Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (64.34 KB, 10 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Một nét quyến rũ của việc ni cá cảnh là có nhiều lồi cá có thể
nhân giống khi ni. Tuy nhiên do khơng gian bị giới hạn,
thường ta khó tách chúng ra và tìm cho chúng một nơi sinh đẻ
chắc chắn, do vậy mà trứng hay cá bột vừa lớn thường bị cá
lớn ăn thịt. Có hể giải quyết vấn đề này bằng cách tạo những
bể ni riêng biệt, trong đó chỉ để cá sắp sinh sản. Bể cách ly
này sẽ đáp ứng được u cầu trên.
Người ta có thể chia sự sinh sản của cá thành hai giai đoạn: các
sự kiện dẫn đến sự thu tinh và sự chăm sóc cá bột. Người ni
cá, ở hai giai đoạn dó, cần tác động đến sự chọn lựa và đặt
<b>1. Các phương thức sinh sản</b>
Cá đẻ trứng bằng nhiều cách. Một số làm phân tán trứng,
một số lại đặt trứng lên giá thể, một số làm tổ, một số lại
ngậm trứng trong miệng. Do có những hình thức đẻ
trứng phong phú như vậy của cá mà người ni cá phải
chuẩn bị bể ni cho phù hợp. Những lồi cá làm phân
tán trứng thường khơng bảo vệ trứng mà có khi cịn ăn
trứng. Muốn giữ trứng, ta có thể dùng nhiều cách. Nên
tách cá bố mẹ ra ngay sau khi đẻ; hoặc làm một lớp sỏi
đá ở đáy bể để cho trứng rơi vài các kẹt tránh bị cá bố
mẹ ăn. Cũng có thể trồng nhiều loại cây trong hồ để các
Ngược lại, cá làm tổ khơng địi hỏi một vật liệu riêng biệt
nào, chúng thu lượm các mảnh cây. Do đó, trong bể cần
trồng nhiều cây cỏ để tạo chỗ ẩn cho cá mẹ sau khi đẻ. Ở
những cá ấp trứng bằng miệng, sự ấp trứng xảy ra trong
khoang miệng của cá cái. Cá này, trong suốt thời kỳ đó
rất cần sự n tĩnh và hịa bình; cá cũng khơng cần nghĩ
tới việc ăn uống.
Có những lồi cá đẻ con ngay từ lúc mới sinh, các cá con đã
bơi được tự do và vóc dáng như bố mẹ chúng thu nhỏ lại.
Tất nhiên là trong bể ni có nhiều cây cỏ và cả một thảm
cây nổi, có thể làm cho chúng thốt khỏi sự ăn thịt của cá
bố mẹ.
Bể sinh sản khơng nên có mật độ cá q dày. Trong bể, cần
có dụng cụ lọc bằng bọt bể là tốt nhất vì khơng gây hại
cho cá con.
Phẩm chất của nước và nhiệt độ của bể sinh sản và bể ni
chính phải giống nhau. Nếu như cá sinh sản cần có
có như vậy mới có đủ điều kiện thay đổi phẩm chất của
nước mà khơng gây chống hay rối loạn ở cá. Bể sinh sản
của cá đẻ con cũng chỉ dành cha cá cái có thai và chỉ cho
chúng vào đó vào đầu thời kỳ có chửa.
<b>2. Chọn cá đẻ</b>
Do đặc điểm sinh lý của mỗi lồi cá có sự khác nhau, cho
nên kỹ thuật cho cá đẻ ở mỗiđối tượng đều có sự khác
nhau. Dù là cá đẻ trứng hay đẻ con, điều quan trọng trước
tiên là tìm cho đúng một cặp, một trống, một mái. Thường
thì cá đực có vây hậu mơn biến đổi khác với cá cái. Ở các
cá đẻ trứng, ít có sự khác biệt rõ rệt, nhưng có một số đặc
tính có thể giúp xác định cá đực hay cá cái. Thơng thường
cá đực mảnh hơn và có màu sắc sặc sỡ hơn, và các vây
khá phát triển. Trong bể ni, các lồi cá thuộc họ cá rơ
phi thường tự lựa chọn cá khác giống để ghép đơi.
Trước khi cho cá ghép đơi, người ta thường ni tách riêng
cá đực và cá cái. Suốt trong thời kỳ này, phải chăm sóc
và có chế độ ni dưỡng đặc biệt. Cách làm này sẽ đảm
bảo là cá cái có trứng tốt. Nếu cá cái chưa sẵn sàng chịu
đực thì cá đực thường săn đuổi và cắn cá cái. Vì lẽ đó mà
người ta thường thả cá cái vào bể sinh sản trước; bể này
sẽ là lãnh địa của nó và nếu ta thả cá đực vào, nó sẽ ve
vãn cá cái. Người ta cũng có thể cho đồng thời cả cặp cá
vào bể sinh sản bằng cách dùng một vách ngăn bằng
kính hay nhựa để phân tách ra. Đến khi cặp cá đã sẵn
sàng, ta chỉ cần cất vách ngăn cho chúng tiếp xúc với
nhau.
<b> 3. Chăm sóc cá đẻ</b>
Lúc cá sinh đẻ và giai đoạn kế tiếp, cần đặc biệt quan tâm
đến cá. Một số cá đực ve vãn cá cái nồng nhiệt và tiếp tục
quấy rầy con mái ngay cả sau sự thụ tinh; một số khác
ngược lại, lại xua đuổi cá cái mà khơng chấp nhận ghép
bắt cặp ngay từ đầu.
đưa cá cái sau khi đẻ ra khỏi bể ni, chỉ để cho cá đực chăm
sóc con, hoặc có thể đưa cả cặp trống mái ra và ấp trứng
một cách nhân tạo bằng cách đặt một miếng đá bọt gần
trứng và để cho dịng nước chảy thay thế chuyển động quạt
vây của cá bố mẹ. Làm như vậy, cá vẫn đủ ơxy để sinh
trưởng.
Trứng cá họ Cá chép răng thường được đẻ ra trong các bụi cây
tự nhiên, trên lớp than bùnở đáy bể. Tùy theo lồi cá, ta phải
thu nhặt trứng và cho nở ở nước ít sâu, có thể để chúng
trong 1-2 tháng trong than bùn hầunhư khơ trước khi nhúng
lại vào nước để thúc đẩy sự nở trứng. Do cá đực thường
khỏe hơn, trong thực tế, người ta thường xếp 1 cá đực cùng
với hai cá cái. Trong trường hợp những lồi cá làm tổ bọt, tốt
nhất là mang cá cái ra khỏi bể sau khi trứng đã thụ tinh; cá
đực sẽ bảo vệ tổ và trứng một cách nồng nhiệt.
Sau khi cá đã sinh đẻ, nên để cho cá đẻ con nghỉ vài hơm cho
lại sức rồi mới cho chúng vào bể ni chính.
<b>4. Ni cá con</b>
có thể sống nhờ chất dự trữ ở túi nỗn hồng. Khơng cần
cho ăn vội, vì lúc này cá cũng chưa biết ăn, do vậy thức
ăn thừa sẽ làm ơ nhiễm bể.
Thức ăn đầu tiên của cá phụ thuộc vào kích thước của cá, vì
các lồi cá nở ra hoặc được đẻ ra thường có kích thước
khác nhau. Thường thì cá con của các lồi làm tổ và đẻ
trứng phân tán tỏ ra khơng ham ăn như cá con của họ Cá
rơ phi và cá đẻ con.
Ngày nay, người ta đã sản xuất ra đủ loại thức ăn riêng biệt
thích hợp dưới dạng lỏng, bột, nhão, bột mịn và tổng hợp
để cung cấp cho nhu cầu của cá đẻ trứng và cá đẻ con.
Có loại nước màu lục có chứa trùng cỏ rất thích hợp cho
cá bột cịn nhỏ. Các loại giun nhỏ, rận nước ... đều tốt đối
với phần lớn cá nhỏ, những thức ăn lý tưởng cho cá bột
đều ăn được là Artemia. Cá con lớn nhanh sẽ tìm ăn giun,
bột ngũ cốc, và các loại thức ăn tổng hợp.
Ở các lồi cá họ Cá sặc, như cá chọi <i>Betta splendens</i> và cá
tai tượng ... rất kỵ luồng gió lạnh có thể xâm nhập qua
Cá con cần cho ăn liên tục. Khi cá đã lớn, cần phải định kỳ
thay một phần nước cũ, tăng lưu lượng thơng khí và
tăng hệ thống lọc. Sự tăng vận chuyển của nước và thay
nước mới sẽ làm tăng sự sinh trưởng điều hịa của cá.