Bài giảng Tiết 27 Tình thái từ

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ


Xác định thán từ trong ví dụ sau và cho biết
thán từ này biểu thị cảm xúc gì?
“... Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng
khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử,
nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ
lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với
tôi như thế này à?”
(Trích “Lão Hạc” Nam Cao)
“... Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó
cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi,
như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi
ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như
thế này à?”
(Nam Cao, Lão Hạc)
* “Này” có tác dụng gây ra sự chú ý ở người đối
thoại (còn gọi là hô ngữ).
* “A” thÓ hiÖn th¸i ®é tøc giËn .


a.
a.


Mẹ đi làm rồi
Mẹ đi làm rồi
à

à
?
?
b.
b.


Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi
Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi
hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức
hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức
nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:


- Con nín
- Con nín
đi
đi
!
!
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c.
c.


Thương
Thương
thay

thay
cũng một kiếp người
cũng một kiếp người


Khéo
Khéo
thay
thay
mang lấy sắc tài làm chi!
mang lấy sắc tài làm chi!
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
d.
d.
– Em
– Em
chào cô
chào cô
ạ
ạ
!
!
VÝ dô
a. Mẹ đi làm rồi.
b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu
tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ
thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi
theo:
- Con nín.

c. Thương cũng một kiếp người
Khéo mang lấy sắc tài làm chi!
d. – Em chào cô!.
T×nh th¸i tõ

a. Mẹ đi làm rồi à?
b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà
lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi!
(Nguyên Hồng - Những ngày thơ ấu)
c. Thương thay cũng một kiếp người
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi!
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
d. – Em chào cô ạ!
 T¹o c©u nghi vÊn.
 T¹o s¾c th¸i kÝnh träng, lÔ phÐp.
 T¹o c©u cÇu khiÕn.
 T¹o c©u c¶m th¸n.
* Nếu lược bỏ các từ
à, đi, thay, ạ
thì thông tin sự kiện
không thay đổi, nhưng quan hệ giao tiếp thì thay đổi,
kiểu câu thay đổi, mục đích nói thay đổi.

Ghi nhớ 1:
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để
cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm
thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của
người nói.
* Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý như sau:

- Tình thái từ nghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng...
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với …
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao, thật…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà ...

Tho lun nhúm
Chỉ ra các tình thái từ trong những câu sau và cho
biết các tình thái từ được dùng trong các hoàn cảnh
giao tiếp khác nhau như thế nào?
a. Bn cha v ?
b. Thy mt ?
c. Bn giỳp tụi mt tay nhộ!
d. Bỏc giỳp chỏu mt tay !
( Hi, kớnh trng, l phộp, ngi di
hi ngi trờn.)
( Cu khin , thõn mt, bng vai nhau.)
( Cu khin , kớnh trng, ngi nh tui
nh ngi ln tui.)
( Hi, thõn mt, bng vai nhau.)