Tiết 57: Bài 13- CHỈ TỪ- Ngữ Văn 6

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.68 MB, 33 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO SƠNG LƠ

Chào mừng q thầy cơ đến dự giờ mơn Ngữ văn 
Lớp 6B

Trường THCS Đồng Thịnh

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Câu 1:

Thế nào là số từ và lượng từ?

- Số từ

là những từ chỉ số lượng và thứ tự

của sự vật. Khi biểu thị số lượng của sự

vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi

biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ.

KIỂM TRA BÀI CŨ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu 2:

Xác định số từ, lượng từ trong các

câu sau:

a/ Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

( Tục ngữ )

b/ Những quyển sách này rất bổ ích.

----ST

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

¬ n c ¬ i a o m ¬ i
l

n h

t h u y t i

c ¢ y Đ a n

t h a c h s a n h

h i
c
1
2
3
4
5

1. Tên một vật dụng Thạch Sanh cứu công chúa khỏi câm?

2. Nhân vật nào là biểu tượng cho hiện tượng lũ lụt ở đồng bằng

Bắc Bộ?

3.Từ còn thiếu trong câu hát của em bé thông minh là từ gì?

“ Tang tình tang ! Tính tình tang!

Bắt con kiến càng buộc ... ngang lưng”

4.Tên một dũng sĩ diệt chằn tinh trong truyện cổ tích em đã học?

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tiết 57: CHỈ TỪ

I. Chỉ từ là gì?

1. Bài tập:

BT1:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

BT1: Các từ được in đậm trong những câu sau 
bổ sung ý nghĩa cho từ nào ?

Ngày xưa có ơng vua nọ sai một viên quan đi
dị la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy

đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra câu đố oái
oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều cơng tìm
kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người
nào thật lỗi lạc.

Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng

làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con

nhà nọ đang làm ruộng.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

1. Bài tập:
2. Nhận xét:

BT1:

Các từ

nọ, ấy, kia, nọ

bổ sung ý nghĩa

cho danh từ ông vua, viên quan, làng,

nhà.

I

.

Chỉ từ là gì?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- ông vua /ông vua nọ 
-viên quan / viên quan ấy

- làng / làng kia 
 - nhà / nhà nọ

Tiết 57 - CHỈ TỪ

I. Chỉ từ là gì?

1. Bài tập

2. Nhận xét:

BT2: So sánh các từ và

cụm từ sau, từ đó rút ra ý

nghĩa của những từ được 
in đậm ?

BT1: Các từ nọ, ấy, kia, nọ

bổ sung ý nghĩa cho danh
từ ông vua, viên quan, 
làng, nhà.

BT2: Ý nghĩa: nọ, ấy, kia,…
- Trỏ vào sự vật

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người làm nghề đánh cá tên là Lê

Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường
lệ.

( Sự tích Hồ Gươm )

BT3:

Nghĩa của các từ

ấy, nọ

trong các

câu sau có điểm gì giống và khác với các

câu đã phân tích ?

So sánh:

viên quan ấy / hồi ấy

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

I. Chỉ từ là gì?

1. Bài tập.

2. Nhận xét:

BT 3:

Gièng: + Trá vµo sù vËt.

+ Xác định vị trí của sự vật.

Khác: + hồi ấy, đờm nọ x/định vị trí trong thời gian.
 +viờn quan ấy, nhà nọ xác định vị trí trong

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

I. Chỉ từ là gì?

Chỉ từ là những từ

dùng để trỏ vào sự

vật, nhằm xác định

vị trí của sự vật

trong không gian

hoặc thời gian.

2. Nhận xét:
 1. Bài tập.
 3. Kết luận.

Qua việc phân tích

các bài tập, các từ

nọ, ấy, kia

,.. là các

chỉ từ. Vậy, theo em

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Bài tập nhanh:Xem hình ảnh, đặt câu có sử dụng
chỉ từ và cho biết ý nghĩa của chỉ từ đó.

Chú mèo con này/kia/đó rất xinh.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Bài tập nhanh: Xem hình ảnh, đặt câu có sử dụng
chỉ từ và cho biết ý nghĩa của chỉ từ đó.

Hơm

đó

trời mưa rất to.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

II. Hoạt động của chỉ từ trong câu.

1. Bài tập:

BT1: Quan sát

vào bảng cấu

tạo của cụm

danh từ, cho

biết chỉ từ đảm

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

Phần phụ 
trước

Phần trung tâm Phần phụ sau

t2 t1 TT1 TT2 s1 s2

ông vua nọ

viên quan ấy

làng kia

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

II.Hoạt động của chỉ từ trong câu.
 2. Nhận xét:

1. Bài tập:

BT1:

Chỉ từ làm phụ ngữ sau trong

cụm danh từ.

BT2

: Tìm chỉ từ trong các câu dưới

đây. Xác định chức vụ của chúng trong

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

a)

Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta

dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn

nữa, song nhất định thắng lợi hồn tồn.

Đó là một điều chắc chắn.

( Hồ Chí Minh )

b)

Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt,

chăn ni và có tục ngày Tết làm bánh

chưng, bánh giầy.

( Bánh chưng, bánh giầy )

II.Hoạt động của chỉ từ trong câu.

Đó

đấy

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

II.Hoạt động của chỉ từ trong câu.

2. Nhận xét:
 1. Bài tập:

BT1:

Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh từ

BT2:

Chỉ từ làm chủ ngữ và trạng ngữ

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

II.Hoạt động của chỉ từ trong câu
 2. Nhận xét:

1. Bài tập:

Chỉ từ thường làm phụ

ngữ trong cụm danh

từ. Ngồi ra, chỉ từ

cịn có thể làm chủ

ngữ hoặc trạng ngữ

trong câu.

( ? )Như vậy

chỉ từ đảm 
nhiệm chức

vụ gì trong 
câu?

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

III. Luyện tập.

Bài tập 1: Tìm chỉ từ trong các câu sau. Xác định ý 
nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.

a. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem
tế Trời, Đất cùng Tiên vương.

(Bánh chưng, bánh giầy)

b. Đấy vàng, đây cũng đồng đen

Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ. (Ca dao)

c. Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm 
mươi con lên núi. ( Con Rồng cháu Tiên )

d. Từ đó nhuệ khí của nghĩa qn ngày một tăng.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

Bài tập 1:

a. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế

Trời, Đất cùng Tiên vương.

=>Chỉ từ: ấy

+ Xác định vị trí trong khơng gian
+ Làm phụ ngữ trong cụm DT.

b. Đấy vàng, đây cũng đồng đen

Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ. ( Ca dao )

=>Chỉ từ: đấy, đây

+ Xác định vị trí trong khơng gian
+ Làm chủ ngữ.

III. Luyện tập

---PT TT PS

/
/

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Tiết 57 – CHỈ TỪ

III. Luyện tập 
Bài tập 1:

c. Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm

mươi con lên núi… (Con Rồng cháu Tiên )

=>Chỉ từ: nay

Xác định vị trí trong thời gian. Làm trạng ngữ.

d. Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.

( Sự tích Hồ Gươm)

Chỉ từ: đó

Xác định vị trí trong thời gian. Làm trạng ngữ.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

III. Luyện tập

Bài tập 2:Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng 
những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao thay?

a.Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau
chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc ( Sóc
Sơn ). Đến

chân núi Sóc

, một mình một ngựa,
tráng sĩ lên đỉnh núi,… ( Thánh Gióng )

b.Người ta cịn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu
cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về

sau gọi là làng Cháy. ( Thánh Gióng)

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

III. Luyện tập

Bài tập 2:Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng 
những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao thay?

a.Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau
chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc ( Sóc
Sơn ). Đến

, một mình một ngựa, tráng
sĩ lên đỉnh núi,… ( Thánh Gióng )

b.Người ta cịn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu
cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về
sau gọi là làng Cháy. ( Thánh Gióng)

Tiết 57 – CHỈ TỪ

đấy/ đó

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

III. Luyện tập

Bài tập 2:Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng 
những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao thay?

a.Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau
chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc ( Sóc
Sơn ). Đến

, một mình một ngựa, tráng
sĩ lên đỉnh núi,… ( Thánh Gióng )

b.Người ta cịn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu
cháy một làng, cho nên làng về sau gọi là

làng Cháy. ( Thánh Gióng)

Tiết 57 – CHỈ TỪ

đấy/ đó

ấy

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Tiết 57 - CHỈ TỪ

Bài tập 3: Có thể thay các chỉ từ trong đoạn dưới đây
bằng những từ hoặc cụm từ nào không ? Rút ra nhận
xét về tác dụng của chỉ từ ?

Năm ấy, đến lượt Lí Thơng nộp mình. Mẹ con hắn
nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hơm đó,
chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thơng dọn một
mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo :

- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở
cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
( Thạch Sanh )

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

III. Luyện tập

Bài tập 3: - Không thay được. Vì trong truyện cổ
dân gian ta khơng thể xác định được cụ thể thời

gian năm ấy, hơm đó, đêm nay là năm nào, hơm
nào.

-Vai trị của chỉ từ rất quan trọng:+Tránh lặp từ.
+ Có thể chỉ ra những sự vật, thời điểm khó gọi

thành tên.

+ Định vị được sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự
vật hay trong dịng thời gian vơ tận.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Bài tập nhanh: Quan sát bức tranh, điền vào

chỗ trống những chỉ từ thích hợp:

Êy

a. Sau khi đuổi giặc Minh, Lê Lợi trả thanh gươm ...

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

b. Ở làng ... có hai vợ chồng ơng lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát¸ trên bờ biển.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

c. Từ . .... oán nặng thù sâu, hằng năm Thủy Tinh
làm mưa gió, bão lụt đánh Sơn Tinhđó .

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

CHỈ TỪ

Chỉ từ là những từ dùng để
trỏ vào sự vật, nhằm xác
định vị trí của sự vật trong

khơng gian hoặc thời gian.

-Thường làm phụ ngữ sau
trong cụm danh từ.

- Ngoài ra, làm chủ ngữ
hoặc trạng ngữ trong câu.

Khái niệm Hoạt động của chỉ từ

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Tiết 57 – CHỈ TỪ

- Hiểu được khái niệm và chức vụ ngữ pháp

của chỉ từ trong câu.

- Tìm thêm chỉ từ trong các văn bản đã học

trong SGK.

- Soạn trước tiết 58 : Luyện tập kể chuyện

tưởng tượng.

Yêu cầu: Tìm hiểu kĩ 5 đề trong

SGK trang 134 phần Luyện tập.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN

</div>

Tiết 57: Bài 13- CHỈ TỪ- Ngữ Văn 6

<b>Câu 1: </b>

<b>Thế nào là số từ và lượng từ?</b>

- Số từ

là những từ chỉ số lượng và thứ tự

của sự vật. Khi biểu thị số lượng của sự

vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi

biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ.

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>Xác định số từ, lượng từ trong các </b>

<b>câu sau:</b>

a/ Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

( Tục ngữ )

b/ Những quyển sách này rất bổ ích.

<b>Tiết 57: CHỈ TỪ</b>

<b>I. Chỉ từ là gì?</b>

<b>1. Bài tập:</b>

Các từ

<i>nọ, ấy, kia, nọ </i>

bổ sung ý nghĩa

cho danh từ ông vua, viên quan, làng,

<i>nhà.</i>

<b>. </b>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<b>I. Chỉ từ là gì?</b>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<i>Nghĩa của các từ </i>

<i>ấy, nọ </i>

<i>trong các </i>

<i>câu sau có điểm gì giống và khác với các </i>

<i>câu đã phân tích ?</i>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

Chỉ từ là những từ

dùng để trỏ vào sự

vật, nhằm xác định

vị trí của sự vật

trong không gian

hoặc thời gian.

<i>Qua việc phân tích </i>

<i>các bài tập, các từ </i>

<i>nọ, ấy, kia</i>

<i>,.. là các </i>

<i>chỉ từ. Vậy, theo em </i>

Hơm

<i>đó</i>

trời mưa rất to.

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<b>II. Hoạt động của chỉ từ trong câu.</b>

<i>BT1: Quan sát </i>

<i>vào bảng cấu </i>

<i>tạo của cụm </i>

<i>danh từ, cho </i>

<i>biết chỉ từ đảm </i>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

<b>BT1: </b>

Chỉ từ làm phụ ngữ sau trong

cụm danh từ.

<b>BT2</b>

<i>: Tìm chỉ từ trong các câu dưới </i>

<i>đây. Xác định chức vụ của chúng trong </i>

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta

dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn

nữa, song nhất định thắng lợi hồn tồn.

Đó là một điều chắc chắn.

<b>b)</b>

Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt,

chăn ni và có tục ngày Tết làm bánh

chưng, bánh giầy.

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

Chỉ từ làm phụ ngữ trong cụm danh từ

Chỉ từ làm chủ ngữ và trạng ngữ

<b>Tiết 57 - CHỈ TỪ</b>

Chỉ từ thường làm phụ

ngữ trong cụm danh

từ. Ngồi ra, chỉ từ