Giáo án Ngữ văn lớp 10 - Tiết học: Tóm tắt văn bản thuyết minh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giaùo aùn 10 (cô baûn). Trường THPT Lấp Vò 3. TOÙM TAÉT VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH I/ Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp Hs: - Tóm tắt được một văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản về một sản vật, một danh lam thắng cảnh, một hiện tượng văn học, … - Thích thú đọc và viết VBTM trong nhà trường cũng như theo yêu cầu của cuộc sống. II/ Chuaån bò: 1/ Giáo viên: Nghiên cứu tài liệu + Sọan giáo án + tư liệu liên quan 2/ Học sinh: SGK + Sọan bài trước khi lên lớp. III/ Phương pháp: Phát huy tính sáng tạo chủ động của hs, nêu câu hỏi, thảo luận nhóm làm bài tập,… IV/ Tieán trình daïy hoïc: 1/ Ổ n định lớp: 2/ Kieåm tra baøi cuõ: (5’) Baøi : TÌNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤ 3. Bài mới: 3.1/ Vào bài: Trong đời sống cũng như trong học tập môn Ngữ văn, vbtm có 1 vai trò đặc biệt quan trọng, nó được coi là một kênh thông tin chủ yếu để chúng ta tích lũy tri thức, mở rộng tầm hiểu biết của mình theo cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Tuy nhiên, do khả năng ghi chép và ghi nhớ của con người là có hạn, cho nên chúng ta cũng phải thường xuyên thực hiện thao tác ttvbtm để tiện cho việc sử dụng. Nói cách khác, trong đời sống và trong học tập, thao tác ttvbtm thường đồng thời diễn ra với việc tiếp nhận vbtm. Vì vậy, ở 1 khía cạnh nào đó, việc rèn luyeän kó naêng ttvbtm cuõng coù theå xem laø kó naêng soáng. 3.2/ Nội dung bài mới:. TG 5’. HÑ CUÛA GV. HÑ1: HD HS TÌM TIEÅU MÑ – YC CUÛA VBTM:. . Goïi hs nhaéc laïi muïc ñích, yeâu caàu cuûa toùm taét vb tự sự.  Những yếu tố nào là quan trọng trong vb tự sự.  Khi tóm tắt 1 vb tsự ta dựa vào đâu  Vậy tt 1 vb tsự nhằm muïc ñích gì.  Khi tt 1 vb tsự ta cần tuân thủ những yêu cầu nào.  Từ đó em hãy nêu Muïc ñích, yeâu caàu cuûa tt vbtm.  Cho bieát ñieåm gioáng vaø khaùc nhau veà muïc ñích, yeâu caàu cuûa tt vbtm vaø tt vb tự sự.. Giaùo vieân Phan Minh Nghóa. HÑ CUÛA HS NOÄI DUNG  HS thực hiện theo yêu I. Mục đích, yêu cầu của tt vbtm: caàu. **Ôân tập tóm tắt vb tự sự:  Hs suy nghĩ, và trao đổi theo cặp, liên hệ kiến thức cũ để trả lời câu hỏi của Gv. 1-2 hs trả lởi, hs khác goùp yù. *Coát truyeän(sv), nhaân vaät chính. *Sự việc và nhân vật chính trong truyeän. *Keå laïi coát truyeän, hieåu nd coát truyeän. *Neâu ñc caùc sv tieâu bieåu (xaûy ra với nhvật chính) trung thành, đáp ứng yêu cầu của 1/ Muïc ñích: nhaèm hieåu vaø naém nd vb. + MÑ: hieåu vaø naém nd chính chính. + Y/C: roõ raøng, chính xaùc, 2/ Yeâu caàu: Roõ raøng, chính xaùc, ngắn gọn với vb gốc. ngaén goïn. + Gioáng: veà MÑ vaø yeâu caàu. + Khaùc: Lop10.com. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giaùo aùn 10 (cô baûn). Trường THPT Lấp Vò 3.  Gv choát yù. 18’. HÑ2: HD hs tìm hieåu caùch tt vbtm. PP thaûo luaän:. Vaên baûn Nhaø saøn, sgk, trang 69,70 Gv cho hs đọc và thảo luận nhoùm caâu hoûi sgk, Chia lớp 4 nhóm: phát bảng phụ cho hs +Nhoùm 1: caâu a/ b/ +Nhoùm 2: caâu c/ +Nhoùm 3: caâu c/ +Nhoùm4: neâu caùch ttvbtm (qua mấy bước, nội dung từng bước).  Đối tượng tm của văn bản là gì. Đại ý của vb.  Coù theå chia vb treân ra thành mấy đoạn, ý chính của mỗi đoạn.  Vieát ttvbtm “Nhaø sàn” với dung lượg từ 6 đến 8 câu..  GV: choát yù.. . Từ tóm tắt vb trên, haõy neâu caùch tt vbtm..  GV: choát yù. 6’. HÑ3: HD hs laøm bt 1 vaø 2, phaàn Luyeän taäp,. Giaùo vieân Phan Minh Nghóa. VBTS VBTM -Ñt heïp -roäng -Theo -Ña daïng nhvaät, sk  HS ghi nhaän.  Hs thaûo luaän theo nhoùm II. Caùch toùm taét vbtm: nhö yeâu caàu cuûa Gv, trong 1/ Toùm taét vb maãu, sgk, tr. 69, 70: 7’. Cử đại diện trình bày. Xaùc ñònh: Đại diện nhóm khác nhận a/ Đối tượng: “ Nhà sàn” xeùt, boå sung. b/ Đại ý : TM về kiến trúc, nguồn + Đối tượng: nhà sàn gốc và những tiện ích. +Đại ý: tm về kiến trúc, c/ Boá cuïc : 3 phaàn: nguoàn goác, giaù trò sd. + Mở bài: từ đầu đến văn hóa cộng + Boá cuïc: 3 phaàn đồng: định nghĩa và nêu mục đích . ( mở, thân và kết ). + Thân bài: từ Toàn bộ đến là nhà sàn: tm caáu taïo, nguoàn goác vaø coâng duïng. + Kết bài: đoạn còn lại: đánh gía, ngợi ca vẻ đẹp của nhà sàn VN xưa và nay. + Coù nhieàu caùch toùm taét. Sau ñaây laø một cách: (đoạn văn tt dưới đây có 7 caâu): (1)Nhaø saøn laø coâng trình kieán truùc coù mái che dùng để ở hoặc sd vào một số mục đích khác. (2)Toàn bộ nhà sàn đc cấu tạo bằng tre, giang, nứa, gỗ; (3)gồm nhiều cột choáng, maët saøn, gaàm saøn, caùc khoang nhaø để ở hoặc rửa ráy. (4)Hai đầu nhà có hai cầu thang. (5)Nhà sàn xuất hiện từ thời Đá mới, tồn tại phổ biến ở miền núi VN và Ñoâng Nam AÙ. (6)Nhaø saøn coù nhieàu tieän ích: vừa phù hợp với nơi cư trú miền núi, đầm lầy, vừa tận dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ đc vệ sinh và đảm bảo an toàn cho người ở. (7)Nha sàn ở một số vùng miền núi nước ta  HS ghi nhaän. đạt tới trình độ kĩ thuật và thẩm mĩ cao, đã vaø ñang haáp daãn khaùch du lòch. 2/ Cách tt vbtm: 4 bước  Tt qua 4 bước: + Xñ muïc ñích, yeâu caàu. + Xñ muïc ñích, yeâu caàu. + Đọc kĩ vb gốc cần tt: xđ + Đọc kĩ vb gốc cần tt: xđ đối tượng, đối tượng, đại ý. đại ý. + Diễn đạt các nd tt thành + Diễn đạt các nd tt thành câu, đoạn câu, đoạn và bài. vaø baøi. + Kieåm tra laïi. + Kieåm tra laïi.  Ghi nhaän. Tham khảo Ghi nhớ, sgk tr. 70 III. Luyeän taäp: SGK tr. 70, 71:  HS thực hiện theo Y/C 1/ Baøi taäp 1: cuûa gv.. a/ Đối tượng tm của vb là phần tiểu dẫn, là. Lop10.com. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giaùo aùn 10 (cô baûn). Trường THPT Lấp Vò 3. 9’. sgk tr.71- 73. Hs trao đổi suy nghĩ, trong 4’:  Vbtm về vấn đề gì. Có gì khác so với các vb vừa phân tích ở trên về: đối tượng và nd tm.  Có thể nêu dđại ý, bố cục được ko.  Vieát baûn tt vb treân..  Hs trả lời. Nhö coät Noäi dung. + Đt: tiểu dẫn, tiểu sử (sự nghieäp) .. + 2 đoạn: .. + Đt: thắng cảnh, khác với vb trước..  GV: choát yù..  Ghi nhaän.. tiểu sử ,(sự nghiệp ) của nhà thơ và những đặc ñieåm thô hai-cö. b/ Boá cuïc: + Đoạn 1: từ đầu đến M. Si-ki (1867- 1902 ): tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tp thơ. + Đoạn 2: còn lại: tm về đđ nd và nghệ thuật. c/ Viết tóm tắt : hs tự làm. 2/ Baøi taäp 2: SGK tr. 71 : a/ Đối tượng tm là về một thắng cảnh. Khác các vb trước là ở đối tượng ( thắng cảnh / kiến trúc-nhà sàn/ một tg thơ Ba-sô, …) và ở nd (đđ kiến trúc, vừa ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của đền Ngọc Sơn, đồng thời bày tỏ tình yêu, niềm tự haøo ñv 1 di saûn vhoùa ñaëc saéc cuûa daân toäc). b/ Toùm taét vaên baûn: Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đều tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp là ba chữ “tả thanh thiên” (viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng Đài Nghiên. Gọi là Đài Nghiên bởi cổng này là hình tượng cái đài đỡ “nghiên mực” hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm thúy sâu xa “ao nghiên, ruộng chữ”. Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc- nơi tọa lạc ngồi trên thiêng giữa rì rào sóng nước.. 3. Baøi taäp 3: sgk (veà nhaø). V/ Cuûng coá, vaän duïng vaø daën doø: (2’) 1/ Củng cố -vận dụng: (1) Vbtm là gì ? (rút gọn vbtm, giúp người tiếp nhận nhanh chống nắm bắt những thoâng tin chính xaùc KQ veà ñt tm). Caùch toùm taét vbtm ? (2) Muïc ñích, yeâu caàu cuûa toùm taét vaên baûn thuyeát minh (tt vbtm ) ? 2/ Dặn dò: + Về học thuộc bài, làm các bài tập còn lại. Soạn bài LẬP DAØN Ý BAØI VĂN NGHỊ LUẬN VI/ Đánh giá và rút kinh nghiệm tiết dạy sau: ………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………... Giaùo vieân Phan Minh Nghóa. Lop10.com. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>