đau xót trước thực trạng “ một nước văn hiến…nhà Đường” và qu/tâm sưu tầm thành bộ “TDTT” Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> G hướng dẫn H làm BT nâng cao. - Sức thuyết phục của bài văn chính là sự kết hợp giữa chất chính luận và chất trữ tình. IV/. LUYEÄN TAÂP: BT naâng cao: Lời nói đầu của các cuốn sách thường có điểm giống và khaùc - Ñieåm gioáng: + Lí do ra đời của cuốn sách. + Quaù trình hình thaønh taùc phaåm. + Keát caáu taùc phaåm. + Thái độ khiêm nhường của tác giả. + Phần lạc khoản: ngày tháng năm, tên tác giả. - Ñieåm khaùc: + Veà noäi dung cuoán saùch + Phong cách và sở thích của người viết.. 5/. Hướng dẫn H tự học ở nhà : - Hoïc baøi - Soạn bài : Thái phó Tô Hiến Thành + Sơ nét về Đại Việt sử lược? + Những sự kiện lịch sử ở triều Lí năm 1175? + Tô Hiến Thành đã thể hiện bản lãnh ntn trước những mánh khoé của Thái hậu? E/. RUÙT KINH NGHIEÄM:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>