Giáo án Lịch sử 4 - Tiết 13 đến tiết 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : ………………………….. Ngaøy daïy : ………………………………………………… Tuaàn: 13 Môn: LỊCH SỬ Tieát : 13 BAØI: CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN CHỐNG QUÂN TỐNG XÂM LƯỢC LẦN THỨ HAI (1075 – 1077) I Muïc ñích - yeâu caàu: 1.Kiến thức: -Biết những nét chính về trận chiến tại phòng tuyến sông Như Nguyệt ( có thể sử dụng lược đồ tại phòng tuyến sông Như Nguyệt và bài thơ tương truyền của Lý thường Kiệt): + Lý Thường kiệt chủ động xây dựng phòng tuyến trên bở nam sông Như Nguyệt . + Quân địch do Quách Quỳ chỉ huy từ bờ bắc tổ chức tấn công. +Lý Thường kiệt chỉ huy quân ta bất ngờ đánh thẳng vào doanh trại giặc . + Quân địch không chống cự nổi , tìm đường tháo chạy. - HS biết ta thắng được quân Tống bởi tinh thần dũng cảm và trí thông minh của quân dân ta . Người anh hùng tiêu biểu của cuộc kháng chiến này là Lý Thường Kiệt . 2.Kó naêng: -Vài nét về công lao Lý Thường kiệt : Người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai thắng lợi . - HS mô tả sinh động trận quyết chiến trên phòng tuyến sông Cầu. 3.Thái độ: - HS tự hào về tinh thần dũng cảm và trí thông minh của nhân dân ta trong cộng cuộc chống quân xâm lược. II Đồ dùng dạy học : GV: - Lược đồ kháng chiến chống quân Tống lần thứ hai . - Phieáu hoïc taäp . HS: SGK III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU  Khởi động:  Bài cũ: Chùa thời Lý - Vì sao đạo Phật lại phát triển mạnh ở nước ta? - Nhà Lý cho xây nhiều chùa chiền để phát triển đạo Phật chứng tỏ điều gì? - GV nhaän xeùt.  Bài mới:  Giới thiệu: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động1: Hoạt động nhóm đôi - Việc Lý Thường Kiệt cho quân sang đất Tống - HS đọc SGK đoạn: “Năm coù hai yù kieán khaùc nhau: + Để xâm lược nước Tống. 1072 … roài ruùt veà” + Để phá âm mưu xâm lược nước ta của nhà - HS thảo luận nhóm đôi, sau Toáng. đó trình bày ý kiến . Căn cứ vào đoạn vừa đọc, theo em ý kiến nào. Lop4.com. GHI CHUÙ. Hskhaùgioûi: +Naém được nội dung cuoäc chiến đấu.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> đúng? Vì sao? - GV chốt: Ý kiến thứ hai đúng bởi vì: Trước đó, lợi dụng việc vua Lý mới lên ngôi còn quá nhỏ, quân Tống đã chuẩn bị xâm lược. Lý Thường Kiệt cho quân đánh sang đất Tống , triệt phá nơi tập trung quân lương của giặc rồi kéo về nước. Hoạt động 2: Hoạt động cả lớp - GV yêu cầu HS thuật lại diễn biến trận đánh theo lược đồ. - GV đọc cho HS nghe bài thơ “Thần” - Bài thơ “Thần” là một nghệ thuật quân sự đánh vào lòng người, kích thích được niềm tự hào của tướng sĩ, làm hoảng loạn tinh thần của giặc. Chiến thắng sông Cầu đã thể hiện đầy đủ sức maïnh cuûa nhaân daân ta. - GV giaûi thích boán caâu thô trong SGK Hoạt động 3: Thảo luận nhóm - Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi của cuộc khaùng chieán ?. Hoạt động 4 : Hoạt động cả lớp - Keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán choáng quaân Toáng xâm lược? - Sau chiến thắng ở phòng tuyến sông Như Nguyệt, Lý Thường Kiệt chủ trương giảng hoà mở đường thoát thân cho giặc, Quách Quỳ vội vàng nhận giảng hoà.. - HS xem lược đồ & thuật lại diễn bieán .. - Caùc nhoùm thaûo luaän - Đại diện nhóm báo cáo - do quaân daân ta raát duõng caûm . Lý Thường Kiệt là một tướng tài ( chủ động tấn công sang đất Tống ; laäp phoøng tuyeán soâng Nhö Nguyeät ) - Quân Tống chết đến quá nửa, soá coøn laïi suy suïp tinh thaàn. Lyù Thường Kiệt đã chủ động giảng hoà để mở đường cho giặc thoát thaân. Quaùch Quyø voäi vaøng chaáp nhaän vaø haï leänh cho taøn quaân keùo về nước..  Cuûng coá - Daën doø: - Kể tên những chiến thắng vang dội của Lý Thường Kiệt. - Chuaån bò baøi: Nhaø Traàn thaønh laäp IV.TỰ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SAU TIẾT DẠY: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… V. NHỮNG ĐIỀU CHỈNH BỔ SUNG CHO NĂM HỌC SAU: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop4.com. cuûa quaân Đại Việt trên đất Toáng. + Bieát nguyeân nhaân daàn đến thắng lợi của cuoäc khaùng chieán : Trí thoâng minh , loøng duõng caûm cuûa nhaân daân ta , sự tài gioûi cuûa Lý Thường Kieät..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngày soạn : ………………………….. Ngaøy daïy : ………………………………………………… Tuaàn: 14 Môn: LỊCH SỬ Tieát : 14 BAØI: NHAØ TRAÀN THAØNH LAÄP I Muïc ñích - yeâu caàu: 1.Kiến thức: HS biết được: -Biết rằng sau nhà Lý là nhà Trần , kinh đô vẫn là Thăng Long , tên nước vẫn là Đại Vieät : +Đến cuối thế kỷ XVII nhà Lý ngày càng suy yếu . đầu năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi chồng là trần Cảnh , nhà Trần được thành lập . +Nhà Trần vẫn đặt tên kinh đô là Thăng , tên nước vần là Đại Việt.. - Hoàn cảnh ra đời của nhà Trần. - Nhà Trần cũng giống nhà Lý về tổ chức nhà nước, luật pháp và quân đội. Đặc biệt là mối quan hệ giữa vua với quan, vua với dân rất gần gũi nhau. 2.Kó naêng: - HS nêu được cơ cấu tổ chức của nhà Trần và một số chính sách quan trọng. 3.Thái độ: - Thấy được sự ra đời của nhà Trần là phù hợp lịch sử. Các vua Trần làm rạng rỡ non soâng, daân toäc. II Đồ dùng dạy học : - Tìm hiểu thêm về cuộc kết hôn giữa Lý Chiêu Hoàng và Trần Cảnh; quá trình nhà Traàn thaønh laäp. - Phieáu hoïc taäp Hoï vaø teân: …………………………………………….. Lớp: Bốn Môn: Lịch sử PHIEÁU HOÏC TAÄP Em hãy đánh dấu x vào  sau những chính sách được nhà Trần thực hiện: + Đứng đầu nhà nước là vua. + Vua đặt lệ nhường ngôi sớm cho con. + Lập Hà đê sứ, Khuyến nông sứ, Đồn điền sứ. + Đặt chuông trước cung điện để nhân dân đến đánh chuộng khi có điều oan ức hoặc cầu xin. + Cả nước chia thành các lộ, phủ, châu, huyện, xã. + Trai tráng khoẻ mạnh được tuyển vào quân đội, thời bình thì sản xuất, khi có chiến tranh thì tham gia chiến đấu. III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU  Khởi động:  Baøi cuõ: Cuoäc khaùng chieán chống quân Tống lần thứ hai (1075 – 1077) - Nguyên nhân nào khiến quân Tống xâm lược nước ta?. Lop4.com.      .

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Hành động giảng hoà của Lý Thường Kiệt có ý nghĩa như thế nào? - GV nhaän xeùt.  Bài mới:  Giới thiệu: - Cuối thế kỉ XII , nhà Lý suy yếu . Trong tình thế triều đình lục đục, nhân dân sống cơ cực,nạn ngoại xâm đe doạ , nhà Lý phải dựa vào họ Trần để gìn giữ ngai vàng . Lý Chiêu Hoàng lên ngôi lúc 7 tuổi . Họ Trần tìm cách để Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh rồi buộc nhường ngôi cho chồng , đó là vào năm 1226 . Nhà Trần được thành lập từ đây. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS GHI CHUÙ Hoạt động1: Hoạt động cá nhân - GV yeâu caàu HS laøm phieáu hoïc HS khaù gioûi : - HS laøm phieáu hoïc taäp Biết những việc taäp => Tổ chức cho HS trình bày laøm cuûa nhaø traàn những chính sách về tổ chức nhà nhaèm cuûng coá , xây dựng đất nước được nhà Trần thực hiện . Hoạt động 3: Hoạt động cả lớp - HS hoạt động theo nhóm, sau nước: chú ý xây đó cử đại diện lên báo cáo. dựng lực lượng - Những sự kiện nào trong bài - Đặt chuông ở thềm cung điện quân đội, chăm chứng tỏ rằng giữa vua, quan và cho dân đến đánh khi có điều gì lo bảo vệ đê điều dân chúng dưới thời nhà Trần chưa cầu xin, oan ức. Ở trong triều, sau , khuyến khích có sự cách biệt quá xa? caùc buoåi yeán tieäc, vua vaø caùc quan noâng daân saûn coù luùc naém tay nhau, ca haùt vui xuaát. veû.  Cuûng coá - Daën doø: - GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK - Chuaån bò baøi: Nhaø Traàn vaø vieäc ñaép ñeâ. IV.TỰ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SAU TIẾT DẠY: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… V. NHỮNG ĐIỀU CHỈNH BỔ SUNG CHO NĂM HỌC SAU: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn : 16 - 11 - 2009 Ngày dạy : Thứ hai ngày 21- 11 - 2009 Tuaàn: 15 Môn: LỊCH SỬ Tieát : 15 BAØI: NHAØ TRAÀN VAØ VIEÄC ÑAÉP ÑEÂ I Muïc ñích - yeâu caàu: 1.Kiến thức: -Nêu được một vài sự kiện về sự quan tâm của nhà Trần tới sản xuất nông nghiệp: Nhà Trần quan tâm đến việc đắp đê phòng lụt :lập hà đê sứ, năm 1248 nhân dân cả nước được lệnh mở rộng việc đắp đê từ đầu nguồn các sông lớn cho đến cửa biển , khi có lũ lụt , tất cả mọi người phải tham gia việc đắp đê , các vua trần cũng có khi tự mình trong coi vieäc ñaép ñeâ. - Nhà Trần rất quan tâm tới việc đắp đê . - Đắp đê giúp cho nông nghiệp phát triển và là cơ sở xây dựng khối đoàn kết dân tộc . 2.Kó naêng: - Nêu được những lợi ích từ việc đắp đê của nhà Trần. 3.Thái độ: - Có ý thức bảo vệ đê điều và phòng chống lũ lụt . II Đồ dùng dạy học : GV:- Tranh : Cảnh đắp đê dưới thời Trần . HS: SGK III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU  Khởi động:  Baøi cuõ: Nhaø Traàn thaønh laäp - Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh nào? - Những sự kiện nào trong bài chứng tỏ rằng giữa vua, quan và dân chúng dưới thời nhà Trần chưa có sự cách biệt quá xa? - GV nhaän xeùt.  Bài mới:  Giới thiệu: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS GHI CHUÙ Hoạt động1: Hoạt động cả lớp + Ñaët caâu hoûi cho HS thaûo luaän . - Sông ngòi cung cấp nước cho - Sông ngòi thuận lợi cho sản xuất nông nông nghiệp phát triển , song cũng nghiệp nhưng cũng gây ra những khó khăn có khi gây ra lũ lụt, ảnh hưởng đến saûn xuaát noâng nghieäp gì? - Em haõy keå toùm taét veà moät caûnh luït loäi maø em đã chứng kiến hoặc được biết qua các phương tiện thông tin đại chúng? - GV keát luaän Hoạt động 2: Hoạt động nhóm - HS hoạt động theo nhóm, sau đó cử đại diện lên trình bày - Nhà Trần đặt ra lệ mọi người đều. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Em hãy tìm các sự kiện trong bài nói lên sự quan tâm đến đê điều cảu nhà Trần . - GV nhaän xeùt - GV giới thiệu đê Quai Vạc. phaûi tham gia vieäc ñaép ñeâ . Coù luùc, vua Traàn cuõng troâng nom vieäc ñaép ñeâ. - HS xem tranh aûnh. Hoạt động 3: Hoạt động cả lớp - Hệ thống đê dọc theo những con - Nhà Trần đã thu được những kết quả như sông chính được xây đắp , nông theá naøo trong coâng cuoäc ñaép ñeâ? nghieäp phaùt trieån . Hoạt động 4: Hoạt động cả lớp - Trồng rừng, chống phá rừng, xây - Ở địa phương em , nhân dân đã làm gì để dựng các trạm bơm nước , củng cố choáng luõ luït? ñeâ ñieàu …  Cuûng coá Daën doø: - Nhà Trần đã làm gì để phát triển kinh tế nông nghiệp? - GV tổng kết: Nhà Trần quan tâm và có những chính sách cụ thể trong việc đắp đê phòng chống lũ lụt, xây dựng các công trình thủy lợi chứng tỏ sự sáng suốt của các vua nhà Trần. Đó là chính sách tăng cường sức mạnh toàn dân, đoàn kết dân tộc làm cội nguồn cho triều đại nhà Trần. - GV BVMT : Sông ngòi ảnh hưởng to lớn đến đời sống của con người : Đem lại phù sa màu mở , nhưng cũng mang lại lũ lụt đe doạ sản xuất và đời sống . Qua đó chúng ta thấy được tầm quan trọng của hệ thống đê.Vì vậy chúng ta phải có ý thức , trách nhiệm trong việc góp phần bảo vệ môi trường , đê điều – phục vụ đời sống con người. - Chuẩn bài : Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên . IV.TỰ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SAU TIẾT DẠY: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… V. NHỮNG ĐIỀU CHỈNH BỔ SUNG CHO NĂM HỌC SAU: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngày soạn : 23 - 11 - 2009 Ngày dạy : Thứ hai ngày 28- 11 - 2009 Tuaàn: 16 Môn: LỊCH SỬ Tieát : 16 BAØI: CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN. I - Muïc ñích - Yeâu caàu: 1.Kiến thức: HS biết: -Nêu được một số sự kiện về ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông- Nguyên , thể hieän: + Quyết tâm chống giặc của nhân dân nhà trần :tập trung vào các sự kiện như: Hội nghị Diên Hồng , Hịch tướng sĩ , việc chiến sĩ thích vào tay hai chữ “sát thát” và Trần Quốc Toản bóp nát quả cam. + Tài thao luợc của các chiến sĩ mà tiêu biểu là Trần Hưng Đạo ( thể hiện ở việc khi giặc mạnh, quân ta chủ động rút khỏi kinh thành , khi chứng suy yếu thì quân ta tấn công quyết liệt và giành được thắng lợi , hoặc quân ta dùng kế cắm cọc gỗ tiêu diệt ñòch treân soâng Baïch Ñaèng. - Dưới thời nhà Trần, ba lần quân Mông – Nguyên sang xâm lược nước ta. - Quân dân nhà Trần nam nữ, già trẻ đều đồng lòng đánh giặc bảo vệ Tổ quốc. 2.Kó naêng: - Nêu được một số mưu kế để giết giặc của vua tôi nhà Trần. 3.Thái độ: - Trân trọng truyền thống yêu nước và giữ nước của cha ông nói chung va quân dân nhaø Traàn noùi chung . II Đồ dùng dạy học : GV: - Tranh giaùo khoa . - Phieáu hoïc taäp cuûa HS . - Bài “Hịch tướng sĩ” của Trần Quốc Tuấn HS: SGK III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU  Khởi động:  Baøi cuõ : Nhaø Traàn caø vieäc ñaép ñeâ - Ý chí quyết tâm tiêu diệt quân xâm lược Mông – Nguyên của quân dân nhà Trần được theå hieän nhö theá naøo ? - Khi giặc Mông - Nguyên vào Thăng Long , vua tôi nhà Trần đã dùng kế gì để đánh giaëc ?  Bài mới:  Giới thiệu: HOẠT ĐỘNG CỦA GV Hoạt động1: Hoạt động nhóm - Phaùt phieáu hoïc taäp cho HS :. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Lop4.com. GHI CHUÙ.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> + Trần Thủ Độ khẳng khái trả lời : “Đầu thần … đừng lo” + Điện Diên Hồng đã vang lên tiếng hô đồng thanh của các bô lão : “ … “ + Trong bài Hịch tướng sĩ có câu : “ … phơi ngoài nội cỏ , … gói trong da ngựa , ta cuõng cam loøng “ . + Các chiến sĩ tự mình thích vào cánh tay hai chữ “ … “ - GV nhận xét và chốt ý: Từ vua đến tôi, quân dân nhà Trần đều nhất trí đánh tan quân xâm lược. Đó chính là ý chí mang tính truyeàn thoáng cuûa nhaân daân ta. Hoạt động 2: Hoạt động nhóm đôi. - Điền vào chỗ trống ( … ) cho đúng caâu noùi , caâu vieát cuûa moät soá nhaân vaät thời nhà Trần .. => Trình bày tình thần quyết tâm đánh giaëc Moâng – Nguyeân cuûa quaân daân nhaø Traàn .. - Đọc đoạn : “ Cả ba lần … xâm lược nước ta . “ - Vieäc quaân daân nhaø Traàn ba laàn ruùt - HS thaûo luaän . quân khỏi Thăng Long là đúng hay sai? Vì - Đúng vì lúc đầu thế của giặc mạnh hơn ta, ta rút để kéo dài thời gian, giặc sao đúng? (hoặc vì sao sai?) seõ yeáu daàn ñi vì xa haäu phöông; vuõ khí và lương thực của chúng sẽ ngày càng thieáu . Hoạt động 3: Hoạt động cả lớp - Kể về tấm gương quyết tâm đánh giặc của Trần Quốc Toản .  Cuûng coá - Daën doø: - Nguyên nhân nào dẫn tới ba lần Đại Việt thắng quân xâm lược Mông Nguyên? - Chuẩn bị bài: Nước ta cuối thời Trần . Caùc ghi nhaän, löu yù : IV.TỰ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SAU TIẾT DẠY: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… V. NHỮNG ĐIỀU CHỈNH BỔ SUNG CHO NĂM HỌC SAU: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>