Gián án tho Hai- cu

THƠ HAI -CƯ
NguyÔn ThÞ H»ng Nga
Hoµi §øc B

Em h·y cho biÕt vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Ba S«?


I/ Tác giả Ma-su-ô Ba-sô:
( 1644 -1694)
- Xuất thân trong một gia đình võ sĩ đạo Samurai bình thường ở xứ u ê
nô (nay là tỉnh Mi- ê) .
- Theo phái Thiền tông , cho nên thơ ca của ông đậm chất thiền …
- Chín tuổi giúp việc và cũng là bạn thơ của con trai 1 vị lãnh chúa nổi
tiếng vùng I-ga là Yô-si-ta-da …sau đó Yo-si-ta-da chết Ba-sô buồn
chán bỏ đi lang thang .
-
Thích lãng du như một vị hành giả của cát bụi.
-
But danh Ba So co nghia la cay chuoi
♦ Sự nghiệp sáng tác :
- Nổi tiếng nhất là
tập thơ Hai-cư , lối lên miền Ôku, và Ba tiêu
thất bộ tập .

Em h·y cho biÕt nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña th¬
Hai c­?

II- Gii thiu v th Hai- c

So với các thể loại thơ khác trên thế giới, thơ Hai- cư có số từ vào loại

ít nhất, chỉ có 17 âm tiết ( hoặc hơn một chút), được ngắt làm 3 đoạn
thường là 5-7-5 âm tiết( chỉ có 7->8 chư Nhật).

Mỗi bài thơ Hai- cư đều có một tứ thơ nhất định, thường chỉ ghi lại
một phong cảnh với vài sự vật cụ thể, trong một thời điểm nhất định để
từ đó khơI gợi lên một xúc cảm một suy tư nào đó

Thời điểm trong thơ được xác định theo mùa theo qui tắc sử dụng quí
ngư( từ chỉ mùa)

Thơ Hai-cư thấm đẫm tinh thần Thiền Tông và tinh thần van hoá Phư
ơng Dông nói chung

Thơ Hai-cư thường thể hiện cái nhin vạn vật nam trong mối quan hệ
khang khít với một cái nhin nhất thể hoá. Nhưng hiện tượng tự nhiên
như âm thanh, màu sắc ánh sáng,mùi hương đều có sự tương giao và
chuyển hoá lẫn nhau, trong qui luật lớn lao và bí ẩn của tự nhiên.

Cảm thức thẩm mĩ của thơ Hai- cư có nhưng nét rất riêng, rất cao và
tinh tế: đề cao cái vắng lặng, đơn sơ, u huyền, mềm mại, nhẹ
nhàng

Về ngôn ngư, Hai cư không dùng nhiều tính từ và trạng từ để cụ thể
hoá sự vật

Như một bức tranh thuỷ mạc ,hai- cư thườngchỉ dùng nhưng nét chấm
phá,chỉ gợi chứ không tả,chừa rất nhiều khoảng trốngcho trí tưởng tư
ợngcủa người đọc.

II Dọc hiểu van bản
1- Bài 1
đất khách mười mùa sương
Về tham quê ngoảnh lại
Ê đô là cố hương.
2- Bài 2
Chim đỗ quyên hót
ở Kinh đô
Mà nhớ Kinh đô
-
Tinh cảm Gắn bó tha thiết của nhà thơ đối với Kinh đô và nỗi niềm hoài
cảm của nhà thơ đối với mảnh đất Ê đô được thể hiện qua:
+ ở Kinh đô 10 nam, trong 10 nam đó nhà thơ coi Ê đô như đất khách
+ lúc về thăm quê ngoảnh lại nhìn Kinh đô bỗng thấy đó như cố hương
-> ý thơ này rất gần với ý thơ của Chế lan Viên:
khi ta ở chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi đất bỗng hoá tâm hồn
+ Trở lại Kinh đô sau 20 nam , có biết bao kỷ niệm ùa về trong trí nhớ.
chính vì vậy nghe chim đỗ quyên hót ở kinh đô trong hiện tại, Ba Sô nhớ
về Kinh đô trong quá khứ
- Quí ngư ở 2 bài thơ này là : Mùa sương ->mùa thu và chim đỗ quyên
hót -> mùa hạ