Tổng quan về Bản Lác Mai Châu Hòa Bình

Tổng quan về Bản Lác – Mai Châu – Hòa Bình
Du lịch cộng đồng là một loại hình du lịch mới ở Việt Nam, nó mang lại
lợi ích khơng chỉ về kinh tế, xã hội cho cộng đồng mà còn góp phần vào cơng
tác bảo tồn các nét văn hóa bản địa và giữ gìn cảnh quan tự nhiên của
vùng.Thật vậy, các sáng kiến về du lịch cộng đồng nhằm vào mục tiêu thu hút
sự tham gia của người dân địa phương vào việc vận hành và quản lý các dự án
du lịch nhỏ như một phương tiện mang lại thu nhập thay thế và giảm nghèo cho
cộng đồng. Các sáng kiến cịn khuyến khích tơn trọng các truyền thống và văn
hóa địa phương cũng như các di sản thiên nhiên. Du lịch cộng đồng dựa trên sự
tò mò, mong muốn của khách du lịch để tìm hiểu thêm và có được các trải
nghiệm về cuộc sống hàng ngày của người dân từ các nền văn hóa khác nhau,
khám phá thiên nhiên, tình nguyện, nhân đạo giúp đỡ cộng đồng.
Các loại hình du lịch phù hợp với du lịch cộng đồng như: Du lịch sinh
thái; du lịch nông nghiệp, nông thôn; du lịch làng nghề; du lịch dân tộc hay bản
địa và du lịch văn hóa. Ngồi ra việc thúc đẩy nghệ thuật và hàng thủ cơng địa
phương có thể là một thành phần quan trọng trong các dự án du lịch cộng đồng
và trong các hình thức chủ đạo của ngành du lịch.
Đặc trưng của loại hình du lịch này chính là thành phần tham gia đa
dạng: Từ chính quyền địa phương, cơ quan quản lý du lịch, các cơ quan bảo
tồn, công ty du lịch, hãng lữ hành, các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng địa
phương và khách du lịch tới cộng đồng dân cư, các đối tác liên quan và du
khách có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên văn hóa, thiên nhiên địa phương. Các
thành viên của cộng đồng đều được chia sẻ lợi ích từ hoạt động du lịch. Tuy
nhiên quy mô hoạt động của loại hình du lịch này thường khơng lớn, thị trường
khách khá hẹp về đối tượng và ít về số lượng; các sản phẩm, dịch vụ - du lịch
được phát triển phải phù hợp với điều kiện tự nhiên, văn hóa địa phương.
Đối tượng chính của loại hình du lịch cộng đồng thường có các đặc điểm
như tơn trọng các giá trị tự nhiên, lịch sử, văn hóa và các điểm tham quan.
Quan tâm đến tác động của du lịch đối với môi trường và các giá trị bền vững
1

khác. Thích chỗ ở có quy mơ nhỏ của người dân địa phương; tìm kiếm những
khía cạnh chân thực của cuộc sống như: Đặc sản địa phương, những thiết kế
mộc mạc và tự nhiên, các yếu tố mang đậm tính truyền thống bản địa. Tìm kiếm
sự tương tác với con người, lối sống và các nền văn hóa riêng biệt của chính họ.
Khơng bị thu hút bởi cách tiếp thị hàng loạt, có học vấn và thu nhập cao. Họ
khơng có con cái hoặc có con đủ tuổi để ở nhà một mình. Khách du lịch bụi và
khách du lịch trẻ có ngân sách đi du lịch nhỏ cũng có thể tham gia được du lịch
cộng đồng vì các dịch vụ ăn ở, đi lại của loại hình du lịch này thường rẻ hơn so
với các dịch vụ của loại hình du lịch khác.
Việc xây dựng làng du lịch cộng đồng sẽ đem lại sự đổi thay theo hướng tích
cực đối với các làng bản, nhận thức của cán bộ và người dân về du lịch nói
chung và du lịch cộng đồng từng bước sẽ được nâng lên. Người dân hiểu được
ý nghĩa của việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với phát triển kinh tế, ý thức
bảo tồn văn hố, bảo vệ tài ngun du lịch được hình thành và củng cố. Qua đó
nhiều gia đình có thể chủ động và tham gia hiệu quả vào các hoạt động phát
triển du lịch cộng đồng tại địa phương như: Cải tạo nhà ở, mua sắm trang thiết
bị tối thiểu để phục vụ và đón khách du lịch tham quan, lưu trú; nâng cao ý thức
sống vệ sinh, các công trình vệ sinh sẽ được xây dựng thay thế cho cơng trình
vệ sinh truyền thống; người dân sẽ chú trọng giữ gìn và làm đẹp cảnh quan làng
bản. Việc mở các lớp tập huấn, tuyên truyền cho người dân trong thơn, bản giúp
người dân có được những kỹ năng cơ bản phục vụ, khai thác, kinh doanh trong
lĩnh vực du lịch để có thể thu hút được lượng khách du lịch trong và ngoài nước
đến tham quan và lưu trú.
1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Mai Châu – Hịa Bình
Mai Châu là một huyện vùng cao, nằm ở phía tây bắc tỉnh Hồ Bình, có
toạ độ địa lý 20o24’ - 20o45’ vĩ bắc và 104o31’ - 105o16’ kinh đơng; phía đơng
giáp huyện Đà Bắc và huyện Tân Lạc, phía tây và phía nam giáp huyện Quan
Hóa của tỉnh Thanh Hóa, phía bắc giáp huyện Mộc Châu (của tỉnh Sơn La).

2


Theo số liệu thống kê năm 2002, huyện Mai Châu có tổng diện tích tự
nhiên là 519 km2 (chiếm 11,1% tổng diện tích tồn tỉnh), dân số trung bình là
48.570 người (chiếm 6,1% dân số toàn tỉnh), mật độ dân số là 93 người/km2
(bằng 0,54 lần mật độ dân số tồn tỉnh).Diện tích đất nơng nghiệp là 5.033,24
ha, chiếm 9,71%; diện tích đất lâm nghiệp là 35.505,15 ha, chiếm 68,46%; phần
còn lại là đất ở, đất chuyên dùng, đất chưa sử dụng và sơng, suối, núi đá chiếm
21,83%.
Địa hình Mai Châu khá phức tạp, bị chia cắt nhiều bởi hệ thống khe, suối
và núi cao. Theo đặc điểm địa hình, có thể chia thành hai vùng rõ rệt:
- Vùng thấp phân bố dọc theo suối Xia, suối Mùn và quốc lộ 15, có diện tích gần
2.000

ha,

địa

hình

tương

đối

bằng

phẳng,

đất

đai

màu

mỡ.

- Vùng cao giống như một vành đai bao quanh huyện, gồm 8 xã với tổng diện
tích trên 400 km2, có nhiều dãy núi, địa hình cao và hiểm trở. Độ cao trung bình
so với mực nước biển khoảng 800 - 900 m, điểm cao nhất là 1.536 m (thuộc địa
phận xã Pà Cò), điểm thấp nhất là 220 m (thị trấn Mai Châu). Độ dốc trung bình
từ 30 đến 35o. Nhìn tổng thể, địa hình Mai Châu thấp dần theo chiều từ tây bắc
xuống đơng nam.
Ở vị trí cửa ngõ của vùng Tây Bắc, khí hậu của vùng Mai Châu chịu ảnh
hưởng rõ rệt của chế độ gió mùa tây bắc, mang sắc thái riêng của khí hậu nhiệt
đới núi cao, bức xạ của vùng tương đối thấp, số giờ nóng trong ngày vào mùa hè
là 5 - 6 giờ, mùa đông là 3 - 4 giờ. Độ ẩm trung bình năm đạt 82%. Khí hậu Mai
Châu một năm có hai mùa rõ rệt. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10,
lượng mưa tập trung nhiều nhất từ tháng 7 đến tháng 9, bình qn có 122 ngày
mưa/năm, cao nhất là 146 ngày, chịu ảnh hưởng nhiều của bão lốc và gió Lào.
Trong mùa mưa có gió nam ln bổ sung độ ẩm và hơi nước, cường độ gió
tương đối mạnh. Mùa khô kéo dài từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau
với khí hậu khơ hanh, độ ẩm xuống thấp, có ngày có sương muối, sương mù và
mưa phùn giá rét. Biến động nhiệt độ trong ngày cao. Hướng gió thịnh hành là
gió mùa đơng bắc.
3


Lớp đất ở Mai Châu chủ yếu gồm các loại đất đỏ và đất mùn. Chỉ riêng
hai nhóm đất này đã chiếm tới 92,02% diện tích tự nhiên. Đất có kết cấu tốt, độ

phì nhiêu tự nhiên tương đối cao. Tuy nhiên, do độ dốc lớn, phân bố ở địa hình
chia cắt mạnh, đất có thành phần cơ giới nhẹ nên khả năng bị rửa trôi cao.
Hệ đất đai ở Mai Châu được hình thành trên nền đá cổ hoặc trẻ, phát sinh
trên các loại đá trầm tích biến chất (phiến thạch, sa thạch, đá vơi mácma trung
tính). Một số nơi, do khai thác quá lâu nên đất đã bị xói mịn trơ sỏi đá. Bên
cạnh các loại đất đồi núi, trên lãnh thổ Mai Châu cịn có một số loại đất feralít
biến đổi do trồng lúa nước và đất phù sa.
Mai Châu có nguồn tài nguyên rừng khá phong phú, chủ yếu là các kiểu
rừng tự nhiên với nhiều loài cây nhiệt đới, gồm các loại gỗ quý (lát hoa, sến...),
các loại cây đặc sản có giá trị (sa nhân, song....), các loại tre, nứa, luồng... Tuy
nhiên, do quá trình khai thác khơng có kế hoạch kéo dài, thiếu tổ chức, quản lý,
thêm vào đó là việc đốt phá rừng làm nương đã dẫn đến hậu quả là hiện nay
nguồn tài nguyên rừng nơi đây đã nhanh bị cạn kiệt. Quá trình chặt phá thiếu tổ
chức, phát nương làm rẫy của bà con đã tạo ra những trảng cỏ nghèo, độ che phủ
thấp, huỷ diệt môi trường sinh sống của các loài động vật. Hiện nay, các loại
động vật rừng như lợn, gấu, khỉ, vượn, hoẵng, gà lôi, rắn... trong các thảm rừng
hiện còn ở Mai Châu rất hiếm, nếu có thì số lượng ít, sống tập trung trong các
khu rừng cấm. Đến năm 2002, theo số liệu thống kê, tồn huyện chỉ cịn
35.507,91 ha rừng với trữ lượng gỗ khoảng 2.615 m3.
Mai Châu có hệ thống sơng, suối khá dày đặc, là nguồn cung cấp nước
phong phú phục vụ sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Ngoài hai con sông lớn
chảy qua là sông Đà và sông Mã, ở Mai Châu cịn có 4 con suối lớn là suối Xia
dài 40 km, suối Mùn dài 25 km, suối Bãi Sang dài 10 km và suối Cò Nào dài 14
km cùng với nhiều khe, lạch, mạch nước, hệ thống các ao, hồ tự nhiên và nhân
tạo.
Tuy nhiên, do địa hình có độ dốc lớn nên khả năng trữ nước của hệ thống
sông, suối ở Mai Châu kém. Vào mùa khơ, một số xã thường lâm vào tình trạng
4

thiếu nước trầm trọng như Noong Luông, Thung Khe. Ngược lại, chính vì mất
rừng và địa thế dốc đã tạo điều kiện hình thành lũ qt có sức tàn phá ghê gớm
sau các trận mưa lớn trong mùa lũ.
Hệ thống núi đá của Mai Châu là nguồn đá nguyên liệu dồi dào cung cấp
cho ngành xây dựng cũng như các ngành sản xuất vật liệu xây dựng. Một số xã
ở vùng cao như Pù Bin, Noong Lng, Nà Mèo cịn rải rác có vàng sa khống
với trữ lượng khơng lớn.
Được thiên nhiên ưu đãi, cảnh quan môi trường ở Mai Châu rất đẹp, với
núi non hùng vĩ, thảm rừng được bảo vệ ln giữ màu xanh tươi.
Ngồi ra, Mai Châu từ lâu đã nổi tiếng với những di tích, danh thắng là điểm thu
hút đông đảo khách du lịch như: hang Láng, bản Lác (Chiềng Châu), bản Bước
(Xăm Khoè), xóm Hang Kia (Hang Kia),... Hang Khoài nằm ở núi Khoài, thuộc
địa phận xóm Sun, xã Xăm Khoè. Đây là một di tích khảo cổ học, là di chỉ thuộc
nền văn hố Hồ Bình. Ngồi các di vật, trong hang cịn có dấu tích của bếp và
mộ táng. Niên đại của hang Khoài được xác định cách ngày nay khoảng 11.000 17.000 năm. Di tích này đã được Bộ Văn hố - Thơng tin cấp bằng cơng nhận di
tích khảo cổ học vào năm 1996. Hang Láng nằm ở núi Chua Luông, thuộc Bản
Lác, xã Chiềng Châu, được phát hiện và khai quật vào năm 1976.
2. Điều kiện kinh tế xã hội
Năm 2012, tổng giá trị sản xuất đạt 867,9 tỷ đồng, đạt mức tăng trưởng
9,3% so với cùng kỳ, trong đó: Giá trị sản xuất nơng - lâm - thuỷ sản đạt 341,9
tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 39,39%; giá trị công nghiệp - xây dựng đạt 296 tỷ đồng,
chiếm tỷ trọng 34,11%; giá trị thương mại - du lịch đạt 230 tỷ đồng, chiếm tỷ
trọng 26,50%; tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 19,93 tỷ đồng; thu nhập bình
quân đầu người đạt 10.415.000 đồng/người/năm.
Trong trồng trọt thì cây lúa chiếm chủ yếu về diện tích và sản lượng.
Cây cơng nghiệp và cây ăn quả là thế mạnh kinh tế của huyện, nhưng vẫn
chưa thực sự được chú trọng phát triển.

5

Ngành chăn nuôi ở Mai Châu chủ yếu phát triển theo quy mơ hộ gia đình.
Các loại gia súc thường được ni là trâu, bị, lợn theo phương thức chăn thả tự
nhiên ở các bãi cỏ hoặc dưới tán rừng là chính.
Cho đến nay, huyện Mai Châu ln duy trì số cơ sở công nghiệp, tiểu thủ
công nghiệp trên địa bàn. Phát huy hiệu quả của nguồn vốn ưu tiên phát triển sản
xuất, các cơ sở công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp không ngừng mở rộng về quy
mô sản xuất, tăng sản lượng các mặt hàng.
Du lịch được coi là thế mạnh của huyện Mai Châu với một số địa danh du
lịch văn hố nổi tiếng khơng chỉ ở trong nước mà cả đối với du khách nước
ngoài như bản Lác (Chiềng Châu), bản Củm (Vạn Mai), bản Pom Coọng (thị
trấn Mai Châu)...


Dân cư, dân tộc
Mai Châu là nơi tập trung sinh sống của nhiều dân tộc. Năm 2012, dân số

huyện Mai Châu là 52.540 người, mật độ dân số trung bình là 92
người/km2.Trong đó, người Thái chiếm đa số (60,2%), dân tộc Mường
chiếm15,07%, người Kinh chiếm 15,56%, người Mông chiếm 6,91%, người
Dao chiếm 2,06%, còn lại là đồng bào các dân tộc khác chiếm tỷ lệ rất nhỏ.
Ngoài thị trấn Mai Châu tập trung đông dân cư, là trung tâm kinh tế,
chính trị, văn hố của huyện, hiện nay ở huyện cũng đã hình thành những tụ
điểm dân cư theo hướng đơ thị hố như: Co Lương (Vạn Mai), Đồng Bảng
(Đồng Bảng)..., những khu dân cư này phân bố chủ yếu dọc theo quốc lộ 15 và
là những hạt nhân làm chuyển biến tích cực cho kinh tế, văn hoá, xã hội của
huyện Mai Châu.
 Giáo dục - đào tạo
Ngành giáo dục tiếp tục thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Nói khơng
với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, phong trào thi đua

“Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”; chỉ đạo các đơn vị trường
học tổ chức Hội nghị, Hội thảo bàn về công tác xây dựng trường chuẩn Quốc
gia; tổ chức thành công Hội thi chọn giáo viên giỏi, học sinh giỏi cấp huyện và
6


thành lập đội tuyển tham dự các kỳ thi cấp tỉnh năm học 2011-2012; tham gia và
đạt giải cao trong các Hội thi, các buổi giao lưu chuyên môn do sở Giáo dục &
Đào tạo tỉnh Hồ Bình tổ chức; vận động mở được 04 lớp học xoá mù chữ, 11
lớp phổ cập giáo dục THCS với tổng số 210 học sinh; duy trì và nâng cao chất
lượng phổ cập giáo dục tiểu học - chống mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học đúng
độ tuổi, phổ cập giáo dục trung học cơ sở;
 Y tế
Thực hiện tốt công tác y tế dự phịng, chủ động tích cực phịng chống
dịch, thường xuyên theo dõi giám sát dịch tễ tại cộng đồng, tuyên truyền, giáo
dục cho nhân dân biết cách phòng chống dịch bệnh cho bản thân, gia đình và
cộng đồng; thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, tổ chức
tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân hưởng ứng tháng hành động “Vì chất
lượng vệ sinh an toàn thực phẩm”, chỉ đạo đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức
kiểm tra, giám sát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất,
chế biến, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn; chỉ đạo các cơ sở y tế thực hiện tốt
quy chế chuyên môn, không ngừng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và
nâng cao tinh thần phục vụ, chăm sóc người bệnh,
 Văn hố, thể thao
Nhằm có thể đưa nhanh và nhiều các sinh hoạt văn hố của cả nước và
tỉnh Hồ Bình về với nhân dân các dân tộc Mai Châu, trên địa bàn huyện đã
hình thành hệ thống các thiết chế văn hoá cơ sở gồm: thư viện, điểm bưu điện
văn hoá xã và các đội văn nghệ quần chúng ở hầu khắp các bản, làng.
Ngành văn hoá Mai Châu đã tuyên truyền lối sống lành mạnh, góp phần
từng bước xố bỏ các hủ tục mê tín dị đoan đã tồn tại hàng ngàn đời trong các

cộng đồng dân cư. Các đám hiếu, hỷ được vận động tổ chức trang trọng, gọn nhẹ
mà vẫn mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc. Nhiều gia đình được cơng nhận là
gia đình văn hố, nhiều xóm bản là xóm bản văn hố. Một số lễ hội truyền thống
đã được khuyến khích khơi phục và duy trì nhằm nâng cao đời sống tinh thần
của nhân dân và góp phần bảo tồn di sản văn hoá dân tộc.
7


PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI BẢN LÁC – MAI CHÂU –
HỊA BÌNH
Các bước để phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Lác – Mai Châu - Hòa Bình
Bước 1: Tăng cường năng lực của cộng đồng
Tổ chức chương trình tham vấn cộng đồng và nhận thức về du lịch. Xác
định các thành viên tham gia và địa điểm tổ chức chương trình: những người
hưởng lợi của chương trình này gồm có cộng đồng địa phương, doanh nghiệp du
lịch và các bên liên quan tại Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình
Thiết kế nội dung cho chương trình tham vấn: Chương trình tham vấn
cộng đồng bao gồm các nội dung : Phổ biến cho cộng đồng địa phương về:
Giới thiệu chung về du lịch và ngành du lịch
Giới thiệu về triển vọng cho phát triển du lịch cộng đồng tại Lác – Mai Châu –
Hịa Bình.
Giới thiệu tóm tắt về đặc điểm của các sản phẩm du lịch đã được chọn cho
Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình
Phổ biến cho cộng đồng địa phương về khái niệm Du lịch Sinh thái Dựa vào
Cộng đồng:
Làm thế nào để người dân địa phương có thể tham gia vào các hoạt
động lập kế hoạch, phát triển, quản lý và quảng bá du lịch cộng đồng tại
Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình.
Làm thế nào để người dân địa phương có thể hưởng lợi từ sự phát
triển Du lịch cộng đồng.

Thảo luận về vai trò và trách nhiệm của người dân địa phương trong việc phát
triển du lịch cộng đồng


Thực hiện chương trình Tăng cường nhận thức về Du lịch, Mơi trường và
Văn hóa

Bước 2 : Xác định và pát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng

8


Chuẩn bị thống kê về nguồn lực du lịch và tiến hành lựa chọn các sản
phẩm du lịch sinh thái cộng đồng
Chuẩn bị thống kê về nguồn lực du lich trong khu vực Một bản thống kê
ngắn gọn về các địa điểm du lịch cộng đồng và hấp dẫn chính đã được chuẩn bị
cho Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình. Lựa chọn các sản phẩm du lịch cộng
đồng bền vững cho Bản Lác – Mai Châu – Hòa Bình. Dựa trên báo cáo đánh
giá sản phẩm du lịch Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình, các sản phẩm du lịch
sinh thái và một số gói du lịch sinh thái đã được lựa chọn.
Định hướng cho các doanh nghiệp du lịch và người dân địa phương về
những sản phẩm du lịch sinh thái đã được chọn: Định hướng người dân địa
phương cũng như các doanh nghiệp du lịch và các doanh nghiệp du lịch tiềm
năng về những đặc điểm sau của các sản phẩm du lịch sinh thái dựa vào cộng
đồng đã được chọn:
Những địa điểm du lịch sinh thái và hấp dẫn chính: Những địa điểm du
lịch tự nhiên, văn hóa/dân tộc và hấp dẫn chính của các sản phẩm du lịch đã
được chọn
Điểm cốt lõi trong các sản phẩm du lịch sinh thái: Du khách sẽ có được
những trải nghiệm gì với các sản phẩm du lịch nông nghiệp

Xác định và phát triển sản phẩm du lịch nơng nghiệp, các hoạt động và
lịch trình.
Bước 3 : Phát triển cơ sở hạ tầng


Xác định, chọn lựa cơ sở hạ tầng du lịch



Cơ sở lưu trú, cửa hàng ăn uống và dịch vụ



Điều kiện vệ sinh môi trường

Bước 4 :Thành lập doanh nghiệp, dịch vụ và sản phẩm chuỗi cung ứng du lịch
Để thành lập các doanh nghiệp, dịch vụ và các sản phẩm chuỗi cung ứng
du lịch tại Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình, cộng đồng địa phương và các bên
chính có liên quan sẽ từng bước tiến hành các hoạt động chính dưới đây


Phát triển và chọn lựa doanh nghiệp du lịch
9




Tổ chức các chương trình đào tạo nhằm định hướng các doanh nghiệp có
tiềm năng phát triển du lịch với những nội dung sau:
 Xác định các nguồn lực dành cho việc phát triển các doanh nghiệp,

dịch vụ và SCP có tiềm năng.
 Đánh giá thị trường du lịch tiềm năng đối với các sản phẩm và gói
du lịch.
 Đánh giá tính cạnh tranh của sản phẩm và năng lực của người dân
địa phương tại thơn Cát Cát và Sín Chải.
 Lựa chọn các doanh nghiệp, dịch vụ và sản phẩm chuỗi cung ứng
du lịch cho Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình
 Dự tính giá sản phẩm và tính tốn lợi nhuận.
 Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh du lịch.
 Thu xếp nguồn vốn ban đầu để thành lập doanh nghiệp du lịch.



Lựa chọn doanh nghiệp, dịch vụ và sản phẩm chuỗi cung ứng khả thi:

Những hợp phần/chuỗi trong việc tạo lập các doanh nghiệp du lịch, dịch vụ và
chuỗi cung ứng cho Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình bao gồm: cung cấp dịch
vụ vận chuyển, cơ sở lưu trú, đồ ăn, đồ thủ công và các hoạt động giải trí/tham
quan và cắm trại. Dựa trên tiềm năng du lịch của khu vực, những loại hình kinh
doanh du lịch, dịch vụ được lựa chọn cho Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình.
Bước 5 : Quảng bá và xúc tiến du lịch


Xác định và chọn lựa thị trường mục tiêu cho Bản Lác – Mai Châu – Hịa

Bình.


Tiến hành các nghiên cứu và điều tra về du lịch và xác định thị trường

mục tiêu


Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình nên phối hợp với Trung tâm Thơng tin &

Xúc tiến Du lịch/Sở VHTTDL tỉnh Hịa Bình, Trung tâm Văn hóa & Du lịch
cũng như Ban Quản lý & Phát triển Du lịch Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình

10


tiến hành các nghiên cứu và điều tra về thị trường du lịch nhằm xác định thị
trường tiềm năng; đánh giá thị hiếu của du khách với các gói và sản phẩm du
lịch trong khu vực; đánh giá mức độ hài lòng của du khách và đánh giá mối
quan tâm của du khách với các hoạt động và cơ sở hạ tầng du lịch tại Bản Lác –
Mai Châu – Hịa Bình.
Có thể tiến hành 3 khảo sát và nghiên cứu dưới đây:
 Nghiên cứu tài liệu: để có thơng tin về thị trường hiện tại, Trung
tâm Thông tin & Xúc tiến Du lịch/Sở VHTTDL, nên lưu giữ thông
tin chi tiết về khách du lịch (theo ngày tháng, số lượng, quốc tịch,
độ tuổi, nghề nghiệp, du lịch nhóm hay cá nhận, mục đích tham
quan, thời gian lưu trú, tổng chi tiêu…) của tất cả các du khách đến
thăm Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình. Có thể soạn thảo một mẫu
lưu thông tin du khách chuẩn để thu thập những thơng tin và tiến
hành phân tích theo 6 tháng hoặc 1 năm.
 Điều tra du khách: để thu thập thông tin chi tiết liên quan đến du
lịch và xác định thị hiếu của du khách về những hoạt động và cơ sở
vật chất du lịch trong khu vực
 Bảng hỏi ý kiến phản hồi của du khách: Nhằm cải tạo, nâng cấp và
mở rộng các sản phẩm, gói, hoạt động, cơ sở vật chất và dịch vụ du

lịch.
Xây dựng chiến lược quảng bá và kế hoạch hành động


Tiến hành soạn thảo các chiến lược quảng bá và kế hoạch hành động thích
hợp dựa trên những đánh giá về xu hướng thị trường hiện tại và những kết
quả điều tra du khách.



Phát triển chiến lược giới thiệu và quảng bá du lịch cho Bản Lác – Mai
Châu – Hịa Bình.



Sản xuất và phân phát các tài liệu quảng bá du lịch

11




Những tài liệu quảng bá du lịch dưới đây có thể được chuẩn bị và phân
phát thông qua các kênh thích hợp:



Sản xuất tờ bướm quảng bá du lịch khổ A2 gập đôi với bản đồ chi tiết về
Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình.



Sản xuất tờ bướm quảng bá cho từng sản phẩm du lịch sinh thái và các địa
điểm du lịch sinh thái độc lập đã được chọn.



Phát triển và mở một trang web về Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình.



Làm đĩa CD/DVD quảng bá những điểm hấp dẫn du khách của Bản Lác –
Mai Châu – Hịa Bình.



Triển khai các nỗ lực giới thiệu và quảng bá du lịch



Định hướng và tăng cường năng lực cho các hướng dẫn viên du lịch địa
phương và các hãng lữ hành/hướng dẫn viên tại các công ty du lịch về
những sản phẩm, gói và hoạt động du lịch mới Bản Lác – Mai Châu –
Hịa Bình.



Phân phát các tài liệu quảng bá du lịch thông qua các kênh thích hợp như
du khách, hướng dẫn viên, các hãng lữ hành; thông qua trung tâm thông
tin; các nhà nghỉ cộng đồng.



Phát triển các mạng lưới và liên minh khu vực nhằm quảng bá gói du lịch
tìm hiểu về văn hóa – lịch sử và tự nhiên theo vịng khép kín tại các tỉnh
phía Tây Bắc



Cung cấp thơng tin cập nhật về các sản phẩm, gói và cơ sở hạ tầng du lịch
cho các hãng lữ hành và hướng dẫn viên.



Tổ chức các lễ hội văn hóa và giới thiệu các món ăn địa phương. Quảng
bá các sản phẩm du lịch của khu vực thông qua các lễ hội văn hóa



Tham gia các các sự kiện, lễ hội và hội chợ du lịch của tỉnh, quốc gia, khu
vực và quốc tế nhằm giới thiệu và trưng bày các sản phẩm và gói du lịch
mới.

12




Thiết lập cơ chế thu thập ý kiến đóng góp và phản hồi thường xuyên từ du
khách và các hãng lữ hành; theo đó nâng cao và đa dạng hóa các sản

phẩm và dịch vụ du lịch.

Bước 6 : Bảo tồn di sản thiên nhiên và văn hóa


Xác định và thông báo cho người dân địa phương về những vùng nhạy
cảm về mơi trường và văn hóa trong q trình phát triển sản phẩm du lịch
cộng đồng tại bản Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình.Vùng nhạy cảm văn
hóa bao gồm: nhà truyền thống, thức ăn và phong tục tập quán cũng như
trang phục, dụng cụ âm nhạc, chuẩn mực đạo đức, ngôn ngữ, sự liên kết
xã hội, sinh kế, kiến thức về địa phương.



Xác định và thông báo cho người dân địa phương về những hoạt động
tiềm năng chính có thể đe dọa và gia tăng ảnh hưởng lên các di sản văn
hóa và thiên nhiên:
 Các hoạt động du lịch khả thi đe dọa đến các di sản văn hóa thiên
nhiên có thể như xả nước thải sinh hoạt từ nhà khách cộng đồng; gia
tăng số lượng rác thải rắn và đốt rác thải; sức ép gia tăng lên các khu
rừng do hoạt động sinh kế như kiếm măng, gỗ, củi đun và chặt cây đốn
rừng để canh tác; ơ nhiễm dịng nước; sự xâm lấm và gián đoạn dòng
chảy; phân đoạn rừng và cảnh quan do các đường mòn đi bộ; thay đổi
cảnh quan do hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng.
 Các hoạt động du lịch khả thi có thể đe dọa đến những di sản văn hóa
gồm hoạt động xây dựng các ngơi nhà khối bê tơng thay vì nhà cột;
các trang phục và cách ăn mặc truyền thống do tiếp xúc nhiều với
khách du lịch và hướng dẫn viên du lịch; thay thế thực phẩm truyền
thống bằng thực phẩm đóng gói; thương mại hóa điệu múa, bài hát và
buổi biểu diễn âm nhạc truyền thống; thay đổi trong thái độ đối với

khách du lịch của người dân; sự thiếu tôn trọng đối với các chuẩn mực
đạo đức, các sự kiện, lễ hội truyền thống và sự xâm phạm các di tích
chiến tranh và văn hóa vì những mục đích thương mại.
13




Soạn thảo công cụ, tài liệu để giáo dục bảo tồn di sản thiên nhiên, văn hóa

Việc phát triển những công cụ giáo dục bảo tồn cần tập trung vào các nhóm:
 Nhân dân địa phương
 Doanh nghiệp kinh doanh du lịch
 Giáo viên và học sinh
 Hãng lữ hành
 Khách du lịch


Phát triển chương trình nhận thức, tài liệu và công cụ giáo dục về bảo tồn:
 Xây dựng quy tắc du lịch sinh thái cho người dân (những điều nên và
không nên làm), nhà kinh doanh du lịch, các hãng lữ hành và khách du
lịch. Các nội dung chính của luật du lịch sinh thái nên chứa đựng
những thơng điệp sau:
 Với cộng đồng địa phương: chào đón khách du lịch trong vùng, chung
tay bảo tồn các di sản văn hóa và thiên nhiên, giữ gìn vùng du lịch
luôn sạch sẽ và gọn gàng
 Với nhà kinh doanh du lịch: phát triển các doanh nghiệp du lịch xanh
thân thiện mơi trường và văn hóa, ln chào đón khách du lịch, đảm
bảo quản lý nước thải và rác thải rắn hiệu quả, tạo ra việc làm cho các
thành viên nghèo

 Với hãng lữ hành: luôn tôn trọng các chuẩn mực và giá trị địa phương,
góp phần bảo tồn các khu di sản, tạo điều kiện thuận lợi để tối đa hóa
việc sử dụng và mua các dịch vụ và hàng hóa của địa phương từ khách
du lịch
 Khách du lịch: luôn tôn trọng các chuẩn mực và giá trị của địa phương,
góp phần bảo tồn các di sản trong vùng, giúp đỡ người dân địa phương
bằng việc sử dụng và mua các thực phẩm cũng như dịch vụ của địa
phương.

Bước 7 : Giám sát và đánh giá hoạt động du lịch cộng đồng tại Bản Lác – Mai
Châu – Hịa Bình
14


Sự tham gia nhiệt tình và mạnh mẽ của người dân địa phương và các bên liên
quan sẽ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xây dựng kế hoạch giám sát và
đánh giá.
Xây dựng và cập nhật điều kiện cơ sở liên quan đến du lịch của Bản Lác – Mai
Châu – Hịa Bình. Bao gồm :
 Điều kiện xã hội
 Điều kiện văn hóa/tơn giáo
 Điều kiện kinh tế/ngành công nghiệp du lịch
 Điều kiện tự nhiên/môi trường


Xây dựng chỉ số Giám sát & Đánh giá và thiết bị đo lường
Phát triển chỉ số đo lường và thực hiện nhằm bảo đảm các hoạt động đang

đi đúng hướng và sẽ đạt được kết quả mong đợi. Chỉ số có thể ở dưới dạng: số
liệu, xu hướng, tỉ lệ, ý kiến, lợi nhuận…

Lựa chọn công cụ và phương pháp khác nhau để thu thập thông tin và
đánh giá chỉ số. Các hình thức chủ yếu như quan sát, thanh tra kiểm tra báo cáo
định kỳ, tham vấn công luận, phiếu điều tra ý kiến, cảm nhận từ khách du lịch,
ghi nhận những thông tin từ khách du lịch, mẫu khảo sát, khảo sát hộ gia đình,
chất lượng cuộc sống, thông tin về UBND xã và quận huyện, hoạt động kinh
doanh…


Thu thập dữ liệu và đánh giá kết quả
Thiết lập thời gian và khoảng cách cho quá trình thu thập và đánh giá dữ

liệu. Dựa trên hoạt động du lịch, dữ liệu sẽ thu thập hàng ngày, hàng tuần, hàng
tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm, hai năm một lần.
Chỉ định quan chức và cơ quan chịu trách nhiệm thu thập và đánh giá dữ
liệu. Ban Quản lý & Phát triển Du lịch Thơn sẽ chịu trách nhiệm chính đối với
quy trình giám sát và đánh giá sự phát triển của Du lịch dựa vào Cộng đồng tại
Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình. Tuy nhiên, các bên liên quan khác như
UBND huyện Mai Châu, sở VHTTDL tỉnh Hòa Bình cần có trách nhiệm cung
cấp và đánh giá những dữ liệu quan trọng. Cơng việc chính bao gồm: lưu trữ hồ
15


sơ của khách du lịch, quản lý khảo sát khách du lịch, thực hiện những công việc
khảo sát khác nhau.


Đưa ra quyết định quản lý và xem xét hoạt động/chính sách
Sau khi có được kết quả giám sát, Ban QL & PT DL cùng các bên liên

quan sẽ đưa ra quyết định phù hợp cấp xã, huyện, tỉnh. Sau đó lưu hành, thực

hiện và điều chỉnh.
KẾT LUẬN
1.

Để phát huy hết tiềm năng du lịch của Bản Lác – Mai Châu – Hịa Bình

2.

Nhà nước cần hỗ trợ nguồn vốn, chun môn và nâng cao năng lực cho
ban quản lý du lịch bản và các nhóm dịch vụ

3.

Quảng bá du lịch cộng đồng, Liên kết với các doanh nghiệp để quảng bá
và khai thác

4.

Huy động nguồn hỗ trợ, đầu tư của nhà nước, doanh nghiệp và các tổ
chức cho cộng đồng trong phát triển cơ sở vật chất và sản phẩm.

5.

Quản lý tài chính chung, thu và chi từ hoạt động du lịch. Lập và quản lý
sổ theo dõi tiền mặt thu, chi, tài khoản ngân hàng của cộng đồng, các hóa
đơn, chứng từ.

6.

Xây dựng và thực hiện cơ chế luân phiên, chia sẻ lợi ích du lịch cơng

bằng trong cộng đồng.

7.

Quản lý các hộ/nhóm cung cấp dịch vụ du lịch trong bản.

8.

Hợp đồng và tiếp nhận việc đặt tour, dịch vụ tham quan từ doanh nghiệp.

16