Gián án cac dang bai tap boi duong hsg gioi

Cỏc dng bi tp húa hc chng trỡnh lp 8-THCS
Chuyờn 1. Bi tp v nguyờn t, nguyờn t húa hc
1/ Nguyờn t (NT):
- Ht vụ cựng nh , trung hũa v in, to nờn cỏc cht.
Cu to: + Ht nhõn mang in tớch (+)(Gm: Proton(p) mang in tớch (+) v ntron
khụng mang in ). Khi lng ht nhõn c coi l khi lng nguyờn t.
+ V nguyờn t cha 1 hay nhiu electron (e) mang in tớch (-). Electron
chuyn ng rt nhanh quanh ht nhõn v sp xp theo lp (th t sp xp (e) ti a
trong tng lp t trong ra ngoi: STT ca lp : 1 2 3
S e ti a : 2e 8e 18e
Trong nguyờn t:
- S p = s e = s in tớch ht nhõn = số thứ tự của nguyên tố trong bảng hệ thống tuần
hoàn các nguyên tố hóa học
- Quan h gia s p v s n : p n 1,5p ( ỳng vi 83 nguyờn t )
- Khi lng tng i ca 1 nguyờn t ( nguyờn t khi )
NTK = s n + s p
- Khi lng tuyt i ca mt nguyờn t ( tớnh theo gam )
+ m
T
= m
e
+ m
p
+ m
n

+ m
P

m
n

1VC

1.67.10
- 24
g,
+ m
e

9.11.10
-28
g
Nguyờn t cú th lờn kt c vi nhau nh e lp ngoi cựng.
2/ Nguyờn t húa hc (NTHH): l tp hp nhng nguyờn t cựng loi cú cựng s p trong
ht nhõn.
- S p l s c trng ca mt NTHH.
- Mi NTHH c biu din bng mt hay hai ch cỏi. Ch cỏi u vit di dng in hoa
ch cỏi th hai l ch thng. ú l KHHH
- Nguyờn t khi l khi lng ca nguyờn t tớnh bng VC. Mi nguyờn t cú mt
NTK riờng. Khi lng 1 nguyờn t = khi lng 1vc.NTK
NTK =
1
khoiluongmotnguyentu
khoiluong dvc

m
a Nguyờn t
= a.m

1vc
.NTK
(1VC =
1
12
KL ca NT(C) (M
C
= 1.9926.10
- 23
g) =
1
12
1.9926.10
- 23
g= 1.66.10
- 24
g)
* Bi tp vn dng:
1. Bit nguyờn t C cú khi lng bng 1.9926.10
- 23
g. Tớnh khi lng bng gam ca
nguyờn t Natri. Bit NTK Na = 23. (ỏp s: 38.2.10
- 24
g)
2.NTK ca nguyờn t C bng 3/4 NTK ca nguyờn t O, NTK ca nguyờn t O bng
1/2 NTK S. Tớnh khi lng ca nguyờn t O. (ỏp s:O=
32,S=16)
3. Bit rng 4 nguyờn t Mage nng bng 3 nguyờn t nguyờn t X. Xỏc nh tờn,KHHH
ca nguyờn t X. (ỏp s:O= 32)
4.Nguyờn t X nng gp hai ln nguyờn t oxi .

b)nguyờn t Y nh hn nguyờn t Magie 0,5 ln .
c) nguyờn t Z nng hn nguyờn t Natri l 17 vc .
Hãy tính nguyên tử khối của X,Y, Z .tên nguyên tố, kí hiệu hoá học của nguyên tố đó ?
5.Nguyên tử M có số n nhiều hơn số p là 1 và số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không
mang điện là 10. Hãy xác định M là nguyên tố nào?
6.Tổng số hạt p, e, n trong nguyên tử là 28, trong đó số hạt không mang điện chiếm
xấp xỉ 35% .Tính số hạt mỗi loaị .Vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử .
7.Nguyên tử sắt có 26p, 30n, 26e
a.Tính khối lượng nguyên tử sắt
b.Tính khối lượng e trong 1Kg sắt
8.Nguyên tử X có tổng các hạt là 52 trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không
mang điện là 16 hạt.
a)Hãy xác định số p, số n và số e trong nguyên tử X.
b) Vẽ sơ đồ nguyên tử X.
c) Hãy viết tên, kí hiệu hoá học và nguyên tử khối của nguyên tố X.
9. Một nguyên tử X có tổng số hạt e, p, n là 34. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không
mang điện là 10. Tìm tên nguyên tử X. Vẽ sơ đồ cấu tạo của nguyên tử X và ion được tạo
ra từ nguyên tử X
10.Tìm tên nguyên tử Y có tổng số hạt trong nguyên tử là 13. Tính khối lượng bằng gam
của nguyên tử.
11. Một nguyên tử X có tổng số hạt là 46, số hạt không mang điện bằng
8
15
số hạt mang
điện. Xác định nguyên tử X thuộc nguyên tố nào ? vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử X ?
12.Nguyên tử Z có tổng số hạt bằng 58 và có nguyên tử khối < 40 . Hỏi Z thuộc nguyên
tố hoá học nào. Vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử của nguyên tử Z ? Cho biết Z là gì ( kim loại
hay phi kim ? ) (§¸p sè :Z thuộc nguyên tố
Kali ( K ))
H ướ ng d ẫ ngi¶i : đề bài ⇒ 2p + n = 58 ⇔ n = 58 – 2p ( 1 )

Mặt khác : p ≤ n ≤ 1,5p ( 2 )
⇒ p ≤ 58 – 2p ≤ 1,5p giải ra được 16,5 ≤ p ≤ 19,3 ( p :
nguyên )
Vậy p có thể nhận các giá trị : 17,18,19
P 17 18 19
N 24 22 20
NTK = n + p 41 40 39
Vậy nguyên tử Z thuộc nguyên tố Kali ( K )
13.Tìm 2 nguyên tố A, B trong các trường hợp sau đây :
a) Biết A, B đứng kế tiếp trong một chu kỳ của bảng tuần hoàn và có tổng số điện tích hạt
nhân là 25.
b) A, B thuộc 2 chu kỳ kế tiếp và cùng một phân nhóm chính trong bảng tuần hoàn. Tổng
số điện tích hạt nhân là 32.
14: Trong 1 tập hợp các phân tử đồng sunfat (CuSO
4
) có khối lượng 160000 đvC. Cho
biết tập hợp đó có bao nhiêu nguyên tử mỗi loại.
3. Sự tạo thành ion (dành cho HSG lớp 9)
Để đạt cấu trúc bão hòa ( 8e ở lớp ngoài cùng hoặc 2e đối với H ) thì các nguyên tử có
thể nhường hoặc nhận thêm electron tạo ra những phần mang điện - gọi là ion
* Kim loại và Hiđro : nhường e để tạo ion dương ( cation)
M – ne → M
n +

(Ca – 2e → Ca
2 +

)
* Các phi kim nhận e để tạo ion âm (anion)
X + ne → X

n-
( Cl + 1e → Cl
1-
)
* Bài tập vận dụng:
1.Hợp chất X được tạo thành từ cation M
+
và anion Y
2-
. Mỗi ion đều do 5 nguyên tử của
2 nguyên tố tạo nên. Tổng số proton trong M
+
là 11 còn tổng số electron trong Y
2-
là 50.
Xác định CTPT của hợp chất X và gọi tên ? ứng dụng của chất này trong nông nghiệp .
Biết rằng 2 nguyên tố trong Y
2-
thuộc cùng phân nhóm trong 2 chu kỳ liên tiếp của bảng
tuần hoàn các ng.tố.
Hướng dẫn giải :
Đặt CTTQ của hợp chất X là M
2
Y
Giả sử ion M
+
gồm 2 nguyên tố A, B :
⇒ ion M
+

dạng : A
x
B
y
+

có : x + y = 5 ( 1 )
x.p
A
+ y.p
B
= 11 ( 2)
Giả sử ion Y
2-
gồm 2 nguyên tố R, Q :
⇒ ion Y
2-

dạng : R
x
Q
y
2-

có : x’ + y’ = 5 (3)
x’p
R
+ y’.p
Q
= 48 (4 ) do số e > số p là 2

Từ ( 1 ) và (2) ta có số proton trung bình của A và B :
11
2,2
5
p = =

1 trong A
x
B
y
+
có 1 nguyên tố có p < 2,2 ( H hoặc He ) và 1 nguyên tố có p > 2,2
Vì He không tạo hợp chất ( do trơ ) nên nguyên tố có p < 2,2 là H ( giả sử là B )
Từ ( 1 ) và ( 2) ta có : x.p
A
+ (5 – x ).1

= 11 ⇔ p
A
=
6
1
A
p
x
= +
( 1≤ x < 5 )
X 1 2 3 4
p
A

7(N) 4(B) 3(Li) 2,5 (loại)
ion M
+
NH
4
+

không xác định ion
Tương tự: số proton trung bình của R và Q là :
48
9,6
5
p = =
⇒ có 1 nguyên tố có số p <
9,6 ( giả sử là R )
Vì Q và R liên tiếp trong nhóm nên : p
Q
= p
R
+ 8 ( 5 )
Từ (3) ,(4) , ( 5) ta có : x’p
R
+ (5- x’)( p
R
+ 8) = 48 ⇔ 5p
R
– 8x’ = 8 ⇔
8 8 '
5
R

x
p
+
=

x’ 1 2 3 4
p
R
3,2 4,8 6,4 8 ( O )
p
Q

không xác định ion 16 ( S )
Vậy CTPT của hợp chất X là (NH
4
)
2
SO
4
Chuyên đề II. Bài tập về công thức hóa học :
a.Tính theo CTHH:
1: Tỡm TP% cỏc nguyờn tố theo khối lượng.
* Cách giải: CTHH có dạng AxBy
- Tìm khối lượng mol của hợp chất. M
AxBy
= x.M
A
+ y. M
B
Vậy ion Y

2-
là SO
4
2-
- Tìm số mol ngun tử mỗi ngun tố trong 1 mol hợp chất : x, y (chỉ số số ngun
tử của các ngun tố trong CTHH)
- Tính thành phần % mỗi ngun tố theo cơng thức: %A =
.100%
mA
MAxBy
=
.
.100%
x MA
MAxBy
Ví dụ: Tìm TP % của S và O trong hợp chất SO
2
- Tìm khối lượng mol của hợp chất : M
SO2
= 1.M
S
+ 2. M
O
= 1.32 + 2.16 = 64(g)
- Trong 1 mol SO
2
cã 1 mol ngun tử S (32g), 2 mol nguyªn tư O (64g)
- TÝnh th nh phà ần %: %S =
2
.100%

mS
MSO
=
1.32
64
.100%
= 50%
%O =
2
.100%
mO
MSO
=
2.16
64
.100%
= 50% (hay 100%- 50% = 50%)
* Bài tập vận dụng:
1 : Tính thành phần % theo khối lượng các ngun tố trong các hợp chất :
a/ H
2
O b/ H
2
SO
4
c/ Ca
3
(PO
4
)

2
2: Tính thành phần phần trăm về khối lượng của các ngun tố có trong các hợp chất sau:
a) CO; FeS
2
; MgCl
2
; Cu
2
O; CO
2
; C
2
H
4
; C
6
H
6
.
b) FeO; Fe
3
O
4
; Fe
2
O
3
; Fe(OH)
2
; Fe(OH)

3
.
c) CuSO
4
; CaCO
3
; K
3
PO
4
; H
2
SO
4
. HNO
3
; Na
2
CO
3
.
d) Zn(OH)
2
; Al
2
(SO
4
)
3
; Fe(NO

3
)
3
. (NH
4
)
2
SO
4
; Fe
2
(SO
4
)
3
.
3: Trong các hợp chất sau, hợp chất nào có hàm lượng Fe cao nhất: FeO ; Fe
2
O
3
; Fe
3
O
4
;
Fe(OH)
3
; FeCl
2
; Fe SO

4
.5H
2
O ?
4: Trong các loại phân bón sau, loại phân bón nào có hàm lượng N cao nhất: NH
4
NO
3
;
NH
4
Cl; (NH
4
)
2
SO
4
; KNO
3
; (NH
2
)
2
CO?
2: Tìm khối lượng ngun tố trong một lượng hợp chất.
* C¸ch giải: CTHH cã d¹ng AxBy
- TÝnh khèi lỵng mol của hợp chất. M
AxBy
= x.M
A

+ y. M
B
- T×m khèi lỵng mol cđa từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
m
A
= x.M
A
, mB = y. M
B
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong lỵng hỵp chÊt ®· cho.
m
A
=
.mA mAxBy
MAxBy
=
. .x MA mAxBy
MAxBy
, m
B
=
.mB mAxBy
MAxBy
=
. .y MB mAxBy
MAxBy
VÝ dơ: T×m khèi lỵng cđa C¸c bon trong 22g CO
2
Gi¶i:
- TÝnh khèi lỵng mol của hợp chất. M

CO2
= 1.M
c
+ 2. M
O
= 1.12 + 2. 16 = 44(g)
- T×m khèi lỵng mol cđa từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
m
C
= 1.M
c
= 1.12 = 12 (g)
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong lỵng hỵp chÊt ®· cho.
m
C
=
. 2
2
mC mCO
MCO
=
1.12.22
44
= 6(g)
* Bài tập vận dụng:
1: Tính khối lượng mỗi nguyên tố có trong các lượng chất sau:
a) 26g BaCl
2
; 8g Fe
2

O
3
; 4,4g CO
2
; 7,56g MnCl
2
; 5,6g NO.
b) 12,6g HNO
3
; 6,36g Na
2
CO
3
; 24g CuSO
4
; 105,4g AgNO
3
; 6g CaCO
3
.
c) 37,8g Zn(NO
3
)
2
; 10,74g Fe
3
(PO4)
2
; 34,2g Al
2

(SO4)
3
; 75,6g Zn(NO
3
)
2
.
2: Một người làm vườn đã dùng 500g (NH
4
)
2
SO
4
để bón rau. Tính khối lượng N đã bón
cho rau?
B/ LËp CTHH dùa vµo CÊu t¹o nguyªn tư:
KiÕn thøc c¬ b¶n ë phÇn 1
* Bài tập vận dụng:
1.Hp cht A cú cụng thc dng MX
y
trong ú M chim 46,67% v khi lng. M l kim
loi, X l phi kim cú 3 lp e trong nguyờn t. Ht nhõn M cú n p = 4. Ht nhõn X cú
n= p ( n, p, n, p l s ntron v proton ca nguyờn t M v X ). Tng s proton trong
MX
y
l 58. Xỏc nh cỏc nguyờn t M v X (Đáp số : M cú p = 26 ( Fe ), X cú s proton
= 16 ( S ) )
2. Nguyờn t A cú n p = 1, nguyờn t B cú n=p. Trong phõn t A
y
B cú tng s proton

l 30, khi lng ca nguyờn t A chim 74,19% .Tỡm tờn ca nguyờn t A, B v vit
CTHH ca hp cht A
y
B

? Vit PTHH xy ra khi cho A
y
B v nc ri bm t t khớ CO
2
vo dung dch thu c
3. Tổng số hạt tronghợp chất AB
2
= 64. Số hạt mang điện trong hạt nhân nguyên tử A nhiều
hơn số hạt mang điện trong hạt nhân nguyên tử B là 8. Viết công thức phân tử hợp chất trên.
Hng d n bài1 :
Nguyờn t M cú : n p = 4 n = 4 + p NTK = n + p = 4 + 2p
Nguyờn t X cú : n = p NTK = 2p
Trong MX
y
cú 46,67% khi lng l M nờn ta cú :

4 2 46,67 7
.2 ' 53,33 8
p
y p
+
=
(1)
Mt khỏc : p + y.p = 58 yp = 58 p ( 2)
Thay ( 2) vo (1) ta cú : 4 + 2p =

7
8
. 2 (58 p ) gii ra p = 26 v yp = 32
M cú p = 26 ( Fe )
X thừa món hm s : p =
32
y
( 1 y 3 )
y 1 2 3
P 32(loi) 16 10,6 ( loi)
Vy X cú s proton = 16 ( S )
C/ lập CTHH dựa vào Thành phần phân tử,CTHH tổng quát :
Chất
(Do nguyên tố tạo nên)
Đơn chất Hợp chất
(Do 1 ng.tố tạo nên) (Do 2 ng.tố trở lên tạo nên)
CTHH: A
X
AxBy

+ x=1 (gồm các đơn chất kim loại, S, C, Si..) (Qui tắc hóa trị: a.x = b.y)
+ x= 2(gồm : O
2
, H
2,
, Cl
2,
, N
2
, Br

2
, I
2
..)
Oxit Axit Bazơ Muối
( M
2
O
y
) ( H
x
A ) ( M(OH)
y
) (M
x
A
y
)
1.Lập CTHH hợp chất khi biết thành phần nguyên tố và biết hóa trị của chúng
C¸ch gi¶i: - CTHH cã d¹ng chung : AxBy (Bao gåm: ( M
2
O
y
, H
x
A, M(OH)
y
, M
x
A

y
)
VËn dơng Qui t¾c hãa trÞ ®èi víi hỵp chÊt 2 nguyªn tè A, B
(B cã thĨ lµ nhãm nguyªn tè:gèc axÝt,nhãm OH)– : a.x = b.y
⇒
x
y
=
b
a
(tèi gi¶n)
⇒
thay x= a, y = b
vµo CT chung
⇒
ta cã CTHH cÇn lËp.
VÝ dơ LËp CTHH cđa hỵp chÊt nh«m oxÝt
a

b
Gi¶i: CTHH cã d¹ng chung Al
x
O
y
Ta biÕt hãa trÞ cđa Al=III,O=II
⇒
a.x = b.y
⇒
III.x= II. y
⇒

x
y
=
II
III

⇒
thay x= 2, y = 3 ta cã CTHH lµ: Al
2
O
3
* Bài tập vận dụng:
1.LËp c«ng thøc hãa häc hỵp chÊt ®ỵc t¹o bëi lÇn lỵt tõ c¸c nguyªn tè Na, Ca, Al víi
(=O
,
; -Cl; = S; - OH; = SO
4
; - NO
3
; =SO
3
; = CO
3
; - HS; - HSO
3
;- HSO
4
; - HCO
3

; =HPO
4
; -H
2
PO
4
)

2. Cho c¸c nguyªn tè: Na, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt v«
c¬ cã thĨ ®ỵc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
3. Cho c¸c nguyªn tè: Ca, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt v«
c¬ cã thĨ ®ỵc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
2.LËp CTHH hỵp chÊt khi biÕt thµnh phÇn khèi l ỵng nguyªn tè .
1: BiÕt tØ lƯ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè trong hỵp chÊt.
C¸ch gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.
.
MA x
MB y
=
mA
mB
- T×m ®ỵc tØ lƯ :
x
y
=

.
.
mA MB
mB MA
=
a
b
(tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
- Thay x= a, y = b - Viết thành CTHH.
VÝ dơ:: Lập CTHH của sắt và oxi, biết cứ 7 phần khối lượng sắt thì kết hợp với 3 phần
khối lượng oxi.
Gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: Fe
x
O
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.
.
MFe x
MO y
=
mFe
mO
=
7
3
- T×m ®ỵc tØ lƯ :
x
y
=

.
.
mFe MO
mO MFe
=
7.16
3.56
=
112
168
=
2
3

- Thay x= 2, y = 3 - Viết thành CTHH. Fe
2
O
3
* Bài tập vận dụng:
1: Lập CTHH của sắt và oxi, biết cứ 7 phần khối lượng sắt thì kết hợp với 3 phần khối
lượng oxi.
2: Hỵp chÊt B (hỵp chÊt khÝ ) biÕt tØ lƯ vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn tè t¹o thµnh: m
C
: m
H
= 6:1,
mét lÝt khÝ B (®ktc) nỈng 1,25g.
3: Hỵp chÊt C, biÕt tØ lƯ vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn tè lµ : m
Ca
: m

N
: m
O
= 10:7:24 vµ 0,2 mol
hỵp chÊt C nỈng 32,8 gam.
4: Hỵp chÊt D biÕt: 0,2 mol hỵp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O
5: Phân tử khối của đồng sunfat là 160 đvC. Trong đó có một nguyên tử Cu có nguyên
tử khối là 64, một nguyên tử S có nguyên tử khối là 32, còn lại là nguyên tử oxi. Công
thức phân của hợp chất là như thế nào?
6:X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tư cđa Cu
x
O
y
, biÕt tØ lƯ khèi lỵng gi÷a ®ång vµ oxi trong oxit
lµ 4 : 1?
7: Trong 1 tập hợp các phân tử đồng sunfat (CuSO
4
) có khối lượng 160000 đvC. Cho
biết tập hợp đó có bao nhiêu nguyên tử mỗi loại.
8 : Phân tử khối của đồng oxit (có thành phần gồm đồng và oxi)và đồng sunfat có tỉ lệ
1/2. Biết khối lượng của phân tử đồng sunfat là 160 đvC. Xác đònh công thức phân tử
đồng oxit?
9. Một nhôm oxit có tỉ số khối lượng của 2 nguyên tố nhôm và oxi bằng 4,5:4. Công
thức hoá học của nhôm oxit đó là gì?
2. BiÕt khèi l ỵng c¸c nguyªn tè trong mét l ỵng hỵp chÊt, BiÕt ph©n tư khèi hỵp chÊt
hc ch a biÕt PTK (bµi to¸n ®èt ch¸y)
Bµi to¸n cã d¹ng : tõ m (g)A
x
B
y

Cz
§èt ch¸y
m’(g) c¸c hỵp chÊt chøa A,B,C
+Trêng hỵp biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®óng
+Trêng hỵp cha biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n
C¸ch gi¶i:
- T×m mA, mB, mC trong m‘(g) c¸c hợp chất chøa c¸c nguyªn tè A,B,C.
+ NÕu (mA + m B) = m (g)A
x
B
y
Cz
⇒
Trong h/c kh«ng cã nguyªn tè C
Tõ ®ã : x : y =
MA
mA
:
MB
mB
= a:b (tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
⇒
CTHH: A
a
B
b

+ NÕu (mA + m B)
≤
m (g)A
x
B
y
Cz
⇒
Trong h/c cã nguyªn tè C
⇒
m
C
= m (g)A
x
B
y
Cz - (mA + m B)
Tõ ®ã : x : y : z =
MA
mA
:
MB
mB
:
mc
Mc
= a:b:c (tØ lƯ c¸c sè nguyªn d¬ng, tối giản)
⇒
CTHH: A
a

B
b
C
c
C¸ch gi¶i kh¸c: Dùa vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng ch¸y tỉng qu¸t
C
x
H
y
+
0
2
00
4
222
H
y
xC
y
x
+→






+
C
x

H
y
0
z
+
0
2
00
24
222
H
y
xC
z
y
x +→






−+
- LËp tû lƯ sè mol theo PTHH vµ sè mol theo d÷ kiƯn bµi to¸n suy ra x, y, z.
VÝ dơ: §èt ch¸y 4,5 g hỵp chÊt h÷u c¬ A. BiÕt A chøa C, H, 0 vµ thu ®ỵc 9,9g khÝ C0
2
vµ
5,4g H
2
0. LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A. BiÕt kh«Ý lỵng ph©n tư A b»ng 60.

Gi¶i:
- Theo bµi ra:
moln
A
075,0
60
5,4
==
,
moln
C
225,0
44
9,9
2
0
==
,
moln
H
3,0
18
4,5
0
2
==
- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
C
x
H

y
0
z
+
0
2
00
24
222
H
y
xC
z
y
x +→






−+
1mol .…






−+

24
z
y
x
(mol) . x (mol)… …
)(
2
mol
y
Suy ra :
8
2.3,0075,0
1
3
225,0075,0
1
=→=
=→=
y
y
x
x
MỈt kh¸c;MC
3
H
8
0
z
= 60
Hay : 36 + 8 + 16z =60 –> z = 1

VËy c«ng thøc cđa A lµ C
3
H
8
0
* Bài tập vận dụng:
+Trêng hỵp cha biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n
1: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hỵp chÊt A,th× thu ®ỵc 25,6g SO
2
vµ 7,2g H
2
O. X¸c ®Þnh
c«ng thøc cđa A
2: Đốt cháy hoàn toàn m gam chất A cần dùng hết 5,824 dm
3
O
2
(đktc). Sản phẩm có
CO
2
và H
2
O được chia đôi. Phần 1 cho đi qua P
2
O
5
thấy lượng P
2

O
5
tăng 1,8 gam. Phần
2 cho đi qua CaO thấy lượng CaO tăng 5,32 gam. Tìm m và công thức đơn giản A.
Tìm công thức phân tử A và biết A ở thể khí (đk thường) có số C
≤
4.
3: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hỵp chÊt A, th× thu ®ỵc 25,6 g S0
2
vµ 7,2g H
2
0. X¸c ®Þnh c«ng
thøc A
+Trêng hỵp biÕt PTK
⇒
T×m ®ỵc CTHH ®óng
1: §èt ch¸y hoµn toµn 4,5g hỵp chÊt h÷u c¬ A .BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®ỵc 9,9g khÝ
CO
2
vµ 5,4g H
2
O. lËp c«ng thøc ph©n tư cđa A. BiÕt ph©n tư khèi A lµ 60.
2: §èt ch¸y hoµn toµn 7,5g hy®roc¸cbon A ta thu ®ỵc 22g CO
2
vµ 13,5g H
2
O. BiÕt tû khèi
h¬I so víi hy®r« b»ng 15. LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A.
3: : §èt ch¸y hoµn toµn 0,3g hỵp chÊt h÷u c¬ A . BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®ỵc 224cm
3

khÝ CO
2

(®ktc) vµ 0,18g H
2
O. lËp c«ng thøc ph©n tư cđa A.BiÕt tØ khèi cđa A ®èi víi hi®ro
b»ng 30.
4:§èt ch¸y 2,25g hỵp chÊt h÷u c¬ A chøa C, H, O ph¶i cÇn 3,08 lÝt oxy (®ktc) vµ thu ®ỵc
V
H2O
=5\4 V
CO2
.BiÕt tû khèi h¬i cđa A ®èi víi H
2
lµ 45. X¸c ®Þnh c«ng thøc cđa A
5: Hy®ro A lµ chÊt láng , cã tû khèi h¬i so víi kh«ng khÝ b»ng 27. §èt ch¸y A thu ®ỵc
CO
2
vµ H
2
O theo tû lƯ khèi lỵng 4,9 :1 . t×m c«ng thøc cđa A
ĐS: A là C
4
H
10
3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vỊ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè, cho biÕt NTK, ph©n tư
khèi.
C¸ch gi¶i:
- Tính khối lượng từng ngun tố trong 1 mol hợp chất.
- Tính số mol ngun tử từng ngun tố trong 1 mol hợp chất.

- Viết thành CTHH.
Hc: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
- Rút ra tỉ lệ x: y =
MA
A%
:
MB
B%
(tối giản)
- Viết thành CTHH ®¬n gi¶n: (A
a
B
b
)n = M
AxBy

⇒

n =
MAxBy
MAaBb

⇒
nh©n n vµo hƯ sè a,b cđa c«ng thøc A
a
B
b
ta ®ỵc CTHH cÇn lËp.
Vi dơ. Một hợp chất khí Y có phân tử khối là 58 đvC, cấu tạo từ 2 nguyên tố C và H
trong đó nguyên tố C chiếm 82,76% khối lượng của hợp chất. Tìm công thức phân tử
của hợp chất.
Gi¶i : - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: C
x
H
y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
.
.
MC x
MH y
=
%
%
C
H
- Rút ra tỉ lệ x: y =
%C
MC

:
%H
MH
=
82,76
12
:
17,24
1
= 1:2
- Thay x= 1,y = 2 vµo C
x
H
y
ta ®ỵc CTHH ®¬n gi¶n: CH
2
- Theo bµi ra ta cã : (CH
2
)n = 58


⇒
n =
58
14
= 5
⇒
Ta cã CTHH cÇn lËp : C
5
H

8
* Bài tập vận dụng:
1: Hỵp chÊt X cã ph©n tư khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tư cđa hỵp chÊt nguyªn tè oxi
chiÕm 25,8% theo khèi lỵng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn tư cđa nguyªn tè O vµ Na
trong ph©n tư hỵp chÊt lµ bao nhiªu ?
2: Một hợp chất X có thành phần % về khối lượng là :40%Ca, 12%C và 48% O . Xác
đònh CTHH của X. Biết khối lượng mol của X là 100g.
3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cđa c¸c hỵp chÊt sau.
a) Mét chÊt láng dƠ bay h¬i, thµnh ph©n tư cã 23,8% C, 5,9%H, 70,3%Cl vµ cã PTK b»ng
50,5.
b ) Mét hỵp chÊt rÊn mµu tr¾ng, thµnh ph©n tư cã 4o% C, 6,7%H, 53,3% O vµ cã PTK
b»ng 180.
4:Mi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong ®ã Na chiÕm 39,3% theo khèi l-
ỵng . H·y t×m c«ng thøc ho¸ häc cđa mi ¨n, biÕt ph©n tư khèi cđa nã gÊp 29,25 lÇn PTK
H
2
.
5: Xác đònh công thức của các hợp chất sau:
a) Hợp chất tạo thành bởi magie và oxi có phân tử khối là 40, trong đó phần trăm
về khối lượng của chúng lần lượt là 60% và 40%.
b) Hợp chất tạo thành bởi lưu huỳnh và oxi có phân tử khối là 64, trong đó phần
trăm về khối lượng của oxi là 50%.
c) Hợp chất của đồng, lưu huỳnh và oxi có phân tử khối là 160, có phần trăm của
đồng và lưu huỳnh lần lượt là 40% và 20%.
d) Hợp chất tạo thành bởi sắt và oxi có khối lượng phân tử là 160, trong đó phần
trăm về khối lượng của oxi là 70%.
e) Hợp chất của đồng và oxi có phân tử khối là 114, phần trăm về khối lượng của
đồng là 88,89%.
f) Hợp chất của canxi và cacbon có phân tử khối là 64, phần trăm về khối lượng
của cacbon là 37,5%.

g) A có khối lượng mol phân tử là 58,5g; thành phần % về khối lượng nguyên tố:
60,68% Cl còn lại là Na.
h) B có khối lượng mol phân tử là 106g; thành phần % về khối lượng của các
nguyên tố: 43,4% Na; 11,3% C còn lại là của O.
i) C có khối lượng mol phân tử là 101g; thành phần phần trăm về khối lượng các
nguyên tố: 38,61% K; 13,86% N còn lại là O.
j) D có khối lượng mol phân tử là 126g; thành phần % về khối lượng của các
nguyên tố: 36,508% Na; 25,4% S còn lại là O.
k) E có 24,68% K; 34,81% Mn; 40,51%O. E nặng hơn NaNO3 1,86 lần.
l) F chứa 5,88% về khối lượng là H còn lại là của S. F nặng hơn khí hiđro 17 lần.
m) G có 3,7% H; 44,44% C; 51,86% O. G có khối lượng mol phân tử bằng Al.
n) H có 28,57% Mg; 14,285% C; 57,145% O. Khối lượng mol phân tử của H là
84g.
6 . Phân tử canxi cacbonat có phân tử khối là 100 đvC , trong đó nguyên tử canxi
chiếm 40% khối lượng, nguyên tố cacbon chiếm 12% khối lượng. Khối lượng còn lại
là oxi. Xác đònh công thức phân tử của hợp chất canxi cacbonat?
7. Một hợp chất có phân tử khối bằng 62 đvC. trong phân tử của hợp chất nguyên tố
oxi chiếm 25,8% theo khối lượng, còn lại là nguyên tố Na. Xác đònh về tỉ lệ số
nguyên tử của O và số nguyên tử Na trong hợp chất.
8: Trong hợp chất XH
n
có chứa 17,65% là hidro. Biết hợp chất này có tỷ khối so với
khí Metan CH
4
là 1,0625. X là nguyên tố nào ?
4: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vỊ khèi l ỵng c¸c nguyªn tè mµ ®Ị bµi kh«ng cho biÕt
NTK,ph©n tư khèi.
C¸ch gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: A
x
B

y
- Ta cã tØ lƯ khèi lỵng c¸c nguyªn tè:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
- Rút ra tỉ lệ x: y =
MA
A%
:
MB
B%
(tối giản)
- Viết thành CTHH.
VÝ dơ: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc hỵp chÊt A biÕt thµnh phÇn % vỊ khèi lỵng c¸c nguyªn
tè lµ: 40%Cu. 20%S vµ 40% O.
Gi¶i: - §Ỉt c«ng thøc tỉng qu¸t: Cu
x
S
y
O
z
- Rút ra tỉ lệ x: y:z =
%Cu
MCu

:
%S
Ms
:
%O
Mo
=
40
64
:
20
32
:
40
16
= 0.625 : 0.625 : 2.5 = 1:1:4
- Thay x = 1, y = 1, z = 4 vµo CTHH Cu
x
S
y
O
z
, viết th nh CTHH: CuS
4
* Bài tập vận dụng:
1: Hai nguyªn tư X kÕt hỵp víi 1 nguyªn tư oxi t¹o ra ph©n tư oxit . Trong ph©n tư, nguyªn
tè oxi chiÕm 25,8% vỊ khèi lỵng .T×m nguyªn tè X (§s: Na)
2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O
2
(®ktc). PhÇn r¾n cßn l¹i

chøa 52,35% kali vµ 47,65% clo (vỊ khèi lỵng). T×m c«ng thøc hãa häc cđa A.
3 : Hai nguyên tử X kết hợp với 1 nguyên tử O tạo ra phân tử oxit. Trong phân tử,
nguyên tử oxi chiếm 25,8% về khối lượng. Hỏi nguyên tố X là nguyên tố nào?
4: Một nguyên tử M kết hợp với 3 nguyên tử H tạo thành hợp chất với hy®ro. Trong
phân tử, khối lượng H chiếm 17,65%. Hỏi nguyên tố M là gì?
5 : Hai nguyên tử Y kết hợp với 3 nguyên tử O tạo ra phân tử oxit. Trong phân tử,
nguyên tử oxi chiếm 30% về khối lượng. Hỏi nguyên tố X là nguyên tố nào?
6. Một hợp chất có thành phần gồm 2 nguyên tố C và O. Thành phần của hợp chất có
42,6% là nguyên tố C, còn lại là nguyên tố oxi. Xác đònh về tỉ lệ số nguyên tử của C
và số nguyên tử oxi trong hợp chất.
7 : LËp c«ng thøc ph©n tư cđa A .BiÕt ®em nung 4,9 gam mét mi v« c¬ A th× thu ®ỵc
1344 ml khÝ O
2
(ë ®ktc), phÇn chÊt r¾n cßn l¹i chøa 52,35% K vµ 47,65% Cl.
H ớng dẫn giải:
n
2
O

=
4,22
344,1
= 0,06 (mol)

m
2
O
= 0,06 . 32 =1,92 (g)

áp dụng ĐLBT khối lợng ta có: m

chất rắn
= 4,9 1,92 = 2,98 (g)


m
K
=
100
98,235,52
ì
=1,56 (g)

n
K
=
39
56,1
= 0,04 (mol)
m
Cl
= 2,98 1,56 = 1,42 (g)

n
Cl
=
5,35
42,1
= 0,04 (mol)
Gọi công thức tổng quát của B là: K
x

Cl
y
O
z
ta có:
x : y : z = 0,04 : 0,04 : 0,06
ì
2 = 1 : 1 : 3
Vì đối với hợp chất vô cơ chỉ số của các nguyên tố là tối giản nên công thức hoá học của A là KClO
3
.
5: Biện luận giá trị khối l ợng mol(M) theo hóa trị(x,y) để tìm NTK hoặc PTK..biết
thành phần % về khối l ợng hoặc tỷ lệ khối l ợng các nguyên tố.
+Tr ờng hợp cho thành phần % về khối l ợng
Cách giải:
- Đặt công thức tổng quát: A
x
B
y
- Ta có tỉ lệ khối lợng các nguyên tố:
yMB
xMA
.
.
=
B
A
%
%
Rỳt ra t l :

.
.
MB
MA
=
xB
yA
.%
.%
.Biện luận tìm giá trị thích hợp

M
A
,M
B
theo x, y
- Vit thnh CTHH.
Ví dụ: B là oxit của một kim loại R cha rõ hoá trị. Biết thành phần % về khối lợng của
oxi trong hợp chất bằng
7
3
% của R trong hợp chất đó.
Giải : Gọi % R = a%

% O =
7
3
a%
Gọi hoá trị của R là n

CTTQ của C là: R
2
O
n
Ta có: 2 : n =
R
a%
:
16
%7/3 a


R =
6
112n
Vì n là ht của nguyên tố nên n phải nguyên dơng, ta có bảng sau:

n I II III IV
R 18,6 37,3 56 76,4
loại loại Fe loại
Vậy công thức phân tử của C là Fe
2
O
3
.
+Tr ờng hợp cho tỷ lệ về khối l ợng
Cách giải: - Đặt công thức tổng quát: A
x
B
y

- Ta có tỉ lệ khối lợng các nguyên tố: M
A
.x : M
B.
.y = m
A
: m
B
- Tìm đợc tỉ lệ :
.
.
MB
MA
=
xmB
ymA
.
.
.Biện luận tìm giá trị thích hợp

M
A
,M
B
theo x, y
- Vit thnh CTHH.
Ví dụ:
C là oxit của một kim loại M cha rõ hoá trị. Biết tỉ lệ về khối lợng của M và O bằng
3
7

.
Giải:
Gọi hoá trị của M là n

CTTQ của C là: M
2
O
n
Ta có:
.
.
MB
MA
=
xmB
ymA
.
.


.16
.MA
=
2.3
.7 y
.

M
A
=

6
112n
Vì n là ht của nguyên tố nên n phải nguyên dơng, ta có bảng sau:

n I II III IV
M 18,6 37,3 56 76,4
lo¹i lo¹i Fe lo¹i
VËy c«ng thøc ph©n tư cđa C lµ Fe
2
O
3
.
* Bài tập vận dụng:
1. oxit của kim loại ở mức hoá trò thấp chứa 22,56% oxi, còn oxit của kim loại đó ở
mức hoá trò cao chứa 50,48%. Tính nguyên tử khối của kim loại đó.
2. Có một hỗn hợp gồm 2 kim loại A và B có tỉ lệ khối lượng nguyên tử 8:9. Biết khối lượng nguyên tử
của A, B đều không quá 30 đvC. Tìm 2 kim loại
*Giải: Nếu A : B = 8 : 9 thì
⇒

8
9
A n
B n
=


=


Theo đề : tỉ số nguyên tử khối của 2 kim loại là
8
9
A
B
=
nên ⇒
8
9
A n
B n
=


=

( n ∈ z
+
)
Vì A, B đều có KLNT không quá 30 đvC nên : 9n ≤ 30 ⇒ n ≤ 3
Ta có bảng biện luận sau :
n 1 2 3
A 8 16 24
B 9 18 27
Suy ra hai kim loại là Mg và Al
D/ lËp CTHH hỵp chÊt khÝ dùa vµo tû khèi .
C¸ch gi¶i chung:
- Theo c«ng thøc tÝnh tû khèi c¸c chÊt khÝ: d
A/B
=

MB
MA
- T×m khèi lỵng mol (M) chÊt cÇn t×m
⇒
NTK,PTK cđa chÊt
⇒
X¸c ®Þnh CTHH.
VÝ dơ : Cho 2 khÝ A vµ B cã c«ng thøc lÇn lỵt lµ NxOy vµ NyOx . tû khèi h¬i ®èi víi Hy®ro
lÇn lỵt lµ: d
A/H2
= 22 , d
B/A
= 1,045. X¸c ®Þnh CTHHcđa A vµ B
Gi¶i: Theo bµi ra ta cã:
- d
NxOy/H2
=
2MH
MA
=
2
MA
= 22
⇒
MA = M
NxOy
= 2.22 = 44
⇒
14x+ 16y = 44
(1)

- d
NyOx/NxOy
=
MA
MB
=
44
MB
= 1,045
⇒
MB = M
NyOx
= 44.1,045 = 45,98
⇒
14y+ 16x = 45,98
(2)
⇒
gi¸ trÞ tháa m·n ®k bµi to¸n: x = 2 , y= 1
⇒
A = N
2
O , B = NO
2
* Bài tập vận dụng:
1. Cho 2 chÊt khÝ AOx cã TP% O = 50% vµ BHy cã TP% H = 25% . biÕt d
AOx/BHy
= 4. X¸c
®Þnh CTHH cđa 2 khÝ trªn.
2. Mét oxit cđa Nit¬ cã c«ng thøc NxOy. BiÕt khèi lỵng cđa Nit¬ trong ph©n tư chiÕm
30,4%. ngoµi ra cø 1,15 gam oxit nµy chiÕm thĨ tÝch lµ 0,28 lÝt (®ktc).X¸c ®Þnh CTHH cđa

oxit trªn.
3. Cã 3 Hy®ro c¸cbon A, B, C
A: C
x
H
2x+2
B : C
x'
H
2x'
C : C
x'
H
2x'- 2
BiÕt d
B/A
= 1,4 ; d
A/C
= 0,75 . X¸c ®Þnh CTHH cđa A, B, C.
E/Lập công thức hoá học hợp chất dựa vào ph ơng trình phản ứng hoá học:
1.Dạng toán cơ bản 1: Tìm nguyên tố hay hợp chất của nguyên tố trong trờng hợp cho
biết hóa trị của nguyên tố, khi bài toán cho biết l ợng chất (hay lợng hợp chất của nguyên
tố cần tìm) và l ợng một chất khác (có thể cho bằng gam, mol, V
(đktc)
, các đại lợng về nồng
độ dd, độ tan, tỷ khối chất khí) trong một phản ứng hóa học.
Cách giải chung: Bài toán có dạng : a M + bB cC + d D
(Trong đó các chất M, B, C, D :có thể là một đơn chất hay 1 hợp chất)
- Đặt công thức chất đã cho theo bài toán :
- Gọi a là số mol, A là NTK hay PTK của chất cần tìm.

- Viết phơng trình phản ứng, đặt số mol a vào phơng trình và tính số mol các chất có
liên quan theo a và A.
-Lập phơng trình, giải tìm khối lợng mol (M(g)) chất cần tìm

NTK,PTK của chất

Xác định nguyên tố hay hợp chất của nguyên tố cần tìm.
L u ý: Lợng chất khác trong phản ứng hóa học có thể cho ở những dạng sau:
1.Cho ở dạng trực tiếp bằng : gam, mol.
Ví dụ1: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc
0,3 mol H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải: - Gọi CTHH của kim loại là : M
Đặt x là số mol , A là NTK của kim loại đã dùng để phản ứng .
Ta có Phơng trình phản ứng:
M + 2HCl > MCl
2
+ H
2
1mol 1mol
x (mol) x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m M = x . A = 7,2 (g) (1)
n
M
= n
H2
= x = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
7,2

0,3
= 24(g)

NTK của A = 24.Vậy A là kim loại Mg
2/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : V(đktc)
Ví dụ2: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc
6,72 lít H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
Tìm : nH
2
=
6,72
22,4
= 0,3 (mol)

Bài toán quay về ví dụ 1
* Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu đợc 0,3
mol H
2
ở điều kiện tiêu chuẩn. Xác định tên kim loại đã dùng. (giải nh ví dụ 1)
3/ Cho ở dạng gián tiếp bằng :mdd, c%
Ví dụ 3: Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100g dung dịch HCl 21,9%.
Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải Đặt x là số mol , A là NTK của kim loại đã dùng để phản ứng .
áp dụng : C % =
.100%mct
mdd

m
HCl
=
. %
100%
mdd c
=
100.21,9
100
= 21,9 (g)

n
HCl
=
m
M
=
21,9
36,5
= 0,6 (mol)
*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl . Xác định tên kim loại đã
dùng.
Ta có Phơng trình phản ứng:
M + 2HCl > MCl
2
+ H
2
1mol 2mol

x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m A = x . A = 7,2 (g) (1)
n
HCl
= 2x = 0,6 (mol)

x = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
7,2
0,3
= 24(g)

NTK của A = 24.Vậy A là kim loại Mg
4/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : Vdd, C
M
Ví dụ 4 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 100 ml dung dịch HCl 6 M.
Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
Tìm n
HCl
= ?

áp dụng : C
M
=
n
V


n

HCl
= C
M
.V = 6.0,1 = 0,6 (mol)

*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)
5/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : mdd, C
M
,d (g/ml)
Ví dụ 5 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 120 g dung dịch HCl 6 M
( d= 1,2 g/ml). Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
- Tìm Vdd (dựa vào mdd, d (g/ml)): từ d =
m
V


V
dd H Cl
=
m
d
=
120
1,2
= 100 (ml) =0,1(l)
- Tìm n
HCl

= ?

áp dụng : C
M
=
n
V


n
HCl
= C
M
. V = 6. 0,1 = 0,6 (mol)

*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)
6/ Cho ở dạng gián tiếp bằng : Vdd, C%, d (g/ml)
Ví dụ 6 : Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 83,3 ml dung dịch HCl 21,9
%
( d= 1,2 g/ml). Xác định tên kim loại đã dùng.
Giải
- Tìm m dd (dựa vào Vdd, d (g/ml)): từ d =
m
V


m
dd H Cl

= V.d = 83,3 . 1,2 = 100 (g) dd
HCl.
áp dụng : C % =
.100%mct
mdd


m
HCl
=
. %
100%
mdd c
=
100.21,9
100
= 21,9 (g)

n
HCl
=
m
M
=
21,9
36,5
= 0,6 (mol)
*Trở về bài toán cho dạng trực tiếp:
Cho 7,2g một kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn 0,6 mol HCl. Xác định tên kim loại đã
dùng. (Giải nh ví dụ 3)

Vận dụng 6 dạng toán trên: Ta có thể thiết lập đợc 6 bài toán để lập CTHH của một
hợp chất khi biết thành phần nguyên tố, biết hóa trị với lợng HCL cho ở 6 dạng trên.
Bài 1 : Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với 0,6 mol HCl . Xác
định tên kim loại đã dùng.
Giải - Gọi CTHH của oxit là: MO
Đặt x là số mol , A là PTK của o xít đã dùng để phản ứng .
Ta có Phơng trình phản ứng:
MO + 2HCl > MCl
2
+ H
2
O
1mol 1mol
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta có hệ số : m
MO
= x . A = 12(g) (1)
n
HCl
= 2x =
21,9
36,5
= 0,6(mol)

x= 0,6:2 = 0,3 (mol) (2)
Thế (2) vào (1) ta có A =
12
0,3
= 40(g)

M
M
= M
MO
- M
O
= 40 16 = 24 (g)

NTK của M = 24.Vậy M là kim loại Mg

CTHH của o xít là MgO
Bài 2: Cho 12 g một Oxít kim loại hoá trị II phản ứng hoàn toàn với 21,9 g HCl . Xác định
tên kim loại đã dùng.