Tải bản đầy đủ (.pdf) (54 trang)

Lý thuyết trò chơi và chiến lược cạnh tranh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (573.24 KB, 54 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CHƯƠNG 6 </b>



<b>Lý thuyết trò chơi và </b>


<b>Chiến lược cạnh tranh </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Các quyết định trị chơi và chiến lược </b>



<b>Trị chơi khơng hợp tác so với trò chơi hợp tác </b>


<b>- Trò chơi hợp tác </b>



<b>• Những người chơi đàm phán các hợp đồng ràng buộc cho phép hoạch </b>


<b>định các chiến lược chung </b>


– <b>Vi dụ: người mua và người bán đàm phán giá một sản phẩm hay </b>


<b>dịch vụ hay một liên doanh giữa hai công ty (như Microsoft và </b>
<b>Apple) </b>


– <b>Hợp đồng ràng buộc là khả thi </b>


<b>- Trò chơi không hợp tác </b>



<b> Đàm phán và thi hành một hợp đồng ràng buộc là khơng </b>


<b>khả thi </b>


<b> Ví dụ: Hai công ty cạnh tranh – công ty này giả định hành </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Các chiến lược ưu thế </b>




– Là chiến lược tối ưu bất kể hành động của đối


thủ là gì.



– Ví dụ



A& B bán sản phẩm cạnh tranh



Họ đang quyết định có nên thực hiện chiến dịch



</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Ma trận kết quả của trò chơi quảng cáo </b>



<i><b>Công ty </b><b>A </b></i>


<b>Quảng cáo </b> <b>quảng cáo Không </b>
<b>Quảng cáo </b>


<b>Không </b>
<b>quảng cáo </b>


<i><b>Công ty B </b></i>


<b>10, 5 </b> <b>15, 0 </b>


<b>10, 2 </b>
<b>6, 8 </b>


• Quan sát



– A: bất kể B


làm gì, quảng



cáo là tốt nhất


– B: bất kể A



</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Ma trận kết quả của trò chơi quảng cáo </b>



<i><b>Công ty </b><b>A </b></i>


<b>Quảng cáo </b> <b>quảng cáo Không </b>
<b>Quảng cáo </b>


<b>Không </b>
<b>quảng cáo </b>


<i><b>Công ty </b><b>B </b></i>


<b>10, 5 </b> <b>15, 0 </b>


<b>10, 2 </b>
<b>6, 8 </b>


• Quan sát



– Chiến lược ưu thế


cho A & B là



quaûng cáo



– Khơng quan tâm


về người chơi kia


– Cân bằng trong




</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Chiến lược ưu thế </b>



<b>• Trị chơi khơng có chiến lược ưu thế </b>



<b>–Quyết định tối ưu của người chơi không </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>10, 5 </b> <b>15, 0 </b>


<b>20, 2 </b>
<b>6, 8 </b>


<i><b>Coâng ty </b><b>A </b></i>


<b>Quảng cáo </b>
<b>Không </b>
<b>quảng cáo </b>
<b>Quảng cáo </b>
<b>Không </b>
<b>quảng cáo </b>


<i><b>Công ty </b><b>B </b></i>


<b>Trị chơi quảng cáo sửa đổi </b>



• Quan sát



<i>– A: Khơng có chiến lược </i>


ưu thế; phụ thuộc vào


<i>hành động của B </i>




<i>– B: Quảng cáo </i>



• Câu hỏi



</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Xem lại Cân bằng Nash </b>



<i><b> Chiến lược ưu thế </b></i>



<i>“Tôi đang làm điều tốt nhất có thể được bất kể hành </i>



<i>động của anh.” </i>



<i>“Anh đang làm điều tốt nhất có thể được bất kể hành </i>



<i>động của tơi.” </i>



<i><b> Cân bằng Nash </b></i>



“Tơi đang làm điều tốt nhất

có thể được

<i>dựa trên hành </i>



</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>• Ví dụ về cân bằng Nash </b>



<b>Hai công ty sản xuất thức ăn từ bột ngũ cốc </b>


<b>Thị trường cho một nhà sản xuất thức ăn giòn </b>


<b>Thị trường cho một nhà sản xuất thức ăn ngọt </b>


<b>Mỗi công ty chỉ có nguồn lực để đưa ra một </b>



<b>loại thức ăn từ bột ngũ cốc </b>


<b>Khơng hợp tác </b>




<b>Xem lại Cân baèng Nash </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Vấn đề lựa chọn sản phẩm



<i><b>Công ty</b><b> 1 </b></i>


<b>Giòn </b> <b>Ngọt </b>


<b>Giòn </b>


<b>Ngọt </b>


<i><b>Công ty</b><b> 2 </b></i>


<b>-5, -5 </b> <b>10, 10 </b>


<b>-5, -5 </b>
<b>10, 10 </b>


<b>• Vấn đề</b>



<b>– Liệu có cân bằng </b>


<b>Nash không? </b>



<b>– Nếu không, tại </b>


<b>sao? </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Trò chơi vị trí bãi biển </b>


<b>• Tình huống </b>




<b>Hai bên cạnh tranh, A và B, bán nước giải khát </b>


Bãi biển dài 200 yards



Người tắm nắng dàn đều dọc theo bãi biển


Giá A = Giá B



</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Trò chơi vị trí bãi biển </b>



Các bên cạnh tranh sẽ định vị ở đâu


(tức, đâu là cân bằng Nash) ?



<b>Đại dương </b>



<b>0 </b>

<i><b>B </b></i>

<b>Bải biển </b>

<i><b>A </b></i>

<b>200 yards </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Xem lại cân bằng Nash </b>



<b>• Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu</b>

<b> </b>


<b>Tình huống </b>



• Hai công ty cạnh tranh nhau bán phần mềm mã hóa


hồ sơ



</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Xem lại cân bằng Nash </b>


<b>• Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu</b>



<b> Tình huống </b>



<i><b>• Cơng ty 1 có thị phần lớn hơn nhiều so </b></i>




<i><b>với thị phần của Cơng ty 2 </b></i>



<b>• Cả hai đang xem xét đầu tư vào một </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu </b>



<i><b>Công ty</b></i> <i><b>1 </b></i>


<b>Khơng đầu tư </b><i><b>Công ty</b><b> 2 </b></i> <b>Đầu tư </b>


<b>0, 0 </b> <b>-10, 10 </b>


<b>20, 10 </b>
<b>-100, 0 </b>


<b>Không đầu tư </b>


<b>Đầu tư </b>


<b>• Quan sát </b>



<b>– Chiến lược ưu thế </b>



<i><b>Cơng ty 2: đầu tư </b></i>



<b>– Cân bằng Nash </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu




<i><b>Công ty</b><b> 1 </b></i>


<b>Khơng đầu tư </b><i><b>Cơng ty</b><b> 2 </b></i> <b>Đầu tư </b>


<b>0, 0 </b> <b>-10, 10 </b>


<b>20, 10 </b>
<b>-100, 0 </b>


<b>Khơng đầu tư </b>


<b>Đầu tư </b>


<b>• Quan sát </b>



<i><b>– Nếu Công ty 2 không </b></i>


<i><b>đầu tư, Công ty 1 bị </b></i>


<b>lỗ nặng </b>



<i><b>– Công ty 1</b></i>

<b>có thể </b>


<b>khơng đầu tư </b>



<b>• Giảm lỗ xuống còn </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

• Xét



<b>Nếu người chơi 2 không sáng suốt hay khơng được </b>



<b>thơng tin đầy đủ</b>




<i><b>• Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu của Công ty 1 là </b></i>


<b>khơng đầu tư</b>


<i><b>• Chiến lược cực đại hóa lợi ích tối thiểu của Cơng ty 2 là đầu </b></i>


<b>tư</b>


<i><b>• Nếu 1 biết 2 đang sử dụng chiến lược cực đại hóa lợi ích tối </b></i>


<b>Xem lại cân bằng Nash </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>Tình trạng tiến thối lưỡng nan của tù nhân </b>



<i><b>Tù nhân</b><b> A </b></i>


<b>Thú nhận Không thú nhận </b>


<b>Thú nhận </b>


<b>Không </b>
<b>thú nhận </b>


<i><b>Tù nhaân</b><b> B </b></i>


<b>-5, -5 </b>

<b>-1, -10 </b>



<b>-2, -2 </b>


<b>-10, -1 </b>




<b>• Đâu là:</b>



<b>– Chiến lược ưu thế </b>


<b>– Cân bằng Nash </b>


<b>– Giải pháp cực đại </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>• Chiến lược thuần túy </b>



<b>Người chơi có sự lựa chọn cụ thể </b>



<b>• Chiến lược hỗn hợp </b>



<b>– Người chơi có sự lựa chọn ngẫu nhiên trong số hai </b>


<b>hoặc hơn hai hành động khả thi dựa trên một tập hợp </b>


<b>các xác suất đã được chọn</b>

<b>. </b>


<b>Xem lại cân bằng Nash </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

So đồøng xu



<i><b>Người chơi</b><b> A </b></i>


<b>Ngửa </b> <b>Sấp </b>


<b>Ngửa </b>


<b>Saáp </b>


<i><b>Người chơi</b><b> B </b></i>



<b>1, -1 </b>

<b>-1, 1 </b>



<b>1, -1 </b>


<b>-1, 1 </b>



<b>• Quan sát </b>



<b>– Chiến lược thuần túy: </b>


<b>không có cân bằng </b>
<b>Nash </b>


<b>– Chiến lược hỗn hợp: sự </b>


<b>lựa chọn ngẫu nhiên là </b>
<b>cân bằng Nash </b>


<b>– Công ty có nên ấn định </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>Trị chơi lần lượt </b>



• Người chơi lần lượt thực hiện trò chơi



</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

<b>Trị chơi lần lượt </b>


• Ví dụ



Phản ứng với đợt quảng cáo của một đối



thủ cạnh tranh




</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

• Tình huống



Hai loại thức ăn từ bột ngũ cốc (ngọt, giịn)


Chỉ thành cơng nếu mỗi công ty sản xuất một



loại thức ăn



Thức ăn ngọt sẽ bán chạy hơn



<b>Trò chơi lần lượt </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>Biến thể của vấn đề lựa chọn sản phẩm</b>

<b> </b>



<i><b>Công ty</b><b> 1 </b></i>


<b>Giòn </b> <b>Ngọt </b>


<b>Giòn </b>


<b>Ngọt </b>


<i><b>Công ty</b><b> 2 </b></i>


<b>-5, -5 </b>

<b>10, 20 </b>



<b>-5, -5 </b>


<b>20, 10 </b>



<b>• Câu hỏi </b>




<b>Nếu cả hai ra quyết </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

<b>• Giả sử Công ty 1 sẽ là công ty đầu tiên giới thiệu </b>



<b>thức ăn mới từ bột ngũ cốc của mình (trị chơi </b>


<b>lần lượt) </b>



• Câu hỏi



<b>Kết quả của trò chơi này là gì? </b>



<b>Biến thể của vấn đề lựa chọn sản phẩm </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

<b>Trò chơi lần lượt </b>



<b>• Dạng mở rộng của trị chơi </b>



<b>Dùng cây quyết định </b>



<b>• Từ kết quả tốt nhất đối với Công ty 1, ta xét ngược </b>


<b>trở lại </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<b>Trò chơi lựa chọn sản phẩm dưới dạng mở rộng </b>



<b>Giòn </b>


<b>Ngọt </b>


<b>Giòn </b>


<b>Ngọt </b>



<b>-5, -5 </b>



<b>10, 20 </b>


<b>20, 10 </b>


<b>-5, -5 </b>



<i><b>Công ty</b></i>

<i><b> 1 </b></i>



<b>Giòn </b>



<b>Ngọt </b>



<i><b>Công ty</b></i>

<i><b> 2 </b></i>



</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

<b>Trị chơi lần lượt </b>



• Lợi thế của việc hành động trước



Trong trò chơi lựa chọn sản phẩm này, hành



</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>Trị chơi lần lượt </b>



• Giả định: Độc quyền song phương



1

2



30



Tong san xuat


0



10 va

10

100 / Cong ty




<i>P</i>

<i>Q</i>



<i>Q</i>

<i>Q</i>

<i>Q</i>



<i>MC</i>



<i>Q</i>

<i>Q</i>

<i>P</i>











</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>Trị chơi lần lượt </b>



• Độc quyền song phương



1 2


1 2


1 2


Co thong dong



7.5 va

15

112.50 / Cong ty



Cong ty hanh dong dau tien (Stackelberg)



15

7.5 va

7.50


112.50

56.25



<i>Q</i>

<i>Q</i>

<i>P</i>



<i>Q</i>

<i>Q</i>

<i>P</i>













</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b> Lựa chọn xuất lượng </b>



<i><b>Coâng ty 1 </b></i>


<b>7.5 </b>


<i><b>Coâng ty 2 </b></i>


<b>112.50, 112.50 </b> <b>56.25, 112.50 </b>


<b>0, 0 </b>


<b>112.50, 56.25 </b>


<b>125, 93.75 </b> <b>50, 75 </b>
<b>93.75, 125 </b>


<b>75, 50 </b>
<b>100, 100 </b>


<b>10 </b> <b>15 </b>


<b>7.5 </b>


<b>10 </b>


<b>15 </b>

• Ma trận kết quaû



này minh họa


những kết quả



Hành động đồng



thời, cả hai đều


sản xuất 10 đơn vị



Caâu hỏi



</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<i><b>Công ty 1 </b></i>


<b>7.5 </b>



<i><b>Công ty 2 </b></i>


<b>120, 120 </b>

<b><sub>60, 120 </sub></b>



<b>0, 0 </b>


<b>120, 60 </b>



<b>150, 100 </b>

<b>40, 65 </b>



<b>100, 150 </b>



<b>65, 40 </b>


<b>80, 80 </b>



<b>10 </b> <b>15 </b>


<b>7.5 </b>


<b>10 </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

<b>Mối đe dọa, quyết tâm, và uy tín </b>



<b>• Những bước đi chiến lược </b>



<b>Một cơng ty có thể làm gì để có được lợi thế </b>



<b>trên thị trường? </b>



<b>• Ngăn cản gia nhập ngành </b>




<b>• Dụ đối thủ cạnh tranh giảm bớt xuất lượng, rời </b>


<b>khỏi ngành, tăng giá </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

<b>Chiến lược đầu tư trước của </b>


<b>cửa hàng Wal-Mart </b>



<b>• Câu hỏi </b>



<b>Làm thế nào mà Wal-Mart trở thành nhà </b>



<b>bán lẻ lớn nhất ở Mỹ trong khi nhiều nhà </b>


<b>bán lẻ đã thành danh lại đóng cửa? </b>



<b>Gợi ý </b>



<b>Wal-Mart có được quyền lực độc quyền bằng cách </b>



<b>nào? </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

<b>Trị chơi xướng bài trước của cửa hàng giảm giá </b>



<i><b>Wal-Mart </b></i>


<b>Vào </b> <b>Không vào </b>
<b>Vào </b>


<b>Không vào </b>


<i><b>Công ty X </b></i>



<b>-10, -10 </b>

<b>20, 0 </b>


<b>0, 0 </b>


<b>0, 20 </b>



• Hai cân bằng Nash



– Bên trái, phía dưới
– Bên phải, phía trên


</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

<b>Chiến lược mặc cả </b>



<b>• Có thể có những kết quả khác nhau nếu </b>



<b>như các cơng ty và cá nhân có thể đưa ra </b>


<b>những lời hứa có thể được thi hành. </b>



Xét

:



Hai công ty giới thiệu một trong hai



</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

<b>Chiến lược mặc cả </b>



<i><b>Công ty 1 </b></i>


<i><b>Sản xuất A </b></i> <i><b>Sản xuất B </b></i>
<i><b>Sản xuất A </b></i>


<i><b>Sản xuất B </b></i>



<i><b>Công ty 2 </b></i>


<b>40, 5 </b>

<b>50, 50 </b>



<b>5, 45 </b>


<b>60, 40 </b>



<b>• Có thơng đồng</b>

<b> : </b>



– Sản xuất

<i> A</i>

<i><sub>1</sub></i>

<i>B</i>

<i><sub>2 </sub></i>


<b>• Khơng thơng đồng</b>

<b> : </b>



– Sản xuất

<i> A</i>

<i><sub>1</sub></i>

<i>B</i>

<i><sub>2 </sub></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

<b>Chiến lược mặc cả </b>



<b>• Giả sử </b>



<b>Mỗi công ty cũng đang mặc cả về </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

<b>Chiến lược mặc cả </b>



<i><b>Công ty 1 </b></i>



<i><b>Hoạt động một mình </b></i> <i><b><sub>cơng-xoc-xium </sub></b><b>Gia nhập </b></i>


<i><b>Hoạt động một mình </b></i>


<i><b>Gia nhập </b></i>


<i><b>công-xoc-xium </b></i>


<i><b>Công ty 2 </b></i>



<b>10, 10 </b>

<b>10, 20 </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

<b>Chiến lược mặc cả </b>



<i><b>Coâng ty</b><b> 1 </b></i>


<i><b>Hoạt động một mình </b></i> <i><b>Gia nhập </b></i>
<i><b>cơng-xoc-xium </b></i>


<i><b>Hoạt động một mình </b></i>


<i><b>Gia nhập </b></i>
<i><b>công-xoc-xium </b></i>


<i><b>Công ty 2 </b></i>


<b>10, 10 </b>

<b>10, 20 </b>



<b>40, 40 </b>


<b>20, 10 </b>



<b>• Chiến lược ưu </b>



<b>thế </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

<b>Chiến lược mặc cả </b>




<b>• Nối kết vấn đề mặc cả </b>



<i>–Cơng ty 1 tuyên bố sẽ gia nhập </i>


<i>công-xoc-xium chỉ khi Công ty 2 đồng ý sản xuất A </i>


<i>và Công ty 1 sẽ sản xuất B. </i>



</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

Câu 4. Lý thuyết trò chơi


Ma trận ở bảng bên thể hiện lợi nhuận của hai hãng Pepsi và Coca tương ứng
với chiến lược quảng cáo với chi phí cao hay thấp của mỗi hãng. Số đặt phía
trước là lợi nhuận của hãng Coca.


a. Hãng nào có chiến lược ưu thế và chiến lược ưu thế đó là gì?


b. Có bao nhiêu điểm cân bằng và là cân bằng của chiến lược ưu thế hay
cân bằng Nash?


Hãng Pepsi
Cao Thấp


</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

Hãng Pepsi


Hãng



Coca



cao

Thấp


Cao

4,6

9,3


Thấp

2,14

10,12




Câu 4. Lý thuyết trò chơi


Ma trận ở bảng bên thể hiện lợi nhuận của hai hãng Pepsi và Coca
tương ứng với chiến lược quảng cáo với chi phí cao hay thấp của mỗi
hãng. Số đặt phía trước là lợi nhuận của hãng Coca.


a. Hãng nào có chiến lược ưu thế và chiến lược ưu thế đó là gì?


</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

Câu 5. Lý thuyết trò chơi ứng dụng



Trong

mấy năm gần đây, báo chí hay phản ảnh tình trạng


chạy đua lãi suất giữa các ngân hàng. Anh chị hãy tự tìm


hiểu tình trạng này, sau đó:



a. Mơ

tả « trị chơi » chạy đua lãi suất này dưới dạng


chuẩn tắc. Để đơn giản, giả thiết rằng chỉ có hai ngân


hàng.



b. Giả sử trị chơi này có thơng tin đầy đủ. Anh chị hãy tìm


điểm cân bằng của trò chơi này với giả thiết rằng nó chỉ


diễn ra trong một giai đoạn. Anh chị có nhận xét gì về kết


cục của điểm cân bằng ?



</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

a. Mô tả « trò chơi » chạy đua lãi suất này dưới dạng chuẩn


tắc. Để đơn giản, giả thiết rằng chỉ có hai ngân hàng.



- Số người chơi : n = 2



- Không gian chiến lược : Si = {Tăng ; Không tăng} (i = 1,2)


với: Tăng

: chạy đua tăng lãi suất




Không tăng : không chạy đua tăng lãi suất.


- Kết quả :



Để đơn giản hóa, lợi nhuận của ngân hàng từ huy động vốn


giả định được tính theo cơng thức sau:



Lợi nhuận = (Lãi suất cho vay – Lãi suất huy động vốn)*


Lượng tiền huy động vốn



</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

<b>Trường hợp các ngân hàng cùng không chạy đua tăng lãi suất thì lợi </b>


nhuận của cả 2 ngân hàng là không đổi. Lợi nhuận tăng thêm trong trường
hợp này là 0.


<b>Trường hợp các ngân hàng cùng chạy đua lãi suất thì cả 2 ngân hàng </b>


đều bị thiệt do huy động vốn với chi phí cao hơn làm chênh lệch lãi suất
cho vay – huy động giảm trong khi lượng tiền huy động không tăng nhiều
(do nguồn cung tiền gửi có hạn). Giả định mức giảm lợi nhuận trong trường
hợp này là -3.


<b>Trường hợp một ngân hàng tăng lãi suất mà ngân hàng còn lại khơng </b>
<b>chạy đua lãi suất. Khi đó, ngân hàng có lãi suất cao hơn sẽ lôi kéo khách </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

Ta có các khả năng và kết cục được trình bày dưới dạng chuẩn tắc
như sau: (số đặt phía trước là lợi nhuận tăng thêm của Ngân hàng 2)


<b>Ngân hàng 1 </b>




Tăng

Không tăng



Ngân hàng 2

Tăng

-3,-3

3, -5



</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

b. <b>Giả sử trị chơi này có thơng tin đầy đủ. Anh chị hãy tìm điểm cân bằng </b>
của trị chơi này với giả thiết rằng nó chỉ diễn ra trong một giai đoạn. Anh chị có
nhận xét gì về kết cục của điểm cân bằng?


Ngân hàng 1 sẽ tư duy theo hướng: Nếu Ngân hàng 2 tăng lãi suất mà mình
khơng tăng thì mình sẽ bị giảm lợi nhuận -5, nếu tăng thì chỉ giảm lợi nhuận là
-3. Do đó Ngân hàng 1 sẽ chọn tăng lãi suất.


Ngược lại, trong trường hợp Ngân hàng 2 không tăng lãi suất, nếu Ngân hàng
1 cũng khơng tăng lãi suất thì lợi nhuận tăng thêm là 0 trong khi có thể đạt lợi
nhuận là 3 nếu tăng lãi suất. Vì vậy, Ngân hàng 1 chọn tăng lãi suất. Vậy, cho
dù Ngân hàng 2 có tăng lãi suất hay khơng thì Ngân hàng 1 cũng sẽ chọn tăng
lãi suất để tối đa hóa lợi nhuận của mình. Đây là chiến lược ưu thế của Ngân
hàng 1.


Tương tự, Ngân hàng 2 sẽ tư duy như vậy và cho dù Ngân hàng 1 có tăng lãi
suất hay khơng thì Ngân hàng 2 cũng sẽ chọn chạy đua tăng lãi suất. Đây là
chiến lược ưu thế của Ngân hàng 2.


</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

Nhận xét : Đây là thế lưỡng nan của mỗi ngân hàng: không


chạy đua lãi suất cũng khó vì chịu rủi ro thiệt hại lớn nếu


ngân hàng còn lại tăng lãi suất; chạy đua lãi suất cũng khó


vì nếu cả hai cùng chạy đua lãi suất sẽ đem lại thiệt hại so


với trường hợp cùng không chạy đua lãi suất.



Mặc dù điểm hiệu quả và công bằng nhất là điểm (0,0) - cả



hai ngân hàng cùng không chạy đua lãi suất nhưng vì chạy


theo lợi ích của riêng mình nên các ngân hàng đã cùng lựa


chọn chiến lược là chạy đua lãi suất, gây thiệt hại cho cả



hai ngân hàng

(mỗi ngân hàng nhận -3) và thiệt hại lớn



nhất cho xã hội (-6).



</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

c. Nếu trò chơi này diễn ra trong nhiều giai đoạn và giả sử rằng
thơng tin vừa đầy đủ vừa hồn hảo, theo anh chị điểm cân bằng của
trò chơi mới này sẽ thay đổi như thế nào so với câu (b).


Từ câu (b) ta thấy: Trò chơi trên có một cân bằng Nash duy nhất là
(tăng, tăng) với kết cục là (-3,-3). Do đó, nếu trị chơi này được lặp lại
trong nhiều giai đoạn thì cũng sẽ chỉ có một điểm cân bằng Nash duy
nhất như trong câu (b), đó là sự lặp lại cân bằng của trò chơi nhiều giai
đoạn.


</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

<b>Giai đoạn 3: </b> <b>Ngân hàng 1 </b>


Tăng Không tăng


Ngân hàng 2 Tăng -9,-9 -3, -11
Không tăng -11,-3 -6, -6


Vậy, qua nhiều giai
đoạn, điểm cân
bằng của trò chơi
mới này vẫn là điểm
(tăng, tăng) như đã


tìm được ở câu (b).
Khác biệt ở đây là
kết cục các ngân
hàng nhận được, trò
chơi lặp lại qua
càng nhiều giai
đoạn thì thiệt hại
của các ngân hàng
càng tăng vì sau
mỗi giai đoạn, thiệt
hại của mỗi ngân
hàng sẽ tăng thêm
3.


<b>Giai đoạn 1: </b> <b>Ngân hàng 1 </b>


Tăng Không tăng


Ngân hàng 2 Tăng -3,-3 3, -5
Không tăng -5,3 0,0


<b>Giai đoạn 2: </b> <b>Ngân hàng 1 </b>


Tăng Không tăng


</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

Giả sử trò chơi được lặp lại một cách vĩnh viễn. Nếu hai ngân hàng có
thỏa thuận duy trì một mức lãi suất thấp (như những cam kết đồng
thuận lãi suất của các ngân hàng thương mại trong thời gian qua).
Cách thức để đạt được sự hợp tác này là một bên sẽ thực hiện chiến
lược “trừng phạt” đối với những hành vi vi phạm thỏa thuận. Chiến


lược trừng phạt được thực hiện như sau:


- Trong giai đoạn 1, cả hai ngân hàng cùng chọn “Không tăng”, thực
hiện đúng theo thỏa thuận hợp tác duy trì lãi suất huy động vốn thấp.
- Trong giai đoạn t, mỗi ngân hàng tiếp tục chọn “Không tăng” nếu
trong (t-1) giai đoạn trước, ngân hàng kia cũng chọn “Không tăng” theo
thỏa thuận của hai bên.


- Ngược lại, một ngân hàng sẽ chuyển sang chọn “Tăng” nếu trong
giai đoạn (t-1), ngân hàng kia chọn “Tăng”, phá vỡ thỏa thuận duy trì lãi
suất thấp ban đầu.


Gọi δ là nhân tố chiết khấu, δ є [0;1].


</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

Nếu trong giai đoạn t, ngân hàng này khơng hợp tác và chọn “Tăng” thì
ngân hàng này sẽ được 3. Từ giai đoạn (t+1) trở đi, ngân hàng cịn lại
cũng sẽ khơng hợp tác để trừng phạt ngân hàng này, khi đó phản ứng
tốt nhất của ngân hàng này cũng là không hợp tác. Điều này có nghĩa là
từ giai đoạn (t+1) trở đi, cả hai ngân hàng cùng chọn chiến lược “Tăng”
và mỗi bên sẽ nhận -3.


Vậy, hiện giá tổng giá trị thu nhập kỳ vọng của ngân hàng này tại thời
điểm t là:


 

 



1 1


3

3

3

....




<i>t</i> <i>t</i> <i>t</i>


<i>PV</i>

 

  

  





1


3 3

/ 1



<i>t</i> <i>t</i>


<i>PV</i>

 



1


3

1



1



<i>t</i>


<i>PV</i>







<sub></sub>

<sub></sub>








Nếu trong giai đoạn t, ngân hàng này vẫn chọn “Khơng tăng” thì tổng thu nhập
kỳ vọng của ngân hàng này theo hiện giá tại thời điểm t là:


(1)


1 1


0

0

0 ...

0



<i>t</i> <i>t</i> <i>t</i>


<i>k</i>


<i>PV</i>

 

 

  

(2)


</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

Vậy, khi trò chơi lặp lại vĩnh viễn, nếu δ ≥ ½ thì chiến lược


trừng phạt là một cân bằng Nash.



</div>

<!--links-->

×