Đề tài Thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PhÇn 1: më ®Çu 1. Lí do chọn đề tài Đất nước ta đang trong thời kì Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa, hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với giáo dục, từ những năm 1990 Bộ giáo dục và Đào tạo đã bắt đầu xây dựng kế hoạch cải cách chương trình Tiểu học hệ 165 tuần. Năm 1995 Bộ đã khởi xướng đặt vấn đề cho chương trình Tiểu học năm 2000 đã tiến hành dạy trên phạm vi toàn quốc. Nội dung chương trình thay đổi đòi hỏi phương pháp dạy học cũng phải đổi mới. Mục tiêu giáo dục hiện nay là phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh trên cơ sở khai thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học – là phương hướng đổi mới phương pháp dạy và học môn Toán ở bậc Tiểu học. Một trong những biện pháp chủ yếu để đạt được mục đích trên là gây cho học sinh høng thó häc tËp, t¹o niÒm tin, niÒm vui b»ng c¸ch l«i cuèn c¸c em vµo nh÷ng trò chơi Toán học hấp dẫn, phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm các em trong giờ học toán, đặc biệt là lớp 1, 2, 3. B¶n th©n t«i lµ mét c¸n bé phô tr¸ch chuyªn m«n TiÓu häc t«i nhËn thÊy muèn dạy tốt chương trình mới nói chung và chương trình Toán 2 nói riêng không những người giáo viên phải nắm vững nội dung chương trình mà còn phải năng động, sáng tạo để vận dụng linh hoạt những phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp nh»m n©ng cao hiÑu qu¶ d¹y häc. Xuất phát từ những lí do trên tôi đã chọn đề tài: “Thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2”. 2. Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu nội dung, phương pháp và thực trạng dạy học Toán lớp 2 từ đó thiết kế một số trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2. 3.Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Đổi mới phương pháp dạy hoc Toán: Việc thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2 ở trường Tiểu học Quảng Thọ – Quảng Xương – Thanh Hóa, năm học 2007 – 2008. 4.NhiÖm vô nghiªn cøu. - Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài - T×m hiÓu thùc tr¹ng d¹y häc To¸n líp 2: ViÖc thiÕt kÕ trß ch¬i.. 1 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Đề xuất một số trò chơi thiết thực, khả thi góp phần đổi mới phương pháp dạy häc To¸n líp 2. 5.Phương pháp nghiên cứu. -. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp điều tra, quan sát, phỏng vấn. Phương pháp thực nghiệp sư pháp. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. PhÇn 2: néi dung Chương 1: Cơ sở lí luận. 1. Vai trò của đổi mới phương pháp dạy học. 1.1.Vai trß: Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc đổi mới đất nước cần có những con người năng động, sáng tạo, tự tin, linh hoạt, sẵn sàng thích ứng với điều kiện đổi mới đang diễn ra hàng ngày. Trong khi đó cách dạy truyền thống có sự mất cân đối giữa hoạt dộng của thầy và hoạt động của trò có những hạn chế nhất định như tiếp thu tri thức thụ động hạn chế phát triển tư duy, không bộc lộ và phát triển năng lực cá nhân. Vì vậy cùng với việc đổi mới nội dung chương trình thì việc đổi mới phương pháp d¹y häc cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt lµ viÖc lµm thiÕt thùc gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc. 1.2.Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới. Đổi mới phương pháp dạy học là đưa phương pháp dạy học vào nhà trường trên cơ sở phát huy mặt tích cực của phương pháp truyền thống để nâng cao chất lượng dạy vµ häc, n©ng cao hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc. Trong quá trình dạy học nói chung và dạy học Toán nói riêng, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn hoạt động của học sinh, mọi học sinh đều hoạt động học tập để phát triển năng lực cá nhân, giáo viên tổ chức hướng dẫn học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm bản thân để học sinh chiếm lĩnh tri thức và vận dụng các tri thức đó trong thực hành. Tạo cho học sinh làm việc tự giác, chủ động, không dập khuôn máy móc biết tự đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn. Đặc biệt là giúp học sinh cã niÒm tin, niÒm vui trong häc tËp. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh ph¸t 2 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> huy năng lực sở trường của mình, biết ứng dụng kiến thức mới trong bài học vào thực tế đời sống xã hội. Đổi mới phương pháp dạy học Toán ở Tiểu học không loại bỏ phương pháp dạy học truyền thống mà phải vận dụng một cách hợp lí mặt tích cực của phương pháp dạy học cũ để tổ chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểu mới, tạo điều kiện cho từng học sinh được tham gia giải quyết vấn đề từ đó mà thu nhận tri thức mới và rÌn luyÖn kÜ n¨ng míi. Toán lớp 2 là bộ phận không thể thiếu của chương trình Toán Tiểu học. Định hướng của phương pháp dạy học Toán 2 là dạy học dựa vào các hoạt động học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Cụ thể giáo viên tổ chức hướng dẫn cho học sinh hoạt động dưới sự trợ giúp của dụng cụ, đồ dùng học tập để từng học sinh hoÆc tõng nhãm häc sinh ph¸t hiÖn vµ chiÕm lÜnh néi dung häc tËp råi thùc hµnh vËn dụng nội dung đó theo năng lực của từng cá nhân. 1.3.Giải pháp đổi mới. - §æi míi nhËn thøc cña c¸n bé qu¶n lÝ gi¸o dôc vµ gi¸o viªn. - §æi míi néi dung gi¸o dôc. - §æi míi h×nh thøc tæ chøc d¹y häc. - Đổi mới môi trường giáo dục. - §æi míi c¬ së vËt chÊt vµ thiÕt bÞ gi¸o dôc. - Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. - Đổi mới về bồi dưỡng, đào tạo giáo viên. 2.Y nghÜa, t¸c dông cña trß ch¬i häc To¸n: Học sinh Tiểu học luôn luôn hiếu động, ham chơi, thích cái mới lạ nhưng lại chãng ch¸n. §èi víi trÎ, trß ch¬i lµ ph¸t hiÖn míi, kÝch thÝch tÝnh tß mß, muèn t×m hiểu khám phá. Do vậy quan điểm thông qua hoạt động vui chơi để tiến hành hoạt động học tập phù hợp với nhà trường Tiểu học. Trong dạy học Toán ở Tiểu học, đặc biệt ở lớp 1, 2, 3 các trò chơi có nhiều tác dông nh­: - Giúp học sinh thay đổi loại hình học tập làm cho giờ học bớt căng thẳng, tạo c¶m gi¸c tho¶i m¸i, dÔ chÞu. Häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc nhÑ nhµng, g©y høng thó häc tËp. - KÝch thÝch sù t×m tßi, t¹o c¬ héi cho häc sinh tù thÓ hiÖn m×nh. 3 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Th«ng qua trß ch¬i, häc sinh vËn dông kiÕn thøc n¨ng næ ho¹t b¸t, kÝch thÝch trÝ tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách xử lí thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả năng vận dụng trong cuộc sống để thích nghi với điều kiện đổi mới của xã hội. - Ngoài ra thông qua hoạt động trò chơi còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm chất đạo đức như tình đoán kết thân ái, lòng trung thực, tinh thần cộng đồng tr¸ch nhiÖm. 3.Nguyªn t¾c thiÕt kÕ trß ch¬i: 3.1.Nguyªn t¾c võa søc, dÔ thùc hiÖn - Mỗi trò chơi củng cố được một nội dung Toán học cụ thể trong chương trình (có thể là một bài, một chương). - M«n To¸n líp 2 ®­îc chia lµm 5 m¹ch kiÕn thøc: Sè häc vµ yÕu tè §¹i sè, §¹i lượng và đo đại lượng, yếu tố thống kê, yếu tố hình học, các dạng giải Toán. Các trò ch¬i ®­îc x©y dùng tõ c¸c d¹ng bµi tËp cã chän läc cña c¸c tiÕt häc cã trong 5 m¹ch kiÕn thøc trªn nh­ng cã thÓ mang nh÷ng c¸i tªn gîi c¶m, g©y høng thó, gãp phÇn cñng cè vµ hÖ thèng kiÕn thøc. - C¸c trß ch¬i ph¶i gióp häc sinh rÌn luyÖn nh÷ng kÜ n¨ng To¸n häc ph¸t huy trÝ tuÖ, ãc ph©n tÝch t­ duy s¸ng t¹o. - Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian sử dụng trong tiết học (từ 5 đến 10 phút, thích hợp với môi trường học tập). - Trß ch¬i cã søc hÊp dÉn, thu hót ®­îc sù tham gia cña häc sinh, t¹o kh«ng khÝ vui vÎ, tho¶i m¸i. - Trß ch¬i cÇn ph¶i gÇn gòi, s¸t thùc, phï hîp víi t©m lÝ løa tuæi häc sinh líp 2, tæ chøc trß ch¬i kh«ng qu¸ cÇu k×, phøc t¹p. 3.2. Nguyªn t¾c khai th¸c vµ thùc hµnh: - Sử dụng triệt để yêu cầu, nội dung kiến thức cơ bản cũng như đồ dùng, phương tiện có sẵn của môn học (ở thư viện, đồ dùng tự làm của giáo viên, học sinh...). - Các đồ dùng tự làm được giáo viên khai thác từ những vật liệu gần gũi ở xung quanh, tõ c¸c phÕ liÖu nh­ vá hép b¸nh kÑo, giÊy b×a.... 4 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Chương 2: Thực trạng dạy học Toán 2 Qua dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên dạy lớp 2, qua tìm hiểu sách báo, tài liệu, qua kinh nghiệm thực tế giảng dạy ở trường tôi nhận thấy: 1.VÒ gi¸o viªn: Các hình thức tổ chức hoạt động học tập trong giờ học Toán còn đơn điệu, nghèo nµn. ViÖc sö dông h×nh thøc trß ch¬i trong d¹y häc To¸n ch­a thùc sù ®­îc chó trọng. Sở dĩ có tình trạng trên là do bản thân mỗi đồng chí giáo viên chưa thấy hết ý nghÜa t¸c dông cña trß ch¬i trong giê häc To¸n. Tµi liÖu nãi vÒ h×nh thøc tæ chøc trß ch¬i häc tËp hiÕm cã, mét sè tµi liÖu dù ¸n cã ®­a ra c¸c h×nh thøc trß ch¬i phong phó song ch­a s¸t thùc, kh«ng mang tÝnh kh¶ thi. Bên cạnh đó giáo viên không được tập huấn về thiết kế trò chơi trong khi trình độ giáo viên Tiểu học lại không đồng đều. Thực tế, thường những giáo viên có năng lực chuyªn m«n, khinh nghiÖm s­ ph¹m Ýt ®­îc ph©n c«ng d¹y líp 2, 3 (do quan ®iÓm của cán bộ quản lí nhà trường cho rằng chương trình lớp 2, 3 dễ hơn các lớp khác). Còng cã nh÷ng gi¸o viªn d¹y líp 2 cã s¸ng kiÕn kinh nghiÖm hay song ch­a ®­îc tæ chức, đánh giá tổng kết mà chỉ viết rồi gửi đi dự thi ở trường, ở phòng Giáo dục hoặc Sở Giáo dục. Được công bố giải thưởng mà chưa tổ chức hội thảo, chưa được xây dựng thành quy trình, chưa được nhân rộng rãi để áp dụng. Do vậy Sáng kiến kinh nghiệm hay chỉ dừng lại ở mức phong cách, trình độ riêng của mỗi cá nhân mà chưa nhân đại trà. Mét bé phËn gi¸o viªn khi d¹y To¸n líp 2, ch­a linh ho¹t lùa chän c¸c h×nh thøc d¹y häc phï hîp víi néi dung bµi mµ chØ thiªn vÒ viÖc häc sinh ghi nhí tri thøc, n¾m phương pháp giải quyết rồi tái hiện lại để giải quyết bài tập tương tự một cách cứng nhắc, không gắn liền hoạt động dạy học với ứng dụng thực tiễn, không tạo ra và duy tr× sù høng thó, tÝch cùc häc tËp cña häc sinh. Một số giáo viên đã bắt đầu để ý đến việc thiết kế trò chơi trong dạy học Toán nhưng chưa sử dụng thường xuyên liên tục mà chỉ mang tính chất đối phó trong nh÷ng giê thao gi¶ng. 2.VÒ phÝa häc sinh: Do địa bàn nơi đây là vùng nông thôn, nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, đa số học sinh đến trường gia đình chỉ quan tâm nhiều khi các em vào lớp 1, từ lớp 2 giao cho nhà trường. Thời gian học ở trường của các em còn ít. Mặc dù mục tiêu chương 5 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> trình 2000 quan tâm đúng mức đến việc rèn luyện khả năng diễn đạt, ứng xử, giải quyết các tình huống có vấn đề, song bản thân các em ít được giao tiếp nên còn thiếu tự tin, khả năng diễn đạt mạch lạc yếu. Các em chưa có nhiều sân chơi lành mạnh cho lứa tuổi Tiểu học để được bộc lộ, được thể hiện mình. Từ đó dẫn đến trình độ đại trà các em có phần hạn chế so với các bạn cùng độ tuổi ở Thành phố, Thị xã. Trß ch¬i trong giê häc To¸n t¹o høng thó cho c¸c em, gióp c¸c em yªu thÝch, say mê môn học nhưng nếu không được sử dụng thích hợp, thường xuyên thì thao tác của c¸c em bì ngì, lóng tóng. Từ nhu cầu thực tế đặt ra tôi nhận thấy việc thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học môn Toán nói chung và Toán 2 nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. Chương 3: Thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2. 1.Trß ch¬i thø nhÊt “M¸y tÝnh”: *Mục đích: Luyện kĩ năng tính nhẩm cộng trừ trong bảng (hoặc tròn chục hay nh©n chia trong b¶ng). *Thời gian chơi: Từ 3 đến 5 phút. *Cách chơi: Đối với trò chơi này hình thức tổ chức chơi đồng loạt. Giáo viên hoặc lớp trưởng làm người quản trò. Người quản trò hô: “Máy tính đâu?” Học sinh đồng thanh đáp: “Máy tính đây” Qu¶n trß tiÕp: “M¸y tÝnh nhÊp nh¸y, nhÊp nh¸y”. Häc sinh hai tay bÊm bÊm h«: “M¸y tÝnh nhÊp nh¸y nhÊp nh¸y”. Qu¶n trß l¹i h« tiÕp: “M¸y tÝnh thùc hiÖn phÐp tÝnh 5 + 7 = ?” Máy tính nào có tín hiệu trả lời thì giơ tay, quản trò gọi máy tính đó trả lời, nhËn xÐt. §èi víi c¸c phÐp tÝnh kh¸c nh­ 8 : 2; 20 = 30; 6 = 7;...tiÕp tôc lµm nh­ vËy. HÕt thời gian chơi, máy tính nào thực hiện nhanh, đúng và được nhiều pháp tính thì được thưởng. Trò chơi này được thực hiện ở rất nhiều các bài tập tính nhẩm để thực hiện và chơi đồng loạt ở cả lớp và ở tất cả các lớp 1, 2, 3. 2.Trß ch¬i thø 2 “XÕp hµng theo thø tù” 6 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> *Mục đích: - Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại. - LuyÖn kh¶ n¨ng linh ho¹t, nhanh nhÑn. *Thời gian chơi: Từ 3 đến 5 phút *ChuÈn bÞ: - Hai l¸ cê hiÖu cã mµu kh¸c nhau - Mỗi đội 5 mảnh bìa (10 x 15cm) có ghi các số Ví dụ: Tiết 2: Ôn tập các số đến 100, bài tập 4, trang 4 SGK Sắp xếp các số: 33, 54, 45, 28, 22 theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại *Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em, các em tự đặt tên cho đội mình. *Cách chơi: Hai đội trưởng nhận và phát tấm bìa cho mỗi bạn ở đội mình. Hai đội quan sát tự so sánh các số vừa nhận được của nhóm trong vòng 1 đến 2 phút. *Quy ­íc: Khi gi¸o viªn h« lÖnh vµ gi¬ l¸ cê trªn 2 tay vÒ hai phÝa (sang ngang) yªu cÇu c¸c em nghe, gi¬ biÓn lªn cao vµ xÕp hµng ngang, ®iÓm mèc b¾t ®Çu tõ c« giáo. Khi giáo viên đưa 2 lá cờ song song về phía trước thì các em tập hợp hàng dọc. Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn” hoặc “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé”. Bạn thư kí ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự: xếp nhanh, kh«ng ån µo ghi 10 ®iÓm. XÕp chËm, ån µo, kh«ng th¼ng hµng, kh«ng cho diểm tối đa, đội nào xếp sai không ghi điểm. Sau 5 phút kết thúc trò chơi đội nào nhiÒu ®iÓm sÏ th¾ng cuéc. Sau hai ba lần xếp hàng có thể đổi tấm bìa của các em trong đội hoặc cho các em kh¸c thay thÕ råi tiÕp tôc ch¬i. *Trò chơi có thể sử dụng tương tự ở tiết 135 bài tập 4 (trang 143), tiết 139 BT4 (trang 149), tiÕt 153 BT2 (trang 166), tiÕt 156 BT3 (trang 169), tiÕt 167 BT2 (trang 180). 3. Trß ch¬i thø ba “§iÓm sè – b¸o c¸o kÕt qu¶”. *Mục đích: Củng cố và luyện kĩ năng tính nhẩm đối với các phép tính cộng, trừ, nh©n, chia trong b¶ng. *C¸ch ch¬i: Chia líp thµnh tæ theo d·y bµn, häc sinh ®iÓm sè theo d·y bµn tõ 1 đến hết. Học sinh ghi nhớ số thứ tự của mình. 7 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o viªn nªu ph¸p tÝnh: VÝ dô 2 x3 = ? th× nh÷ng häc sinh cã sè thø tù øng víi kết quả đúng (6) đứng dậy và nêu số thứ tự của mình là 6. Nếu sai phải thực hiện lại phÐp tÝnh. Hoặc giáo viên nêu phép tính 15 = 9 + ? thì học sinh có số thứ tự là (6) đứng dạy vµ nªu sè thø tù cña m×nh lµ 6. Cứ tiếp tục như vậy cho đến hết bảng nhân hoặc bảng cộng, trừ, chia. Cuối cùng tổ nào ít người phạm quy thì tổ đó thắng. 4.Trß ch¬i thø t­ “B¸c mÆt n¹ th«ng th¸i” *Mục đích: Giúp học sinh củng cố lại thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thøc. RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, diÔn d¹t. *Chuẩn bị: 4 biển mặt nạ (một bên có hình mặt cười, một bên có hình mặt mếu), b¶ng con. Chọn 3 đội chơi: mỗi đội 3 đến 4 em, chọn ban thư kí, ban giám khảo, các em còn lại là cổ động viên. *Cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội Giáo viên lần lượt xuất hiện bảng con, trên mỗi bảng con có ghi cách thực hiện mét biÓu thøc: VÝ dô: BT2 (trang 136). 3x  4 +8. 4 5 x 2. 0 : 4 6. 2: 2 x 0. = 12 + 8 =9x2 = 0 : 10 =1x0 = 20 = 18 = 0 = 0 Mỗi lần giáo viên xuất hiện một bảng con để các đội quan sát một nội dung. Khi giáo viên có tín hiệu, đội nào có tín hiệu đúng thì giơ mặt cười, nếu cho là thực hiện sai thì giơ mặt mếu. Giáo viên có thể đưa câu hỏi chất vấn thêm để các em nhớ lại thứ tù nh­: - Vì sao đội em cho là đúng? - Căn cứ vào đâu mà đội em cho là sai? Giáo viên cũng đưa ra đáp án bằng cách quay mặt nạ. Ban thư kí tổng hợp điểm sau cuộc chơi (mỗi lần trả lời đúng, quay mặt nạ đúng thì ghi 10 điểm). Nếu quay mặt nạ đúng song chưa trả lời được câu hỏi phụ của giáo. 8 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> viên thì bị trừ đi 1 đến 2 điểm. Đội nào điểm nhiều nhất sẽ thắng cuộc, sẽ được thưởng bút, vở. 5.Trò chơi thứ 5 “Giải đáp nhanh” *Mục đích: Luyện kĩ năng tính nhẩm các phép tính cộng, trừ (tròn chục), nhân chia trong b¶ng. *Thời gian chơi: Từ 5 đến 7 phút. *Chuẩn bị: - Chọn 2 đội chơi, mỗi đội tự đặt tên cho mình (chẳng hạn Thỏ Trắng, Thá N©u). - Cử Ban giám khảo, thư kí, các em còn lại cổ vũ cho đội mình. *C¸ch ch¬i: Ch¬i thi ®ua gi÷a 2 nhãm. §¹i diÖn 2 nhãm o¶n tï t× xem bªn nµo ra đề trước. Nhóm thứ nhất nêu tên một phép nhân hoặc phép chia, phép cộng, phép trừ, nhóm thứ 2 trả lời kết quả. Nếu nói sai thì khán giả (các em ở dưới) được quyền trả lêi. Sau khi tr¶ lêi, nhãm thø hai nªu nhanh phÐp tÝnh kh¸c yªu cÇu nhãm thø nhÊt tr¶ lời. Tiến hành tương tự sau khoảng 5 đến 10 phút thì dừng lại. Ban thư kí tổng hợp xem hai nhóm có bao nhiêu kết quả đúng. Mỗi kết quả đúng ghi 10 ®iÓm, nhãm nµo cã nhiÒu ®iÓm sÏ th¾ng cuéc. NÕu hai nhãm b»ng ®iÓm nhau thì đọc đề, trả lời đúng, nhanh, rõ ràng, mạch lạc hơn sẽ thắng cuộc. 6.Trß ch¬i thø s¸u “H¸i hoa To¸n häc” *Mục đích: Củng cố cách tính chu vi hình tam giác, tứ giác. Từ đó vận dụng tính nhẩm chu vi các hình có kích thước đơn giản nhằm phát triển khả năng diễn đạt rõ rµng, m¹ch l¹c. *Chuẩn bị: Một cây cảnh đặt trên bàn, trên cây có gắn các bông hoa được cắt b»ng giÊy mµu cã ghi néi dung c©u hái. Tïy theo néi dung bµi häc gi¸o viªn ghi néi dung trong hoa. VÝ dô khi d¹y bµi «n tËp h×nh häc cuèi, gi¸o viªn cã thÓ chän néi dung c©u hái nh­ sau:. C©u 1: Chu vi tam gi¸c lµ g×? TÝnh tæng ba c¹nh tøc th× cã ngay. Bạn hãy cho biết câu thơ đúng hay sai? H·y tÝnh nhÈm, nhanh chu vi tam gi¸c cã c¹nh 3cm, 4cm, 5cm? C©u 2: Mét tam gi¸c cã 3 c¹nh lµ 3cm, 4cm, 5cm. B¹n A nãi: “Chu vi tam gi¸c lµ 12cm”. 9 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> B¹n B nãi: “Chu vi tam gi¸c lµ 15cm”. Theo bạn ai đúng, ai sai, vì sao? C©u 3: Chu vi tø gi¸c dÔ thay Bèn c¹nh céng l¹i ra ngay tøc th×. Bạn hãy cho biết câu thơ đúng hay sai? H·y tÝnh nhÈm nhanh chu vi h×nh tø gi¸c cã c¸c c¹nh lµ 2cm, 3cm, 4cm vµ 5cm? C©u 4:. 2cm. H×nh bªn cã tªn gäi lµ g×? Chu vi hình đó em thì tính mau.. 3cm 5cm. Câu 5: Khoanh vào chữ đặt trước kết quả đúng số hình tam giác có trong hình vẽ lµ: A. B. C. D.. Cã hai h×nh tam gi¸c Cã ba h×nh tam gi¸c. Cã bèn h×nh tam gi¸c Cã n¨m h×nh tam gi¸c. *C¸ch ch¬i: Ch¬i thi ®ua gi÷a c¸c c¸ nh©n Học sinh xung phong lên hái hoa. Khi hái hoa phải đọc to, rõ ràng nội dung câu hỏi cho lớp cùng nghe sau đó mới trả lời kết quả. Nếu bạn hái hoa trả lời chính xác, diễn đạt trôi chảy, gọn gàng, các bạn ở dưới lớp vỗ tay thật to để cổ vũ các bạn. Nếu bạn trả lời đúng kết quả nhưng diễn đạt chưa mạch lạc thì lớp vẫn vỗ tay khuyến khÝch b¹n song vç tay nhá h¬n. NÕu b¹n tr¶ lêi sai, c« gi¸o gîi ý vÉn kh«ng tr¶ lêi ®­îc th× lÆc cß vÒ chç, b¹n kh¸c cã quyÒn tr¶ lêi. Giáo viên đánh giá, nhận xét có phần thưởng cho những bạn xuất sắc trong những cuéc ch¬i. 7.Trß ch¬i thø 7 “NhËn diÖn h×nh” - Häc sinh chuÈn bÞ phÊn mµu hoÆc bót d¹. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ hai b¶ng phô hoÆc hai tê giÊy to cã vÏ c¸c h×nh häc nh­ h×nh tam gi¸c, h×nh tø gi¸c ë nhiÒu t­ thÕ, vÞ trÝ kh¸c nhau vµ mét sè h×nh kh¸c cã h×nh d¹ng vÏ lÉn lén víi h×nh tam gi¸c hoÆc h×nh tø gi¸c. Ví dụ: Hãy tô màu xanh vào các hình tam giác và màu đỏ vào hình tứ giác 10 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> *C¸ch ch¬i: - Chia lớp thành hai nhóm. Mỗi nhóm cử 6 bạn đại diện, các bạn còn lại làm cổ động viên cho đội mình. - Khi gi¸o viªn h«: “B¾t ®Çu” th× b¹n thø nhÊt cña nhãm lªn nhËn diÖn chän vµ t« màu hình tam giác, hoặc tứ giác sau đó chạy xuống chuyền phấn hoặc bỏ vào tay bạn thø hai, b¹n thø hai lªn tiÕp tôc t« mµu vµo h×nh thø hai...sau 5 phót th× dõng l¹i. Học sinh ở dưới và giáo viên đánh giá thống kê điểm. Chọn và tô màu đúng 1 hình thì được 10 điểm. Nếu đội nào tô màu chưa đẹp thì trừ đi 1 điểm. Đội có số điểm nhiÒu h¬n sÏ th¾ng cuéc. 8.Trò chơi “Tìm đường đi đúng” *Mục đích: Củng cố kĩ năng xem đồng hồ. *Chuẩn bị: Phiếu học tập có vẽ mô hình đồng hồ, công việc và thời gian tương øng. VÝ dô: TiÕt 121 BT2 (trang 126) nèi theo mÉu An vµo häc lóc 13 giê 30 phót An ra ch¬i lóc 15 giê. An vµo häc tiÕp lóc 15 giê 15 phót An tan häc lóc 16 giê 30 phót. An tưới rau lúc 15 giờ 30 phút An ¨n c¬m lóc 7 giê tèi 11 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - B¶ng phô cã néi dung gièng nh­ phiÕu häc tËp *C¸ch ch¬i: Chia líp thµnh c¸c nhãm nhá (cã thÓ mçi bµn thµnh mét nhãm). C¸c nhãm tù th¶o luËn, bµn b¹c vµ nèi theo mÉu. C¸c nhãm thi ®ua xem nhãm nµo nèi đúng và nhanh nhất. Sau 3 phút yêu cầu các nhóm dừng bút. Các nhóm đổi chéo bài và chấm điểm dựa vào kết quả giáo viên chữa bài trên bảng phụ. Mỗi đường đi đúng (nối đúng) được tính 10 điểm. Nhóm nào được nhiều điểm nhất thì thắng cuộc. Nếu các đội cùng tìm và nối đúng thì đội nào nối nhanh hơn, đẹp hơn thì sẽ thắng. *Trß ch¬i nµy cã thÓ ¸p dông ë tiÕt 74 BT2 (trang 77), tiÕt 75 BT1 (trang 78), tiÕt 120 BT2 (trang 122), tiÕt 165 BT4 (trang 179), tiÕt 122 BT1 (trang 127). 9. Trò chơi thứ chín “Vượt chướng ngại vật – chinh phục đỉnh cao” *Mục đích: Rèn luyện kĩ năng giải các bài Toán với các mối quan hệ trực tiếp và đơn gi¶n. *ChuÈn bÞ: - Giáo viên chuẩn bị một tờ giấy to hoặc bảng phụ có vẽ hoặc cắt dán hình tượng trưng, gắn hoa hoặc túi đựng đề Toán mà các đội cần giải như:. §éi Sãc N©u VÝ dô: ¤n tËp vÒ gi¶i To¸n. §éi Thá Tr¾ng. §Ò 1: N¨m nay An 4 tuæi, tuæi chÞ h¬n An 5 tuæi. Hái n¨m nay chÞ bao nhiªu tuæi? §Ò 2: Hµ h¸i ®­îc 6 qu¶ cam, kÐm sè cam cña anh H¶i 3 qu¶. H·y tÝnh sè cam cña anh H¶i h¸i ®­îc. §Ò 3: Mçi con gµ cã 2 ch©n. Hái 6 con gµ cã bao nhiªu ch©n? Cách chơi: Chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 3 đến 4 em, số còn lại là cổ động viên. Khi giáo viên có hiệu lệnh “Bắt đầu chơi”, mỗi đội lần lượt rút đề đọc, hội ý giải và ghi nhanh vào giấy. Các đội bắt đầu giải từ đề 1. Xong đề 1 thì gắn lên đỉnh núi số 1. Sau đó tiếp tục rút đề 2 và đọc giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh hơn thì có quyền rút đề 3 để giải. Trường hợp hai đội cùng giải đề 1 và đề 2 xong 12 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> cùng một lúc thì giáo viên cùng cả lớp kiểm tra xem hai đội đã giải đúng chưa. Nếu đội nào giải chưa đúng thì không được quyền giải đề 3. Nếu cả hai đội giải đúng đề 1 và đề 2 thì cả hai đội cùng đọc và giải đề 3 (giáo viên đọc đề cho cả hai đội). Đội nào giải đúng cả 3 đề, xong trước thì sẽ là đội chinh phục được đỉnh cao, thắng cuộc sẽ được nhận phần thưởng khích lệ như: bút chì, thước kẻ... PhÇn 3: kÕt luËn 1.Kết luận chung của đề tài: Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đề tài, bản thân tôi nhận thấy việc đưa hình thøc trß ch¬i vµo d¹y häc To¸n ë TiÓu häc nãi chung vµ d¹y häc To¸n 2 nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. Bëi v× sö dông trß ch¬i kh«ng chØ gióp häc sinh n¾m ®­îc, cñng cè ®­îc néi dung kiÕn thøc To¸n mét c¸ch nhÑ nhµng mµ cßn gióp häc sinh ph¸t triÓn n¨ng lực tư duy, trí tưởng tượng, khả năng diễn đạt mạch lạc và nhất là tạo hứng thú học tập, tạo niềm vui, lòng say mê học Toán. Từ đó rèn luyện đức tính chăm chỉ, tự tin, năng động, sáng tạo, góp phần rèn luyện cho học sinh đức tính, phẩm chất và phong cách làm việc của người lao động mới. MÆc dï rÊt cè g¾ng nh­ng do thêi gian nghiªn cøu ch­a nhiÒu, kinh nghiÖm vµ trình độ bản thân còn hạn chế nên trong phạm vi đề tài này tôi chỉ mới xây dựng được một số trò chơi nhằm góp phần đổi mới phương pháp, nâng cao hiệu quả dạy học dựa trên tâm sinh lí lứa tuổi học sinh lớp 2 dựa vào nội dung chương trình cũng như điều kiện thực tế của địa phương tôi công tác. Song đây đã là việc làm thiết thực giúp tôi nâng cao nghiệp vụ cho bản thân để tham gia công tác giảng dạy tốt hơn. Bước đầu tập dượt giúp tôi chuẩn bị tâm thế tiếp tục tìm hiểu, nghiên cứu nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học Toán trong chương trình ở các lớp khác. 2.Y kiến đề xuất: Đổi mới hình thức tổ chức dạy học là một trong những giải pháp quan trọng để đổi mới phương pháp dạy học. Trò chơi dạy học là một hình thức dạy học hữu ích đối víi trÎ TiÓu häc. Song hiÖn nay ®a sè gi¸o viªn TiÓu häc cßn thê ¬ hoÆc m¬ hå víi việc sử dụng trò chơi trong giờ dạy học Toán. Vì vậy để góp phần phong phú hình thức tổ chức dạy học thì bản thân người giáo viên cần tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ của mình; Nghiên cứu nắm vững nội dung chương trình trên cơ sở đó tìm tòi, vận dụng sáng tạo phương pháp hình thức tổ chức dạy học nhằm nâng cao hiệu quả 13 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> dạy học. Không những thế người giáo viên cần cần yêu nghề, tâm huyết với nghề để có thể khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện thiết bị dạy học, năng động linh hoạt phát huy vốn có ở địa phương, sử dụng vật liệu đơn giản để tự tạo ra các đồ dùng trực quan đạo cụ thích hợp sử dụng trong các trò chơi học tập tạo høng thó häc tËp cho häc sinh Đề nghị Ban soạn thảo chương trình Tiểu học cần biên soạn các tài liệu hướng dẫn, thiết kế trò chơi trong giờ học phổ biến rộng rãi để giáo viên tham khảo. Đề nghị các cấp lãnh đạo cần có kế hoạch mở các lớp tập huấn triển khai các chuyên đề, dự án hoặc tổ chức hội thảo để giáo viên Tiểu học có thể tiếp cận học hỏi c¸ch thøc kinh nghiÖm, s¸ng kiÕn vÒ thiÕt kÕ vµ sö dông trß ch¬i häc tËp gãp phÇn đổi mới phương pháp.. 14 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tµi liÖu tham kh¶o 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.. SGK To¸n líp 2 NXBGD – 2003 S¸ch GV To¸n líp 2 NXBGD – 2003 Ng« Thóc Lanh – Gióp em häc To¸n 1, 2, 3. TrÇn Ngäc Lan – HÖ thèng trß ch¬i cñng cè 5 m¹ch kiÕn thøc To¸n ë TiÓu häc. Đỗ Trung Hiệu - Đỗ Đình Hoan – Vũ Dương Thụy – Vũ Quốc Trung: PPDH To¸n ë TiÓu häc. Phã §øc Hßa – GD TiÓu häc. Chuyªn san b¸o Gi¸o dôc TiÓu häc – Vô TiÓu häc. Hỏi đáp về đổi mới PPDH ở Tiểu học – NXBGH - 1997. Tài liệu tập huấn thay SGK của Bộ Giáo dục đào tạo 2002.. 15 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> đánh giá bài tập nghiên cứu khoa học Giáo viên hướng dẫn nhận xét và đánh giá bài tập NCKH qua các mặt sau: - Vấn đề trong bái tập NCKH đã phù hợp với tình hình hiện nay ở trường phổ thông chưa? Kết quả nghiên cứu cớ đạt được mục đích, nhiệm vụ đã đề ra kh«ng? - Cách lập luận giải quyết vấn đề trong bài tập NCKH có hợp lí, thỏa đáng kh«ng? - Y nghÜa thùc tiÔn cña bµi tËp nghiªn cøu. - H×nh thøc tr×nh bµy. ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... §iÓm bµi tËp NCKH chÊm theo thang ®iÓm 10:.......................................... Ngµy........th¸ng ..........n¨m 2008 Ban chỉ đạo. Giáo viên hướng dẫn. (Kí tên, đóng dấu). Th¹c sÜ NguyÔn V¨n Hµ. 16 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Môc lôc Bµi tËp nghiªn cøu khoa häc. Trang. PhÇn 1: PhÇn më ®Çu ............................................................1 1. Lí do chọn đề tài................................................................1 2.Mục đích nghiên cứu..........................................................1 3.Đối tượng, phạm vi nghiên cứu..........................................1 4.NhiÖm vô nghiªn cøu.........................................................1 5.Phương pháp nghiên cứu....................................................2 PhÇn 2: Néi dung..................................................................2 Chương 1: Cơ sở lí luận của đề tài........................................2 Chương 2: Thực trạng dạy học Toán lớp 2............................5 Chương 3: Thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2..............6 PhÇn 3: KÕt luËn...................................................................12 Tµi liÖu tham kh¶o ...............................................................14. 17 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bộ giáo dục và đào tạo Trường đại học sư phạm hà nội 2 ********&*******. Bµi tËp nghiªn cøu khoa häc thiết kế một số trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học toán lớp 2 ---------------------------------. Thanh Hãa, th¸ng 3 n¨m 2008 18 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 19 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 1 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>