Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi vịt thịt tại huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ...........................................................................1
1. Giới thiệu tổng quan ................................................................................1
1.1 Đặt vấn đề.........................................................................................1
1.2 Sự cần thiết nghiên cứu ...................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................2
2.1 Mục tiêu chung..................................................................................2
2.2 Mục tiêu cụ thể..................................................................................2
3. Kiểm định giả thuyết và câu hỏi nghiên cứu............................................3
4. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................3
5. Kết quả mong đợi ....................................................................................3
6. Đối tượng thụ hưởng ...............................................................................3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................................4
1. Phương pháp thu thập số liệu .................................................................4
1. Phương pháp luận và cơ sở lý luận ........................................................4
3. Các phương pháp sử dụng trong phân tích ............................................4
3.1 Phương pháp phân tích lợi ích - chi phí (CBA) ................................4
3.2 Phương pháp hồi quy tuyến tính ......................................................5
3.3 Các tỷ số tài chính ............................................................................7
CHƯƠNG 3: LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU.........................................................8
1. Khái niệm và vai trò của kinh tế hộ..........................................................8
1.1 Khái niệm về hộ ................................................................................8
1.2 Khái quát về kinh tế hộ .....................................................................8
1.3 Sự khác nhau giữa kinh tế hộ và kinh tế trang trại ...........................9
1.4 Vai trò của kinh tế hộ trong quá trình phát triển ngày nay................11
2. Giới thiệu chung về huyện Trần Văn Thời...............................................12

2.1 Điều kiện tự nhiên.............................................................................12
2.1.1 Vị trí địa lý .................................................................................12
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 5

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

2.1.2 Khí hậu và thời tiết....................................................................13
2.1.3 Thủy văn ...................................................................................13
2.1.4 Nguồn nước..............................................................................14
2.1.5 Tài nguyên đất ..........................................................................15
2.1.6 Tài nguyên rừng .......................................................................17
2.1.7 Tài ngun biển ........................................................................18
2.1.8 Khống sản...............................................................................18
2.1.9 Mơi trường sinh thái..................................................................19
2.2 Điều kiện kinh tế - xã hội ..................................................................19
2.2.1 Dân số.......................................................................................19
2.2.2 Lao động ...................................................................................20
3. Khái quát về tình hình chăn nuôi vịt ở nước ta........................................21
3.1 Đặc điểm sản xuất ............................................................................21
3.2 Đặc điểm chung về công tác giống vịt ở nước ta .............................22
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chăn nuôi vịt.................................................22
4.1 Giống ................................................................................................22
4.2 Thức ăn.............................................................................................22

4.3 Nước.................................................................................................23
4.4 Chăm sóc..........................................................................................23
4.5 Thuốc thú y .......................................................................................23
4.6 Các mầm bệnh ảnh hưởng đến hiệu quả chăn nuôi ........................23
5. Thực trạng của ngành chăn nuôi vịt trong những năm gần đây..............23
5.1 Thuận lợi...........................................................................................24
5.2 Khó khăn...........................................................................................25
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN...................................................26
1. Vùng nghiên cứu và mẫu điều tra............................................................26
2. Thông tin về hộ chăn nuôi vịt...................................................................26
3. Thông tin về đàn vịt .................................................................................30
4. Thông tin khác .........................................................................................34
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 6

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

5. Phân tích hiệu quả chăn ni vịt thịt........................................................35
5.1 Chi phí...............................................................................................35
5.1.1 Chi phí con giống......................................................................35
5.1.2 Chi phí thức ăn .........................................................................36
5.1.3 Chi phí lao động........................................................................36
5.1.4 Một số chi phí khác...................................................................37
5.2 Doanh thu .........................................................................................39

5.3 Phân tích hiệu quả bằng phương pháp CBA....................................40
5.4 Các tỷ số tài chính ............................................................................41
6. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập của nông hộ ................42
7 Ưu điểm và khuyết điểm của việc chăn nuôi vịt .......................................46
7.1 Ưu điểm ............................................................................................46
7.2 Khuyết điểm ......................................................................................47
MỘT SỐ GIẢI PHÁP ...................................................................................48
1. Tăng chất lượng con giống......................................................................48
2. Giảm chi phí thức ăn ...............................................................................48
3. Tăng giá bán ............................................................................................49
4. Giảm tỷ lệ chết .........................................................................................49
5. Tăng trọng lượng bình quân....................................................................50
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................................51
1. Kết luận....................................................................................................51
2. Kiến nghị ..................................................................................................52
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................53

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 7

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

DANH MỤC BIỂU BẢNG
Bảng 1: Diện tích đất các xã/thị trấn trong huyện........................................15

Bảng 2: Cơ cấu sử dụng đất của huyện.................................................................... 16
Bảng 3: Lao động làm việc trong các ngành/lĩnh vực .................................20
Bảng 4: Thơng tin về giới tính của người nuôi ............................................26
Bảng 5: Đặc điểm của hộ chăn ni vịt .......................................................27
Bảng 6: Diện tích đất nơng nghiệp ..............................................................27
Bảng 7: Tình hình sử dụng đất ....................................................................28
Bảng 8: Số lượng tập huấn .........................................................................28
Bảng 9: Thông tin về kĩ thuật nuôi ...............................................................29
Bảng 10: Lý do chọn nuôi vịt .......................................................................30
Bảng 11: Quy mơ đàn vịt .............................................................................30
Bảng 12: Tình hình ni vịt..........................................................................31
Bảng 13: Giống vịt được hộ chọn nuôi ........................................................32
Bảng 14: Nguồn cung cấp con giống...........................................................32
Bảng 15: Lý do chọn giống vịt .....................................................................33
Bảng 16: Hình thức tiêu thụ.........................................................................33
Bảng 17: Thiệt hại do dịch cúm gia cầm......................................................34
Bảng 18: Giá con giống ...............................................................................35
Bảng 19: Chi phí thức ăn.............................................................................36
Bảng 20: Chi phí lao động ...........................................................................37
Bảng 21: Một số chi phí khác ......................................................................37
Bảng 22: Tập hợp các chi phí chăn ni vịt ................................................38
Bảng 23: Tỷ trọng các loại chi phí ...............................................................39
Bảng 24: Giá bán và doanh thu ...................................................................39
Bảng 25: Kết quả từ hoạt động chăn nuôi vịt ..............................................40
Bảng 26: Các tỷ số tài chính........................................................................41
Bảng 27: Kết quả phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ.44
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 8

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU
1. Giới thiệu tổng quan
1.1 Đặt vấn đề
Hiện nay, ở huyện Trần Văn Thời có rất nhiều hộ chăn ni vịt, nhưng vấn đề
chi phí và thu nhập chưa được hộ nghiên cứu một cách cụ thể, vì vậy cần có một
nghiên cứu cụ thể nhằm giúp hộ chăn ni có thể biết được thu nhập của họ thu
được là bao nhiêu và chi phí bỏ ra bao nhiêu là hợp lý. Từ vấn đề này nên em quyết
định chọn đề tài “phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi vịt thịt tại huyện
Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau”. Từ vấn đề nghiên cứu này có thể giúp hộ chăn
ni giảm được một số chi phí khơng cần thiết và họ có thể biết được thu nhập từ
một con vịt là bao nhiêu tiền. Từ đó có thể đề ra một số giải pháp làm tăng thu nhập
của hộ chăn nuôi vịt tại vùng nghiên cứu.
1.2 Sự cần thiết nghiên cứu
Việc chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung sang cơ chế thị trường đã góp phần
thúc đẩy đại đa số nơng dân sản xuất ra nhiều nơng phẩm hàng hóa. Trong đó sản
phẩm của ngành chăn nuôi trong những năm gần đây đã gia tăng đáng kể góp phần
cung cấp thực phẩm cần thiết cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Việc phát triển
ngành chăn ni gia cầm ở hộ gia đình được xem là biện pháp hữu hiệu để sử dụng
hiệu quả nguồn lực sản xuất, góp phần nâng cao thu nhập cho hộ gia đình.
Chúng ta đã và đang có nhiều thuận lợi cơ bản để đẩy nhanh sản lượng gia
cầm trên cả nước như thời tiết thuận lợi, nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào phong phú.

Bên cạnh đó, nước ta cịn có nguồn nhân lực dồi dào phục vụ cho việc chăn nuôi ở
vùng nông thôn. Tuy nhiên nếu đánh giá tổng quan về thực trạng sản xuất kinh
doanh sản phẩm gia cầm hiện nay và phân tích triển vọng trong tương lai thì cịn khá
nhiều bất cập. Khó khăn, thách thức hàng đầu đặt ra đối với hoạt động sản xuất kinh
doanh sản phẩm gia cầm hiện nay đó là chưa có một hệ thống tiêu thụ sản phẩm
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 9

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

hồn chỉnh và chất lượng. Các hộ gia đình và trang trại chăn ni sản xuất ra được
nhiều gia cầm có chất lượng nhưng do ảnh hưởng của dịch cúm nên khâu tiêu thụ
vẫn còn hạn chế. Từ ngày 1 tháng 3 năm 2007 cả nước đã công bố hết dịch nhưng
vẫn có một số nơi vẫn xãy ra dịch nên khi nuôi hộ chăn nuôi cần phải quan tâm chọn
những giống gia cầm có chất lượng và phải đăng kí kiểm dịch trước khi ni.
Một hạn chế lớn nhất là người nơng dân chưa có một cơ sở khoa học thực tiễn
về phương pháp nuôi vịt cũng như phương pháp tính hiệu quả sản xuất từ việc chăn
nuôi này. Họ chỉ biết nuôi vịt mang lại thu nhập cao nhưng họ khơng biết là bao
nhiêu và nó có lợi khơng khi tính cơng lao động nhà bỏ ra.
Vì vậy việc đầu tư nghiên cứu hiệu quả của việc chăn nuôi gia cầm là điều hết
sức cần thiết nhằm giúp cho hộ gia đình và các trang trại tham gia đẩy mạnh sản
xuất góp phần tăng tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu chung

Mục tiêu chung của đề tài là đánh giá thực trạng về việc chăn nuôi vịt lấy thịt
của hộ, phân tích hiệu quả sản xuất của hộ thơng qua việc phân tích chi tiết các chi
phí ảnh hưởng đến việc chăn ni, tìm ra khoản lợi nhuận. Từ đó đưa ra một số giải
pháp có liên quan đến việc chăn ni của nơng hộ, cần có những chính sách, sự quan
tâm của chính quyền địa phương đến việc làm thế nào để nâng cao hiệu quả sản xuất
từ việc chăn nuôi này hơn nữa.
2.2 Mục tiêu cụ thể
+ Phân tích thực trạng ni vịt.
+ Phân tích hiệu quả sản xuất ni vịt.
+ Phân tích những ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và thu nhập của nông hộ ở
huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau.
+ Đề xuất các giải pháp như tăng chất lượng con giống và giảm chi phí khi
ni vịt nhằm làm tăng thu nhập của hộ chăn nuôi.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 10

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

3. Kiểm định giả thuyết và câu hỏi nghiên cứu
Giả sử nuôi vịt mang lại thu nhập cao và chúng ta kiểm tra lại bằng cách phân
tích từng yếu tố chi phí ảnh hưởng đến việc ni vịt và khoản thu nhập mang lại từ
việc chăn nuôi này. Từ đó đưa ra so sánh với thực tế để được kết quả phân tích.
4. Phạm vi nghiên cứu

4.1 Nội dung
Nghiên cứu này chỉ giới hạn bởi phần hiệu quả sản xuất của việc ni vịt lấy
thịt, cịn một số yếu tố khác ảnh hưởng đến việc nuôi vịt nhưng không được xét đến
trong đề tài này.
4.2 Thời gian
Thời gian bắt đầu của việc nghiên cứu là tháng 3 năm 2007.
Các số liệu dùng để phân tích được phỏng vấn trực tiếp từ các hộ chăn nuôi vịt
trong thời gian từ tháng 4 năm 2007 đến tháng 5 năm 2007.
4.3 Địa điểm
Đề tài được nghiên cứu tại huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau.
5. Kết quả mong đợi
Từ kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo cho các hộ nơng dân và
chính quyền địa phương. Từ đó chính quyền địa phương có thể đưa ra các cơ chế
chính sách phù hợp để thúc đẩy người dân đẩy mạnh sản xuất.
6. Đối tượng thụ hưởng
Đề tài này nhằm phục vụ cho các đối tượng như: người nông dân, người tiêu
dùng và kể cả phục vụ cho các cơ quan ban ngành có liên quan dùng làm tài liệu
tham khảo để đưa ra các chính sách phù hợp với người dân. Người nơng dân thì
được học hỏi cách ni vịt mới giảm chi phí, mang lại hiệu quả cao. Cịn người tiêu
dùng được sử dụng sản phẩm vịt có chất lượng.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 11

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

CHƯƠNG 2

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Phương pháp thu thập số liệu:
Số liệu phân tích trong đề tài là những số liệu được phỏng vấn trực tiếp từ những
hộ chăn ni vịt thịt tại địa bàn nghiên cứu đó là huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà
Mau. Số liệu được thu thập dựa trên phương pháp phi xác xuất mà cụ thể la mới
quan hệ mạng lưới.
2. Phương pháp luận và cơ sở lý luận:
- Phương pháp 1: sử dụng thống kê mơ tả.
- Phương pháp 2: phân tích lợi ích - chi phí (CBA).
- Phương pháp 3: sử dụng hàm hồi quy hoặc phân tích nhân tố.
- Bên cạnh đó các số liệu trong đề tài cịn được thu thập từ các báo cáo của các
cơ quan có liên quan như: báo cáo của các sở nông nghiệp, cục thống kê…, các tạp
chí khoa học, thơng tin từ mạng internet…
3. Các phương pháp sử dụng trong phân tích
3.1 Phương pháp phân tích lợi ích - chi phí (CBA)
Phân tích lợi ích - chi phí là một kĩ thuật phân tích để đi đến quyết định xem
có nên tiến hành các dự án đã triển khai hay không hay hiện tại có nên cho triển khai
các dự án đã được đề xuất hay khơng. Phân tích lợi ích - chi phí cũng được dùng để
đưa ra quyết định lựa chọn giữa hai hay nhiều đề xuất dự án loại trừ lẫn nhau.
Hay phân tích lợi ích - chi phí là một phương pháp đánh giá sự mong muốn
tương đối giữa các phương án cạnh tranh nhau, khi sự lựa chọn được đo lường bằng
giá trị kinh tế tạo ra cho tồn xã hội.
Phương pháp này tìm ra sự đánh đổi giữa các lợi ích thực sự mà xã hội có
được từ một phương án cụ thể với các nguồn tài nguyên thực mà xã hội phải từ bỏ
để đạt được lợi ích đó. Theo cách này, đây là phương pháp ước tính sự đánh đổi thực

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 12

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

giữa các phương án, và nhờ đó giúp cho xã hội đạt được những lựa chọn ưu tiên
kinh tế của mình.
Nói rộng hơn, phân tích lợi ích - chi phí là một khn khổ nhằm tổ chức thơng
tin, liệt kê những thuận lợi và bất lợi của từng phương án, xác định các giá trị kinh tế
có liên quan, và xếp hạng các phương án dựa vào tiêu chí giá trị kinh tế. Vì thế phân
tích lợi ích - chi phí là một phương thức để thực hiện sự lựa chọn chứ không chỉ là
một phương pháp để đánh giá sự ưa thích.
Người ta tiến hành CBA thơng qua việc gắn giá trị tiền tệ cho mỗi một đầu vào
cũng như đầu ra của dự án. Sau đó so sánh các giá trị của các đầu vào và các đầu ra.
Cơ bản mà nói, nếu lợi ích dự án đem lại có giá trị lớn hơn chi phí mà nó tiêu tốn,
dự án đó sẽ được coi là đáng giá và nên được triển khai.
Trong quá trình phân tích hiệu quả sản xuất của hoạt động ni vịt chủ yếu chỉ
dựa vào doanh thu thu được từ nuôi vịt và chi phí trong tồn bộ q trình ni để
tính ra lợi ích chung của hoạt động ni vịt đối với hộ, khơng phân tích nhiều đến
lợi ích và chi phí xã hội.
Lợi ích = Doanh thu – Chi phí > 0 @ Có hiệu quả
3.2 Phương pháp hồi quy tuyến tính
Phương pháp hồi quy tuyến tính là phương pháp dùng để dự đoán, ước lượng
giá trị của một biến (được gọi là biến dự báo hay biến phụ thuộc) theo giá trị của

một hay nhiều biến khác (được gọi là biến dùng để dự báo, biến độc lập, biến mơ
tả). Mơ hình tổng qt hàm hồi quy tuyến tính có dạng:
Yi = α0 + α1X1i + α2X2i + α3X3i + α4X4i + α5X5i + … + αkXki + ui
= f(X1i, X2i,…,Xki) + ui
Ký hiệu Xki biểu hiện giá trị của biến độc lập thứ k tại quan sát thứ i. Các hệ
số α là các tham số chưa biết và thành phần ui là các biến độc lập ngẫu nhiên có
phân phối chuẩn với trung bình là 0 và phương sai giống nhau σ2 và độc lập với
nhau.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 13

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

Áp dụng cụ thể đối với các nông hộ nuôi vịt thịt tại huyện Trần Văn Thời, tỉnh
Cà Mau nhằm tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ chúng tôi sử dụng
hàm hồi quy tuyến tính bao gồm 11 biến độc lập dạng dưới đây:
Y= f(X1, X2, X3, X4, X5, X6, X7, X8, X9, X10, X11 )
Trong đó:
- Biến phụ thuộc (Y) là TNR: thu nhập ròng (đồng/con/tháng)
- Biến độc lập là:
+ X1 (CPCT): Chi phí chuồng trại (đồng/con/tháng)
+ X2 (CPCG): Chi phí con giống (đồng/con/tháng)
+ X3 (CPVC): Chi phí vận chuyển (đồng/con/tháng)

+ X4 (CPTA): Chi phí thức ăn (đồng/con/tháng)
+ X5 (CPTTY): Chi phí thuốc thú y (đồng/con/tháng)
+ X6 (CPK): Chi phí khác (đồng/con/tháng)
+ X7 (GB): Giá bán (đồng/kg)
+ X8 (SL): Số lượng nuôi (con)
+ X9 (TLC): Tỷ lệ chết (%)
+ X10 (TLBQ): Trọng lượng bình quân (kg/con)
+ X11 (KN): Kinh nghiệm (năm)
Phương trình hồi quy tổng quát có dạng:
TNR = α0 + α1CPCT + α2CPCG + α3CPVC + α4CPTA + α5CPTTY + α6CPK +
α7GB + α8SL + α9TLC + α10TLTB + α11KN
Các biến số X1…X10 được thiết lập trên cơ sở tập hợp các yếu tố ảnh hưởng
đến chi phí và doanh thu của hoạt động ni vịt, bởi vì thu nhập là hiệu số giữa
doanh thu và chi phí chưa tính cơng lao động nhà. Còn biến số X11 là kinh nghiệm
thể hiện trình độ kỹ thuật của người ni nên cũng có tác động đến doanh thu và chi
phí do đó cũng có ảnh hưởng đến thu nhập.
Kết quả in ra từ phần mềm SPSS có các thơng số sau:
9 Multiple R: hệ số tương quan bội, nói lên mối liên hệ chặt chẽ giữa biến phụ
thuộc Y và tất cả các biến độc lập X. R càng lớn, mối liên hệ càng chặt chẽ.
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 14

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

9 Hệ số xác định R2 (R – Square): Tỷ lệ % biến động của Y được giải thích
bởi mơ hình tuyến tính với các biến X.
9 Significant F: Là tiêu chuẩn để trắc nghiệm mơ hình. Sig.F càng nhỏ thì mơ
hình càng có ý nghĩa trong việc giải thích biến động của Y.
3.3 Các tỷ số tài chính
Để đánh giá hiệu quả kinh tế của người chăn ni, trong đề tài có sử dụng các
tỷ số tài chính:
- Tỷ số giữa thu nhập rịng trên cơng lao động nhà (TNR/CLDN): nhằm biết
thu nhập có bù đắp được chi phí cơng lao động nhà hay khơng.
- Tỷ số giữa thu nhập rịng trên chi phí chưa có cơng lao động nhà
(TNR/∑CPCCCLDN): một đồng chi phí bỏ ra sẽ cho bao nhiêu đồng thu nhập.
- Tỷ số giữa lợi nhuận rịng trên cơng lao động nhà (LNR/CLDN): lợi nhuận
đạt được có đủ bù đắp chi phí cơng lao động nhà hay khơng.
- Tỷ số giữa lợi nhuận rịng trên tổng chi phí đã có cơng lao động nhà
(LNR/∑CP): một đồng chi phí bỏ ra sẽ thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Đây
chính là tỷ suất lợi nhuận của việc ni vịt.
- Tỷ số giữa thu nhập rịng trên tổng doanh thu (TNR/∑DT): trong một đồng
doanh thu tạo ra có bao nhiêu đồng thu nhập rịng.
Trong đó :
+ TNR: Thu nhập rịng
+ CLDN: Cơng lao động nhà
+ CPCCCLDN: Chi phí chưa có cơng lao động nhà
+ LNR: Lợi nhuận rịng
+ CP: Chi phí
+ DT: Doanh thu

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 15

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

CHƯƠNG 3

THỰC TRẠNG CỦA NGÀNH CHĂN NI VỊT TRONG NHỮNG
NĂM GẦN ĐÂY
1. Khái niệm và vai trò của kinh tế hộ
1.1 Khái niệm về hộ
Hộ là những người cùng sống chung dưới một mái nhà, cùng ăn chung và có
chung một ngân quỹ. Hay nói khác hơn, hộ sản xuất là hình thức liên kết giữa các
thành viên của nó thơng qua hình thức sống chung, sở hữu chung, hoạt động kinh tế
chung và hưởng thụ chung các tài sản và thành quả sản xuất của hộ gia đình.
Hộ có những đặc trưng riêng biệt, khơng giống như là các đơn vị kinh tế khác,
do đó có thể thấy rằng: nông hộ là một đơn vị kinh doanh xã hội khá đặc biệt.
Trong cấu trúc nội tại của hộ, các thành viên cùng huyết tộc là chủ thể đích
thực của hộ. Do đó, hộ có sự thống nhất chặt chẽ giữa việc sở hữu, quản lý, sử dụng
các yếu tố sản xuất, có sự thống nhất giữa quá trình sản xuất, trao đổi, phân phối và
sử dụng, tiêu dùng trong một đơn vị kinh tế. Do đó, hộ có thể cùng lúc thực hiện
được nhiều chức năng mà các đơn vị khác khơng có được.
1.2 Khái qt về kinh tế hộ
Việt Nam hiện nay có dân số trên 80 triệu dân, trên 70% dân số sinh sống ở
nông thơn (www.ipsard.gov.vn) và đại bộ phận cịn sản xuất mang tính chất tự cấp,
tự túc. Trong điều kiện đó, hộ được khái niệm như sau:
“Hộ là đơn vị kinh tế cơ sở mà ở đó diễn ra q trình phân cơng, tổ chức lao
động, chi phí cho sản xuất, tiêu thụ, thu nhập, phân phối và tiêu dùng”. Với tư cách

là đơn vị kinh tế, hộ được phân tích từ nhiều góc độ:
- Chủ sở hữu và sử dụng các nguồn lực kinh tế như đất đai, nhân lực, vốn.
- Là đơn vị tham gia vào các hoạt động kinh tế, phân theo ngành nghề, vùng,
lãnh thổ...
- Trình độ phát triển của kinh tế hộ.
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 16

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

- Hiệu quả hoạt động của kinh tế hộ.
- Trong nông thôn Việt Nam hiện nay, hộ bao gồm hộ gia đình và hộ nơng dân.
Trong đó:
+ Hầu hết hộ gia đình ở nơng thơn là những người gắn bó ruột thịt, có cùng
huyết thống, chủ hộ thường là người ông, bà, cha, mẹ... và các thành viên trong gia
đình là con cháu.
+ Cịn hộ nơng dân (bao gồm các hộ sản sản xuất nông - lâm - nghiệp) trong
điều kiện nền kinh tế Việt Nam được hiểu là một gia đình (từ một đến nhiều người)
có tên trong bảng kê khai hộ khẩu riêng, gồm có chủ hộ và những người cùng sống
trong hộ gia đình ấy.
Về mặt kinh tế hộ gia đình có mối quan hệ gắn bó khơng phân biệt về tài sản,
những người sống chung trong một căn hộ gia đình có nghĩa vụ và trách nhiệm đối
với sự phát triển kinh tế. Nghĩa là mỗi thành viên đều phải có nghĩa vụ đóng góp
cơng sức vào q trình xây dựng, phát triển của hộ và có trách nhiệm đối với kết quả

sản xuất được. Nếu sản xuất đạt kết quả cao, sản phẩm thu được người chủ hộ phân
phối trước hết nhằm bù đắp cho chi phí đã bỏ ra, làm nghĩa vụ với nhà nước theo qui
định của pháp luật, phần thu nhập còn lại trang trải cho các mục tiêu sinh hoạt
thường xuyên của gia đình và tái sản xuất lại. Nếu kết quả sản xuất không khả quan
người chủ hộ chịu trách nhiệm cao nhất và đồng trách nhiệm là các thành viên trong
gia đình.
1.3 Sự khác nhau giữa kinh tế hộ và kinh tế trang trại
Trên đây là những khái niệm về kinh tế hộ, kinh tế hộ là hình thức sản xuất chủ
yếu trong nền nơng nghiệp nước ta. Tại địa bàn nghiên cứu, những hộ chăn nuôi vịt
rất muốn thành lập trang trại chăn nuôi và để giúp cho họ đạt được mong muốn này
sau đây là một số thông tin về kinh tế trang trại:
Nghị quyết số: 03/NQ-CP, ngày 02 tháng 02 năm 2000 của Chính phủ về kinh
tế trang trại. Bộ Nông Nghiệp & Phát triển nông thôn, Tổng cục thống kê đã ra
thông tư liên bộ số 69/2000 TTLL – BNN -TCTK quy định hướng dẫn tiêu chí về
kinh tế trang trại, trong đó nêu rõ:
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 17

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

Một số hộ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và nuôi trồng thủy sản được xác
định là trang trại phải đạt cả hai tiêu chí định lượng như sau:
- Một là, giá trị sản lượng hàng hóa và dịch vụ bình quân một năm đạt từ 40
triệu đồng trở lên đối với các tỉnh phía Bắc và ven biển miền Trung; từ 50 triệu đồng

trở lên đối với các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên.
- Hai là, quy mô sản xuất phải tương đối lớn và vượt trội so với kinh tế nông
hộ tương ứng với ngành sản xuất và từng vùng kinh tế.
Đối với trồng trọt: trang trại trồng cây hàng năm từ 02 ha trở lên đối với các
tỉnh phía Bắc và ven biển miền Trung, từ 03 ha trở lên đối với các tỉnh phía Nam và
Tây Nguyên; trang trại trồng hồ tiêu từ 0,5 ha trở lên.
Đối với trang trại chăn nuôi gia súc lớn (trâu, bị), chăn ni sinh sản, lấy sữa:
thường xun có từ 10 con trở lên; để lấy thịt thường xuyên từ 50 con trở lên. Chăn
nuôi gia súc (lợn, dê): chăn ni lợn sinh sản có thường xun từ 20 con trở lên; đối
với dê và cừu từ 100 con trở lên; chăn ni lợn thịt có thường xun từ 100 con trở
lên (không kể lợn sữa), dê từ 200 con trở lên. Chăn nuôi gia cầm (gà, vịt, ngang,
ngỗng) có thường xun từ 2.000 con trở lên khơng tính số đầu con dưới 07 ngày
tuổi.
Trang trại ni trồng thủy sản: diện tích mặt nước để ni trồng thủy sản có từ
02 ha trở lên, (riêng đối với ni tôm thịt theo kiểu công nghiệp từ 01 ha trở lên).
Đối với trang trại sản xuất các loại sản phẩm nơng lâm nghiệp và ni trồng thủy
sản có tính chất đặc thù như: trồng hoa, cây cảnh, trồng nấm, nuôi ong, giống thủy
sản và thủy sản đặc sản thì tiêu chí xác định là giá trị sản lượng hàng hóa.
Các đặc trưng chủ yếu của trang trại :
- Mục đích sản xuất của trang trại là sản xuất nông, lâm, thủy sản hàng hố với
quy mơ lớn.
- Mức độ tập trung hố và chun mơn hố các điều kiện và yếu tố sản xuất
cao hơn hẳn (vượt trội) so với sản xuất của nông hộ, thể hiện ở quy mô sản xuất
như: đất đai, đầu con gia súc, lao động, giá trị nơng lâm thủy sản hàng hố.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 18

SVTH: Trần Bá Đạt

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

- Chủ trang trại có kiến thức và kinh nghiệm trực tiếp điều hành sản xuất, biết
áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tiếp nhận chuyển giao công nghệ mới vào sản
xuất, sử dụng lao động gia đình và th lao động bên ngồi sản xuất hiệu quả cao, có
thu nhập vượt trội so với kinh tế hộ.
1.4 Vai trị của kinh tế hộ trong q trình phát triển ngày nay
Nông hộ là tế bào kinh tế xã hội, là hình thức tổ chức kinh tế cơ sở của nông
nghiệp và nông thôn. Các thành viên trong nơng hộ gắn bó với nhau chặt chẽ trước
tiên bằng quan hệ hơn nhân và dịng máu, dựa trên cơ sở huyết thống, ngồi ra cịn
do truyền thống qua nhiều đời, do phong tục tập quán, tâm lí đạo đức gia đình, dịng
họ. Về kinh tế, các thành viên trong nơng hộ gắn bó với nhau trên các mặt quan hệ
sở hữu, quan hệ quản lí và quan hệ phân phối, mà cốt lõi của nó là quan hệ lợi ích
kinh tế. Các thành viên trong nơng hộ có cùng mục đích và cùng lợi ích chung là
làm cho hộ mình ngày càng phát triển, ngày càng giàu có. Trong mỗi nông hộ
thường bố mẹ vừa là chủ hộ, vừa là người tổ chức việc hiệp tác và phân công lao
động trong gia đình, vừa là người lao động trực tiếp. Các thành viên trong hộ cùng
lao động, gần gũi nhau về khả năng, trình độ, tình hình và hồn cảnh, tạo điều kiện
thuận lợi cho việc phân công và hiệp tác lao động một cách hợp lí.
Kinh tế nơng hộ trong q trình phát triển nơng hộ của nhiều nước có vai trị
hết sức quan trọng. Ở Mỹ - nước có nền nơng nghiệp phát triển cao - phần lớn nơng
sản vẫn là do nơng trại gia đình sản xuất bằng lao động của chính chủ nơng trại và
các thành viên trong gia đình. Động lực lớn nhất thúc đẩy sản xuất ở nơng trại gia
đình là lợi ích kinh tế của các thành viên trong gia đình. Ở Việt Nam, kinh tế nơng
hộ mặc dù cịn ở quy mơ sản xuất nhỏ và phân tán, nhưng có vai trị hết sức quan
trọng để phát triển nơng nghiệp. Kinh tế nông hộ đã cung cấp cho xã hội rất nhiều

sản phẩm quan trọng góp phần tăng nhanh sản lượng lương thực, thực phẩm, cây
cơng nghiệp và xuất khẩu, góp phần sử dụng tốt hơn đất đai, lao động, tiền vốn, tăng
thêm việc làm ở nông thôn và tăng thêm thu nhập cho nhân dân.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh
tế đã tạo ra sự thay đổi lớn trong nông thôn. Nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 19

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

cho nông dân luôn là mục tiêu phấn đấu của tồn Đảng, tồn dân. Đã có rất nhiều
cơng trình nghiên cứu nhằm tìm ra những giải pháp để nâng cao thu nhập và cải
thiện đời sống cho nhân dân, trong đó đề tài “Thị trường nơng sản và các giải pháp
nhằm phát triển sản xuất và tiêu thụ nơng sản hàng hố ở Đồng bằng sơng Cửu
Long: trường hợp sản phẩm heo ở tỉnh Cần Thơ” (tháng 9/2002) do tiến sĩ Mai Văn
Nam - trưởng Khoa Kinh Tế & Quản Trị Kinh Doanh trường Đại học Cần Thơ làm
chủ nhiệm là một điển hình.
2. Giới thiệu chung về huyện Trần Văn Thời
Dựa vào một số tài liệu do phịng nơng nghiệp huyện Trần Văn Thời, sở địa
chính huyện Trần Văn Thời và một số cơ quan khác cung cấp nên huyện có một số
thơng tin như sau:
2.1 Điều kiện tự nhiên
2.1.1 Vị trí địa lý
Huyện Trần Văn Thời nằm về phía tây của tỉnh Cà Mau, diện tích tự nhiên

70,024 km2, bằng 13,44% diện tích tự nhiên của tỉnh.
- Phía Đơng tiếp giáp với thành phố Cà Mau
- Phía Tây tiếp giáp với vịnh Thái Lan
- Phía Nam tiếp giáp với huyện Cái Nước
- Phái Bắc tiếp giáp với huyện U Minh.
Toàn huyện được chia thành 9 xã và 2 thị trấn là: xã Khánh Bình Đơng, Khánh
Bình, Khánh Hưng, Khánh Hải, Lợi An, Phong Lạc, Khánh Bình Tây, Khánh Bình
Tây Bắc, Trần Hợi, thị trấn Trần Văn Thời và thị trấn Sơng Đốc. Trong đó, xã
Khánh Bình Tây Bắc được chia tách ra từ xã Khánh Bình Tây năm 1999..
Trên địa bàn huyện có 4 nơng trường và 1 lâm ngư trường là: nông trường
Sông Đốc, nông trường Khánh Hà, nông trường U Minh, nông trường 402 và lâm
ngư trường Trần Văn Thời.
Với chiều dài bờ biển dài 36km, có cửa biển Sơng Đốc, có các cụm đảo gần bờ
và huyện là địa bàn được lựa chọn làm nơi tiếp bờ của tuyến đường ống dẫn khí
PM3 - Cà Mau… nên huyện Trần Văn Thời là một trong những huyện trọng điểm
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 20

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

về kinh tế biển kết hợp với bảo vệ an ninh quốc phòng sẽ tạo thế lực tốt hơn để phát
triển kinh tế xã hội, góp phần bảo vệ chủ quyền vùng biển của phía Tây Nam của Tổ
quốc. Địa bàn huyện Trần Văn Thời nằm ở cả 2 vùng quy hoạch chuyển đổi sản
xuất của tỉnh Cà Mau nên huyện có điều kiện phát triển sản xuất nơng nghiệp, thủy

sản một cách đa dạng và có khả năng tăng trưởng nhanh trong những năm sắp tới.
2.1.2 Khí hậu và thời tiết
Mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng và ẩm thuận lợi cho cây
trồng vật ni phát triển. Thời tiết có 2 mùa rõ rệt. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11
với lượng chiếm trên 88% lượng mưa cả năm. Mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 với
lượng mưa chiếm 12% lượng mưa cả năm. Lượng mưa trung bình hàng năm là
2,39mm phân bổ không đều trong các tháng, tháng 8 đến tháng 10 có lượng mưa cao
nhất sau đó giảm dần đến tháng 11. Mùa mưa nguồn nước cung cấp dồi dào cho sản
xuất nông nghiệp, mùa khô nguồn nước ngọt còn hạn chế, chủ yếu là ngăn mặn và
giữ ngọt tại chổ.
Nhiệt độ bình quân hàng năm là 26,50C, nhiệt độ cao tuyệt đối là 38,30C, nhiệt
độ thấp tuyệt đối là 16,80C. Chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa không lớn, những
chênh lệch giữa nhiệt độ ngày và đêm khá lớn 8 – 100C. Số giờ nắng trung bình
trong năm là 2.200 – 2.600 giờ.
Lượng bốc hơi nước bình quân 4mm/ngày trong mùa khô và 2,2mm/ngày trong mùa
mưa.
Ẩm độ không khí tương đối cao và ít biến động, ẩm độ trung bình là 85,6%.
Chế độ gió thịnh hành theo mùa, mùa khơ thịnh hành gió Đơng Bắc, mùa mưa
thịnh hành gió Tây Nam, trong mùa mưa thường xuyên xảy ra giơng, lốc xốy gió
mạnh cấp 6, cấp 7, mưa bão xảy ra ít.
2.1.3 Thủy văn
Mặc dù tiếp giáp với vịnh Thái Lan nhưng huyện Trần Văn Thời chịu ảnh
hưởng của cả thủy triều vịnh Thái Lan và thủy triều biển Đông. Thủy triều vịnh Thái
Lan là chế độ nhật triều không đều, đỉnh triều cao 1,4 – 1,6m, chân triều 0,7 – 0,8m,
biên độ triều trung bình 0,6 – 0,7m. Do có nhiều cửa sơng, kênh lớn ăn thơng ra biển
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 21

SVTH: Trần Bá Đạt

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

như Sơng Đốc, Mỹ Bình, Ba Tỉnh, Đá Bạc,… nên tác động của thủy triều vịnh Thái
Lan là khá mạnh. Đồng thời, huyện Trần Văn Thời còn chịu tác động của triều biển
Đông nên tạo ra một số vùng giáp nước.
2.1.4 Nguồn nước
- Nước mặt: phụ thuộc chủ yếu vào mùa mưa và triều biển, biên độ dao động
mực nước trên kinh rạch không lớn khoảng 0,39 – 0,59m nên khó giải quyết vấn đề
tự tiêu chảy và một số diện tích trũng thường bị ngập úng khi có mưa lớn kéo dài
trong nhiều ngày. Trong mùa mưa thường khoảng tháng 9 – 10 nước trên các sông
rạch đều ngọt hồn tồn thuận lợi cho sản xuất nơng nghiệp, trong mùa khô với hệ
thống sông, kinh rạch chằng chịt và theo triều nước mặn dể xâm nhập sâu vào nội
địa nếu không thực hiện tốt công tác thủy lợi ngăn mặn, giữ ngọt đối với việc canh
tác nông nghiệp thì đây là yếu tố hạn chế, xét về mặt ni trồng thủy sản thì đây lại
là yếu tố thuận lợi.
- Nước ngầm: theo kết quả điều tra của Liên đoàn Bản đồ địa chất miền Nam
nước ngầm ở huyện Trần Văn Thời được phân chia thành 7 tầng chứa nước: tầng 1
có độ sâu đáy tầng trung bình từ 32 – 45m; tầng 2 có độ sâu đáy tầng từ 89 – 136m;
tầng 3 có độ sâu đáy tầng từ 146 – 233m; tầng 4 có độ sâu đáy tầng từ 198 – 306m;
tầng 5 có độ sâu đáy tầng từ 300 – 348m; tầng 6 có độ sâu đáy tầng từ 372m; tầng 7
có độ sâu đáy tầng từ 372 – 415m.
Bề dày lớp cát chứa nước của các tầng như sau: tầng 1 khoảng 8m, tầng 2
khoảng 26m, tầng 3 khoảng 34m, tầng 4 khoảng 35m.
Trên địa bàn huyện Trần Văn Thời hiện đang khai thác nước ngầm ở các tầng
2, 3 và tầng 4. Trong đó, ở thị trấn Trần Văn Thời khai thác nước ở 3 tầng 2, 3, 4 ở
độ sâu từ 85m đến 203m. Các xã khác và thị trấn Sông Đốc đang khai thác ở các

tầng 2 và 3 có độ sâu từ 70m đến 154m.
Về chất lượng nhìn chung hiện trạng nước ngầm từ tầng 2 đến tầng 6 đều tốt,
khơng bị nhiễm mặn, thuộc nhóm nước mềm.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 22

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

2.1.5 Tài ngun đất
Địa hình tồn huyện tương đối bằng phẳng, chênh lệch độ cao ít, Cao độ trung
bình mặt ruộng từ +0,5m đến +1m, một số liếp vườn có độ cao 1,2 – 1,5m. Một số
vùng trong huyện có địa hình thấp trũng như vùng Trấp thuộc các xã Trần Hợi,
Khánh Bình Đơng,… Địa tầng địa chất trong vùng tương đối đồng nhất, cấp tải
trọng yếu.
Tổng diện tích đất tự nhiên của tồn huyện là 70.024 ha được phân bổ cho
từng xã như sau:
Bảng 1: DIỆN TÍCH ĐẤT CÁC XÃ/THỊ TRẤN TRONG HUYỆN
STT

Xã/thị trấn

Diện tích (ha)

1

Khánh Bình Đơng

6.401,70

2

Khánh Bình

3.474,20

3

Khánh Hưng

6.337,25

4

Khánh Hải

6.258,01

5

Lợi An

4.377,77

6

Phong Lạc

7

Khánh Bình Tây

8

Khánh Bình Tây Bắc

10.601,68

9

Trần Hợi

11.857,26

10

Thị trấn Trần Văn Thời

2.093,98

11

Thị trấn Sông Đốc

2.823,78

10.143,68
5.654,59

Nguồn: sở địa chính huyện Trần Văn Thời
Huyện Trần Văn Thời có 2 nhóm đất chính: nhóm đất mặn chiếm 34,5% và
nhóm đất phèn chiếm 65,5%. Mặc dù đa số đất đai của huyện bị nhiễm phèn mặn
nhưng với những chế độ canh tác và cơ cấu sản xuất hợp lý vẫn cho phép phát triển
kinh tế nơng lâm ngư nghiệp tồn diện. Theo điều tra đánh giá kinh tế đất của Phân
viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp miền Nam thì huyện Trần Văn Thời có thể
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 23

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

lựa chọn các mơ hình sản xuất nơng nghiệp như: trồng 2 vụ lúa, 1 vụ lúa kết hợp 1
vụ màu, 1 vụ lúa kết hợp cá đồng, 1 vụ vụ lúa kết hợp 1 vụ tôm, cây cơng nghiệp
(dừa, mía, khóm), trồng tràm kết hợp ni cá đồng, nuôi tôm sinh thái,…
Tài nguyên đất của huyện vừa qua được sử dụng tương đối phù hợp giữa tài
nguyên đất và nước, góp phần tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích, nhất là sau
khi có chủ trương chuyển đổi cơ cấu sản xuất. Một số diện tích chun trồng lúa ở
các xã phía Nam sơng Ơng Đốc đã chuyển sang nuôi tôm kết hợp trồng lúa theo chủ
trương chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông lâm ngư nghiệp của tỉnh. Giá chuyển

nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp ở những vùng chuyển đổi cơ cấu sản xuất, ở
khu vực thị trấn, các trục lộ giao thông tăng khá nhanh thúc đẩy kinh tế huyện
chuyển động. Tuy nhiên do giá chuyển nhượng tăng nên đã phát sinh tranh chấp đất
đai, giá bồi hồn giải phóng mặt bằng cao gây khó khăn cho các cơng trình đầu tư
xây dựng cơ bản.
Bảng 2: CƠ CẤU SỬ DỤNG ĐẤT CỦA HUYỆN
Đơn vị tính: ha
STT

Năm 1995

Năm 2000

Năm 2005

Tổng diện tích đất tự nhiên

70.024

70.024

70.024

Đất nông nghiệp

51.592

53.845

54.224,9

1.1

Đất trồng cây hàng năm

38.294

40.500

37.072,96

1.2

Đất trồng cây lâu năm

7.222

9.475

7.759

1.3

Đất mặt nước ni trồng thủy sản

6.076

3.870

9.392,94

2

Đất lâm nghiệp có rừng

6.042

8.124

8.123,94

3

Đất chuyên dùng

2.496

3.171

3.270

4

Đất thổ cư

855

900,3

921,95

5

Đất chưa sử dụng và sông suối

9.039

3.983,7

3.483,21

1

Loại đất

Nguồn: sở địa chính huyện Trần Văn Thời

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 24

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

Diện tích tự nhiên, đất nơng nghiệp bình quân đầu người của huyện Trần Văn
Thời so với toàn tỉnh đều thấp hơn, riêng bình quân đất chuyên dùng/người cao hơn

bình qn tồn tỉnh, có sự chênh lệch như vậy là do huyện có 2 thị trấn trong đó thị
trấn Sông Đốc phát triển khá nhanh về dân cư, cụ thể như sau (đơn vị tính: m2):
Huyện Trần Văn Thời

Tỉnh Cà Mau

- Bình quân đất tự nhiên/người

3.735

4.485

- Bình quân đất nơng nghiệp/người

2.893

3.555

- Bình qn đất chun dùng/người

169

151

2.1.6 Tài ngun rừng
Trên địa bàn huyện Trần Văn Thời có 5 đơn vị quản lý sử dụng đất lâm nghiệp
là lâm ngư trường Trần Văn Thời, Hạt kiểm lâm rừng đặc dụng Vồ Dơi, Hạt kiểm
lâm rừng phòng hộ Biển Tây, Trung tâm nghiên cứu ứng dụng kĩ thuật rừng ngập
Minh Hải và Kiểm lâm đảo Hịn Chuối. Tổng diện tích lâm phần của các đơn vị là
16.840 ha. Trong đó:

Diện tích (ha)
- Lâm ngư trường Trần Văn Thời

10.234

- Rừng đặc dụng Vồ Dơi

3.689

- Rừng phòng hộ Biển Tây

2.579

- TT nghiên cứu ứng dụng kĩ thuật rừng ngập Minh Hải

198

- Đảo Hòn Chuối

140

Phân theo địa bàn xã bao gồm: thị trấn Sông Đốc 522 ha, xã Khánh Bình Tây
Bắc 10.234 ha, xã Trần Hợi 3.689 ha, xã Khánh Hải 808 ha và xã Phong Lạc 551 ha.
Tài nguyên rừng của huyện có giá trị bảo vệ mơi trường, nghiên cứu khoa học,
phịng hộ ven biển và kinh tế. Mặc dù công tác khơi phục bảo vệ rừng thời gian qua
có những cố gắng nhất định nhưng mức độ đa dạng sinh học, sinh khối rừng chưa
được khơi phục phát triển rõ nét.
Nhìn chung rừng của huyện Trần Văn Thời chủ yếu là rừng trồng quảng canh
và tái sinh tự nhiên, độ sinh trưởng chậm, mật độ khơng đều, trữ lượng thấp (bình
qn chỉ đạt 25,89%m3/1ha đất có rừng), đa số diện tích rừng khơng được chăm sóc

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 25

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

ni dưỡng nên nhiều diện tích bị sậy, dây choại lấn át hiệu quả không cao, rừng dể
bị cháy. Vì vậy, để khơi phục bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng cần thực hiện
nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là phải sớm thực hiện đổi mới tổ chức quản lý
rừng và đất lâm nghiệp.
2.1.7 Tài nguyên biển
Chiều dài bờ biển của huyện dài 36km, bằng 14,3% chiều dài bờ biển tồn tỉnh
(là huyện có bờ biển dài thứ 2 trong tỉnh sau huyện Ngọc Hiển). Dọc bờ biển của
huyện có một số cửa sơng lớn ăn thông ra biển như cửa Sông Đốc, cửa Đá Bạc, cửa
Ba Tỉnh, cửa Mỹ Bình,… đã hình thành các khu dân cư, các cụm kinh tế xã hội ven
biển quan trọng của tỉnh, đặc biệt là khu vực thị trấn Sơng Đốc. Các cửa biển này là
những địa bàn có các yếu tố phát triển nhanh về kinh tế xã hội địa phương.
Trong vùng biển của huyện có một số cụm đảo gần bờ:
- Cụm đảo Hịn Chuối có tọa độ địa lý 104039’15” kinh độ Đông, 8056’40” vĩ
độ Bắc; gồm có đảo Hịn Chuối và Hịn Hàn, thuộc địa bàn quản lý hành chính của
thị trấn Sơng Đốc, cách đất liền khoảng 35km, diện tích 158ha, độ cao 154m so với
mặt biển. Địa hình đảo dốc, có nhiều đá, từ sườn núi lên đỉnh có cây rừng thưa.
- Đảo Hòn Đá Bạc cách đất liền khoảng 399m, thuộc địa bàn quản lý của xã
Khánh Bình Tây, diện tích tự nhiên 5,2ha.
Những cụm đảo trên có vị trí chiến lược quan trọng, là cầu nối vươn ra biển, là

điểm tựa để khai thác kinh tế biển và là những điểm tiền tiêu bảo vệ Tổ quốc.
2.1.8 Khoáng sản
Huyện Trần Văn Thời có 2 loại khống sản là than bùn và đất sét.
- Về than bùn: Diện tích phân bổ chủ yếu ở khu vực rừng đặc dụng Vồ Dơi và
lâm ngư trường Trần Văn Thời. Huyện có khoảng 4.000ha đất than bùn, trong đó
loại dày và rất dày khoảng 2.000ha (chủ yếu ở khu vực rừng đặc dụng Vồ Dơi). Tuy
nhiên do cháy rừng nên diện tích và trữ lượng than bùn của huyện chỉ cịn gần
2.500ha, trong đó ở rừng đặc dụng Vồ Dơi khoảng 1.365ha và lâm ngư trường Trần
Văn Thời còn khoảng 1.130ha. Qua tài liệu một số mẫu phân tích than bùn vùng U
Minh hạ cho thấy có thể sử dụng làm chất đốt, phân hữu cơ vi sinh và các chế phẩm
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 26

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn ni…

khác. Tuy nhiên có nhiều ý kiến khơng tán thành việc khai thác than bùn hoặc chỉ
nên khai thác với quy mơ nhỏ vì việc khai thác rất nhạy cảm đối với môi trường đất,
nước vùng U Minh hạ, có tác động trực tiếp đến sinh thái rừng tràm. Vì vậy, cần
điều tra nghiên cứu đề xuất giải pháp bảo vệ sử dụng một cách hợp lý.
- Về đất sét: Ở huyện có một số mỏ đất sét ở các khu vực xã Khánh Bình
Đơng, Phong Lạc và Lợi An. Qua khảo sát sơ bộ nhìn chung đất sét tại các mỏ đều
có chất lượng đảm bảo yêu cầu để sản xuất gạch thẻ và gạch ống, mỗi mỏ đất sét có
thể sản xuất với quy mơ 300 – 500 ngàn viên/năm đáp ứng một phần vật liệu xây
dựng của địa phương.

2.1.9 Mơi trường sinh thái
Nhìn chung q trình khai thác tài nguyên thiên nhiên trong nhiều năm qua
cho các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội cịn ở mức độ thấp. Tình trạng ơ nhiễm
mơi trường nước và khơng khí tuy chưa vượt ngưỡng tiêu chuẩn cho phép nhưng
đang diễn biến theo chiều hướng xấu. Tình trạng cháy rừng tràm đã làm giảm độ che
phủ, mất nguồn than bùn… Một số vấn đề cảnh báo và cần sớm có biện pháp khắc
phục là nguy cơ ơ nhiễm môi trường khu vực cửa biển Sông Đốc, các vùng nuôi
tôm,… do ý thức bảo vệ môi trường của người dân chưa tốt, tình trạng làm nhà,
chuồng heo, làm cầu tiêu ven sông, trên kênh rạch xả rác thải, nước sinh hoạt xuống
sơng rạch cịn phổ biến,… Đặc biệt khu vực cửa Sơng Đốc có mật độ dân cư cao, số
lượng tàu thuyền cập bến lớn gây ảnh hưởng đến mơi trường do tình trạng xả nước
thải, rác thải, dầu cặn xuống sơng. Nguồn lợi thủy hải sản có dấu hiệu cạn kiệt, nhất
là vùng ven bờ, quá trình chuyển dịch sản xuất sang nuôi tôm vùng nam Sông Đốc
không đồng bộ các giải pháp đầu tư và tổ chức sản xuất gây ô nhiễm nguồn nước,
lây lan dịch bệnh…
2.2 Điều kiện kinh tế - xã hội
2.2.1 Dân số
Theo số liệu thống kê, đến năm 2006 tồn huyện có 190.695 người, trong đó
nam là 91.324 người chiếm 47,9% và nữ là 99.371 người chiếm 52,1%.

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 27

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

Dân số thành thị là 37.644 người chiếm 19,7% và nông thôn là 153.051 người
chiếm 81,3%. Mật độ dân số trung bình là 367 người/km2. Mật độ tương đối cao so
với các huyện khác trong tỉnh.
2.2.2 Lao động
Số người có khả năng lao động của huyện năm 2006 là 95.778 người chiếm
50,2% dân số. Trong đó đang làm việc trong các ngành kinh tế xã hội là 91.049
người và được phân bố trong các ngành, lĩnh vực như sau:
Bảng 3: LAO ĐỘNG LÀM VIỆC TRONG CÁC NGÀNH/LĨNH VỰC
STT

Ngành/lĩnh vực

Lao động (người)

Tỷ lệ (%)

1

Nông nghiệp

69.470

76,29

2

Ngư nghiệp

13.350

14,66

3

Lâm nghiệp

276

0,30

4

Công nghiệp

1.953

2,14

5

Xây dựng

900

0,98

6

Thương mại, dịch vụ

2.361

2,59

7

Y tế, giáo dục

2.269

2,49

8

Quản lý Nhà nước

380

0,41

9

Đảng, đoàn thể

88

0,09

Nguồn: UBND huyện Trần Văn Thời

Dựa vào bảng ta thấy số lượng lao động đang làm việc trong ngành nông
nghiệp vẫn chiếm tỷ lệ cao (76,29%).
Nhìn chung lao động của huyện là lao động trẻ, có thể lực tốt nhưng chất
lượng lao động thấp, phần lớn là lao động đơn giản chưa qua đào tạo, tỷ lệ lao động
qua đào tạo mới chiếm khoảng 6%. Năng lực tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh
và trình độ kĩ thuật cịn thấp chưa đáp ứng yêu cầu.
Những năm qua, thông qua các chương trình dự án phát triển kinh tế xã hội,
nhất là chương trình giải quyết việc làm xóa đói giảm nghèo đã giải quyết việc làm
GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 28

SVTH: Trần Bá Đạt


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Phân tích hiệu quả sản xuất của hộ chăn nuôi…

cho khá nhiều lao động, số lao động được giải quyết việc làm hàng năm khoảng trên
2.500 người. Tuy nhiên số lao động khơng có và thiếu việc làm vẫn cịn khá lớn,
nhất là lao động ở nơng thơn.
3. Khái qt về tình hình chăn ni vịt ở nước ta
3.1 Đặc điểm sản xuất
Ở nước ta ngành chăn ni vịt đã có từ lâu đời. Đàn vịt thường tập trung lớn
nhất là ở khu vực Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. Theo những
thống kê gần đây, hàng năm nước ta nuôi khoảng 30 triệu con vịt. Riêng ở Đồng
bằng sơng Cửu Long có số đầu vịt chiếm khoảng 60% tổng số vịt của cả nước. Đặc
điểm nổi bật của Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất trũng được bồi đắp phù sa
màu mỡ, có hệ thống động vật thủy sinh dồi dào và có sản lượng lúa hàng năm lớn

nhất nước nên có điều kiện thuận lợi để phát triển đàn vịt.
Trong phương hướng phát triển nông nghiệp vùng, con vịt ở Đồng bằng sơng
Cửu Long có những điều kiện thuận lợi để phát triển xếp thứ hai sau con heo. Ngoài
việc chăn nuôi vịt để sản xuất thực phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất
khẩu, con vịt được xem như một lồi động vật có khả năng tiêu diệt nhiều loại sâu
rầy gây hại và loại trừ cỏ dại trên ruộng lúa, giúp ích cho người trồng lúa bảo vệ
được mùa màng, giảm được chi phí đầu tư mua thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ dại.
Những phương thức sản xuất kết hợp như vậy đã góp phần tích cực làm cho mơi
trường trong sạch, hạn chế sự lạm dụng quá mức các chất hóa học sử dụng trong
nông nghiệp.
Hiện nay, chúng ta đang đẩy mạnh việc thâm canh cây lúa, những cánh đồng lúa
rộng lớn lại là môi trường chăn nuôi rất thuận lợi để phát triển đàn vịt nếu được chăn
nuôi đúng cách. Nuôi vịt chăn thả hợp lý sẽ góp phần giảm đi áp lực cạnh tranh
nguồn thức ăn đối với các loài động vật ni khác. Đây cũng là ngành sản xuất
mang đặc tính khai thác tài nguyên theo hệ sinh thái học đem lại hiệu quả kinh tế
cao. Mặt khác, nó cịn phát huy được những kinh nghiệm chăn ni đã được tích lũy
lâu đời trong nhân dân. Ngồi ra ngành chăn ni vịt đã góp phần giải quyết cơng ăn

GVHD: TS. Đỗ Văn Xê

Trang 29

SVTH: Trần Bá Đạt