Đề tài Rèn nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng cho học sinh lớp 1 để làm cơ sở cho việc viết chữ đẹp

<span class='text_page_counter'>(1)</span>trường tiểu học cát linh. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §Ò tµi : Rèn nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng cho học sinh lớp 1 để làm cơ sở cho việc viết chữ đẹp. Gi¸o Viªn : TrÇn ThÞ ThÞnh. N¨m Häc : 2005 - 2006. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> môc lôc. i . lý do chọn đề tài ii . cơ sở lý luận và khoa học để chọ đề tài iii . các biện pháp triển khia đề tài iv . đánh giá kết quả thực hiện. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tµi liÖu tham kh¶o. 1 . Những điểm mới về nội dung và phương pháp dạy học tập viết ở các lớp 1 , 2 ,3 theo chương trình tiếng Việt tiểu học ( từ trang 42 đến 48 thài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học chu kú III 2003 – 2007 nhµ xuÊt b¶n Gi¸o Dôc ) .. T¸c gi¶ :. trần mạnh hưởng đào đinh ngọc. 2 . D¹y vµ häc tËp viÕt ë tiÓu häc ( Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o Dôc ) Tác Giả : trần mạnh hưởng phan quan th©n nguyÔn h÷u cao. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Phần I : Lí do chọn đề tài Chữ viết đẹp của học cinh là vấn đề được mọi người trong và ngoài ngành Giáo Dục Dào tạo quan tâm lo lắng . Người xưa có đã nói : “ nét chữ nết người “ là hàm ý hai vấn đề : Thứ nhất , nét chữ thể hiện tính cách con người ; thông qua rèn luyện chữ viết mà giáo dục nhân cách con người . Vì vậy phong rào “ vở sạch – chữ đẹp “ vừa alf mục đích , vừa là phương tiện trong quá trình rèn luyện học sinh viết đúng , dẫn tới việc viết đẹp cho học sinh , nó góp một phÇn vµo viÖc gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh ngay tõ líp 1 .. Phần II : Cơ sở khoa học và thực tiễn để chọn đề tài Học sinh lớp 1 ngày đầu tiên đi học ử trường phổ thông còn rất nhiều bỡ ngỡ . Việc làm quen với chữ viết đối với các em thật khó khăn bởi đôi tay còn vụng về , lóng ngóng . Là giáo viên dạy lớp 1 đã 30 năm , tôi luôn trăn trở suy nghĩ một câu hỏi : ở lớp 1 có nên tiến hành dạy các em viết đẹp ngay không ? Sau nhiều năm đúc rút qua việc giảng dạy môn Tập Viết tôi nhận thấy rằng đối với học sinh lớp 1 nếu cùng một lúc đòi hỏi các em viết đúng , viết đẹp ngay lµ mét ®iÒu kh«ng thùc tÕ , khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc . Do vây đối vói từng lớp , giáo viên cần lựa chọn mục tiêu trọng tâm của môn học phù hợp với lứa tuổi để học sinh tiếp thu bìa một cách vững chắc nên tôi đã xác định muốn viết chữ đẹp thì việc đàu tiên cần làm ở lớp 1 là rèn cho trẻ có nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng thì mới ccó cơ sở để viết chữ đẹp . Đay chính là yêu cầu có tính quyết định trong việc rèn viết chữ đẹp cho suốt quá trình học tập cña häc sinh .. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> PhÇnIII : C¸c biÖn ph¸p tiÕn hµnh Muốn học sinh viết đúng để dẫn đén viết đẹp tôi đã kiên trì thực hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau : BiÖn ph¸p thø nhÊt : Chuẩn bị mọi điều kiện để học sinh viết đúng : a / §iÒu kiÖn vÒ t­ thÕ ngåi viÕt . Ngay từ khi vào lớp ở tuần đầu tôi hướng dẫn học sinh rất kĩ về tư thÕ ngåi viÕt mét c¸ch tho¶i m¸i nhÊt , kh«ng gß bã ( dÔ g©y tª mái ) . hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định mới điều khiển cây bút theo sù chØ huy cña n·o ®­îc . Ngåi qu¸ cao , ®Çu ph¶i cói g»m xuèng . Ngåi qu¸ thÊp , ®Çu ph¶i nh×n lªn ( ®iÒu nµy phô thuéc vµo bàn ghế phải thích hợp kích cỡ học sinh ). Tuyệt đối không quỳ, nằm , ngồi viết tùy tiện . khoảng cách từ mắt đến tầm 25cm đến 30cm là vừa ( hơn một gang tay người lớn ); không được nhìn quá gần vở vì thiếu ánh sáng sẽ dẫn đến cận thị . - Cột sống lưng luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghé ngồi. Không ngồi vặn vẹo, lâu dần thành có tật, dẫn đến lÑch cét sèng, rÊt khã ch÷a sau nay. - hai chân thoải mái, không để chân co, chân duỗi khiến cột sèng ph¶i lÖch vÑo vµ ch÷ viÕt sÏ xiªn lÖch theo. - Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ lấy mép vở cho khỏi xô lệch , đồng thời làm điểm tựa cho trọng lượng nửa người bên tr¸i. b/ Hướng dẫn cách cầm bút đúng: - Tay ph¶i cÇm ch¾c bót b»ng 3 ngãn tay ( c¸i , trá , gi÷a ). §Çu ngãn trá c¸ch ®Çu ngßi bót chõng 2,5cm. MÐp bµn tay lµ điểm tựa của cánh tay phải khi đặt bút xuống bàn viết . Lúc viÕt, ®iÒu khiÓn c©y bót b»ng c¸c c¬ cæ tay vµ c¸c ngãn tay.. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Không để ngửa bàn tay quá, tạo nên trọng lượng tì xuống lưng của hai ngón tay út va áp út ( ngón deo nhẫn ). Ngược lại kh«ng óp qu¸ nghiªng bµn tay vÒ bªn tr¸i (nh×n tõ trªn xuèng thÊy c¶ 4 ngãn tay: trá, gi÷a, ¸p ót vµ ót ). Các tư thế tay cầm bút không đúng sẽ dẫn đén các cố tật sau này khã ch÷a nh­: c¨ng cøng,mái c¬ g©n bµn tay; viÕt chãng mái tay;ra nhiÒu må h«i tay;kh«ng thÎ viÕt l©u, viÕt nhanh ®­îc. ở giai đoạn viết chì , cần chuẩn bị chu đáo cho đầu nét chì hơi nhọn đúng tầm. nếu quá nhọn dẫn đến nét chữ quá mảnh, đôi khi còn chọc thủng giấy.Ngược lại, đầu nét chì quá “ tù” ,nét ch÷ qu¸ to,chx iÕt ra rÊt xÊu. Cầm bút xuôi theo chiều ngồi.Góc đọ bút đặt so với mặt giấy khoảng 45 độ. Tuyệt đối không cầm bút dựng đứng 90 độ. Đưa bút từ trái qua phải từ trên xuống dưới các nét đưa lên hoặc đưa sang ngang ph¶i thËt nhÑ tay, kh«ng Ên m¹nh ®Çu bót vµo mÆt giÊy. BiÖn ph¸p thø hai : Rèn viết đúng trọng tâm từ nhóm chữ Nếu cùng một lúc đòi hỏi học sinh viết đúng và đẹp ngay là diều rất khó thực hiện, mặt khác căn cứ vào đặc điểm cấu tạo nét và mối quan hệ về cách viết các chữ cái đêr học sinh viết đúng kĩ thuật ngay từ đầu tôi chia nhóm chữ và xác định chữ trọng tâm đại diện cho mỗi nhóm chữ hcj sinh hay sai chỗ nào, học sinh gặp khó khăn gì khi viét các chữ ở nhóm đó. Nhãm 1: Gåm c¸c ch÷ : m n i u ­ v r t Với nhóm chữ này học sinh hay thắc mắc lỗi viết chưa đúng nét nối giữa các nét, nét móc thường bị đổ nghiêng, khi hất lên thường choãi chân ra nên không đúng . - Để khắc phục nhược điểm trên ngay từ nét bút đầu tiên tôi đặt trọng tâm rèn luyện học sinh viết nét móc ngược, móc 2 đầu thật đúng, thật ngay ngắn trước khi ghép các nét tạo thành chữ. Khi ghép chữ tôi luôn chú ý minh họa rõ nét điểm đặt bút, điểm dừng bút của mỗi nét để chữ viết cân đối, đẹp. - Từ các nét cơ bản ở nhóm chữ thứ nhất được viết đúng kĩ thuËt häc sinh sÏ cã c¬ së viÕt ch÷ ë nhãm thø 2 dÔ h¬n.. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Nhãm thø 2: gåm c¸c ch÷ : l b h k y ë nhãm ch÷ nµy häc sinh hay viÕt sai ®iÓm giao nhau cña nÐt vµ ch÷ viÕt cßn cong vÑo. - Để giúp học sinh viết đúng điểm giao nhau của các nét khuyết tôi luôn cho học sinh xác định rõ ràng điểm giao nhau của nét khuyÕt b»ng 1 dÊu chÇm nhá vµ rÌn cho häc sinh thãi quen lu«n đưa bút từ điểm bắt đầu qua đúng chấm rồi mới đưa bút lên tiếp thì mới viết đúng. - Đối với học sinh lớp 1 để viết được nhóm chữ này thẳng, ngay ngắn thì cần rèn cho học sinh biết viết nét sổ thật đúng,thật th¼ng ë ngay c¸c bµi nÐt ch÷ c¬ b¶n khi nµo thµnh th¹o th× míi tiÕn hµnh viÐt nÐt khuyÕt . Nhãm 3 : Gåm c¸c ch÷ : o « ¬ ¨ © Với nhóm chữ này nhiều người cứ nghĩ là đơn giản nhưng thực tÕ hÇu hÕt häc sinh viÕt sai tõ ch÷ O nh­ chiÒu ngang qu¸ réng hoặc quá hẹp, nét chữ không đều đầu to đầu bé. chính vì vậy ở nhóm chữ này tôi xác định cần dạy học sinh viết đúng chữ O để làm cơ sở cho viết đúng các chữ khác trong nhóm. vậy thì O viết thế nào cho đúng? Điểm đặt bút từ đâu? chiÒu ngang chiÕm tØ lÖ bao nhiªu so víi chiÒu cao? §ã lµ viÖc làm rất khó đểcho học sinh xác định được. Vì vậy khi dạy chữ O tôi kẻ một ô vuông trên bảng rồi chia ra 3 phần bằng nhau, đánh dÊu 4 ®iÓm ë gi÷a c¸c c¹nh h×nh ch÷ nhËt, dïng phÊn mµu chÊm hình chữ O sau đó tô lên các dấu chấm,vừa tô vừa giảng kĩ, nhấn mạnh điểm đặt bút đầu tiên và điểm dừng bút chính là điểm để viết thêm dấu “ , “ chữ O và điểm để nối các nét chữ khác khi viết nhanh. Viết được chữ O đúng học sinh dễ dàng viết đúng c¸c ch÷ c¸i kh¸c trong nhãm. Giai ®o¹n viÕt hoa : Sau 4 năm dạy chương trình cải cách tôi nhận thấy phần dạy học sinh lµm quen víi viÖc t« ch÷ hoa cßn cã sù m©u thuÉn: Trong sách hướng dẫn: Qui trình là: - GV t« ch÷ hoa mÉu trªn b¶ng líp. - Học sinh viết chữ hoa vào bảng con trước rồi mới tập tô chữ hoa trong vở nên rất khó khăn cho học sinh,cứ đến giờ viết. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ch÷ hoa nhiÒu em lo l¾ng v× viÕt qu¸ khã. Sau khi t×m hiÓu tâm lý và thử nghiệm tôi mạnh dạn chuyển đổi quy trình khác với sách hướng dẫn đó là: -GV t« mµu trªn b¶ng líp -Häc sinh t« vµo vë -PhÇn cñng cè häc sinh míi luyÖn viÕt ch÷ hoa vµo b¶ng con . Bằng cách suy nghĩ thay đổi quy trình ở sách hướng dẫn học sinh bớt căng thẳng và phấn khởi khi đã được tô chữ trước khi tập viết chữ hoa do vậy chất lượng viết chữ hoa của học sinh lớp t«i cã nhiÒu tiÕn bé. Sau khi chia các nhóm chữ, xác định trọng tâm cần dạy kĩ ở mỗi nhóm tôi luôn đặt ra một kế hoạch rèn chữ hàng tuần, hàng tháng 1 cách cụ thể. Mỗi tuần tôi rèn một nhóm chữ nhất định, rèn đúng loại chữ này thì mới chuyển sang loại chữ khác, loại chữ này viết đúng kỹ thuật mới chuyển sang rèn loại chữ khác rồi tiến tới rèn viết đẹp nên học sinh rất say mê,phấn khởi, kh«ng c¨ng th¼ng lo l¾ng khi tËp viÕt. Sau mçi bµi viÕt cÇn nhËn xÐt “ nÐt nµo ®­îc, nÐt nµo háng?”. T×m nguyªn nh©n v× sao háng: T¹i t­ thÕ cÇm bót, ngåi viÕt không đúng quy định, tay đặt bút không có điểm tựa, vì chưa chuyển dịch bút đúng tầm tay đưa bút, do vướng vấp cạnh bàn, mặt giấy không nhẵn, mực xuống không đều... Tóm lại có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chữ xấu trong khi viết. Sau khi ph¸t hiÖn ra nguyªn nh©n chç viÕt háng, cÇn gióp trÎ rót kinh nghiệm, tránh vấp phải sai sót tương tự ở lần sau. Khi viÕt thÊy mái tay,må h«i tay ra nhiÒu , hoÆc hoa m¾t, nhøc ®Çu, cã nghÜa lµ ngåi qu¸ l©u, ph¶i nghØ gi¶i lao, chuyÓn sang các hoạt động cơ bắp như :vươn vai , hít thở, tập thể dục...Sau 4 đến 5 phút trở lại ngồi viết sẽ có hiệu quả hơn.. BiÖn ph¸p Thø Ba: Sự mâu mực chữ viết của giáo viên là phương tiện quan trọng để dạy học sinh viết đúng, đẹp. Người giáo viên phaỉ coi trọng việc trình bày trên bảng là trang viÕt mÉu mùc cña m×nh cho häc sinh noi theo.Do vËy viÖc khæ. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> công rèn luyện viết đúng,viết đẹp,viết rõ ràng và ngay ngắn là tiêu chí mọi GV đều phải đặt ra và thực hiện bằng được trong tõng giê häc,trong tõng c¸ch tr×nh bµy b¶ng sao cho khoa häc, đẹp mắt. Ngoài yêu cầu về viết đúng, viết đẹp tôi còn luôn chú ý tạo sự thèng nhÊt trong c¸ch tr×nh bµy b¶ng ë tõng ph©n m«n vµ thÓ hiện bài dạy. Từ đó quy định cách trình bày bài viết trong vở của học sinh để tạo ra sự thống nhất , chuẩn mực từ các chi tiết nhỏ nhÊt(g¹ch ch©n, kÎ hÕt bµi,kÎ hÕt buæi,c¸ch ghi ph©n m«n,c¸ch tr×nh bµy bµi th¬ lôc b¸t , th¬ tù do vµ bµi v¨n xu«i...)Hay khi chấm bài tôi rất chú ý đến việc chữa lỗi kĩ cho học sinh kết hợp víi lêi phª chÝnh x¸c, mang tÝnh khÝch lÖ, chØ b¶o, lu«n chøa đựng tình cảm, động viên học sinh để học sinh tự tin vào bản th©n khi viÕt bµi vµ nhËn ra nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. VD: Đối với học sinh viết đúng, viết đẹp: “ Bài con viết đúng. Nét chữ mềm mại- Đáng khen” §èi víi häc sinh ch­a ®ung mµ cã tiÕn bé” “ Chữ viết con đã có tiến bộ. Cô rất vui. con hãy cố gắng hơn nữa” Nếu có những học sinh thường viết sai tôi nhận xét thật rõ ràng những nét chữ sai đó và viết mẫu cho các em 2,3 dòng để về nhµ tËp viÕt l¹i theo mÉu. “ Con viÕt sai nÐt ..., h·y tËp viÕt l¹i theo mÉu cña c«”. BiÖn Ph¸p Thø T­: KÕt hîp víi cha mÑ häc sinh vµ tæ chøc tèt c¸c phong trµo thi ®ua. §Æc ®iÓm cña häc sinh líp 1 lµ nhanh quªn v× vËy viÖc rÌn luyÖn viết chữ đúng,đẹp cần được làm thường xuyên và liên tục ở mọi nơi mọi lúc, ngoài sự dạy dỗ của thầy cô ở lớp việc cha mẹ giúp đỡ con rÌn ch÷ ë nhµ lµ mét viÖc quan träng v× vËy ngay buæi häc ®Çu tiªn của năm học tôi đã trao đổi rất kĩ tầm quan trọng của việc rèn chữ cho häc sinhlíp 1 vµ phæ biÕn c¸ch d¹y c¸c ch¸u ë nhµ cho thèng nhÊt víi gi¸o viªn ë líp.T«i m¹nh d¹n tr×nh bµy trªn b¶ng c¸c nhãm ch÷ vµ nªu träng t©m cÇn d¹y ë mçi nhãm ch÷ tíi cha mÑ học sinh, phát tới từng phu huynh tờ hướng dẫn rèn chữ và yêu cầu. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> chữ viết cần đạt để cha mẹ học sinh có cách dạy thống nhất với gi¸o viªn. Một mặt nữa tôi luon chú ý bồi dưỡng lòng say mê và quyết tâm rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh th«ng qua c¸c phong trµo thi ®ua theo tuÇn, theo chñ ®iÓmvµ kÕt hîp víi héi cha mÑo häc sinh khen thưởng kịp thời. VD: Mỗi tuần vào tiết sinh hoạt lớp tôi thường dành khoảng 10 phút để tổng kết đánh giá việc rèn chữ giữ vở của học sinh và phát thưởng. - mỗi chủ điểm của tháng tôi thường tổ chức phong trào viết thư tặng mẹ, tặng cô nhân ngày8/.Học sinh nào viết đẹp sẽ được mang về tặng mẹ và được cô phát thưởng. - Ngoài việc phát động thi đua trong học sinh tôicòn giới thiệu các bài viết đẹp, các trang viết đẹp của học sinh trong buổi họp cha mẹ học sinh để cha mẹ học sinh cùng thi đua rèn luyÖn cho con em m×nh. IV. KÕt qu¶ thùc hiÖn. từ nhận thức của bản thân trên cơ sở thực tiễn chọn đề tài và các biện pháp triển khai đề tài lớp tôi đã đạt được một số kết quả thực hiÖn nh­ sau: - mỗi tháng học sinh lớp tôi đều có tiến bộ về chữ viết, cụ thể: T9: A=90% B=10% T10: A=92% B=8% T11: A=94% B=65 T12: A=96% B=6% T1 – 2 : A= 98% B=2% T3: A= 98% B=2% - Là lớp đạt danh hiệu lớp vở sạch chữ đẹp với tỉ lệ cao. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Qua đợt kiểm tra thường kì của trường được khen là lớp có kĩ thuật viết tốt, đảm bảo chiều cao, độ rộng của các con chữ Häc sinh thÝch m«n tËp viÕt cã lßng saymª rÌn ch÷ gi÷ vë. GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>