linh su cac ky euro 899

Lõch sûã cấc k Euro

1

MC LC

France 1960 - Liïn Xư vư àõch.............................................................................5
Têy Ban Nha 1964 - Ch nhâ vư àõch.................................................................8
Italia 1968 Sûå lïn ngưi ca àoân qn thiïn thanh.........................................11
Bó 1972 - Ngûúâi Àûác lïn ngöi ............................................................................14
Nam Tû 1976 - Tiïåp Khùỉc àùng quang.............................................................17
Italia 1980 - Àûác vư àõch lêìn thûá hai ................................................................20
Phấp 1984 - Àưåi qn ca Platini lïn ngưi.......................................................23
Àûác 1988 - Sûác mẩnh ca cún lưëc mâu da cam.................................................26
Thy Àiïín 1992 - Bêët ngúâ nhûäng ch lđnh chị .................................................29
Anh 1996 Àûác àoẩt cp nhúâ bân thùỉng vâng ...................................................32
Nhûäng chuån th võ quanh cấc giẫi Euro.......................................................37
Hâ Lan vâ Bó 2000 - Phấp lïn ngưi lêìn thûá hai................................................42
Guinness Euro ...................................................................................................46
Nhûäng con sưë àấng nhúá tẩi cấc k Euro ...........................................................49




Lõch sûã cấc k Euro

2

Kïí tûâ khi vông chung kïët giẫi vư àõch
cấc qëc gia chêu Êu (EURO) lêìn àêìu
tiïn tẩi Phấp nùm 1960 àïën nay, Euro

àậ trẫi qua 11 lêìn tưí chûác. Àûác lâ nûúác
cố vinh dûå 3 lêìn àûúåc nhêån cp bẩc.
Tiïëp theo àố lâ Phấp 2 lêìn. Têët cẫ múái
cố 8 qëc gia giânh àûúåc chiïëc cp danh
giấ nây.
Cấc nûúác àậ tûâng àoẩt cp Euro lâ Liïn
Xư, Àûác, Phấp, Têy Ban Nha, Hâ Lan,
Tiïåp Khùỉc, Àan Mẩch vâ Italia. Trong àố, chó cố 3 nûúác giânh àûúåc
cp ngay trïn qụ hûúng mịnh, àố lâ Têy Ban Nha nùm 1964,
Italia nùm 1968 vâ Phấp nùm 1986.
Trong khi Nam Tû hai lêìn liïìn lổt vâo chung kïët àïìu chõu thêët bẩi,
thị trong 5 trêån chung kïët, Àûác cố 3 danh hiïåu vư àõch. Liïn Xư
cng lâ àưåi thûúâng phẫi ngêåm ngi khi lổt vâo chung kïët túái 4 lêìn,
mâ chó dânh cố 1 chûác vư àõch.
Nhûäng tïn tíi sệ àûúåc nhúá mậi tẩi cấc vông chung kïët Euro. Nùm
1960 vaâ 1964 laâ Lev Yasin, nùm 1980 laâ Matthaus. Nùm 1984 lâ
Platini vâ bưå tûá huìn thoẩi ca Phấp. Nùm 1988 lâ Van Basten
vâ bưå ba "Ngûúâi Hâ Lan bay". Nùm 1992, ngûúâi ta nhúá àïën th
thânh Schmeichel vâ "Cấc ch lđnh chị dng cẫm", côn nùm 1996
lâ Oliver Bierhoff vúái bân thùỉng vâng ca anh. Ngûúâi hng ca




Lõch sûã cấc k Euro

3

vông chung kïët gêìn àêy nhêët tẩi Bó vâ Hâ Lan lâ Thierry Henry
ca àưåi àûúng kim vư àõch Phấp.

Khấn giẫ sệ côn nhúá mậi pha volley ghi baân cuãa Van Basten trong
trêån chung kïët vúái Liïn Xư tẩi Àûác nùm 1988. Ngûúâi ta cng
khưng thïí qụn nhûäng mân trịnh diïỵn k thåt tuåt vúâi ca
Michel Platini trong trêån bấn kïët kinh àiïín vúái Bưì Àâo Nha nùm
1984.
Hậy nhúá lẩi cẫm giấc ca àưåi tuín Àûác sau khi haồ ửồi tuyùớn Anh
bựỗng loaồt suỏt luờn lỷu tẩi bấn kïët nùm 1996. Hay nưỵ lûåc phi
thûúâng ca Karel Poborsk trong trêån CH Sếc gùåp Bưì Àâo Nha
nùm àố. Àố chđnh lâ nhûäng cẫm xc sệ côn lùỉng àổng mậi trong
têm trđ ngûúâi hêm mưå sau mưỵi k Euro.
VDCMedia sệ lêìn lûúåt cng cấc bẩn àiïím qua cấc giẫi Euro àậ
diïỵn ra trong lõch sûã.
Cấc àưåi giânh chûác vư àõch Euro tûâ trûúác àïën nay:
Nùm

Nûúác ch nhâ

Àưåi vư àõch

Àưåi thûá
nhị

1960

Phấp

Liïn Xư

Nam Tû

1964

Têy Ban Nha

Têy Ban Nha

Liïn Xư

1968

Italia

Italia

Nam Tû

1972

Bó

Àûác

Liïn Xư

1976

Nam Tû

Tiïåp Khùỉc

Àûác

1980

Italia

Àûác

Bó

1984

Phấp

Phấp

Têy Ban
Nha

1988

Àûác

Hâ Lan

Liïn Xư

Lõch sûã cấc k Euro

4

1992

Thy Àiïín

Àan Mẩch

Àûác

1996

Anh

Àûác

CH Sếc

2000

Bó vâ Hâ Lan

Phaáp

Italia

Lõch sûã cấc k Euro

5

FRANCE 1960 - LIÏN XƯ VƯ ÀÕCH

(VDCMedia) Cng giưëng nhû cấc sûå
kiïån thïí thao lúán khấc nhû World Cup,
Cp Champion League vâ Olympics
hiïån àẩi, cha àễ ca tûúãng tưí chûác giẫi
vư àõch cấc qëc gia chêu Êu, Euro
cng lâ mưåt ngûúâi Phấp, Henri
Delaunay, tưíng thû k LÀBÀ Phấp.
Phấp lâ nûúác ch nhâ ca Euro àêìu
tiïn, nùm 1960. Nùm àố, sut nûäa giẫi
àêëu khưng àûúåc tiïën hânh do cố quấ đt àưåi tham gia. Khưng àưåi
bống nâo thåc khưëi liïn hiïåp Anh àùng k thi àêëu vông loẩi.
Cëi cng trêån àêëu vông loẩi àêìu tiïn cng àûúåc khúãi tranh trïn
sên vêån àưång Lïnin tẩi Moscow, trûúác sûå chûáng kiïën ca 100.572
khấn giẫ. Àưåi tuín Liïn Xư àấnh bẩi àưåi tuín Hungary vúái t sưë
3-1. Anatoli Ilyin ài vâo lõch sûã vúái tû cấch lâ cêìu th àêìu tiïn ghi
bân ca giẫi àêëu. Chđnh anh lâ ngûúâi ghi bân duy nhêët trong trêån
chung kïët mưn bống àấ tẩi Olympic 1956, àem huy chûúng vâng
vïì cho Liïn Xư. Liïn Xư cng giânh chiïën thùỉng trong trêån lûúåt vïì
tẩi Hungary vúái t sưë 1-0.
Tẩi vông tûá kïët, Liïn Xư gùåp may do nhâ àưåc tâi cûåc hûäu Franco
quët àõnh rt àưåi tuín Têy Ban Nha ra khỗi giẫi àêëu. Liïn Xư
àûúåc xûã thùỉng 3-0.

Lõch sûã cấc k Euro

6

Bưën àưåi gưìm ch nhâ Phấp vâ 3 àưåi thåc khưëi XHCN Àưng Êu lâ
Nam Tû, Tiïåp Khùỉc vâ Liïn Xư tham dûå vông chung kïët. Cấc cùåp
àêëu bấn kïët chó thi àêëu mưåt trêån duy nhêët. Liïn Xư dïỵ dâng vûúåt
qua Tiïåp Khùỉc vúái t sưë 3-0. Côn Nam Tû lổt vâo chung kïët sau
trêån àêëu khố khùn vúái Phấp, trêån àêëu cố àïën 9 bân thùỉng vâ kïët
quẫ lâ 5-4 nghiïng vïì àưåi bống Àưng Êu.
ÚÃ trêån tranh hẩng 3, Tiïåp Khùỉc thùỉng Phấp 2-0. Trêån chung kïët
diïỵn ra trïn sên Cưng viïn Cấc hoâng tûã tưëi 10/7/1960. Galic múã t
sưë trûúác cho Tiïåp Khùỉc úã pht 43. Nhûng chó 6 pht sau, Metreveli
cên bựỗng tyó sửở cho Liùn Xử. Kùởt thuỏc 90 phuỏt thi àêëu, hai àưåi vêỵn
hôa 1-1, vâ phẫi bûúác vâo thi àêëu hiïåp phuå. Àïën phuát 113,
Ponedelnik ghi baân êën àõnh chiïën thùỉng cho Liïn Xư
Vông loẩi: CH Ailen 2-4 Tiïåp Khùỉc 2-0 (lûúåt ài) 0-4 (lûúåt vïì)
Vông 1/8:
Liïn Xư 4-1 Hungary 3-1 1-0
Phấp 8-2 Hy Lẩp 7-1 1-1
Romania 3-2 Thưí Nhơ K 3-0 0-2
Na Uy 2-6 A’o 0-1 2-5
Nam Tû 3-1 Bulgaria 2-0 1-1
CHDC Àûác 2-5 Bưì Àâo Nha 0-2 2-3
Ba Lan 2-7 Têy Ban Nha 2-4 0-3
Àan Maåch 3-7 Tiïåp Khùỉc 2-2 1-5
Tûá kïët:

Phấp 9-4 A’o 5-2 4-2
Bưì Àâo Nha 3-6 Nam Tû 2-1 1-5
Têy Ban Nha (bỗ cåc) Liïn Xư 0-3
Romania 0-5 Tiïåp Khùỉc 0-2 0-3




Lõch sûã caác kyâ Euro
Baán kïët:
Phaáp 4 - 5 Nam Tû
Tiïåp Khùỉc 0 - 3 Liïn Xư
Tranh hẩng 3:
Tiïåp Khùỉc 2 - 0 Phấp
Chung kïët:
Liïn Xư 2 - 1 Nam Tû



7


Lõch sûã caác kyâ Euro

8

TÊY BAN NHA 1964 - CHUÃ NHÂ VƯ ÀÕCH

Euro lêìn thûá 2 tưí chûác tẩi Têy Ban Nha
àậ cố sûå tham gia ca Anh, Iceland vâ

Bùỉc Ireland. Liïn Xư lêìn thûá 2 lổt vâo
chung kïët, nhûng àậ thêët bẩi trûúác àưåi
ch nhâ. Giẫi àêëu lêìn nây chûáng kiïën
cåc trịnh diïỵn ngoẩn mc ca Àan
Mẩch, khi àưåi bống qụ hûúng ca vùn
hâo Andersen lổt vâo túái têån bấn kïët.
Tuy nhiïn, vêën àïì chđnh trõ vêỵn àang
ẫnh hûúãng àïën giẫi àêëu. Hy Lẩp tûâ chưëi àấ vông loẩi vúái Albani,
qëc gia mâ hổ cố cåc chiïën tranh tûâ nùm 1912.
Mùåc d tẩi Euro 1960, Tiïåp Khùỉc lổt vâo àïën trêån bấn kïët, nhûng
lêìn nây, hổ bõ CHDC Àûác loẩi tûâ vông ngoâi.
Euro 1964 chûáng kiïën bêët ngúâ mang tïn Àan Mẩch. Vûúåt qua
Malta 6-0 úã vông loẩi, hổ tiïëp tc giânh chiïën thùỉng trûúác Albani
vúái tưíng t sưë 4-1 tẩi vông 1/8. Sau àố, úã vông tûá kïët, hổ vûúåt qua
Luxembourg, àưåi àậ thùỉng Hâ Lan 2-1 ngay tẩi Rotterdam, nhúâ
låt bân thùỉng trïn sên khấch (hôa 5-5 sau 2 lûúåt trêån). Àan
Mẩch chó chõu dûâng bûúác trûúác àûúng kim vư àõch Liïn Xư tẩi bấn
kïët.
Sau khi thùỉng Rumani túái 6-0 tẩi vông loẩi, àưåi ch nhâ Têy Ban
Nha khúãi àêìu vông 1/8 khưng àûúåc thån lúåi khi bõ Bùỉc Ireland
cêìm hôa 1-1. Hổ lêåp tûác triïåu têåp cấc cêìu th hâng àêìu àang thi




Lõch sûã cấc k Euro

9

àêëu úã nûúác ngoâi vïì thi àêëu cho àưåi tuín. Vâ trong trêån lûúåt vïì

tẩi Belfast, Francisco Gento àậ ghi bân thùỉng duy nhêët, àûa Têy
Ban Nha lổt vâo vông tûá kïët. Tẩi tûá kïët, Têy Ban Nha àê bểp Cưång
hôa Ireland vúái tưíng t sưë 7-1 àïí bûúác vâo vông chung kïët tưí chûác
trïn sên nhâ.
Àưåi thûá tû lổt vâo danh sấch 4 àưåi cëi cng lâ Hungary sau khi
thùỉng Phấp 5-2 tẩi tûá kïët.
Tẩi trêån baán kïët thûá nhêët trïn sên Nou Camp, Voronin,
Ponedelnik vâ Ivanov àậ cng nhau ghi bân gip Liïn Xư thùỉng
Àan Mẩch 3-0.
Trong trêån bấn kïët thûá hai giûäa Têy Ban Nha vaâ Hungary trïn
sên Santiago Bernabeu, Pereda Ruiz De Temino ghi bân múã t sưë
cho àưåi ch nhâ úã pht 35. Hungary thi àêëu trân àêìy quët têm,
vâ àïën pht 84, Bene àậ cố bân thùỉng qn bịnh t sưë. Hai àưåi
phẫi thi àêëu hiïåp ph, vâ vâo pht 115, Amancio cố bân thùỉng
quët àõnh àûa Têy Ban Nha vâo trêån chung kïët vúái Liïn Xư, àưåi
mâ 4 nùm trûúác hổ tûâ chưëi thi àêëu vị l do chđnh trõ.
Trêån chung kïët àûúåc tưí chûác trïn sên Santiago Bernabeu chiïìu
21/6/1964. Pereda Ruiz De Temino nhanh chống cố bân múã tyã söë
cho Têy Ban Nha ngay úã phuát thûá 6, nhûng chó 2 pht sau,
Khusainov àậ àûa hai àưåi vïì vẩch xët phất. Pht 84 Martinez
Cao tung c st quët àõnh hẩ th thânh Yashin, êën àõnh t sưë
trêån àêëu.
Chiïëc cp danh giấ nhêët dânh cho cấc àưåi tuín qëc gia tẩi chêu
Êu àậ úã lẩi Têy Ban Nha. Àêy laõ lờỡn oaồt cuỏp duy nhờởt cuóa ờởt
nỷỳỏc nựỗm trùn bấn àẫo Ibera nây. Nùm 1984, hổ cng lổt vâo
chung kïët mưåt lêìn nûäa, nhûng thêët bẩi trûúác àưåi ch nhâ Phấp.

Lõch sûã cấc k Euro

10

Cấc trêån àêëu vông 1/8:
Têy Ban Nha 2-1 Bùỉc Ireland 1-1 (lûúåt ài) 1-0 (lûúåt vïì)
Nam Tû 2-3 Thy Àiïín 0-0 2-3
Àan Mẩch 4-1 Albania 4-0 0-1
Haâ Lan 2-3 Luxembourg 1-1 1-2
A’o 2-3 CH Ireland 0-0 2-3
Bulgaria 2-3 Phấp 1-0 1-3
Liïn Xư 3-1 Italia 2-0 1-1
CHDC Àûác 4-5 Hungary 1-2 3-3
Tûá kïët:
Luxembourg 5-5 Àan Maåch 3-3 2-2 (Àan Mẩch thùỉng nhúâ ghi àûúåc
nhiïìu bân thùỉng hún trïn sên àöëi phûúng)
Têy Ban Nha 7-1 CH Ireland 5-1 2-0
Phấp 2-5 Hungary 1-3 1-2
Thy Àiïín 2-4 Liïn Xư 1-1 1-3
Bấn kïët:
Têy Ban Nha 2 - 1 Hungary
Àan Mẩch 0 - 3 Liïn Xư
Tranh hẩng 3:
Hungary 3 - 1 Àan Mẩch
Chung kïët:
Têy Ban Nha 2 - 1 Liïn Xư
(Ẫnh: Pha ghi bân ca Pereda vâo lûúái th mưn Yashin, múã tyã söë
cho trêån chung kïët Euro 64)

Lõch sûã cấc k Euro

11

ITALIA 1968
SÛÅ LÏN NGƯI CA ÀOÂN QN THIÏN THANH

Sau thêët bẩi cay àùỉng tẩi World Cup
1966 tẩi Anh khi bõ loẩi búãi CHDCND
Triïìu Tiïn, àưåi qn ca hën luån
viïn Ferruccio Valcareggi àậ cố sûå lưåt
xấc mẩnh mệ, vâ àậ àûúåc quìn nêng
cao cp vư àõch chêu Êu trïn sên nhâ.
Trûúác khi chiïën thùỉng Nam Tû tẩi trêån
chung kïët àấ lẩi, àoân qn Azzurri àậ
vûúåt qua Liïn Xư tẩi bấn kïët nhúâ thïí
thûác...tung àưìng xu.
Tûâ giẫi àêëu nây, bùỉt àêìu cố thïí thûác chia bẫng àêëu vông loẩi. 32
àưåi àûúåc chia thânh 8 bẫng, chổn mưỵi bẫng 1 àưåi vâo vông tûá kïët.
Italia, àưåi ch nhâ ca Euro lêìn thûá 3 nây dïỵ dâng vûúåt qua bẫng
6 vúái khoẫng cấch 5 àiïím so vúái àưåi thûá nhị lâ Rumani. Têy Ban
Nha àûáng àêìu bẫng 1 sau cåc tranh chêëp khấ vêët vẫ vúái Tiïåp
Khùỉc, CH Ireland vâ Thưí Nhơ K.
Bẫng 8 ca vông àêëu loẩi gưìm 4 àưåi bống thåc Liïn hiïåp Anh.
Anh, àưåi múái àoẩt chûác vư àõch thïë giúái 2 nùm trûúác trïn sên nhâ
àậ phẫi chõu thêët bẩi àau àúán vúái t sưë 2-3 trûúác Scotland ngay
trïn thấnh àõa Wembley. Trêån lûúåt vïì trïn sên Hampden Park tẩi
kïët thc vúái t sưë hôa 1-1, vâ cêìu th ca Celtic John Hughes àậ

bỗ lúä cú hưåi ngon ùn àïí múã t sưë cho trêån àêëu khi st bống ra ngoâi
khung thânh tûâ khoẫng cấch 2m. Trêån àêëu àố cố sưë lûúång khấn



Lõch sûã cấc k Euro

12

giẫ àưng nhêët trong mưåt giẫi àêëu úã chêu Êu tûâ trûúác àïën nay:
130.711 ngûúâi.
Cấc àưåi àêìu bẫng côn lẩi lêìn lûúåt lâ Liïn Xư, Phấp, Hungary, Nam
Tû. CHLB Àûác vâ Hâ Lan khưng vûúåt qua vông loẩi.
Tẩi trêån lûúåt ài ca vông tûá kïët, Anh hẩ Têy Ban Nha 1-0 trïn sên
nhâ. úã trêån lûúåt vïì tẩi Madrid, mùåc d bõ àưåi dûúng kim vư àõch
dêỵn trûúác 1-0, àưåi qn ca Sir Alf Ramsey àậ lưåi ngûúåc dông àïí
thùỉng lẩi 2-1.
Italia têån dng lúåi thïë sên nhâ àïí thùỉng Bulgaria 2-0, sau khi bõ
dêỵn 2-3 trïn sên khấch. Liïn Xư sau trêån thua Hungary 0-2 tẩi
Budapest, cng àậ thùỉng lẩi 3-0 úã trêån lûúåt vïì àïí lổt vâo bấn kïët.
Phấp bõ Nam Tû àấnh bẩi vúái tưíng t sưë 2-6 sau hai lûúåt trêån.
Italia àậ thïí hiïån sûå vûún lïn mẩnh mệ tẩi giẫi àêëu nây, sau khi
bõ CHDCND Triïìu Tiïn loẩi tẩi World Cup 2 nùm trûúác tẩi Anh. ÚÃ
trêån bấn kïët, hổ vûúåt qua Liùn Xử bựỗng biùồn phaỏp...tung ửỡng xu
sau khi hoõa 0-0 úã 120 phuát thi àêëu. Anh bõ Nam Tû hẩ 1-0 trong
trêån bấn kïët côn lẩi, vâ cấc nhâ àûúng kim vư àõch thïë giúái àânh
chêëp nhêån chiïëc huy chiïëc àưìng sau khi thùỉng Liïn Xư 2-0 trong
trêån tranh hẩng 3.
Trong trêån chung kïët tưí chûác àïm 8/6/1968 trïn sên Olimpico,
thânh phưë Roma, àưåi ch nhâ Italia hôa Nam Tû 1-1 sau 120 phuát

thi àêëu. Dzajic ghi baân cho Nam Tû úã pht 39, côn Domenghini gúä
hôa cho àưåi ch nhâ úã pht 80. T sưë giûä ngun sau hai hiïåp phuå.
Do chûa coá luêåt thi àêëu 11m, nïn hai àưåi phẫi àêëu lẩi trêån chung
kïët.
Trêån àấ lẩi diïỵn ra sau àố chó 2 ngây. Italia cố túái 5 võ trđ thay àưíi
trong àưåi hịnh ra qn, trong khi Nam Tû vêỵn giûä ngun àưåi
hịnh c. Vâ vúái thïí lûåc vûúåt trưåi ca Italia, chó sau nûãa giúâ thi àêëu,



Lõch sûã cấc k Euro

13

trêån àêëu àậ àûúåc àõnh àoẩt sau hai bân thùỉng ca Riva (pht 12)
vâ Anastasi (pht 31). Möåt trêån àêëu tuyïåt vúâi cuãa thuã mön Dino
Zoff, ngûúâi sệ dêỵn dùỉt àưåi tuín ấo thiïn thanh giânh chûác vư àõch
thïë giúái vâo nùm 1982.
Kïët quẫ cấc trêån àêëu ca giẫi sau vông loẩi:
Tûá kïët:
Anh 3-1 Têy Ban Nha 1-0 (lûúåt ài) 2-1 (lûúåt vïì)
Bungary 3-4 Italia 3-2 0-2
Phấp 2-6 Nam Tû 1-1 1-5
Hungary 2-3 Liïn Xư 2-0 0-3
Baán kïët:
Nam Tû 1 - 0 Anh
Italia 0 - 0 Liïn Xư (Italia thùỉng nhúâ tung àưìng xu)
Tranh hẩng ba:
Anh 2 - 0 Liïn Xö
Chung kïët:

Italia 0 - 0 Nam Tû
Àấ lẩi chung kïët:
Italia 2 - 0 Nam Tû
(Ẫnh: Àưåi trûúãng Italia Giacinto Facchetti nêng cao cuáp vö àõch
sau trêån chung kïët trïn sên Olimpico)




Lõch sûã cấc k Euro

14

BĨ 1972 - NGÛÚÂI ÀÛÁC LÏN NGƯI

Tûâ giẫi àêëu nây, thïë giúái bùỉt àêìu biïët
àïën mưåt quìn lûåc múái: CHLB Àûác. "Cưỵ
xe tùng" bùỉt àêìu cåc chinh phuåc chêu
Êu vúái chên suát "thêìn sêìu" Gerd
Muller.
Sau 6 trêån vông bẫng, Muller ghi àûúåc
6 bân thùỉng. Côn trong trêån tûá kïët vúái
Anh, Àûác thùæng 3-1 trïn sên Wembley,
trêån thùỉng àêìu tiïn ca hổ tẩi thấnh
àõa bống àấ Anh, trong àố tiïëp tc cố bân thùỉng ca Muller.
Àưåi tuín Àûác, vúái cấc ngưi sao nhû Franz Beckenbauer, ngûúâi bùỉt
àêìu triïìu àẩi ca mịnh, hai châng trai múái àưi mûúi Paul Breitner
vâ Uli Hoeness, cng vúái Gunter Netzer àậ bùỉt àêìu cho thïë giúái
thêëy thïë nâo lâ "cưỵ xe tùng Àûác".
Sau vông àêëu bẫng, 8 àưåi lổt vâo tûá kïët gưìm Rumany, Hungary,

Anh, Liïn Xư, Bó, Italia, Àûác vâ Nam Tû.
Bó, àưåi ch nhâ ca giẫi àêëu, vûúåt qua Italia ỳó voõng tỷỏ kùởt bựỗng
trờồn thựổng 2-1 trùn sờn nhaõ, sau khi hôa 0-0 trïn sên khấch. Hai
trêån tûá kïët giûäa hai àưåi bống lấng giïìng Hungary vâ Rumany àïìu
kïët thc vúái t sưë hôa, nhûng Hungary lâ àưåi giânh quìn vâo bấn
kïët, nhúâ ghi àûúåc nhiïìu bân thùỉng hún trïn sên àưëi phûúng. ÚÃ
trêån tûá kïët côn lẩi, Liïn Xư vûúåt qua Nam Tû vúái tưíng t sưë 3-0.




Lõch sûã cấc k Euro

15

Tẩi vông bấn kïët, lúåi thïë ch nhâ khưng gip Bó ngùn cẫn àûúåc cưỵ
xe tùng Àûác àang bùng bùng vïì àđch. Muller àậ kõp ghi 2 bân cho
Àûác úã cấc pht 24 vâ 71, trûúác khi Polleunis gúä lẩi cho Bó 1 bân úã
pht 74. Trong trêån bấn kïët côn lẩi, Liïn Xư giânh thùỉng lúåi 1-0
trûúác Hungary nhúâ bân thùỉng ca Konkov.
Trong trêån tranh huy chûúng àưìng, àưåi tuín Bó àûúåc an i sau
khi thùỉng Hungary 2-1.
Trêån chung kïët diïỵn ra trïn sên Vua Baudouin, Brussel chiïìu
18/6/1972 trong thïë trêån hoân toân nghiïng vïì phđa àưåi Àûác. Vúái
nhûäng àûúâng phất àưång têën cưng hoân hẫo ca Franz
Beckenbauer úã phđa dûúái, Muller cng Netzer vâ Jupp Heynckes
liïn tiïëp uy hiïëp khung thânh th mưn Evgueni Rudakov, ngûúâi
vúái trang phc àen àậ thay thïë huìn thoẩi Yashin. Song Àûác àậ
khưng cho Liïn Xư mưåt cú hưåi nâo.
Muller tiïëp tc thïí hiïån sûác mẩnh hy diïåt khi lẩi ghi hai bân úã

cấc pht 27 vâ 58. Xen vâo giûäa lâ bân thùỉng ca Wimmer úã pht
52. Àêy àûúåc àấnh giấ lâ trêån chung kïët chiïën thùỉng thuët phc
nhêët trong lõch sûã Euro.
Khưng cố gị ngẩc nhiïn khi nùm àố, Beckenbauer, Netzer vâ
Muller lêìn lûúåt giânh àûúåc 3 ngưi võ dêỵn àêìu trong cåc bêìu chổn
cêìu th xët sùỉc nhêët chêu Êu. Hai nùm sau, àưåi tuín Àûác bûúác
lïn ngöi vö àõch thïë giúái.
Tûá kïët:
Anh 1-3 CHLB Àûác 1-3 0-0
Italia 1-2 Bó 0-0 1-2
Hungary 3-3 Rumany 1-1 2-2
Nam Tû 0-3 Liïn Xö 0-0 0-3




Lõch sûã caác kyâ Euro
Baán kïët:
Hungary 0 - 1 Liïn Xư
Bó 1 - 2 CHLB Àûác
Tranh giẫi ba:
Hungary 1 - 2 Bó
Chung kïët:
CHLB Àûác 3 - 0 Liïn Xư
(Ẫnh: Gerd Muller vûúåt qua thuã mön Liïn Xö Yevgen Rudakov
trong trêån chung kïët)



16

Lõch sûã cấc k Euro

17

NAM TÛ 1976 - TIÏÅP KHÙỈC ÀÙNG QUANG

Trong k Euro tưí chûác lêìn àêìu tiïn tẩi
Àưng Êu, mưåt àưåi bống Àưng Êu àậ
giânh chûác vư àõch, àố lâ Tiïåp Khùỉc. Hổ
liïn tiïëp gêy bêët ngúâ khi lêìn lûúåt vûúåt
qua Liïn Xư úã bấn kïët, Hâ Lan úã bấn
kïët vâ cëi cng lâ àûúng kim vư àõch,
CHLB Àûác úã chung kïët sau loẩt àấ ln
lûu 11m.
Euro 1976 cố sûå tham gia bêët ngúâ ca
Xûá Wales, hổ àûáng àêìu bẫng 2 sau khi vûúåt qua Hungary vâ A’o.
Tiïåp Khùỉc dêỵn àêìu bẫng 1 vúái 1 àiïím nhiïìu hún Anh, mùåc d
trong trêån àêëu àêìu tiïn ca vông bẫng, hổ thêët bẩi 0-3 trïn sên
Wembley. Cấc àưåi dêỵn àêìu vông bẫng côn lẩi lêìn lûúåt lâ Hâ Lan,
Liïn Xư, Bó, Têy Ban Nha, ch nhâ Nam Tû vâ àûúng kim vư àõch
CHLB Àûác.
Bûúác vâo tûá kïët, Xûá Wales gùåp Nam Tû, vâ àưåi bống Àưng Êu àậ
giânh thùỉng lúåi chung cåc 3-1 sau trêån thùỉng 2-0 trïn sên nhâ vâ
trêån hôa 1-1 trïn sên khấch. Trong trêån àêëu trïn sên Zagreb, Xûá
Wales bỗ lúä mưåt quẫ penalty, côn trong trêån àêëu trïn sên nhâ, hổ
bõ àíi mưåt cêìu th.
Liïn Xư àậ khưng côn lâ mưåt tïn tíi thưëng trõ chêu Êu nûäa, hổ bõ
Tiïåp Khùỉc àấnh bẩi 2-0 úã trêån tûá kïët lûúåt ài, vâ úã trêån lûúåt vïì trïn

sên nhâ, hổ chó giânh àûúåc kïët quẫ hôa 2-2. Àưåi hịnh Liïn Xư lc
àố cố nông cưët lâ cấc cêìu th Dynamo Kyev vûâa giânh cp C2 chêu



Lõch sûã cấc k Euro

18

Êu, lẩi cố "mi tïn vâng" Oleg Blokhin, ngûúâi àûúåc bêìu lâ cêìu th
xët sùỉc nhêët chêu Êu nùm trûúác. Vêåy mâ Liïn Xư lẩi bõ loẩi búãi
Tiïåp Khùỉc. Àêy lâ c sưëc àêìu tiïn ca giẫi.
Hâ Lan àê bểp ngûúâi hâng xốm Bó vúái t sưë 5-0 trong trêån tûá kïët
trïn sên nhâ. ÚÃ trêån àïën lâm khấch ca Bó, hổ cng giânh thùỉng
lúåi 2-1. Àûác vûúåt qua Têy Ban Nha vúái tưíng t sưë 3-1, sau khi bõ
cêìm hôa 1-1 trïn sên khấch.
Trûúác vông bấn kïët, ngûúâi ta hy vổng sệ cố trêån chung kïët giûäa
Àûác vaâ Haâ Lan. Vêåy maâ Haâ Lan cuäng bừ Tiùồp Khựổc aỏ vựng khoói
giaói bựỗng chiùởn thựổng 3-1, mưåt bêët ngúâ lúán khấc àấ diïỵn ra.
Àûúng kim vư àõch chêu Êu vâ thïë giúái phẫi cêìn àïën 120 pht múái
vûúåt qua àûúåc ch nhâ Nam Tû. Àûác côn lâ àưåi phẫi lưåi ngûúåc
dông, khi àïën pht 30, Popivoda vâ Dzajic àậ ghi àûúåc hai bân
thùỉng trûúác cho Nam Tû. Mậi àïën pht 64, Flohe múái gúä àûúåc bân
thùỉng thûá nhêët cho àöåi dûúng kim vö àõch. Phuát 82, lẩi lâ khêíu
thêìn cưng Muller àûa hai àưåi vïì thïë cờn bựỗng.
Trong thỳõi gian aỏ hiùồp phuồ, Muller tiùởp tuồc ghi hai bân úã cấc pht
115 vâ 119. Àûác giânh chiïën thùỉng chung cåc 4-2.
Trong trêån tranh huy chûúng àưìng, àưåi qn ấo da cam giânh
chiïën thùỉng 3-2 trûúác ch nhâ Nam Tû.
Trêån chung kïët ca giẫi diïỵn ra trïn sên FK Crvena Zvezda tẩi

th àư Belgrade tưëi 20/6/1976. Cng nhû trêån bấn kïët, lêìn nây
Àûác lẩi phẫi lưåi ngûúåc dông vúái hai bân bõ dêỵn trûúác. Svehlik ghi
bân cho Tiïåp Khùæc ngay tûâ phuát thûá 8. Àïën phuát 25 Dobias nhên
àưi cấch biïåt. Nhûng chó 3 pht sau, lẩi lâ Muller ghi bân rt ngùỉn
t sưë cho Àûác. Àng phuát 89, Holzenbein ghi baân àûa trêån àêëu
bûúác vaâo hai hiïåp phuå.




Lõch sûã caác kyâ Euro

19

Kïët thuác 120 phuát thi àêëu, t sưë vêỵn giûä ngun lâ 2-2. Hai àưåi
bûúác vâo loẩt thi àêëu 11m may ri. Sau ba loẩt àấ, cêìu th hai àưåi
àïìu thûåc hiïån thânh cưng. ÚÃ loẩt st thûá tû, trong khi cêìu th
Tiïåp Khùỉc thûåc hiïån thânh cưng thị Uli Hoeness lẩi st vổt xâ
ngang. Panenka bịnh tơnh thûåc hiïån c st thûá 5 thânh cưng cho
Tiïåp Khùỉc. Bïn phđa Àûác, àưåi trûúãng Beckhenbauer khưng cêìn
phẫi st quẫ cëi cng. Tiïåp Khùỉc thùỉng 5-3 trong loẩt cên nậo,
àoẩt ln chiïëc cp vư àõch tûâ tay àưëi th àang giûä cp, lâm nïn
bêët ngúâ lúán nhêët giẫi àêëu.
Tûá kïët:
Nam Tû 3-1 Xûá Wales 2-0 1-1
Tiïåp Khùæc 4-2 Liïn Xư 2-0 2-2
Têy Ban Nha 1-3 Àûác 1-1 0-2
Hâ Lan 7-1 Bó 5-0 2-1
Bấn kïët:
Tiïåp Khùỉc 3 - 1 Hâ Lan

Nam Tû 2 - 4 Àûác
Tranh hẩng ba:
Hâ Lan 3 - 2 Nam Tû
Chung kïët:
Tiïåp Khùæc 2 - 2 Àûác




Lõch sûã cấc k Euro

20

ITALIA 1980 - ÀÛÁC VƯ ÀÕCH LÊÌN THÛÁ HAI

Euro 1980 bùỉt àêìu ấp dng thïí thûác
múái úã vông chung kïët. Tấm àưåi bống sệ
chia lâm hai bẫng àïí chổn àưåi àûáng
àêìu vâo àấ trêån chung kïët. CHLB Àûác
lêìn thûá hai lïn ngưi vư àõch, hổ vûúåt
qua mưåt àưåi Bó hïët sûác tiïën bưå trong
trêån àêëu cëi cng.
Bẫng 1 ca vông chung kïët gưìm cấc àưåi
Àûác, Tiïåp Khùỉc, Hâ Lan vâ Hy Lẩp.
Tiïåp Khùỉc vûúåt qua àưåi tuín Phấp ca Platini tẩi vông loẩi. Hâ
Lan àûáng àêìu bẫng àêëu cố Ba Lan vâ CHDC Àûác. Tẩi giẫi àêëu
nây, àưåi tuín Liïn Xư bưỵng xëng phong àưå thẫm hẩi, hổ xïëp cëi
bẫng vông loẩi sau Hy Lẩp, Hungary vâ Phêìn Lan.
Trong trêån àêëu bẫng tẩi vông chung kïët, CHLB Àûác àậ rûãa àûúåc
mưëi hêån tẩi chung kïët Euro 1976 trûúác Tiïåp Khùỉc. Hổ giânh chiïën

thùỉng 1-0. Sau àố, Àûác vúái nhûäng ngưi sao trễ Bernd Schuster vâ
Karl-Heinz Rummenigge bûúác vâo trêån àêëu hay nhêët giẫi vúái Hâ
Lan. Klaus Allofs ghi mưåt hattrick, gip Àûác giânh chiïën thùỉng 32. Hôa Hy Lẩp 0-0 úã trêån àêëu cëi, Àûác nhể nhâng bûúác vâo trêån
chung kïët ca giẫi.
Bẫng 2 gưìm cấc àưåi Bó, Anh, ch nhâ Italia vâ Têy Ban Nha. Àưåi
tuín Bó cêìm hôa Anh úã trêån ra qn vúái t sưë 1-1. Hổ àấnh bẩi
"cấc vộ s àêëu bô toát" - Têy Ban Nha 2-1 úã trêån thûá hai, vâ xët
sùỉc cêìm hôa Italia 0-0 úã trêån cëi cng. Trong trêån àêëu àoá, vúái àêëu



Lõch sûã cấc k Euro

21

phấp bêỵy viïåt võ hïët sûác khố chõu, cấc cêìu th Bó àậ liïn tiïëp ngùn
chùån àûúåc cấc pha têën cưng ca àưåi Italia. Thïm vâo àố, lâ sûå xët
sùỉc ca th mưn Jean - Marie Pfraff àậ khiïën cấc chên st àưåi ấo
thiïn thanh hoân toân bêët lûåc.
Àưåi hịnh trễ ca Italia, d àậ lổt vâo chung kïët World Cup 1978,
nhûng thiïëu vùỉng Paolo Rossi, àậ phẫi chêëp nhêån xïëp thûá nhị
bẫng 2 àïí àấ trêån tranh hẩng 3 vúái Tiïåp Khùỉc. Vâ sau khi hôa 1-1
trong trêån àêëu nây, hai àưåi phẫi bûúác vâo loẩt àấ 11m dâi k lc:
Cố túái 18 c st, vâ chiïën thùỉng cëi cng nghiïng vïì phđa Tiïåp
Khùỉc.
Trêån chung kïët trïn sên Olimpico tẩi Roma ngây 22/6/1980 mang
àêåm dêëu êën ca Horst Hrubesch, ngûúâi ghi cẫ hai bân thùỉng àem
lẩi chiïën thùỉng cho Àûác. Pht thûá 10, Hrubesch àậ àấnh àêìu ghi
bân múã t sưë cho Àûác. Àưåi Bó thi ờởu hùởt sỷỏc kiùn cỷỳõng, vaõ san
bựỗng ỷỳồc tyó sửở ỳó phuỏt 75 bựỗng cuỏ suỏt penalty cuóa Vandereycken,

sau khi troồng taõi cho rựỗng Stielike aọ ờớy ngaọ Van der Elst trong
voâng cêëm, mùåc duâ bùng quay chêåm cho thêëy, pha phẩm lưỵi diïỵn ra
ngoâi vẩch 16m50.
Tuy nhiïn, chđ ca Bó vêỵn chûa à mẩnh àïí qåt ngậ àûúåc "Cưỵ
xe tùng" Àûác. Trûúác khi trêån àêëu kïët thc 2 pht, Hrubesch bùng
vâo àấnh àêìu rêët quët àoấn, ghi bân êën àõnh t sưë cho àưåi tuín
Àûác. Lêìn thûá hai trong lõch sûã, Àûác lïn ngưi võ quấn qn ca
chêu Êu.
Bẫng 1:
Tiïåp Khùỉc 0 - 1 Àûác
Hâ Lan 1 - 0 Hy Lẩp
Àûác 3 - 2 Hâ Lan
Hy Lẩp 1 - 3 Tiïåp Khùæc




Lõch sûã cấc k Euro
Hâ Lan 1 - 1 Tiïåp Khùỉc
Hy Lẩp 0 - 0 Àûác
Bẫng 2:
Bó 1 - 1 Anh
Têy Ban Nha 0 - 0 Italia
Bó 2 - 1 Têy Ban Nha
Anh 0 - 1 Italia
Têy Ban Nha 1 - 2 Anh
Italia 0 - 0 Bó
Tranh giẫi ba:
Tiïåp Khùỉc 1 - 1 Italia
(Tiùồp Khựổc thựổng 9-8 bựỗng aỏ 11m)

Chung kïët:
Bó 1 - 2 Àûác
(Ẫnh: Àưåi tuín Àûác vúái chiïëc cuáp vö àõch thûá hai)



22


Lõch sûã cấc k Euro

23

PHẤP 1984 - ÀƯÅI QN CA PLATINI LÏN NGƯI

Lâ ch nhâ ca Euro lêìn nây, àưåi tuín
Phấp àậ lïn ngưi vư àõch mưåt cấch hoân
toân xûáng àấng vúái lưëi chúi quën r,
àùåc biïåt lâ ca bưå tûá huìn thoẩi Michel
Platini, Alain Giresse, Jean Tigana vâ
Luis Fernandez.
Nûúác ch nhâ Phấp àûúåc miïỵn àêëu vông loẩi, vâ àậ àûa ra u cêìu
àûa vâo giẫi vông àêëu bấn kïët àïí tùng tđnh hêëp dêỵn. Platini, ngûúâi
hng ca Phấp, bûúác vâo giẫi àêëu vúái 3 lêìn giânh ngưi vua phấ
lûúái Serie A liïëp.
Tẩi giẫi nây, Italia phẫi trúã thânh khấn giẫ khi khưng vûúåt qua
àûúåc vông loẩi. Hổ chó xïëp trïn àẫo Sđp, côn àûáng dûúái Rumani,
Thy Àiïín vâ Tiïåp Khùỉc. Têy Ban Nha àoẩt chiïëc vế àïën Phấp
khấ mån. Ngưi àêìu bẫng úã vông loẩi àậ thåc vïì Hâ Lan, vâ
mën lổt vâo vông chung kïët, Têy Ban Nha phẫi ghi àûúåc 11 bân

thùỉng vâo lûúái Malta úã trêån àêëu cëi. Tuy bỗ lúä mưåt quẫ penalty,
cấc cêìu th xûá súã bô tốt cng giânh thùỉng lúåi chung cåc 12-1.
Àưåi tuín Àûác bûúác vâo giẫi vúái cấc ngưi sao múái: Rudi Voeller,
Andreas Brehme vaâ Guido Buchwald. Nhûng gêy bêët ngúâ nhêët úã
giẫi àêëu lêìn nây lâ Àan Mẩch. Àưåi bống thûúâng chó xïëp hẩng 2 úã
chêu Êu nây vûúåt qua Anh ca Kevin Keegan, Hy Lẩp vâ Hungary
úã vông loẩi vúái mưåt àưåi hịnh tâi nùng sệ ài vâo lõch sûã: Allan
Simonsen, Preben Elkjer, Frank Arnesen, Soren Lerby, Morten,
Jesper Olsen vâ ngưi sao 19 tíi Michael Laudrup.



Lõch sûã cấc k Euro

24

Àan Mẩch vûúåt qua vông bẫng gưìm cấc àưëi th Phấp, Nam Tû, Bó
mưåt cấch thuët phc, hổ hẩ Nam Tû nhûäng 5-0 sau khi bõ thua
Phấp 0-1 úã trêån àêìu tiïn. Àùåc biïåt, trong trêån cëi vông bẫng gùåp
Bó, sau khi bõ dêỵn trûúác 0-2, "thng thëc sng" Àan Mẩch àậ lưåi
ngûúåc dông àïí chiïën thùỉng vúái t sưë 3-2.
Phấp vûúåt qua vông bẫng vúái chiïën thùỉng 1-0 trûúác Àan Mẩch, 5-0
trûúác Bó vâ 3-2 trûúác Nam Tû.
ÚÃ bẫng 2, Bưì Àâo Nha vâ Têy Ban Nha lâ hai àưåi lổt vâo vông bấn
kïët, hổ vûúåt qua Àûác vâ Rumani. Cẫ hai àïìu lổt vâo vông àêëu nây
khưng àûúåc thuët phc: thùỉng 1 trêån vâ hôa 2 trêån.
Trong trêån bấn kïët thûá nhêët, Àan Mẩch hoâa 1-1 vúái Têy Ban Nha
sau 120 phuát thi àêëu. Cấc cêìu th xûá súã ca nâng tiïn cấ vâ cấc
cêu chuån cưí tđch ca Andersen chõu dûâng bûúác úã loẩt thi àêëu
11m, hổ thua 4-5.

Trêån bấn kïët thûá hai giûäa Phấp vâ Bưì Àâo Nha cng phẫi trẫi qua
120 pht thi àêëu. Platini àûa àưåi ch nhâ dêỵn trûúác 1-0 úã pht 24,
nhûng Rui Jordao àậ gúä hôa cho Bưì Àâo Nha úã pht 74. Bûúác vâo
hiïåp ph thûá nhêët, lẩi lâ Jordao àûa Bưì Àâo Nhâ dêỵn trûúác, nhỷng
Domergue laồi giuỏp Phaỏp cờn bựỗng tyó sửở. uỏng phuỏt cëi ca hiïåp
ph thûá 2, nhêån àûúâng chuìn thån lúåi ca Tigana, Platini kïët
thc thânh cưng, àûa Phấp vâo chung kïët.
Ngây 27/6/1984, trêån chung kïët àûúåc tưí chûác trïn sên Cưng viïn
cấc hoâng tûã úã th àư Paris. C st phẩt thânh cưng ca Platini úã
pht 57 múã t sưë cho trêån àêëu. Àïën pht 90, tûâ mưåt àûúâng phẫn
cưng, Tigana tẩo àiïìu kiïån cho Bruno Bellone têng bống qua àêìu
th mưn Luis Arconada êën àõnh chiïën thùỉng 2-0 cho Phấp. Àưåi
qn ấo lam bûúác lïn ngưi vư àõch chêu Êu, vâ Platini ài vâo lõch
sûã nhû cêìu th vơ àẩi nhêët mổi thúâi àẩi ca bống àấ Phấp.




Lõch sûã cấc k Euro
Bẫng 1
Phấp 1 - 0 Àan Mẩch
Bó 2 - 0 Nam Tû
Phấp 5 - 0 Bó
Àan Mẩch 5 - 0 Nam Tû
Phấp 3 - 2 Nam Tû
Àan Mẩch 3 - 2 Bó
Bẫng 2
Àûác 0 - 0 Bưì Àâo Nha
Rumani 1 - 1 Têy Ban Nha
Àûác 2 - 1 Rumani

Bưì Àâo Nha 1 - 1 Têy Ban Nha
Àûác 0 - 1 Têy Ban Nha
Bưì Àâo Nha 1 - 0 Rumani
Bấn kïët:
Phấp 3 - 2 Bưì Àâo Nha
Àan Mẩch 1 - 1 Têy Ban Nha
(Têy Ban Nha thùỉng 5-4 bựỗng thi aỏ 11m)
Chung kùởt:
Phaỏp 2 - 0 Tờy Ban Nha
(Ẫnh: C st phẩt ghi bân múã t sưë cuãa Platini trong trêån chung
kïët cuãa Platini)



25