BÁNH MỲ BA - LE NỔI DANH TẠI MỸ

BÁNH MỲ BA - LE NỔI DANH TẠI MỸ
Giải thưởng chủ doanh nghiệp nhỏ xuất sắc của nước Mỹ năm 2002 đã thuộc về một
Việt kiều tại tiểu bang Hawaii: ông Lâm Quốc Thanh, 43 tuổi, Tổng Giám đốc Ba -Le Inc.
Trước đó, ông Thanh được Ernst & Young trao giải thưởng doanh nhân xuất sắc của
Hawaii.
Xưa nay mới chỉ có một doanh nhân Hawaii đoạt giải thưởng doanh nghiệp nhỏ xuất
sắc của nước Mỹ vào năm 1987. Tuy giải thưởng không có giá trị về tiền, nhưng những
người đoạt giải được một phần thưởng rất quý giá: sản phẩm của họ trở nên đắt khách hơn.
Chín tuổi cha mất, ông Thanh phải đi bán kem và vé số để kiếm sống. Lúc mới sang
Mỹ vào năm 1979, với trình độ chỉ lớp 10 và mấy tháng học tiếng Anh, ông làm đủ mọi
nghề từ rửa xe, bán chợ trời, đến phụ việc nhà hàng. Khi đọc quảng cáo thấy tuyển lái xe
đưa khách từ San Joe, California, đến Reno, Nevada để đánh bạc, ông liền chộp lấy cơ hội.
Chẳng bao lâu ông tự tổ chức tour riêng của mình. Với giá vé 27 USD, mỗi khách được
đưa đi - về, một đêm trong khách sạn, một tích kê đánh bài, và bánh sandwich do ông tự
làm.
Kinh doanh phát đạt đến nỗi ông Thanh không có thời gian tự làm bánh nữa. Thế là
ông mua bánh từ tiệm Ba Lẹ của một Việt kiều khác có tên là Võ Văn Lẹ. Khi ngành kinh
doanh du lịch đến Reno cạnh tranh quá khốc liệt, ông Thanh quyết định tìm cơ hội khác và
cũng là lúc được ông Lẹ rủ hùn vốn mở một tiệm bánh mỳ khác tại Honolulu, Hawaii.
Tiệm bánh mỳ Ba Lẹ đầu tiên ở Honolulu khai trương vào năm 1984 và đắt khách đến nỗi
các lò bánh địa phương không kịp đáp ứng nhu cầu bánh mỳ của tiệm. Ông Thanh lại tìm
một giải pháp rất đơn giản: tự làm lấy.
Năm 1986, ông Thanh mở tiệm bánh Ba Lẹ thứ hai và mua lại hết phần vốn của ông
Lẹ. Cũng năm đó, ông nhận thấy cần phải mở rộng quy mô kinh doanh và mua sắm trang
thiết bị mới và hiện đại hơn, đặc biệt là lò nướng tự động hiệu Pavailler của Pháp trị giá
17.000 USD, có công suất gần 500 ổ bánh mỳ mỗi giờ. Sau khi bị hai ngân hàng từ chối,
ông được Cục Quản lý doanh nghiệp nhỏ của Mỹ cho vay 80.000 USD. Thời hạn của
khoản vay là 7 năm, nhưng ông trả dứt nợ chỉ trong vòng hai năm. Người khác có thể cho
đó là một kỳ tích, nhưng ông cho rằng, chỉ vì ông "làm việc 7 ngày mỗi tuần và 18 giờ mỗi
ngày".
Năm 1987, chuyên mục ẩm thực của tạp chí Honolulu Magazine khen Ba Lẹ là bánh

mỳ Pháp ngon nhất nơi này. Ông Thanh cho biết, sau bài báo, tính đến cuối năm, doanh số
của ông tăng lên 100%. Trong thập niên 1980-1990, trung bình mỗi năm ông mở thêm một
tiệm mới. Nhiều khách hàng thường hỏi Ba Lẹ là gì. Thấy khó giải thích và muốn tạo ra
thương hiệu dễ nhận dạng hơn, ông đổi tên tiệm thành Ba Lê rồi giải thích với người Mỹ
nó nghĩa là Paris. Tên chính thức của tập đoàn là Ba Le Inc, còn tên giao dịch kinh doanh
là Ba-Le Sandwiches & Bakery.
Năm 1996, ông Thanh bắt đầu nhảy vào lĩnh vực cung cấp thực phẩm cho các khách
sạn, nhà hàng, siêu thị và hãng hàng không. Lúc đó, thị trường đã có 7-8 đàn anh tên tuổi.
Ông chuyển trụ sở chính và lò nướng về một địa điểm rộng hơn và tập trung nâng cao chất
lượng sản phẩm. Khách hàng của hãng là chuỗi những khách sạn nổi tiếng như Hilton,
Sheraton, các hãng hàng không như Continental, Delta, American, United... Tính trung
bình mỗi ngày các hãng này đặt mua 5.000 bánh croissant và sandwich. Ba Lê càng phát
đạt khi ký được hợp đồng béo bở cung cấp hàng tháng 40 tấn bột nhào làm bánh pizza cho
Công ty Papa John's Pizza, cung cấp bánh mỳ tỏi cho đại gia Pizza Hut....Chỉ tính riêng từ
1998 đến 2000, tổng doanh thu của hãng đã tăng từ 2,6 triệu USD lên đến 4,8 triệu USD.
Riêng năm 2001, con số đạt được hơn 5 triệu USD. Đến nay, Ba Lê đã phát triển mạng
lưới 25 tiệm với hàng trăm nhân viên và đang dự định mở rộng sang Nhật Bản, Trung
Quốc, Hong Kong, Singapore và có thể cả Việt Nam.
Bí quyết kinh doanh của ông Thanh được gói gọn trong một câu: "Đối xử với khách
như gia đình và bạn bè, sẵn sàng phục vụ 24/24 giờ". Có lần một chuyến bay bị hoãn giờ,
họ đặt ông 300 bánh sandwich trong vòng một giờ và lập tức có ngay. Theo ông, làm ăn thì
ưu tiên phải là tính trung thực. Ngay từ khi mới ra thị trường, chưa có tên tuổi nhiều, Ba Lê
bảo đảm chất lượng cao, đúng hẹn giữ chữ tín. Ngoài ra, còn nên tránh kiểu kinh doanh ăn
xổi mà phải tính chuyện dài lâu.
Một bí quyết khác của ông Thanh là chăm lo tốt cho nhân viên. Ông coi nhân viên
như người trong nhà. Ông thường mời họ tới nhà hát karaoke, đi bơi, đánh bóng chuyền
hoặc đi picnic vào ngày chủ nhật. Ông Thanh cũng thưởng cho các nhân viên trung thành
bằng cách tạo cơ hội cho họ làm chủ và quản lý các cơ sở làm ăn của chính mình mà không
bắt họ trả tiền nhượng quyền khai thác thương hiệu mà chỉ yêu cầu họ mua bánh mỳ từ lò
của mình. Ngoài ra, ông sẵn sàng dạy cho nghề cho họ mở tiệm.

Hôm lên Washington D.C để nhận giải và vào Nhà Trắng diện kiến Tổng thống
Bush, ông Thanh đã tranh thủ ghé đến thăm ông Lẹ để cảm ơn. Ông tâm sự: "Anh Lẹ đã
cho tôi chiếc bè để vượt qua con sông lớn. Giờ đây tôi giao lại chiếc bè đó cho những ai
muốn vượt sông".