Tóm tắt luận án tiến sĩ Luật học: Quyết định hành chính của chính phủ Việt Nam

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TỐNG ĐĂNG HƯNG

QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM

Ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 9.38.01.02

LUẬN ÁN TIẾN SỸ LUẬT HỌC

Hà Nội, năm 2021


Cơng trình được hồn thành tại:
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Phạm Hồng Thái

Phản biện 1: GS.TS. Nguyễn Minh Đoan
Phản biện 2: PGS.TS. Đinh Xuân Thảo
Phản biện 3: TS. Nguyễn Tuấn Khanh

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện tại:
Học viện khoa học xã hội
Vào hồi ...... giờ, ngày ....... tháng ...... năm 20..

Có thể tìm hiểu luận án tại:

- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Thư viện Học viện Khoa học xã hội


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày 28 tháng 11 năm 2013, Quốc hội khóa XIII nước Cộng hịa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam, tại kỳ họp thứ 6 đã thông qua Hiến pháp năm 2013.
Hiến pháp năm 2013 đã bổ sung và phát triển nguyên tắc: “Quyền lực nhà
nước là thống nhất, có sự phân cơng, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan
nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp’’ và
nhấn mạnh: “Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan
chấp hành của Quốc hội”. Lần đầu tiên Hiến pháp chính thức khẳng định tính
chất và vị trí của Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành pháp, nhấn
mạnh và đề cao hơn vị trí Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất.
Với vị trí pháp lý là cơ quan thực hiện quyền hành pháp, Chính phủ vừa phản
ánh ngun tắc phân cơng, phối hợp và kiểm sốt quyền lực nhà nước, vừa có
vị thế và thẩm quyền độc lập, chịu trách nhiệm thực hiện quyền lực hành
pháp. Hiến pháp quy định Chính phủ có 08 nhiệm vụ và quyền hạn.
Pháp luật quy định về quyết định hành chính của Chính phủ cịn nhiều
bất cập, chưa đầy đủ, chủ yếu quy định về quyết định hành chính quy phạm,
đó là các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, cịn các quyết định hành
chính cá biệt, quyết định hành chính chính sách được quy định rất tản mạn,
chưa đầy đủ và rõ ràng. Từ những thực tế nêu trên, việc làm sáng tỏ những
vấn đề có tính chất lý luận và thực tiễn có liên quan đến quyết định hành chính
của Chính phủ như khái niệm, đặc điểm, vai trò, mối tương quan, các yếu tố
ảnh hưởng cũng như nghiên cứu về tính hợp pháp, tính hợp lý quyết định hành
chính của Chính phủ và đưa ra quan điểm thống nhất cùng những giải pháp
tổng thể hoàn thiện hoạt động ban hành quyết định hành chính của Chính phủ

là một trong những nhiệm vụ có tính cấp thiết, góp phần xây dựng Chính phủ
liêm chính, sáng tạo, đổi mới. Với mong muốn làm sáng tỏ các vấn đề trên tác
giả đã quyết định chọn đề tài : “Quyết định hành chính của Chính phủ Việt
Nam” làm đề tài luận án tiến sỹ để nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận án là: i) Làm rõ những vấn đề lý luận
về quyết định hành chính của Chính phủ; ii) Đánh giá thực trạng quyết định
hành chính của Chính phủ ở nước ta hiện nay; iii) Trên cơ sở đó đưa ra những
quan điểm, giải pháp nhằm hồn thiện quyết định hành chính của Chính phủ.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhằm đạt được mục đích nghiên cứu, luận án có nhiệm vụ cơ bản sau:
Một là, khảo sát đánh giá được kết quả của các cơng trình đã được
cơng bố ở trong và ngoài nước liên quan quyết định hành chính của Chính
1


phủ, xác định được những vấn đề cần nghiên cứu thông qua câu hỏi nghiên
cứu và giả thuyết khoa học.
Hai là, đưa ra được khái niệm, đặc điểm, phân loại, tính hợp pháp,
hợp lý, vai trị, mối tương quan giữa quyết định hành chính của Chính phủ với
các quyết định pháp luật khác, các yếu tố ảnh hưởng quyết định hành chính
của Chính phủ.
Ba là, Phân tích, đánh giá thực trạng quy định pháp luật về quyết định
hành chính của Chính phủ, chỉ ra được ưu điểm, hạn chế; đánh giá thực trạng
quyết định hành chính của Chính phủ, chỉ ra những hạn chế, bất cập trong ban
hành quyết định hành chính của Chính phủ.
Bốn là, Đưa ra quan điểm, giải pháp nhằm hồn thiện quyết định hành
chính của Chính phủ ở Việt Nam hiện nay.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án được xác định là những vấn đề lý
luận và thực tiễn về quyết định hành chính của Chính phủ Việt Nam hiện nay
ở cả phương diện pháp luật và thực hiện pháp luật về ban hành quyết định
hành chính của Chính phủ.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1. Phạm vi các vấn đề nghiên cứu
Quyết định hành chính của Chính phủ là vấn đề rộng, trong khuôn khổ
luận án tiến sĩ, nghiên cứu sinh tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận,
pháp luật, thực tiễn đảm bảo tính hợp pháp, hợp lý và ban hành quyết định
hành chính của Chính phủ, những quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng quyết định hành chính của Chính phủ. Luận án chỉ giới hạn nghiên cứu
quyết định hành chính của Chính phủ Việt Nam, khơng nghiên cứu quyết định
hành chính của Chính phủ các nước khác.
3.2.2. Phạm vi về thời gian nghiên cứu
Luận án nghiên cứu thực tiễn ban hành quyết định hành chính của
Chính phủ từ thời điểm luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1996
được ban hành. Trong đó tập trung vào giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2020.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận án là những nguyên lý cơ bản của triết học
duy vật biện chứng và duy vật lịch s của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật; các quan điểm, đường lối của
Đảng Cộng sản Việt Nam về vị trí vai trị của Chính phủ, về văn bản pháp
luật của các cơ quan nhà nước nói chung và của Chính phủ nói riêng. Ngồi
ra, những quan điểm lý luận, kết quả nghiên cứu thực tiễn về quyết định
hành chính của Chính phủ của các nhà khoa học, tác giả đi trước cũng là
nguồn tham khảo về cơ sở lý luận quan trọng cho luận án.
2

4.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, tác giả s dụng các phương pháp cụ thể
như: hệ thống, phân tích và t ng hợp, lịch sử và lơgíc, thống kê so sánh, khái
quát hóa được s dụng xuyên suốt luận án để làm rõ các khái niệm về quyết
định hành chính, quyết định hành chính của Chính phủ, về cơ sở khoa học,
pháp lý và các yếu tố tác động ảnh hưởng đến ban hành quyết định hành
chính của Chính phủ. Các phương pháp nghiên cứu được s dụng trong các
chương của luận án như sau:
- Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài,
luận án s dụng phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp lịch s và
lơgíc nhằm chỉ ra được những vấn đề lý luận, thực tiễn và giải pháp đã được
nghiên cứu ở trong nước và nước ngồi có liên quan đến nội dung luận án;
đồng thời xác định rõ những vấn đề mà luận án cần triển khai tiếp tục nghiên
cứu.
- Chương 2 của luận án s dụng phương pháp phân tích và tổng hợp,
phương pháp lịch s và lơgíc, phương pháp hệ thống hóa, khái qt hóa và
so sánh để tìm ra sự khác biệt giữa các loại quyết định hành chính của Chính
phủ như quyết định hành chính chính sách, quyết định hành chính quy phạm,
quyết định hành chính cá biệt. Luận án so sánh giữa quyết định hành chính
của Chính phủ với các quyết định pháp luật khác, với các văn bản hành chính
để nghiên cứu, làm sáng tỏ cơ sở lý luận của luận án.
- Chương 3 của luận án s dụng phương pháp phân tích thơng tin, số
liệu, tài liệu có sẵn kết hợp phương pháp thống kê – so sánh, phân tích và
tổng hợp để phân tích, đánh giá thực trạng ban hành quyết định hành chính
của Chính phủ ở Việt Nam; đồng thời đánh giá phân tích các kết quả đạt
được, các hạn chế, bất cập và nguyên nhân của thực trạng ban hành quyết
định hành chính của Chính phủ ở Việt Nam.
- Chương 4 của luận án s dụng phương pháp phân tích và tổng hợp,
phương pháp lịch s và lơgíc để phân tích, luận chứng, làm sáng tỏ các quan điểm

và giải pháp hoàn thiện ban hành quyết định hành chính của Chính phủ Việt Nam
* Giả thuyết nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu
- Giả thuyết nghiên cứu
Thứ nhất: Những vấn đề lý luận về quyết định hành chính của Chính
phủ, chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện.
Thứ hai, Pháp luật quy định về quyết định hành chính của Chính phủ
ở nước ta cịn những khoảng trống, bất cập, mâu thuẫn làm ảnh hưởng đến
chất lượng ban hành quyết định hành chính của Chính phủ.
Thứ ba, thực trạng xây dựng và ban hành quyết định hành chính của
Chính phủ cịn chưa được làm rõ và quy định thống nhất. Điều này do nhiều
nguyên nhân chủ quan, khách quan khác nhau nhưng điểm cơ bản của vấn đề
là chưa được quy định đầy đủ, rõ ràng trong luật để điều chỉnh quan hệ và chủ
3


thể hành chính trong q trình hoạt động xây dựng ban hành và thực hiện
quyết định hành chính của cơ quan thực thi quyền hành pháp là Chính phủ.
Về mặt nội dung, tiếp tục s a đổi, bổ sung hoàn thiện các văn bản
pháp luật có liên quan. Đặc biệt bổ sung các văn bản pháp luật hướng dẫn
nhằm thống nhất và khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động
ban hành và thực hiện các quyết định hành chính các cấp
Về mặt t chức, sắp xếp, hồn thiện cấu trúc hệ thống bộ máy các cơ
quan hành chính nhà nước theo hướng tinh gọn, thống nhất, đảm bảo hoạt
động có hiệu lực, hiệu quả, có sự phân cấp quản lý theo thẩm quyền và vị trí
pháp lý. Tăng cường sự phối hợp giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ
chức chính trị, chính trị - xã hội, các tổ chức sự nghiệp. Tăng cường năng lực
cho đội ngũ cán bộ, cơng chức trong q trình thực thi công vụ.
- Câu hỏi nghiên cứu
- Nghiên cứu khoa học pháp lý và khoa học khác có liên quan đã đạt được
thành tựu nghiên cứu gì về quyết định hành chính của Chính phủ? Những vấn đề

khoa học đặt ra hiện nay khi nghiên cứu quyết định hành chính của Chính phủ?
- Vị trí, vai trị, đặc điểm và các yếu tố ảnh hưởng đến tính hợp pháp,
hợp lý của quyết định hành chính của Chính phủ?
- Những bất cập, hạn chế về ban hành quyết định hành chính của
Chính phủ, thực trạng quy định pháp luật ban hành quyết định hành chính của
Chính phủ Việt Nam hiện nay như thế nào, nguyên nhân của những hạn chế ?
- Để hoàn thiện chất lượng ban hành quyết định hành chính của Chính
phủ cần có những quan điểm và giải pháp nào?
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Luận án tiến sỹ về quyết định hành chính của Chính phủ có những
điểm mới sau:
Một là, Luận án tổng quan các cơng trình, phân tích các quan điểm khoa
học trong và ngồi nước về quyết định hành chính, trên cơ sở đó làm sáng tỏ về
mặt lý luận khái niệm, đặc điểm, yêu cầu tính hợp pháp, hợp lý quyết định hành
chính của Chính phủ, vai trị, mối tương quan giữa quyết định hành chính của
Chính phủ với các quyết định pháp luật khác, các yếu tố ảnh hưởng đến quyết
định hành chính của Chính phủ.
Hai là, Luận án phân tích thực trạng quy định pháp luật về quyết định
hành chính của Chính phủ bao gồm quy định pháp luật về vị trí pháp lý của
Chính phủ và quy định pháp luật về quyết định hành chính của Chính phủ.
Luận án đi sâu xem xét thực tiễn đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý của quyết
định hành chính của Chính phủ và tổng hợp thực trạng ban hành quyết định
hành chính giai đoạn 2010 – 2020 và phân tích làm rõ tình trạng chậm, thiếu,
chồng chéo và trái luật trong ban hành quyết định hành chính của Chính phủ,
chỉ ra những hạn chế chung và cụ thể trong ban hành và nguyên nhân khách
quan và chủ quan của hạn chế đó trong ban hành quyết định hành chính của
4


Chính phủ.

Ba là, Luận án đưa ra quan điểm, giải pháp hồn thiện quyết định
hành chính của Chính phủ ở nước ta hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quyết định
hành chính của Chính phủ, là tài liệu tham khảo cho những nghiên cứu tiếp
theo về quyết định hành chính của Chính phủ, cho việc hoàn thiện pháp luật,
thực tiễn ban hành quyết định hành chính của Chính phủ.
Luận án là tài liệu tham khảo có giá trị đối với sinh viên, học viên Cao
học, nghiên cứu sinh chuyên ngành luật Hiến pháp và luật Hành chính ở phạm
vi những nội dung liên quan và những ai quan tâm đến đề tài này.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, cơng trình nghiên cứu khoa học, danh
mục tài liệu tham khảo, luận án có kết cấu gồm 04 chương, Chương 1: Tổng
quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài và những vấn đề luận án cần
tiếp tục nghiên cứu; Chương 2: Những vấn đề lý luận về quyết định hành
chính của Chính phủ; Chương 3: Thực tiễn quyết định hành chính của Chính
phủ Việt Nam; Chương 4: Quan điểm và giải pháp hồn thiện quyết định
hành chính của Chính phủ Việt Nam.
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI
1.1.1. Tình hình nghiên cứu những vấn đề lý luận về quyết định
hành chính của Chính phủ
1.1.1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
Cuốn Luật Hành chính Việt Nam của GS. TS. Phạm Hồng Thái và
PGS. TS. Đinh Văn Mậu [108]
Cuốn sách “Tính minh bạch của quyết định hành chính” do Viện
Nghiên cứu chính sách, pháp luật và phát triển thuộc Liên hiệp các Hội Khoa

học và Kỹ thuật Việt Nam [139]
Tác phẩm Một số vấn đề về Văn bản quản lý nhà nước, lưu trữ - lịch
sử và quản lý nhà nước của GS. TSKH. Nguyễn Văn Thâm [124]
Trong cuốn Kỷ yếu Hội thảo: Cải cách hành chính nhà nước ở Việt
Nam từ góc nhìn của các nhà khoa học của Học viện Hành chính [61]
Bài viết: Tiếp tục điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ Khâu then chốt của cải cách bộ máy hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay
của TS. Dương Quang Tung
5


Cuốn sách Nâng cao quyền lực - năng lực - hiệu lực quản lý nhà
nước, nâng cao hiệu lực pháp luật, của Học viện Hành chính quốc gia ấn bản
Sách chuyên khảo Kỹ thuật lập quy của tác giả Lưu Kiếm Thanh
Dự án Luật ban hành quyết định hành chính năm 2015 của Viện
Nghiên cứu lập pháp thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) chủ trì
xây dựng
Đề tài khoa học: Tính minh bạch của quyết định hành chính (Viện
Nghiên cứu chính sách, pháp luật và phát triển (PLD)
Tác giả GS. TS. Phạm Hồng Thái, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà
Nội qua các bài viết như: Quyết định hành chính của Chính phủ - một số khía
cạnh lý luận và pháp lý [111].
Tác giả Tiến sỹ Nguyễn Bá Chiến có bài viết Bàn về khái niệm Quyết
định hành chính nhà nước đưa ra các khái niệm, định nghĩa về QĐHC.
Trong tạp chí thơng tin Khoa học pháp lý - Viện nghiên cứu khoa học
pháp lý, Bộ Tư Pháp số 3 năm 1999 và những năm gần đây các tác giả: Hồng
Thế Liên; ng Chu Lưu; Lê Hồng Sơn; Lê Hồng Hạnh…
Đối với tiêu chí đánh giá tính hợp pháp và tính hợp lý của văn bản pháp
luật nói chung và VBQPPL nói riêng đã được PGS.TS. Vũ Thư bàn luận trong
bài viết Tính hợp pháp và hợp lý của văn bản pháp luật và các biện pháp xử lý
khiếm khuyết của nó

Tác giả Nguyễn Quốc Hồn trong bài viết Xử lý văn bản quy phạm
pháp luật trái pháp luật
Tác giả Nguyễn Minh Phú, Học viện Khoa học xã hội có bài viết:
Những vấn đề lý luận về tính hợp lý của Quyết định quản lý hành chính nhà
nước [99]
Bàn về quản lý nhà nước nói chung, về quyết định quản lý hành chính
nhà nước nói riêng thời gian gần đây cũng thu hút sự quan tâm của nhiều tác
giả một số luận án như: Luận án tiến sỹ luật học với đề tài: “Quyền lập quy
của Chính phủ” của tác giả Nguyễn Đình Hào [47] đã đề cập đến cơ sở lý luận
về quyền lập quy của Chính phủ. Luận án tiến sỹ luật học của Bùi Thị Đào về
Tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính [35] đã đi sâu phân
tích các tiêu chí về tính hợp pháp và hợp lý của QĐHC để từ đó khẳng định
tính hợp pháp và hợp lý ln có mối quan hệ biện chứng với nhau, làm tiền đề
cho nhau.
Tất cả những cơng trình khoa học nói trên đã giải quyết được một số
vấn đề lý luận về QĐHC, đặc biệt là những quyết định quy phạm, nhưng chưa
có bất kỳ cơng trình nào trực tiếp nghiên cứu sâu về QĐHC của CP, mà mới
chỉ đề cập một số ví dụ cụ thể, nhưng đây là những tài liệu tham khảo có giá
trị trong q trình nghiên cứu đề tài.
1.1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu nước ngồi
Do đặc thù của đời sống pháp lý, truyền thống pháp lý, ngôn ngữ,
6


trong khoa học nước ngồi cũng có những cách quan niệm, cách hiểu khác
nhau về “quyết định hành chính” - những quyết định do hệ thống các cơ quan
hành chính nhà nước và những thiết chế nhà nước khác có chức năng hành
chính nhà nước ban hành. Cuốn sách Tradition and change in administrative
law
(Unreasonableness) - (Truyền thống và sự thay đổi trong luật hành

chính (tính bất hợp lý) của tác giả Martina Kunnecke. Cạnh đó, cuốn
Australian Administrative Law: Fundamentals, Principles and Doctrines (Luật hành chính Úc: Những nguyên lý cơ bản, nguyên tắc và giáo lý) của hai
tác giả Matthew Groves, H. P. Lee. Cuốn sách Introduction to Contemporary
Administrative Law (Giới thiệu Luật hành chính đương đại) của tác giả Muroi
Tsutomu,
Mặt khác, trong sách Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, kế hoạch
và lộ trình của Cộng hịa Liên bang Đức của hai tác giả biên dịch Nguyễn Sĩ
Đại và Nguyễn Kim Thoa
Trong cuốn: Lý thuyết quản lý nhà nước năm 2004 của GS.TSKH.
Atamantruc G.V. cũng chỉ đề cập đến “ quyết định quản lý nhà nước” một
cách khái quát nhất, mà không đi sâu nghiên cứu về QĐHC của bất kỳ cơ
quan nào. [2]
Ở Hàn Quốc pháp luật cũng không đưa ra định nghĩa cụ thể về QĐHC.
Nhà nghiên cứu Tom Ginsburg đưa ra quan điểm QĐHC phải được xem là
một loại quyết định cá biệt. Theo quan điểm này khái niệm QĐHC của Hàn
Quốc có những nét tương đồng với tác giả Muroi Tsutomu của Nhật Bản. Tuy
nhiên, các tác giả chỉ trình bày về QĐHC nói chung chứ khơng có những phân
tích cụ thể về QĐHC của CP.
Như vậy, cho đến nay, những nghiên cứu về VBQPPL nói chung và
Văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ nói riêng trong khoa học luật ở
Việt Nam và ở nước ngoài khá đa dạng, phong phú với nhiều góc độ tiếp cận
khác nhau. Mặc dù khơng có nghiên cứu chuyên sâu về QĐHC và QĐHC của
CP, nhưng các nghiên cứu trên là nền tảng so sánh giúp đề tài xây dựng hệ
thống cơ sở lý luận cũng như căn cứ đánh giá thực tiễn và kinh nghiệm nhằm
hồn thiện QĐHC của CP Việt Nam.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu về thực tiễn ban hành quyết định
hành chính của Chính phủ
1.1.2.1. Cơng trình nghiên cứu khoa học, bài viết trong nước
Tác giả Nguyễn Văn Thâm là người có nhiều cơng trình nghiên cứu về
thực tiễn soạn thảo và x lý văn bản quản lý nhà nước.

Tác giả Lưu Kiếm Thanh trong cuốn sách Hướng dẫn soạn thảo văn
bản lập quy đề cập chi tiết về kỹ thuật lập quy như trình tự lập quy, ngơn ngữ
văn bản lập quy và hướng dẫn soạn thảo một số các văn bản lập quy điển hình.
Cạnh đó, trong sách Ngơn ngữ văn bản quản lý hành chính nhà nước
7


Tác giả ng Chu Lưu là người có nhiều kinh nghiệm trong cơ quan
lập pháp, trong tác phẩm mà tác giả là chủ biên: Bình luận Luật ban hành văn
bản quy phạm pháp luật
Bài viết Quyền Hành pháp và quyền hành chính nhà nước cao nhất
của GS. TS. Nguyễn Đăng Dung
Bài viết Công tác ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành luật, pháp lệnh: thực trạng và giải pháp của TS. Phạm Tuấn Khải
Tác giả PGS. TS. Vũ Thư đã phân tích và đưa ra những nhận định về
các tiêu chí đánh giá tính hợp pháp và tính hợp lý của văn bản pháp luật nói chung
đồng thời chỉ ra các biện pháp để khắc phục những khiếm khuyết, nhưng chưa đưa
ra các tiêu chí riêng cho văn bản pháp luật của CP trong bài viết Tính hợp pháp và
hợp lý của văn bản pháp luật và các biện pháp xử lý các khiếm khuyết của nó được
in trong Tạp chí Nhà nước và pháp luật. [133].
Tác giả TS. Nguyễn Minh Đoan trong bài viết Trách nhiệm của người
xây dựng pháp luật
1.1.2.2. Tình hình nghiên cứu ngồi nước
Cuốn sách Administrative law (Policy)- (Luật hành chính (Chính sách))
của tác giả Peter Cane
Cuốn sách Readings in Public Administration - (Bài đọc trong Hành
chính cơng) của Maurice E. O`Donnell có các bài viết về Dicision – Making
Research: Some Prospects and Limitations - (Quyết định – Nghiên cứu thực
tiễn: Một số triển vọng và hạn chế) của tác giả William J. Gore đã nêu lên một
số cơ hội và giới hạn của quá trình ra QĐ.

Sách giáo trình: “Die Station in der oeffentlichen Verwaltung” “Điểm
đến của Hành chính cơng” dành cho cao học luật của CHLB Đức của các tác
giả Michael Happ, Dr. Erwin Allesch, Harald Geiger, Dr. Andreas Metschke,
Nhà xuất bản C.H. Beck Muenchen 1992
1.1.3. Tình hình nghiên cứu về các quan điểm, giải pháp hoàn
thiện quyết định hành chính của Chính phủ
Sách chuyên khảo “Giám sát và cơ chế giám sát việc thực hiện quyền
lực nhà nước ở nước ta hiện nay” do GS.TSKH. Đào Trí Úc và PGS.TS. Võ
Khánh Vinh đồng chủ biên
Bài viết Xử lý văn bản quản lý hành chính nhà nước của TS.
Nguyễn Thế Quyền
Đề tài nghiên cứu khoa học: Việc lập, thẩm tra, quyết định điều chỉnh
chương trình xây dựng luật, pháp lệnh – lý luận và thực tiễn của TS. Vũ
Trọng Hách
Đề tài khoa học cấp Bộ: Xây dựng hệ thống pháp luật thống nhất,
đồng bộ, minh bạch và hiệu quả trong nhà nước pháp quyền Việt Nam do
PGS. TS. Nguyễn Như Phát chủ nhiệm trong phần thứ tư
8


Bài viết Hiệu lực của Quyết định quản lý hành chính nhà nước của
Nguyễn Minh Phú [98] đã đề cập đến chất lượng và tính khả thi là hai nhân tố
chi phối hiệu lực của quyết định quản lý hành chính nhà nước.
Các đề tài và bài viết tập trung vào phục vụ cho việc nêu lên các định
hướng và giải pháp cho hoàn thiện văn bản pháp luật , VBQPPL nói chung và
quyết định quản lý hành chính nhà nước nói riêng, nhưng những luận cứ khoa
học, định hướng, giải pháp và các đề xuất được nêu trong đề tài và bài viết
cũng là những gợi mở để luận án đưa ra những quan điểm, giải pháp để hoàn
thiện QĐHC của Chính phủ Việt Nam hiện nay.
1.2. ĐÁNH GIÁ CHUNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA LUẬN

ÁN CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU
Thứ nhất, những kết quả nghiên cứu mà luận án sẽ tiếp tục kế thừa
(i) Những nội dung nghiên cứu mang tính lý luận nền tảng như: khái
niệm, vai trị, vị trí, đặc điểm, các yếu tố đảm bảo tính hợp lý, hợp pháp của
quyết định nói chung và QĐHC nói riêng, quan điểm của Đảng và Nhà nước
về hoạt động ban hành VBQPPL, QĐHC nói chung và của CP nói riêng. Mặc
dù, mỗi cơng trình nghiên cứu, bài báo khoa học có thể tiếp cận dưới góc độ
khác nhau nhưng so sánh đối chiếu sẽ giúp luận án làm sáng tỏ cơ sở lý luận
phù hợp với nội dung đề tài nghiên cứu.
(ii) Những nghiên cứu mang tính hệ thống và phân chia QĐHC thành các
quyết định của cơ quan hành chính địa phương và của cơ quan hành chính trung
ương cũng như trình tự, thủ tục các bước xây dựng VBQPPL nói chung và QĐHC
của các cơ quan nhà nước trong các năm gần đây.
(iii) Những đánh giá, tổng kết về thực trạng tổ chức xây dựng, ban
hành, thực hiện, đánh giá về QĐHC giai đoạn trước khi Luật ban hành
VBQPPL năm 2008 được thông qua và ban hành. Đây là nền tảng để có sự so
sánh, đối chiếu cũng như nhìn nhận sự phát triển của pháp luật về QĐHC của
CP hiện nay.
(iv) Những quan điểm, định hướng, nhóm giải pháp hồn thiện tổ
chức, xây dựng, ban hành, triển khai thực hiện và đánh giá về QĐHC và
QĐHC của CP nằm rải rác trong các cơng trình nghiên cứu.
Thứ hai, những vấn đề mà các cơng trình khoa học chưa giải quyết
hoặc phải tiếp tục nghiên cứu hồn thiện
Đa phần các cơng trình nghiên cứu trong nước về quyết định nói
chung và QĐHC đều trên cơ sở chủ yếu là Luật ban hành VBQPPL năm 2008
và các văn bản hướng dẫn đến nay tính thời sự khơng cịn. Hiện nay, văn bản
pháp luật quan trọng nhất là Hiến pháp năm 2013 và Luật ban hành VBQPPL
năm 2015 đã có sự thay đổi về tên gọi và hình thức thể hiện ban hành QĐHC
của CP là văn bản pháp luật. Chính vì thế việc nghiên cứu, đánh giá về quyết
định và QĐHC, nhất là về QĐHC của CP trong giai đoạn mới này là hoàn

toàn cần thiết.
9


Như vậy, chưa có cơng trình chun biệt nào nghiên cứu một cách
toàn diện, chuyên sâu, đầy đủ về QĐHC của CP Việt Nam. Để hồn thiện hình
thức văn bản pháp luật này của CP cần có nghiên cứu sâu sắc, đẩy đủ trên cơ
sở kế thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả trong, ngồi nước nói chung,
nhưng phát triển theo hướng nghiên cứu mới chuyên sâu hơn về QĐHC của
CP sẽ được làm rõ ở nội dung trong các chương nghiên cứu của luận án tiến sỹ
dưới đây.
Tiểu kết chương 1
Từ tổng hợp các cơng trình nghiên cứu khoa học liên quan đến QĐ
nói chung và QĐHC nói riêng ở cả trong nước và nước ngồi có thể khẳng
định rằng, nghiên cứu khoa học về QĐ nói chung và QĐHC nói riêng là đề tài
được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu trong suốt chiều dài lịch s với
nhiều góc độ tiếp cận khác nhau, đem lại những giá trị nghiên cứu vừa mang
tính phổ quát, vừa mang tính đặc thù có giá trị lý luận và phương pháp luận
cho việc nghiên cứu về QĐHC của CP.
Nhiều cơng trình đưa ra định hướng, kiến nghị, đề xuất chuẩn hóa quy
trình xây dựng và ban hành QĐHC của các cơ quan hành chính nhà nước ở
Việt Nam. Giải pháp cụ thể hoàn thiện VBQPPL và quyết định quản lý hành
chính nhà nước nhưng những luận cứ khoa học và các đề xuất được nêu trong
đề tài và bài viết cũng là những gợi mở để luận án đưa ra những giải pháp để
hoàn thiện quyết định hành chính của Chính phủ Việt Nam hiện nay.
Chương 2
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ
QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ
2.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
CỦA CHÍNH PHỦ

2.1.1. Khái niệm quyết định hành chính của Chính phủ
Quyết định hành chính là một loại quyết định pháp luật. Để tìm hiểu
khái niệm QĐHC trước hết cần tìm hiểu nghĩa của từ quyết định. Quyết định
là thuật ngữ được hiểu theo nhiều cách khác nhau. Có quan niệm cho rằng
quyết định là hành vi, hành động có chủ đích. Quyết định, trong ngôn ngữ
Châu Âu xuất phát từ tiếng latin là “actus”, có nghĩa là hành động, hành vi.
Với cách hiểu này thì quyết định là một thuật ngữ chỉ những biểu hiện rất cụ
thể của chủ thể nào đó. Trong tiếng Anh, “quyết định” (decision) là kết quả
của quá trình thể hiện ý chí. Với cách hiểu này, Quyết định là một hoạt động
hay dãy hoạt động có ý chí được lựa chọn một số khả năng có thể lựa chọn. Ra
quyết định có thể hiểu như là sự thực hiện lựa chọn một quan điểm hay một
hoạt động trong số những cái có thể lựa chọn. Theo Từ điển Từ và Ngữ Việt
Nam thì “quyết định” là “định ra một cách chắc chắn và phải thực hiện”. [71,
tr.1515], với cách hiểu này điều kiện của một quyết định là tính bắt buộc và
10


tính quyền lực. Nó thể hiện hoạt động có chủ đích và mang tính cưỡng bách,
kể cả khi đang là ý tưởng chưa trở thành hành vi cụ thể của cá nhân.
2.1.2. Đặc điểm quyết định hành chính của Chính phủ
2.1.2.1. Quyết định hành chính của Chính phủ được ban hành
nhằm thực hiện các nhiệm vụ và chức năng quản lý nhà nước trên phạm vi
toàn quốc, tác động đến mọi lĩnh vực
Theo Luật Tổ chức chính phủ năm 2015 ngồi 19 nhóm nhiệm vụ và
quyền hạn của CP bao gồm các lĩnh vực, nhóm hoạt động cụ thể, CP cịn có
nhiệm vụ và quyền hạn với chính quyền địa phương.
2.1.2.2. Quyết định hành chính của Chính phủ chứa đựng quy
định tiên phát
Đây là, một trong những đặc điểm rất riêng của QĐHC của CP mà các
quyết định hành chính của các chủ thể khác khơng có. Quyết định hành chính của

CP nhằm chấp hành và thi hành Hiến pháp, luật, văn bản mang tính chất luật.
2.1.2.3. Quyết định hành chính của Chính phủ quy định chi tiết
điều, khoản, điểm được giao trong luật và văn bản có tính chất luật
Với vị trí là cơ quan thực hiện quyền hành pháp, cơ quan chấp hành
của Quốc hội, CP theo quy định tại Khoản 1, Điều 6 Luật Tổ chức chính phủ
năm 2015 có nhiệm vụ: “Ban hành kịp thời và đầy đủ các văn bản pháp luật
để thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết
của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước...”.
2.1.2.4. Quyết định hành chính của Chính phủ ban hành chính
sách trong thẩm quyền được giao cho Chính phủ
Theo thẩm quyền được quy định cho CP tại điều 96 trong Hiến pháp
năm 2013 có chức năng quan trọng đó là đề xuất, xây dựng chính sách trình
Quốc hội, UBTVQH quyết định hoặc quyết định theo thẩm quyền để thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao cho CP.
2.2. PHÂN LOẠI QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ
2.2.1. Phân loại theo tính chất thẩm quyền pháp lý
2.2.1.1. Quyết định hành chính chính sách của Chính phủ
Quyết định hành chính chính sách là các quyết định có tính chiến lược
trong thực hiện quyền của CP được Hiến pháp trao cho. Quyết định hành
chính chính sách ban hành những chủ trương, đường lối, chính sách, nhiệm vụ
chung, lớn có tính định hướng chiến lược. Đảng ta cũng ban hành các nghị
quyết chứa đựng các tư tưởng, chính sách có tính chủ đạo, tuy nhiên, đó
khơng phải là quyết định pháp luật.
2.2.1.2. Quyết định hành chính quy phạm của Chính phủ
Theo tiếng Latin, “quy phạm” là quy tắc, khuôn mẫu, là chuẩn mực về
hành vi cần thiết trong những điều kiện xác định. Theo nghĩa Hán - Việt phổ
thơng thì “quy phạm” được hiểu là quy tắc x sự, là khuôn mẫu hành vi, điều
được làm và điều không được làm và làm như thế nào. Quy phạm pháp luật là
11

quy tắc x sự chung được nhà nước đặt ra và bắt buộc các cá nhân, tổ chức có
liên quan phải tuân theo.
2.2.1.3. Quyết định hành chính cá biệt của Chính phủ
Quyết định hành chính cá biệt của CP được ban hành trên cơ sở luật, nghị
quyết của QH, nghị quyết, pháp lệnh của UBTVQH hoặc các QĐHC chính sách
hoặc quy phạm của CP.
2.2.2. Phân loại theo hình thức pháp lý
2.2.2.1. Nghị quyết của Chính phủ
Trước đây, theo thơng tư 33/BT ngày 10/12/1992 của Bộ trưởng, Chủ
nhiệm VPCP hướng dẫn về hình thức văn bản và việc ban hành văn bản của
cơ quan hành chính nhà nước thì CP ban hành nghị quyết “để thông qua dự án
kế hoạch và ngân sách nhà nước trước khi trình QH; đánh giá kết quả thực
hiện pháp luật, kế hoạch nhà nước, ngân sách nhà nước và các chủ trương,
chính sách của CP; quyết định những công tác quan trọng khác thuộc thẩm
quyền Chính phủ”.
2.2.2.2. Nghị định của Chính phủ
Nghị định của CP là QĐHC mang tính quy phạm, được ban hành
nhằm điều chỉnh chủ yếu các quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động quản
lý. Hình thức văn bản pháp luật này cũng phù hợp với quy định pháp luật các
quốc gia trên thế giới về thẩm quyền ban hành QĐHC của CP..
2.3. YÊU CẦU TÍNH HỢP PHÁP VÀ HỢP LÝ ĐỐI VỚI
QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ
2.3.1. Yêu cầu tính hợp pháp
Quyết định hành chính của Chính phủ là một loại văn bản pháp luật,
nên khi xây dựng và ban hành phải tuân thủ yêu cầu hợp pháp. Tính hợp pháp
bảo đảm giá trị pháp lý cho các QĐHC. Một QĐHC của CP không đảm bảo
yêu cầu hợp pháp thì khơng có hiệu lực pháp lý để thi hành. Yêu cầu hợp pháp
của QĐHC của CP đòi hỏi:
2.3.2. Yêu cầu tính hợp lý

Tính hợp lý của QĐHC của CP gắn liền với hoạt động quản lý của cơ
quan nhà nước. Để bảo đảm tính khả thi và tính hiệu quả QĐHC của CP phải
đáp ứng yêu cầu tính hợp lý
2.4. VAI TRỊ, MỐI TƯƠNG QUAN GIỮA QUYẾT ĐỊNH HÀNH
CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ VỚI CÁC QUYẾT ĐỊNH PHÁP LUẬT
2.4.1. Vai trị quyết định hành chính của Chính phủ
2.4.1.1. Quyết định hành chính của Chính phủ đưa ra chủ trương,
chính sách lớn trong lĩnh vực quản lý nhà nước
2.4.1.2. Quyết định hành chính của Chính phủ hướng dẫn, đảm bảo
sự chấp hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị
quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước,
cụ thể hóa, chi tiết hóa các văn bản đó
12


2.4.1.3. Quyết định hành chính của Chính phủ điều tiết các vấn đề
thực tiễn
2.4.1.4. Quyết định hành chính của CP góp phần ổn định trật tự xã
hội, tạo cơ hội quản lý tốt và phát triển xã hội
2.4.2. Mối tương quan giữa quyết định hành chính của Chính phủ
với các quyết định pháp luật khác
2.4.2.1. Mối tương quan của quyết định hành chính của Chính phủ với
văn bản pháp luật của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước
2.4.2.2. Mối tương quan giữa quyết định hành chính của Chính
phủ với quyết định pháp luật của Tịa án, Viện kiểm sát
2.4.2.3. Mối tương quan giữa quyết định hành chính của Chính
phủ với quyết định của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và của
chính quyền địa phương cấp tỉnh
2.5. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH HÀNH
CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ

Quyết định hành chính của CP vừa được coi là phương tiện quản lý nhà
nước tầm quốc gia, vừa là sản phẩm của hoạt động quản lý nhà nước. Quyết định
hành chính của CP chịu tác động của nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt
động quản lý nhà nước. Bởi vậy, muốn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước cần xem xét các yếu tố tác động đến QĐHC của CP.
2.5.1. Các yếu tố bên trong
2.5.1.1. Năng lực của chủ thể xây dựng quyết định hành chính
2.5.1.2. Mục tiêu của quyết định hành chính
2.5.1.3. Đối tượng tác động của quyết định hành chính
2.5.1.4. Nội dung và thể thức của quyết định
2.5.2. Các yếu tố bên ngoài
2.5.2.1. Vấn đề đặt ra đối với quyết định hành chính
2.5.2.2. Yếu tố thẩm quyền
2.5.2.3. Yếu tố nguồn lực
2.5.2.4. Yếu tố thơng tin
2.5.2.5. Yếu tố chính trị
2.5.2.6. Yếu tố pháp lý
2.5.3. Các yếu tố liên quan khác
2.5.3.1. Yếu tố văn hóa, phong tục tập quán
2.5.3.2. Yếu tố cơ sở vật chất trong thực hiện quyết định
2.5.3.3. Yếu tố môi trường quốc tế
Tiểu kết chương 2
Qua nghiên cứu chương 2 tác giả đúc rút ra các vấn đề cơ bản sau:
1. Có nhiều cách hiểu và đặt tên khác nhau về quyết định pháp luật
của cơ quan hành chính nhà nước cao nhất. Theo ý tác giả QĐHC của CP là
một loại quyết định hành chính, là kết quả của sự thể hiện ý chí quyền lực nhà
13


nước được CP ban hành trên cơ sở và để thi hành văn bản pháp luật của QH,

UBTVQH, Chủ tịch nước và để thực hiện thẩm quyền của Chính phủ, có nội
dung, thủ tục và hình thức do pháp luật quy định.
2. Quyết định hành chính của CP là một loại QĐ pháp luật nên có đặc
điểm chung như các QĐ pháp luật đó là thể hiện ý chí của Nhà nước; mang
tính quyền lực nhà nước; tính pháp lý; được ban hành theo trình tự, thủ tục
được pháp luật quy định và cũng có những đặc điểm riêng như tính dưới luật;
nhằm thực hiện các nhiệm vụ và chức năng quản lý nhà nước của CP trên
phạm vi toàn quốc và các lĩnh vực; chứa đựng quy phạm tiên phát; quy định
chi tiết điều, khoản, điểm được giao trong luật và văn bản có tính chất luật;
ban hành chính sách theo thẩm quyền.
3. Quyết định hành chính của CP được phân loại theo các tiêu chí
khác nhau như theo thẩm quyền pháp lý có thể xem xét QĐHC của CP gồm
QĐHC chính sách, QĐHC quy phạm và QĐHC cá biệt. Khi xem xét theo hình
thức pháp lý thì QĐHC của CP gồm nghị quyết để quyết định: (i) nhiệm vụ,
giải pháp chỉ đạo trong từng thời kỳ; (ii) phê duyệt chương trình, đề án, xây
dựng nghị định; (iii) phê chuẩn đơn vị bầu c , số lượng đại biểu HĐND cấp
tỉnh; phê chuẩn kết quả bầu c UBND cấp tỉnh; (iiii) quyết định các vấn đề
khác. Nghị quyết có nghị quyết chính sách; nghị quyết quy phạm; nghị quyết
cá biệt. Pháp luật quy định nghị quyết không phải là VBQPPL, đây cũng là
một hạn chế. Cần phân biệt nghị quyết chính sách, quy phạm hay cá biệt với
nghị quyết mang tính chất “biên bản phiên họp thường kỳ của CP”.
Chương 3
THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG
QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
3.1. THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ QUYẾT ĐỊNH
HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
3.1.1. Quy định pháp luật về vị trí pháp lý của Chính phủ
3.1.1.1. Vị trí pháp lý của Chính phủ theo Hiến pháp năm 1992
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH được
Đại hội đại biểu lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1991 nêu rõ:

“Nhà nước Việt Nam thống nhất ba quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp với
sự phân cơng rành mạch ba quyền đó”.
3.1.1.2. Vị trí pháp lý của Chính phủ theo Hiến pháp năm 2013
Hiến pháp năm 2013 quy định nhiệm vụ của CP: Tổ chức thi hành Hiến
pháp, luật, nghị quyết của QH, pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH, lệnh, quyết
định của Chủ tịch nước; Đề xuất, xây dựng chính sách trình QH, UBTVQH quyết
định hoặc quyết định theo thẩm quyền để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định
tại Điều này; trình dự án luật, dự án ngân sách nhà nước và các dự án khác trước
QH; trình dự án pháp lệnh trước UBTVQH (Điều 96).
14


3.1.2. Thực trạng quy định pháp luật về quyết định hành chính
của Chính phủ Việt Nam
3.1.2.1. Quy định về quyết định hành chính của Chính phủ Việt
Nam trước Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008
Từ năm 1996 đến 2007, CP thông qua và ban hành rất nhiều nghị định
để thực hiện công tác quản lý, điều hành theo chức năng, nhiệm vụ của mình.
Bảng 3.1. Số lượng, phân loại các nghị định của CP trong
giai đoạn 1996 - 2007

Năm

1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002

2003
2004
2005
2006
2007
Tổng
cộng

Nghị định
hướng dẫn
thực hiện
Luật, Pháp
lệnh, nghị
quyết
09
06
16
09
09
12
17
19
28
19
35
28
207

13
22

14
11
08
09
11
38
19
16
20
19

Nghị định
thành lập,
điều chỉnh
địa giới đơn
vị hành
chính
10
27
19
42
18
16
33
47
34
30
25
39

Nghị định
quy định về
lĩnh vực
hoặc các
vấn đề cụ
thể khác
51
29
40
43
35
57
41
60
63
81
60
101

200

340

661

Nghị định
quy định về
tổ chức,
điều lệ, quy
chế

Nghị định
phê duyệt số
lượng DS
bầu cử ĐB
HĐND
0
0
0
57
0
0
0
0
66
0
0
04
127

Nguồn: T ng hợp các nghị định được CP ban hành từ 1996 đến 2007,
mục Văn bản QPPL từ trang C ng thơng tin điện tử Chính phủ
(www.chinhphu.vn)
3.1.2.2. Pháp luật quy định về quyết định hành chính của Chính phủ
từ sau năm 2008 đến nay
Ngày 22 tháng 6 năm 2015 QH khóa XIII, kỳ họp thứ 9 đã thông qua
Luật Ban hành VBQPPL 2015 số 80/2015/QH1315. Luật này đã bổ sung khái
niệm “Quy phạm pháp luật” và hoàn thiện khái niệm “Văn bản quy phạm
pháp luật” và khẳng định nghị quyết liên tịch giữa CP với Đoàn chủ tịch Uỷ
ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là VBQPPL.

3.2. THỰC TIỄN ĐẢM BẢO TÍNH HỢP PHÁP VÀ HỢP LÝ
CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
3.2.1. Thực tiễn đảm bảo tính hợp pháp của quyết định hành
chính của Chính phủ Việt Nam
15


3.2.1.1. Quyết định hành chính của Chính phủ phải được ban hành
trong phạm vi thẩm quyền của Chính phủ
3.2.1.2. Quyết định hành chính của Chính phủ phải được ban hành
phù hợp với nội dung và mục đích của Hiến pháp, luật và các văn bản mang
tính chất luật
3.2.1.3. Nội dung quyết định hành chính của Chính phủ phải phù hợp
với lợi ích của nhà nước, xã hội
3.2.1.4. Quyết định hành chính của Chính phủ phải được ban hành
đúng hình thức do pháp luật quy định
3.2.2. Thực tiễn đảm bảo tính hợp lý của quyết định hành chính
của Chính phủ Việt Nam
3.2.2.1. Quyết định hành chính của Chính phủ được ban hành phải
bảo đảm tính thống nhất, phù hợp chung
3.2.2.2. Quyết định hành chính của Chính phủ ban hành phải sát thực
tế, rõ ràng theo nhóm vấn đề và đối tượng thực hiện
3.2.2.3. Quyết định hành chính của Chính phủ phải sử dụng ngơn ngữ,
văn phong, trình bày rõ ràng, dễ hiểu, ngắn gọn, chính xác
3.3. THỰC TRẠNG BAN HÀNH QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
3.3.1. Thực trạng ban hành quyết định hành chính của Chính
phủ Việt Nam giai đoạn 2010 - 2020
Bảng 3.2. Số lượng, cơ cấu quyết định hành chính của CP
trong giai đoạn 2010 - 2020

Năm

Nghị định

Nghị quyết

Tổng cộng

2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
10/2020
Tổng cộng

116
123
102
210
122
128
163
151
162

99
130
1506

66
84
40
101
43
25
33
53
91
38
61
635

182
207
142
311
165
153
196
204
253
137
191
2141

Nguồn: T ng hợp các quyết định hành chính của Chính phủ ban hành
từ 2010 đến 10/2020, mục Văn bản quy phạm pháp luật từ trang C ng thơng
tin điện tử Chính phủ (www.chinhphu.vn)

16


3.3.2. Thực trạng chậm, thiếu và chồng chéo trong ban hành
quyết định hành chính của Chính phủ
3.3.2.1. Thực trạng chậm, thiếu trong ban hành quyết định hành chính
của Chính phủ
Bảng 3.3. Số lượng luật, pháp lệnh cần ban hành nghị định hướng dẫn
từ năm 2010 đến tháng 6/2020
Năm
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2019
6/2020

Số lượng luật, pháp lệnh
ban hành
19 luật
08 luật
21 luật, 02 pháp lệnh

17 luật, 02 pháp lệnh
29 luật, 01 pháp lệnh
27 luật
10 luật, 01 pháp lệnh
18 luật
18 luật
10 luật

Số lượng luật, pháp lệnh phải có
nghị định ban hành
19
08
23
18
27
23
11
15
16
08

Nguồn: T ng hợp số liệu từ trang website:
/>20/8/2020
3.4. HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA THỰC TRẠNG BAN
HÀNH QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ
3.4.1. Hạn chế
3.4.1.1. Hạn chế chung trong xây dựng và ban hành quyết định
hành chính của Chính phủ
Một là, việc quán triệt, thể chế hóa và ban hành các kế hoạch, chương
trình hành động để triển khai thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, thi

hành Hiến pháp, pháp luật, Nghị quyết của QH và UBTVQH trong một số lĩnh
vực và ở một số bộ, ngành còn chậm.
Hai là, về lập đề nghị xây dựng văn bản theo quy trình chính sách
theo Luật BHVBQPPL năm 2015, nghị định của CP là 1 trong 06 loại văn
bản, cơ quan đề nghị xây dựng VBQPPL có trách nhiệm lập đề nghị xây dựng
theo quy trình chính sách (xây dựng, đánh giá tác động, thẩm định, thơng qua
chính sách) trước khi soạn thảo đối với một số loại văn bản.
Ba là, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan soạn thảo QĐHC của
CP theo Điều 7 Luật BHVBQPPL năm 2015 chỉ quy định chung chung là
người đứng đầu cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm định, cơ
quan trình, cơ quan thẩm tra và cơ quan ban hành văn bản quy phạm pháp luật
trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải chịu trách nhiệm về việc
khơng hồn thành nhiệm vụ và tùy theo mức độ mà bị x lý theo quy định của
17


pháp luật về cán bộ, công chức và quy định khác của pháp luật có liên quan trong
trường hợp dự thảo văn bản không bảo đảm về chất lượng, chậm tiến độ, khơng
bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của VBQPPL được phân
cơng thực hiện nhưng chưa có quy định cụ thể xác định trách nhiệm của các cơ
quan, tổ chức cá nhân trong giai đoạn thẩm tra dự án xây dựng Luật, pháp lệnh,
nghị định. Đề nghị bổ sung quy định cụ thể về vấn đề này, đặc biệt là trách nhiệm
của các cơ quan, cá nhân có liên quan trong trường hợp xảy ra sai sót trong việc
ban hành VBQPPL.
Bốn là, hệ thống QĐHC tạo hành lang pháp lý cho kinh tế thị trường
còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ. Cơng tác rà sốt, kiểm tra việc xây dựng, ban
hành một số QĐHC của CP chưa đáp ứng yêu cầu.
3.4.1.2. Hạn chế cụ thể trong xây dựng và ban hành quyết định
hành chính của Chính phủ
Một là, hoạt động xây dựng QĐHC của CP cũng bộc lộ nhiều hạn chế,

bất cập so với yêu cầu của thực tiễn.
Hai là, chưa có phân biệt rõ ràng giữa quy định về thẩm quyền ban
hành chính sách giữa QH và CP, thực tế này gây khó khăn cho việc xác định
ranh giới về thẩm quyền và lĩnh vực ban hành chính sách giữa QH và CP.
Ba là, quy định xây dựng, ban hành văn bản theo trình tự, thủ tục rút
gọn theo Luật BHVBQPPL năm 2015 quy định việc soạn thảo VBQPPL theo
trình tự, thủ tục rút gọn nhưng khơng quy định trình tự, thủ tục rút gọn đối với
việc ban hành văn bản để bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ VBQPPL; ban hành
văn bản để tạm ngưng hiệu lực của một văn bản khác hoặc kéo dài hiệu lực
của văn bản quy định thực hiện thí điểm các chính sách là chưa phù hợp với
thực tiễn ban hành văn bản trong thời gian vừa qua.
Bốn là, Trực tiếp xây dựng và thực hiện ban hành QĐHC của CP là
đội ngũ cán bộ, công chức tại các bộ, ngành hiện nay còn thiếu ổn định và ở
nhiều chuyên ngành, ngành luật chỉ chiếm 27% tổng số cán bộ, cơng chức
tham gia xây dựng chính sách, soạn thảo, thẩm định VBQPPL ở các bộ, cơ
quan ngang bộ; trình độ của một bộ phận cán bộ, cơng chức làm cơng tác xây
dựng pháp luật cịn hạn chế, chưa có sự đánh giá tổng thể thực tiễn.
Năm là, quy định về định mức, phân bổ kinh phí cho các hoạt động
xây dựng QĐHC của CP còn chưa sát thực tiễn, mức chi chưa tạo động lực
thu hút các nhà khoa học, các chuyên gia trong từng lĩnh vực tham gia đầu tư,
suy nghĩ đóng góp tích cực ý kiến cũng như rà soát, thẩm định chặt chẽ dự
thảo các QĐHC trước khi thông qua. (như mức chi lấy ý kiến tư vấn, phản
biện của các chuyên gia độc lập là 1.000.000 đồng/báo cáo), do đó, khó có
những phản biện độc lập chất lượng đối với từng dự thảo QĐHC của CP.
3.4.2. Nguyên nhân của hạn chế
3.4.2.1. Nguyên nhân khách quan
18


- Việc định hướng và giao cho cơ quan chịu trách nhiệm dự thảo của

QH và UBTVQH còn chưa sâu sát cụ thể. Cùng với đó là việc chỉ đạo đôn đốc,
kiểm tra của CP, Thủ tướng CP đối với các bộ, ngành - các cơ quan chịu trách
nhiệm xây dựng và dự thảo luật, pháp lệnh, nghị định của CP trong q trình soạn
thảo cịn chưa quyết liệt, thường xuyên ngay từ giai đoạn đầu.
3.4.2.2. Nguyên nhân chủ quan
- Do các cơ quan chủ trì soạn thảo vẫn chưa thực sự tích cực chủ động
và chậm triển khai việc xây dựng và trình CP ban hành các văn bản quy định
chi tiết và hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh; một số Bộ trưởng, Thủ trưởng
cơ quan được giao chủ trì soạn thảo văn bản chưa quan tâm đúng mức trong
việc dành thời gian đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện cũng như huy động các
nguồn lực cho việc soạn thảo, trình ban hành các văn bản.
Tiểu kết chương 3
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được Hiến pháp và Luật Tổ chức
chính phủ quy định: CP là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước
CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của
QH. Trước năm 2008 CP ban hành QĐHC bao gồm nghị quyết và nghị định,
sau năm 2008 CP với hình thức nghị định. Số lượng QĐHC của CP ban hành
nhiều trong mỗi nhiệm kỳ, nhiều QĐHC của CP chưa đáp ứng được u cầu
về cụ thể hóa và giải thích luật, pháp lệnh.
Quyết định hành chính của CP ban hành phải đảm bảo tính hợp pháp,
đó là u cầu pháp lý, biểu hiện của nguyên tắc thượng tôn pháp luật. Hoạt
động ban hành QĐHC của CP không chỉ để quản lý mà chính bản thân CP
phải tuân thủ pháp luật, phải tự đặt mình dưới luật và chấp hành văn bản pháp
luật có hiệu lực cao hơn từ Hiến pháp đến đạo luật, luật và văn bản mang tính
chất luật. QĐHC của CP có tính hợp lý khi phù hợp với chuẩn mực chung của
xã hội và có sự đồng thuận của đa số người dân; phù hợp với đạo đức, phong
tục, thói quen, lợi ích của cộng đồng nói chung; chứa đựng các giải pháp có
tính khả thi, hiệu quả. Thực tế vẫn còn một số QĐHC của CP được ban hành
không hợp pháp hoặc không hợp lý làm giảm hiệu lực, hiệu quả.
Chương 4

QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN
QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
4.1. QUAN ĐIỂM HỒN THIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
4.1.1. Quán triệt đầy đủ, kịp thời quan điểm, đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước ta trong q trình xây dựng và ban hành
quyết định hành chính của Chính phủ
Nghị quyết 48-NQ/TƯ ngày 24 tháng 5 năm 2005 của Bộ Chính trị về
Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm
19


2010, định hướng đến năm 2020 đã đặt ra mục tiêu: “Xây dựng và hoàn thiện
hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, trọng
tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây
dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân
dân và vì nhân dân; đ i mới căn bản cơ chế xây dựng và thực hiện pháp luật;
phát huy vai trị và hiệu lực của pháp luật để góp phần quản lý xã hội, giữ
vững n định chính trị, phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, xây dựng Nhà
nước trong sạch, vững mạnh, thực hiện quyền con người, quyền tự do, dân chủ
của cơng dân, góp phần đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại vào năm 2020”.
4.1.2. Xây dựng và ban hành quyết định hành chính của Chính
phủ phải đáp ứng yêu cầu về tính hợp pháp và hợp lý phù hợp xu hướng
phát triển của Việt Nam và thế giới
Hiệu quả hoạt động của CP không chỉ là hiệu quả của các phiên họp CP mà
chính yếu nhất đó là các QĐHC của CP đảm bảo hiệu quả hoạt động quản lý nhà
nước. Hiệu quả đó được đánh giá bằng kết quả cuối cùng của các cơ quan quản lý
nhà nước theo ngành, lĩnh vực và trên địa bàn lãnh thổ. Hiệu quả đó phản ánh mục
tiêu tổng thể của quản lý nhà nước và hướng đến kết quả đầu ra.

4.1.3. Ban hành quyết định hành chính của Chính phủ phải kịp
thời để đảm bảo đúng thời hạn hiệu lực của các văn bản pháp luật của
Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ quốc hội, Chủ tịch nước
Chính phủ ban hành QĐHC dưới hình thức nghị định để quy định chi
tiết điều, khoản, điểm được giao trong luật, nghị quyết của QH, pháp lệnh,
nghị quyết của UBTVQH, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước và các biện
pháp cụ thể để tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của QH, pháp
lệnh, nghị quyết của UBTVQH, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.
4.2. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
4.2.1. Nhóm giải pháp về mặt chính sách, pháp luật
4.2.1.1. Cần quy định rõ thẩm quyền ban hành chính sách của
Quốc hội và chính sách của Chính phủ, hướng tới quy định đầy đủ, cụ thể
về ban hành quyết định hành chính của Chính phủ trong Luật ban hành
Văn bản quy phạm pháp luật
Luật s a đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành VBQPPL năm
2020 đã quy định cụ thể về hồ sơ, trình tự xây dựng và thông qua nghị định
của CP từ khoản 20 đến khoản 26, Điều 1, nhưng vẫn chưa bổ sung quy định
thừa nhận nghị quyết của CP với tư cách là VBQPPL cũng như để điều chỉnh
QĐHC của CP nói chung một cách thống nhất. Vì vậy, cần xem xét bổ sung
thêm quy định này vào luật.
4.2.1.2. Đổi mới phương thức xem xét, thảo luận các dự thảo quyết
định hành chính tại các phiên họp Chính phủ
20


Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn của mình theo luật định, CP
luôn đứng trước một khối lượng công việc thường xun rất lớn, trong đó có
cơng tác xây dựng và ban hành QĐHC của CP. Theo Quy chế hoạt động
của CP thì mỗi tháng CP họp thường kỳ một phiên, trung bình mỗi phiên

khoảng từ hai đến ba ngày, thậm chí là một ngày, và trong phiên họp đó
CP có thể phải xem xét hàng chục vấn đề khác nhau.
4.2.1.3. Nêu cao vai trò, trách nhiệm của thành viên Chính phủ
trong cơng tác xây dựng quyết định hành chính
Theo quy định của luật Tổ chức CP năm 2015, CP gồm có Thủ tướng,
các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Hiệu quả
hoạt động của CP thể hiện ở hiệu quả hoạt động của tập thể CP, của Thủ
tướng và từng thành viên CP, với kết quả là các văn bản pháp luật được CP
ban hành. Muốn nâng cao chất lượng hoạt động của CP trong xây dựng
QĐHC, trước hết cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của từng thành viên CP
trong xây dựng, thảo luận ban hành. Theo đó cần nghiên cứu thực hiện tốt các
vấn đề sau:
4.2.2. Nhóm giải pháp về chủ thể xây dựng, ban hành quyết định
hành chính
4.2.2.1. Tăng cường sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong
cơng tác xây dựng, ban hành quyết định hành chính
Theo chương trình cơng tác cả nhiệm kỳ cũng như chương trình cơng
tác hàng năm của CP thì số lượng các dự án Luật, pháp lệnh mà CP có trách
nhiệm tổ chức soạn thảo để trình QH, UBTVQH và số lượng các nghị quyết,
nghị định mà CP phải soạn thảo để ban hành là rất lớn. Vì vậy, thời gian dành
cho việc soạn thảo các dự án, dự thảo VBQPPL thường rất ngắn.Thực tiễn
trong thời gian qua cho thấy, nhiều dự án, dự thảo đã khơng đảm bảo được
chương trình làm việc của CP, của QH.
4.2.2.2. Tăng cường vai trị của Chính phủ trong hoạt động xây
dựng quyết định hành chính của Chính phủ
Trong hệ thống pháp luật của nhà nước pháp quyền các đạo luật do
QH ban hành phải đóng vai trị chủ đạo, là hình thức chủ yếu của hệ thống
pháp luật, các văn bản dưới luật, mà cụ thể ở đây là nghị định của CP về
nguyên tắc chỉ được quy định chi tiết luật, chứ không được quy định thêm về
quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân là đối tượng điều chỉnh của các đạo luật.

4.2.2.3. Khẩn trương xây dựng và thực hiện chiến lược đào tạo, bồi dưỡng
đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác xây dựng pháp luật
Những năm gần đây trước yêu cầu của việc hoàn thiện hệ thống pháp
luật để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong điều kiện phát
triển kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế, Đảng và Nhà nước ra rất cần
quan tâm đến việc phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật, đặc biệt là
những người làm công tác xây dựng pháp luật ở các cơ quan của CP, do vậy,
21


đến nay đã hình thành được đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế ở các bộ, cơ
quan ngang bộ, cơ quan thuộc CP.
4.2.3. Nhóm giải pháp về thủ tục xây dựng, ban hành, thực hiện
quyết định hành chính của Chính phủ
4.2.3.1. Đổi mới hoạt động thẩm định quyết định hành chính của
Chính phủ
Việc thẩm định dự án, dự thảo QĐHC của CP có vai trị quan trọng
trong việc nâng cao chất lượng dự thảo QĐHC nhằm hoàn thiện hệ thống pháp
luật trong điều kiện chuyển đổi nền kinh tế và đáp ứng yêu cầu hội nhập khu
vực, hội nhập quốc tế.
4.2.3.2. Đảm bảo các yếu tố đáp ứng yêu cầu hiệu lực của quyết
định hành chính của Chính phủ
Nhóm nguyên nhân thứ hai xuất phát từ các yếu tố bên ngoài của văn
bản QPPL: khả năng tổ chức thực thi của các cơ quan thi hành pháp luật, khả
năng tiếp cận pháp luật của các chủ thể, tình trạng tuân thủ pháp luật của các
chủ thể, khả năng được xã hội chấp nhận.
4.2.4. Nhóm giải pháp về mặt kỹ thuật
4.2.4.1. Đảm bảo quy trình chặt chẽ của việc xây dựng và ban hành
quyết định hành chính của Chính phủ
Các QĐHC của CP để ban hành và đi vào cuộc sống đòi hỏi qua rất

nhiều bước, nhiều giai đoạn theo một quy trình được quy định chặt chẽ. Để
quyết định được ban hành kịp thời đáp ứng yêu cầu của việc giải thích, hướng
dẫn và định hướng trong quản lý nhà nước cần xây dựng quy trình thống nhất
từ đề án dự thảo đến giao trách nhiệm dự thảo, các bước soạn thảo, thơng qua
và ban hành. Quy trình đầy đủ và rút gọn cần đưa ra rõ đối với những quyết
định có đối tượng, phạm vi và lĩnh vực cụ thể.
4.2.4.2. Đảm bảo thể thức của văn bản mang tính pháp lý cao nhất
trong hệ thống cơ quan hành chính
Quyết định hành chính của CP có thể nói là hình thức văn bản cao
nhất về hành chính trong thực hiện chức năng hành pháp, do đó cần xây dựng
hình thức mẫu văn bản mang tính chuẩn mực cho cả hệ thống các VBQPPL về
hành chính theo đúng thể thức văn bản được quy định. Trong mỗi văn bản cần
có đủ lượng thơng tin quy phạm và thơng tin thực tế cần thiết, thông tin phải
được x lý và đảm bảo chính xác; đảm bảo tính hệ thống
4.2.4.3. Đảm bảo dữ liệu thông tin trong quản lý phục vụ kịp thời
cho yêu cầu xây dựng quyết định hành chính của Chính phủ
Cần xây dựng và đảm bảo hệ thống thông tin trong quản lý thống nhất
từ CP tới các bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương để phục vụ cung
cấp các dữ liệu thông tin cần thiết mang tính hệ thống của các cơ quan nhà
nước đối với hoạt động quản lý. 4.2.5. Nhóm giải pháp khác
22


4.2.5.1. Thu hút sự tham gia của các tầng lớp nhân dân, của các
cán bộ khoa học, cán bộ quản lý vào quá trình xây dựng quy định pháp luật
Xây dựng pháp luật là một hoạt động sáng tạo mang tính phối hợp cao
do nhiều chủ thể với những vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn khác
nhau thực hiện nhằm tạo ra các QPPL để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội.
4.3.5.2. Hình thành các tổ chức đánh giá độc lập
Hình thành các tổ chức độc lập chuyên nghiên cứu thăm dò dư luận xã

hội về nhu cầu pháp luật, về tính phù hợp thực tiễn, sự tác động, tính khả thi
và hiệu quả của QĐHC của CP nếu được ban hành. Trên cơ sở các chỉ số đánh
giá của các tổ chức đó các cơ quan của CP cần thực hiện việc thay đổi, bổ
sung các điểm, khoản hoặc cả QĐHC của CP để đáp ứng được yêu cầu của
người dân và quyền quản lý của CP.
Tiểu kết chương 4
Chương này tập trung làm rõ các quan điểm và đề xuất các nhóm giải
pháp để hồn thiện quyết định hành chính của Chính phủ trong thời gian tới.
Trên cơ sở các hạn chế của chương 3 và các nguyên nhân dẫn đến hạn
chế, chương 4 để hoàn thiện QĐHC của CP cần nắm vững quan điểm, định
hướng trong xây dựng, ban hành QĐHC của CP được nêu rõ trong Nghị quyết
số 48-NQ/TW ngày 25 tháng 4 năm 2005 của Bộ Chính trị (Khố IX) về
Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm
2010, định hướng đến năm 2020, đảm bảo hiệu quả và đáp ứng yêu cầu phát
triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Các quan điểm cần qn triệt đầy đủ trong
q trình hồn thiện QĐHC của CP: (i) Quán triệt đầy đủ, kịp thời quan điểm,
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong quá trình xây dựng và ban
hành QĐHC của CP; (ii) Xây dựng và ban hành QĐHC của CP phải đáp ứng
yêu cầu về tính hợp pháp và hợp lý, phù hợp xu hướng phát triển của Việt
Nam và thế giới; (iii) Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống
VBQPPL của các cơ quan hành chính nhà nước với vai trị của QĐHC của
CP; (iv) Đảm bảo tính kịp thời, đúng thời hạn hiệu lực của các văn bản pháp
luật của QH, UBTVQH, Chủ tịch nước.
KẾT LUẬN
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được quy định tại Hiến pháp, luật Tổ
chức CP và luật BHVBQPPL, Chính phủ xây dựng ban hành QĐHC để quy
định chi tiết và hướng dẫn thực hiện luật và văn bản có tính chất luật cũng như
các biện pháp để thực hiện chính sách thuộc thẩm quyền quản lý, điều hành
của CP. Nghiên cứu QĐHC của CP tác giả đúc rút ra một số kết luận:
Một là, quyết định hành chính của Chính phủ được đề cập trong nhiều

cơng trình nghiên cứu khoa học và thực tiễn với nhiều góc độ tiếp cận khác
nhau. Trong nghiên cứu này tác giả luận án đi sâu vào 02 hướng nghiên cứu
chính: 1) Đưa ra bức tranh tổng quan về các cơng trình nghiên cứu liên quan
23