Vai trò của chính quyền cấp cơ sở trong phát triển kinh tế xã hội tại phường quang vinh thành phố thái nguyên

KHO A HOC CONG NGHE

THLTC T R A N G V A G IAI P H A P N A N G C A O CO N G T A C
D A O T A O , T A P H U A N K IEN T H U C , K Y IXIAIMG CHO
HO CHAM MUOI LON O M O T S O TiN H MIEN

bAc

VIET M AM

Hoang Vu Quang1, Pham Duy Khanh1

t6mtAt
Dua tren ket qua dieu tra 162 trang trai va gia trai chan nudi Ion tai 4 tinh mien BSc va 23 ca quan quan ly
nha nude, ccr sd day nghe va doanh nghiep chan nuoi, nghien cuu chi ra rang ti le thap cac ho chan nuoi Ion
quy mo ldn dupe dao tao va cap chung chi nghe, tuy nhien phan ldn ho chan nuoi dupe tap huan nhidu cac
noi dung vd ky thuat chan nuoi nhu dinh dudng, ve sinh, thu y, phoi giong, sinh san; rat it ho chan nuoi
dupe tap huan ve kien thuc thi trudng, quan tri trang trai va chinh sach nha nude. Doanh nghiep san xuat
kinh doanh thuc an chan nuoi va thuoc thu y dong vai tro quan trong trong viec pho bien cac ky thuat chan
nuoi mbi cho c o sd chan nuoi. Dao tao nghe chan nuoi lpn ch o ho nong dan con nhieu bat cap ve noi dung,
phuong phap dao tao. Bai bao cung neu len mot so giai phap de nang cao hieu qua cong toe dao tao nghe
cho ho chan nuoi Ion.

Ttr khoa: Dao tao nghe, tap huan, trang trai chan nudiIon, kien thuc, chinh sach.
1 . BAT VAN BE

Nhieu nghien cuu da chi ra nang cao nang luc
cho ho nong dan, khuyen khich ho md rong quy mo
san xuat, ap dung cac tien bo ky thuat, cong nghe
vao san xuat nong nghiep, qua do lam giam rui ro
san xuat, giam gia thanh, tang nang suat va tang loi

nhuan (Birkhaeuser et al., 1991; Dao Quyet Thing,
2018; Erin et al., 2004; Pham Le Thong va cong su,
2011; Nguydn Ngoc Xuan va Nguydn Htru Ngoan,
2014). Cac doanh nghiep cung muon lien kdt voi cac
ho chan nuoi co kien thuc, co kinh nghiem san xuat
dd giam rui ro trong lidn ket tidu thu san pham chan
nuoi (Hoang Vu Quang va cong str, 2017).
Dao tao nguon nhan luc la mot trong cac giai
phap quan trong de thuc hidn co cau lai nong nghiep
theo huong nang cao gia tri gia tang va phat trien
ben vung (Thu tudng Chinh phu, 2013). Trong boi
canh hoi nhap quoc te sau rong va su phat trien
nhanh cua khoa hoc cong nghe, ho chan nuoi lpn cua
Viet Nam khong chi phai canh tranh voi cac san
pham thit lpn nhap khau ma con phai canh tranh voi
cac doanh nghiep chan nuoi trong nude co quy md
va ap dung tien bo ky thuat cao hon. Nang cao kien
thuc va ky nang cho ho chan nudi dang dupe trien
khai tren ca nude thong qua cac khoa tap huan ngan
ngay va cac chuong trinh dao tao so cap nghe trong
khuon kho De an “dao tao righe cho lao dong nong
thon den nam 2020” (Thu tudng Chinh phu, 2009).

'Vien Chmh sach va Chien luge phat trien nong nghiep
nong thon

Cac chuong trinh dao tao, tap huan cho ho chan
nudi da co dong gop cho su tang trudng manh me
cua nganh chan nudi lpn trong nhung nam qua. Tuy
nhien, cac chuong trinh nay dang co nhieu bat cap,

lam giam hieu qua cua cong tac dao tao nghe cho ho
nong dan.
Bai bao nay trinh bay ket qua nghien curu danh
gia su tiep can dao tao, tap huan cua cac ho chan
nudi lpn quy md ldn, thuc trang cong tac to chuc dao
tao, tap huan cho ho chan nudi lpn, nhung ton tai han
che cua cong tac nay. Trdn ca sd do, bai bao de xuat
mot so giai phap de nang cao hieu qua cong tac dao
tao nghe cho nguoi chan nudi lpn trong thoi gian toi.
2. PHUONG PHAP NGHEN CUU

2.1. Ngudn so li$u
So lieu thu cap tu bao cao cua cac ca quan nha
nude cap tinh nhu Chi cue Phat trien nong thon, ca
quan quan ly nha nude ve chan nudi thu y, Trung
tarn Khuyen nong tinh, cac ca sd dao tao nghe .
Sd lieu sa cap vd tidp can dao tao nghe dupe thu
thap tu dieu tra 162 trang trai va gia trai d 4
tinh/thanh la Ha Nam, Ha Noi, Vlnh Phuc va Phu
Tho. Ho chan nudi d Ha Nam va Ha Noi dai dien cho
dia ban ddng bang, trong khi ho chan nudi d Vrnh
Phuc va Phu Tho dai dien cho dia ban Trung du.
Trang trai la cac ho co quy md chan nudi tu 200 Ion
thit/lua (hoac Ion nai tuang duang) va nudi toi thieu
2 lua/nam. Gia trai dupe ap dung theo dinh nghia
cua Tong cue Thong ke la ho chan nudi quy md tu 30
Ion thit/lua (hoac Ion nai tuang duang) va nudi toi

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018

11


KHO A HQC CONG NGHE
thieu 2 lua/nam (TCTK, 2013). Mbi tinh dieu tra 40
ho, rieng Ylnh Phuc la 42 ho, thuoc 2 huyen dai dien
co nhieu ho chan nubi quy mb Ion. Trong 162 ho
dieu tra co 83 trang trai (30 b dong bang va 53 b
trung du) va 79 gia trai (50 b dong bang va 29 b trung
du).
Cac ho cua mbi huyen dupe lira chon ngSu nhien
dua tren danh sach cac ho chan nuoi quy mo Ion do
can bo thu y huyen cung cap va ho dong y tra loi
phong van. Phuong phap phong van true tiep chu ho
chan nuoi va su dung bang cau hoi dong dune ap
dung.
Ngoai ra, thong tin, dir lieu dupe thu thap tir cac
cube hop nhom vbi cac co quan quan ly nha nude b
dia phuong lien quan den nganh chan nuoi thu y,
khuyen nong, dao tao nghe nong thon, cac c o so dao
tao nghe, cac trung tam giao due thuong xuyen, giao
due nghe nghiep cap tinh va cac doanh nghiep. Tong
cong co 23 don vi dupe khao sat, trong do co 11 co
quan quan ly nha nude cap tinh, 9 trudng cao dang,
trung cap nghe va trung tam giao due nghe cua
huyen va 3 cong ty chan nuoi.
2.2. Phuong phdp phdn tich

Phan tich thong ke mo ta dupe ap dung voi so
lieu dieu tra tir 162 ho chan nuoi. Cac thong tin dupe

tinh toan chung cho toan bo m iu dieu tra va phan
theo 2 nhom trang trai va gia trai voi muc dich xem
co su khac nhau giua trang trai va gia trai ve cac chi
so danh gia.
Doi voi cac thong tin tir cac co quan quan ly nha
nude, cac co so day nghe va cac doanh nghiep thong
qua cac buoi toa dam, phong van sau va bao cao dupe
tong hop va trinh bay trong bao cao lien quan den
danh gia cua cac don vi ve thuc trang to chute dao
tao, tap huan, cac van de bat cap trong dao tao nghe
so cap hien nay cung nhu cac de xuat de nang cao
hieu qua cong tac dao tao nghd, tap huan cho nong
dan.
3. NET QIM NGHBV CUU VA THAO LUAN
3.1. Ti^p c|kn d&o tao, tap hu^n cua trang trai v&
gia trai chan nuoi lpn

3.1.1. Tiep can dao tao chuyen mon cua ho chan
nuoi Ion
22,2% ho da qua dao tao chuyen mon ve chan
nuoi lpn va dupe cap chung chi va bang cap. Trong
so 22,2% ho da qua dao tao thi 5,6% ho da qua dao tao

12

ngan ngay va dupe cap chung chi dao tao, 9,3% ho
qua dao tao so cap nghe chan nuoi lpn tir 3 den 9
thang, 4,9% co trinh do trung cap nghe va 2,5% ho co
trinh do tu cao dang, dai hoc. Nhu vay, moi chi co
14,9% ho chan nuoi quy mo lbn dupe dao tao ngan

han va so cap nghe chan nuoi lpn theo Be an dao tao
nghe cho lao dong nong thon. Ti le thap ho chan
nuoi dupe tham gia dao tao nghe do nhieu yeu to nhu
co dia phuong trong nhung nam qua chua phe duyet
ke hoach dao tao nghe cho nong dan nen khong to
chuc dao tao dupe; tac dong cua cuoc khung hoang
nganh chan nuoi lpn 2 nam qua; phu thuoc vao ke
hoach dao tao hang nam dupe ph6 duyet; thbi gian
dao tao chua phu hop voi nguoi nong dan; cac ho
chan nuoi quy mo lbn khong thuoc doi tupng ngheo
va can ngheo nen khi tham gia hoc nghe chi dupe ho
trp mot phan hoc phi va con phai tu dam bao cac chi
phi khac nhu di lai, an b, trong khi ho chan nuoi quy
mo lbn co the tham gia nhieu khoa tap huan do cac
co quan nong nghiep va doanh nghiep to chuc.
Ti 1$ trang trai dupe dao tao nghe chan nuoi lpn
(27,7%) cao hun so vbi gia trai (16,5%). Su cao hun
nay chu yeu do trang trai dupe dao tao ngan ngay va
so cap nhieu hon so vbi gia trai. Dieu nay co the do
ho chan nuoi quy mo trang trai quan tam hon den
van de dupe dao tao kien thuc, ky nang de han che
rui ro.
77,8% ho chua qua dao tao va co chung chi, bang
cap nghe chan nuoi lpn. Tuy nhien, cac ho nay cung
nhu cac ho da co chung chi, bang cap nghe con tham
gia rat nhieu cac khoa tap huan, boi dubng ngan
ngay. Cac khoa tap huan, boi dubng kien thuc nay
khong cap chung chi cho hoc vien.
Bang 1. Trinh d0 chuybn mbn chan nubi lpn cua

trang trai va gia trai chan nubi lpn i:%)
Gia
Trang
Tong so
Trinh do
trai
trai
Ti le ho co chuyen
16,5
22,2
27,7
mbn chan nubi lpn

Trong do:
Co chung chi dao tao

5,6

7,2

3,8

So cap nghe

9,3

13,3

5,1

Trung cap nghe

4,9

3,6

6,3

Cao dang, dai hoc

2,5

3,6

1,3

Nguon: Tinh toan cua tac gia tir dieu tra 162 ho
chan nuoinam 2018

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018


KHO A HOC CdNG NGHE
3.1.2. Tiep can tap huan cua ho chan nudi
Co rat nhieu khoa tap huan, boi duong dupe to
chuc hang nam nham cung cap kien thuc, giup cac
ho chan nuoi lpn nang cao hieu qua chan nuoi lpn.
Ket qua dieu tra cho thay trong 3 nam 2015 - 2017
cac noi dung tap huan vd ky thuat chan nuoi, kien
thuc thi truang, quan tri trang trai va chinh sach cua

Nha nuoc da dupe to chuc cho cac ho chan nuoi lpn.
Tuy nhien, phan Ion cac khoa tap huan, boi duong ve
ky thuat chan nuoi, trong khi cac noi dung ve kien
thuc thi truang, quan tri trang trai va chinh sach nha
nuoc thi rat it ho chan nuoi dupe tham gia (Bang 2).
Li do la cac ca quan chuyen mon ve chan nuoi
thuang chi co chuyen mon va chuc nang h6 trp ve

noi dung ky thuat dupe quan ly. Vi du, cac ca quan
thu y thuang tap huan ve noi dung thu y. Viec it tap
huan ve kien thuc thi truong, quan tri va chinh sach
nha nuoc cung la yeu to lam cho ho chan nuoi lpn
khong chi co rui ro ve san xuat ma ca rui ro ve thi
truong va tai chinh (Le Thi Dieu Hien va cong su,
2013).
Vd tap huan ky thuat chan nuoi, 4 noi dung quan
trong la dinh duong thuc an, ve sinh, thu y va phoi
giong, sinh san co hon 85% ho dupe tham gia tap
huan trong 3 nam 2015-2017. Tuy nhien, ti 1$ trang
trai tham gia cac khoa boi duong, tap huan ky thuat
nay cung cao hon so vai gia trai.

Bang 2. Tl 1$ h0 chan nudi dupe tap hudn trong 3 nam 2015-20 17 (96)

Noi dung tap huan

Tong so

Trang trai

Gia trai

I

Ky thuat chan nudi

1

Dinh duong thuc an

86,4

90,4

82,3

2

Ve sinh chan nuoi

87,0

89,2

84,8

3

Phong tri benh

89,5

91,6

87,3

4

Phoi giong va sinh san

85,2

85,5

84,8

II

Kidn thuc thi trudng

5

Nguon thong tin tiep can, thu thap

3,1

3,6

2,5

6
7

Ky thuat su dung may vi tmh de thu thap thong tin thi truang
Ky nang lap ke hoach tieu thu san pham

0,0

0,0

0,0

1,2

Ky nang xay dung va quang ba thuang hieu san pham

1,9

1,2
2,4

1,3

8

1,3

III

Quan tri trang trai

9

Quan tri tai chinh

1,9

1,2

2,5

10

Quan tri lao dong

1,2

1,2

1,3

11

Quan tri rui ro trong chan nuoi

4,9

4,8

5,1

4,9

4,8

5,1

0,6

1,2
2,4
7,2

0,0
0,0
2,5

12

Quan tri san xuat

IV

Chinh sach

13
14
15

Chinh sach thud, phi

Chinh sach tin dung
Chinh sach h6 tra chan nuoi

1,2
4,9

Nguon: Tmh toan cua taegia tirdieu tra 162 ho chan nudi nam 2018
kinh doanh thuc an chan nuoi, thuoc thu y, tu cac ho
3.1.3.
Tac nhan cung cap kien thuc chu yeu cho
chan nuoi khac va tir ban than kinh nghiem cua ho
ho chan nudi Ion
trong suot qua trinh chan nuoi lpn (Bang 3). Trung
Ho chan nuoi co the tham gia cac khoa dao tao
binh, cac ho chan nuoi khao sat co 16 nam kinh
nghe, tap huan, boi duong kien thuc do cac ca quan
nghiem chan nuoi Ion, trong do co 7 nam chan nuoi
dich vu cong nhu chan nuoi, thu y, khuyen nong,
Ion a quy mo lan. Tuc la cac ho bat dau chan nuoi tu
doanh nghiep va cac du an thuc hien. Tuy nhien, ket
quy mo nho, khi da co kien thue, kinh nghiem se ma
qua khao sat cho thay phan Ion kien thuc ma ho chan
rong quy mo chan nuoi. Su chia se giua cac ho chan
nuoi nhan dupe lai den tu cac doanh nghiep san xuat
nuoi thuang lien quan den ky thuat chan nuoi loai

NONG NGHlfP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018

13

KHOA HOC CONG NGHE
thuoc dac tri cho mbi loai benh, chat lugng cam cua
doanh nghiep, chat ltrong thuoc thu y, tinh Ion,.. .Cac
doanh nghiep thubng tap huan ve cac loai thuoc mbi

cho tri benh Ion, phac do dieu tri mbi, loai thuc an
mbi,..

Bang 3. Nguon cung cap kibn thuc, ky nang chu ybu cho ca sb chan nuoi Ian quy mo 16n
DVT: %ho chan nuoi dieu tra
Noi dung

Caquan
nha nubc

Doanh nghiep,
dai ly

T huytu
nhan

Ho chan
nuoi khac

Kinh nghiem
cua ho

1

Dinh dubng thuc an

6,2

66,0

1,2

27,2

33,3

2

Ve sinh chan nuoi

8,0

38,9

1,9

29,6

38,9

3

Phong tri benh

9,9

59,9

10,5

26,5

40,1

4

Phoi giong va sinh san

6,8

44,4

6,8

27,2

41,4

5

Thibt kb chuong trai

4,3

9,3

0,6

57,4

43,2

Nguon: Tmh toan cua tacgia tirdiSu tra 162 ho chan nudinam 2018.
3.2. Thuc trang cong tkc t6 chuc ddo tao nghb, vien la ho nong dan. Vi du mon hoc giai phlu sinh ly
Ion da giam manh ca thbi luong ly thuyet va thuc
tap huan cho h0 chan nuoi
hanh.
Kibn thuc, ky nang cua ho chan nuoi nhan duqc
Trong 2 chuong trinh dao tao nghe lien quan
thong qua 2 hinh thuc: dao tao va tap huan.
den ho chan nuoi Ion la quan ly trang trai va nuoi va
3.2.1.
Noi dung va phirong phap dao tao nghe
phong tri benh Ion thi phan lbn cac tinh khao sat to
chan nudi Ion
chuc dao tao nghe nuoi va phong tri benh Ion, ma rat
Theo De an dao tao nghe cho lao dong nong it khoa dao tao ve quan tri trang trai. Mot trong cac li
thon thi co 2 cap dao tao la dao tao ngan han dubi 3 do la theo quy dinh ngan sach nha nubc chi hb tra
thang (cap chung chi nghe) va so cap nghe (tu 3 den cho hoc vien hoc mot nghe. Neu hoc vien duoc hb
9 thang). Tham gia dao tao la cac don vi co chuc tra de hoc nghe nuoi va phong tri benh cho Ion thi se
nang dao tao nghe nhu cac truang cao dang, trung khong duoc hb tra kinh phi, phai tu chi tra 100% chi
cap nghe, cac trung tam giao due thuong xuyen, giao phi cho hoc nghe thu 2 nhu quan tri trang trai. Trong
due nghe cap huyen. Trong nhung nam gan day, thuc te, phan lbn ho nong dan tham gia dao tao khi
nhieu trung tam khuyen nong tinh cung tham gia duoc hb tra cua Nha nubc. Vi vay, cac tinh thubng

dao tao nghe cho lao dong nong thon.
tap trung dao tao ky thuat cho ho nong dan.
2 khung giao trinh ve quan ly trang trai (Bo
Nong nghiep va PTNT, 2014) va nuoi va phong tri
benh cho Ion (Bo Nong nghiep va PTNT, 2011) da
duoc ban hanh. Mbi khung chuong trinh co thoi
luqng la 480 gib, bao gom ca ly thuyet, thuc hanh va
kiem tra, trong do phan lbn thbi gian danh cho thuc
hanh. Day la 2 tai lieu ca ban, chinh thuc ma cac ca
sb day nghe phai sir dung trong cac khoa dao tao sa
cap nghe, ngan han dubi 3 thang cho lao dong nong
thon ve quan ly trang trai va chan nuoi Ion. Khao sat
4 tinh cho thay phan lbn cac ca sb day nghb deu tuan
theo khung giao trinh nay dap ung yeu cau va nhan
duoc kinh phi hb tra cho dao tao nghe theo De an
1956. Tuy co dia phuang nhu Ha Noi da dieu chinh
khung giao trinh nuoi va phong tri benh xuong con
318 gib bang each cat bo bbt cac noi dung ly thuyet
qua kho hoac khong phu hop voi trinh do cua hoc
14

Khao sat cho thay cac co so day nghe dang chu
yeu ap dung ly thuyet trong dao tao sa cap nghe
chan nuoi Ion. Bai giang chu yeu la chu, thieu cac mo
hinh mo phong thuc te nhu video, cac mb hinh 3D.
Ngoai ra, cac ca sa day nghe chan nuoi Ion cung
khong co chuong trai chan nuoi miu de hoc vien
thuc hanh, trong khi do nhieu kien thuc moi, cong
nghe moi chi co b cac trang trai quy mo lbn, cac
doanh nghiep chan nuoi, nhung cac ca sb nay khong

hep nhan hoc vien tham quan, hoc hoi kinh nghiem
vi li do an toan dich benh. Cach dao tao nay lam giam
hieu qua cua cong tac dao tao nghe nuoi va phong tri
benh Ion.

3.2.2. Noi dung va phirongphap tap huan
Tap huan thubng do cac ca quan nha nubc nhu
chan nuoi, thu y, khuyen nong, cac doanh nghiep san
xuat kinh doanh thuc an chan nuoi, thude thu y, cac

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018


KHO A HOC CdNG NGHE
du an va mot so to chuc thuc hien. Tuy nhien, ket
qua khao sat cho thay so lop tap huan do doanh
nghiep to chuc 1cm hon nhieu so lop tap huan do cac
co quan nha nude to chuc va dupe trinh bay d bang 4.
Bang 4. So ldp tap huln nSm 2017 cho h0 chan nudi
lpn tai 4 tinh khao sit

Tinh/thanh
HaNoi
Ha Nam
Vlnh Phuc
Phu Tho

Co quan chan
nudi, thu y
14

2
10
13

Khuyen Doanh
nong
nghiep*
0
12
1
3

-

20
42
30

Nguon: Tong hop cua tac gia tu so lieu bao cao
cua 4 tinh/thanh Ha Nam, Ha Noi, Vmh Phuc, Phu
Tho.

Chi chu: * Chi tinh cac doanh nghiep co dang k y
tap hum v&i ca qum quan ly nha nude.
Ket qua dieu tra 162 ho chan nudi cho thay phan
lhn ho dupe tap huan cac noi dung ky thuat chan
nudi bdi cac doanh nghiep kinh doanh thuc an, thuoc
thu y (bang 5). Ngupc lai, cac noi dung ve kien thuc
thi trudng, quan tri trang trai, chinh sach nha nude
chu yeu do co quan nha nude to chuc tap huan, cac

doanh nghiep gan nhu khong tham gia trong cac noi
dung nay. Li do la muc tieu cua cac doanh nghiep to
chuc tap huan la de ban thuc an chan nudi, thuoc thu
y nen ho chi quan tam den cac noi dung ky thuat lien
quan. Tuy nhien, cac noi dung tap huan cua cac
doanh nghiep kha sat thuc te nhu ho gioi thieu cac
benh mdi, thuoc mdi, phac do dieu tri mbi, loai thuc
an mdi, v.v... nen dupe ho chan nudi danh gia la
nguon cung cap kien thuc ky thuat chu yeu cho ho.

Bang 5. T ic nhan tip hudn kidn thuc cho ca sd ch9n nudi trong 3 ndm 2015-2017

#
1
2
3
4
5
7
8
9
10
11
12
13
14
15

____________________________________________________________ DVT: % ho chan nudi dieu tra
Co quan

Noi dung tap huan
Doanh nghiep
Du an
Khac
nha nude
Dinh dudng thuc an
65,7
27,9
2,9
21,4
Ve sinh chan nudi
22,0
63,8
27,7
2,8
Phong tri benh
26,9
66,2
26,9
2,1
Phoi giong va sinh san
23,2
63,0
28,3
2,9
Nguon thong tin tiep can
40,0
0,0
0,0
0,0

Lap kd hoach tieu thu san pham
100,0
33,3
0,0
0,0
Xay dung va quan ba thuung hieu SP
66,7
33,3
0,0
0,0
Quan tri tai chinh
100,0
0,0
0,0
0,0
Quan tri lao dong
100,0
0,0
0,0
0,0
Quan tri rui ro trong chan nudi
75,0
25,0
0,0
0,0
Quan tri san xuat
87,5
12,5
0,0
0,0

Chinh sach thue, phi
100,0
0,0
0,0
0,0
Chinh sach tin dung
100,0
0,0
0,0
0,0
Chinh sach hd trp chan nudi
87,5
12,5
0,0
0,0

Nguon: Tinh torn tirketqua dieu tra ho chan nudinam 2018.
Ghi chu: So heu trong bang nay chi duoe tinh torn
2017.
Cac ca quan nha nude thi can cu theo chuc
nang, nhiem vu ma tien hanh tap huan cac noi dung
lien quan den nhiem vu cua don vi. Vi du, cac don vi
quan ly nha nude ve thu y thuhng tap huan cac noi
dung v i ve sinh, thu y. Co quan quan ly chan nudi
tap huan ve cham soc, dinh dudng,..
Ve phuong phap tap huan, chu yeu la su dung
giang bai ly thuydt trong phong voi mdi buoi tap
huan thuhng tu nua ngay den 2 ngay tuy theo khoi

tir cac ho chan nudi duoc tap huan trong 3 nam 2015lupng kien thuc. Duy nhat co quan khuydn nong

thudng gan tap huan ly thuyet vao cac cac mo hinh
trinh didn.
Co su khac nhau trong viec lua chon hoc vien
tham gia cac khoa tap huan. Cac co quan chan nudi,
thu y thudng tap huan cho tat ca ho chan nudi Ion tu
quy mo nho den lbn. Ngupc lai, co quan khuyen
nong thudng gin tap huan ly thuyet trong cac mo
hinh trinh didn nen hoc vien tham gia phai dap ung

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018

15


KHO A HOC CONG NGHE
cac tieu chi cua mo hinh trinh didn. Ngupc lai, cac theo cac tieu chuan chung nhan (VietGAHP, huu co,
doanh nghiep thubng chi quan tam tap huan cho cac v.v...).
Bat cap ve phuong phap dao tao. Dao tao con
ho chan nuoi quy mo 1cm nhu gia trai, trang trai.
nhieu ly thuyet, thoi gian thuc hanh con han che. Cac
3.3.
Nhung ton tai, han chd trong cong t&c dao
bai giang ly thuyet thieu gin lien voi mo hinh cu the,
tao sa dip nghd chan nudi lpn hidn nay
Dao tao nghe chan nuoi Ion cho nong dan da thieu cac cong cu, mo hinh h6 trp hoc tap. Dao tao
dong gop vao sir phat trien cua nganh chan nuoi Ion hien nay vin mang nang giang ly thuyet theo giao
trong nhung nam qua. Tuy nhien, ket qua nghien trinh sSn co, chua tap trung vao phat hien nhung han
cuu chi ra mot so han che ve noi dung, phuong phap che hieu biet va yeu diem ky nang cua ho chan nuoi
dao tao so cap nghe chan nuoi Ion cho lao dong nong de dao tao ho.
Co sd dao tao con gap kho khan ve co sd vat

thon hien nay. Mot so han che, bat cap cu the nhu
chat, trinh do va kinh nghiem thuc te cua giang vien
sau:
Bat cap ve thoi luong dao tao va phan bo thoi chua cao. Cac co sd dao tao khong co chuong nuoi
lupng giua ly thuyet va thuc hanh: Theo danh gia cua de hoc vien thuc hanh tai ch6. Kinh phi chi cho mua
nguyen vat lieu thuc hanh (km, kim tiem, v.v...) cho
cac ca so day nghe, thoi gian dao tao 480 gib cho
trinh do so cap nghe nuoi va phong tri benh Ion la khoa hoc con han che.
Cac hoc vien trong lop co trinh do hoc van han
qua dai gay kho khan cho viec theo hoc cua hoc vien
che
va khong dong deu nen viec tiep thu va ren ky
la cac ho nong dan; thoi gian hoc ly thuyet nhu
khung chuong trinh hien nay la qua dai, trong khi nang nghe con gap nhieu kho khan. Hoat dong dieu
then gian thuc hanh cua hoc vien bi han che, chua tra va du bao nhu cau hoc nghe cua chinh quyen co
phii hop vdi phuong phap “cam tay chi viec” ap dung sd hang nam chua bam sat so vdi nhu cau thuc te,
khien cho cong tac tuyen sinh hoc vien theo nganh
voi nong dan.
nghe dupe tinh phe duyet cua cac co sd day nghe
Bat cap ve cau true cac mon hoc: Cau true cac
mon hoc theo khung chuong trinh quy dinh nhu hien mat rat nhieu thoi gian.
nay chua phu hop, chua logic. Mon hoc giai pMu
Ke hoach phan bo kinh phi dao tao nghe cua
sinh ly Ion co thoi gian qua dm, noi dung qua chi tiet, UBND cap tinh thudng cham, khien cho cong tac
han lam khong phu hop voi nong dan co trinh do tuyen sinh va to chuc day nghe cua cac don vi day
thap. Viec bo tri noi dimg vd chuong trai, chon giong, nghe gap kho khan.
Ho chan nuoi vua la ngudi san xuat true tiep vira
dinh duong thuc an theo timg loai Ion (nai, due
giong, Ion thit) nhu hien nay khong logic, lap di lap la nguoi quan ly trang trai nen de co hieu biet tot ho
lai khong cho phep tiet kiem thoi gian va giam hieu can phai hoc ca 2 nghe cham soc lpn va quan ly trang

trai. Tuy nhien, theo quy dinh hien hanh m6i lao
ung tiep nhan kien thuc cua hoc vien.
Bat cap vd noi dung dao tao: Noi dung dao tao dong nong thon chi dupe Nha nude h6 trp kinh phi
thieu cap nhat so voi thuc te. Nhieu loai thuoc va cho dao tao 1 nghd, vi vay dao tao nghe v£ ky thuat
phac do dieu tri benh Ion khong con dupe ap dung nuoi va phong tri benh lpn thudng dupe phe duyet
trong thuc te nua thi vln co trong giao trinh va cac co ma it co khoa dao tao vd quan ly trang trai voi cac noi
sd vln phai day trong khi nhieu loai thuoc khang dung ve kien thuc thi trudng, quan tri trang trai,
sinh, phuong phap, phac do dieu tri moi cho lpn thi chinh sach nha nude.
khong dupe cap nhat trong giao trinh. Cac giong lpn,
Doi voi cong tac khuyen nong, vide nhieu doanh
trong phan chon giong thieu da dang, thieu cap nhat nghiep tap huan cho nong dan giup nong dan cap
cac giong mbi dang phat trien trong chan nuoi hien nhat kip thoi vdi kien thuc mbi. Tuy nhien, do mdi
nay khien cho viec ap dung thuc hanh gap kho khan. doanh nghiep thudng tap huan vdi muc tieu ban
Khau phan dinh duong phoi tron thuc an hien qua thuoc cua ho nen viec ho chan nuoi sir dung nhieu
cu, cac thanh phan phoi tron rat kho tim trong thuc loai thuoc khac nhau din den hien tupng doi khang
te hien nay khien cho viec ap dung trong thuc te thuoc va khang khang sinh.
Cac dai ly ban thuc an chan nuoi, thuoc thu y,
thieu tinh kha thi. Nhieu cong nghe, may moc ky
thuat hien dai trong chan nuoi khong co trong khung cac can bo thu y tu nhan la cac tac nhan quan trong
chuong trinh dao tao. Chua co dao tao chuyen sau trong viec cung cap thong tin, kien thuc va hd trp ho
chan nudi lpn. Tuy nhien, cac doi tupng nay chua

16

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 -THANG 10/2018


KHO A HOC CdNG NGHE

dugc quan tam ho trg tham gia cac khoa dao tao, tap

Doi moi chinh sach hd trg dao tao nghe cho lao
huan cua nha nude.
dong nong dan, theo do nong dan dugc hd trg de hpc
2 nghe, ca hpc ky thuat chan nuoi va quan ly trang
3.4.
Mdt so dd xuat chinh sach, giai phap nang
trai.
cao hidu qua dao tao nghd chan nuoi lorn
Tu ket qua nghien cuu, mot so chinh shell, giai
Hd trg toan bo kinh phi cho cong tac dao tao, tap
phap sau dirge de xuat nhim nang cao hieu qua cong huan nang cao kien thuc cho dpi ngu can bo thu y tu
nhan va dai ly thuc an chan nuoi, thuoc thu y nham
tac dao tao nghe, tap huan cho ho chan nuoi lgn.
Theo quy dinh moi, cac co so day nghe dirge chu nang cao chat lugng tu van cua dpi ngu nay cho
dong su dung giao trinh mibn dam bao tieu chuan ngudi chan nuoi.
4. KET LUAN
dau ra. Tuy nhien, hien nay vln chira co tieu chuan
Ket qua dieu tra 162 ho chan nuoi lgn quy mb
dau ra cho nghe chan nuoi lgn. Vi vay, can phai sdm
ldn va 23 co quan quan ly nha nude cap tinh, co sd
ban hanh tieu chuan nay.
Can sdm dieu chinh, bo sung khung chuong day nghe va doanh nghiep chan nuoi cho thay:
'll le thap cac ho chan nuoi dugc tham gia dao
trinh dao tao nghe nuoi va phong tri benh lgn de tao
thuan lgi cho cac co so day nghe ap dung. Mac du tao nghe chan nuoi lgn. Ngugc lai, kien thuc, ky nang
cac co sd day nghe dugc chu dong xay dung, lua cua ho chu yeu dugc tap huan bod cac co quan nha
chon giao trinh day nhung vdi kha nang hien nay cua nude, cac doanh nghiep kinh doanh thuc an chan
cac trung tam day nghe huyen va cac trung tam nuoi, thuoc thu y va cac du an phat trien. Doanh
khuyen nong thi kho co kha nang tu xay dung giao nghiep chi quan tam den tap huan ky thuat vdi muc
tieu de ban dugc thuc an, thuoc thu y cua cong ty.

trinh.
Cac noi dung cua giao trinh can sua doi theo Tuy nhien, doanh nghiep dang la nguon chinh cung
hudng: giam bdt thoi gian ly thuyet cac noi dung qua cap kien thuc cho ho chan nuoi do ho dupe doanh
kho voi nong dan. Cu the vdi chuong trinh dao tao nghiep cap nhat cac kien thuc mod, cac loai thuoc va
nghe nuoi va cham soc lgn nen giam then lugng phac do didu tri mod.
Hoat dong dao tao nghe chan nuoi lgn dang bde
xuong con 318 gid nhu Ha Noi ap dung hien nay; cau
true lai cac mon hpc theo timg noi dung chuyen de Id mot sd han chd ca ve noi dung, phuong phap dao
ky thuat nhu thiet ke chuong trai, chgn giong, cham tao va chinh sach hd trg cua Nha nude. Noi dung
soc nuoi duung, ve sinh thu y,..se phii hop hon va chuong trinh dao tao nghe trinh do so cap chan nuoi
cho phep giam thdi gian dao tao; bo sung cac cong lgn dang co nhieu bat cap nhu thoi luong qua dai, co
nghe moi, cong nghe cao trong chan nuoi nhu cong cau thdi lugng giua ly thuyet va thuc hanh chua phii
nghe chuong kin, cong nghe dieu khien tu dong hgp, cau true cac hop phan chua logic, nhieu kien
nhiet do, do am, thuc an, cong nghe gay dong due thuc lac hau trong khi nhieu kidn thuc mod, cong
hang loat, cong nghe xu ly chat thai hien dai, thuoc nghe, ky thuat moi khong dugc dua vao khung
chuong trinh.
va phac do dieu tri mbi,..
Phuong phap dao tao dang nang ve giang ly
Xay dung tai lieu bao gom ca cac mo hinh sinh
dong nhu video, mb hinh 3D de hoc vien thuan tien thuyet, thieu cac hpc cu, mo hinh, video sinh dong.
Chua gan dugc giang ly thuyet vdi thuc hanh do co
theo doi va hep thu.
Tang cudng hd trg co sd vat chat, trang thiet bi sd day nghe thieu trang thiet bi, hpc cu, mb hinh
cho cac co sd nghe nh&m dap ung nhu cau cua hoc thuc td.
Nang cao hieu qua dao tao nghe cho ho chan
vien trong thuc hanh nghe, nhat la xay dung nha
xudng phuc vu dao tao, kinh phi mua nguyen vat nuoi Ion can dugc ap dung dong bo cac giai phap,
gom cai thien noi dung chuong trinh dao tao, cai tien
lieu, thiet bi thuc hanh cho hoc vien.
Tang cudng hd trg nang cao trinh do cua dpi ngu phuong phap dao tao, nang cao nang luc cho co sd

dao tao va doi mod chinh sach hd trg cho nong dan
giang vien cua cac co sd dao tao nghe.
Tang cudng cong tac danh gia, xac dinh nhu cau hpc nghe.
TAI LIEU THAMKHAO
hgc cua hoc vien tai cac dia phuong nham hd trg
1.
Birkhaeuser Dean, Robert E. Evenson,
cong tac tuyen sinh cua cac co sd day nghe dugc
and
Gershon
Feder (1991). The Economic Impact of
thuan lgi, chinh xac. Danh gia nhu cau dao tao cua
Agricultural Extension: A Review. Economic
hpc vien trade khi dao tao, tap huan.

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018

17


KHOA HOC C&NG NGHE
Development and Cultural Change, 39, no. 3 (Apr.,
1991): 607-650.
2. Bo Nong nghiep va PTNT (2011). Quyet
dinh so 1549/QB-BNN-TCCB ngfiy 18 thang 10 nam
2011 cua Bo traong Bo Nong nghiep va Phat trien
nong thon phe duyet chuong trinh day nghe trinh do
so cap ngh£ phuc vu dao tao nghd cho lao dong nong
thon
3. Bo Nong nghiep va PTNT (2014). Quyet

dinh so 481/QB-BNN-TCCB ngay 07 thang 04 nam
2014 cua Bo truong Bo Nong nghiep va Phat trien
nong thon phe duyet chuong trinh, giao trinh day
nghe trinh do so cap nghe phuc vu dao tao nghe cho
lao dong nong thon.
4. Bao Quyet Thing (2018). Analysing the
impact of select factors on investment decisions for
agricultural development under the GAP of
households in Ninh Thuan, Vietnam. International
Journal o f Economics, Commerce and Management
Vol. VI. Issue 1,355:365.
5. Erin M.
Godtland, Elisabeth
Sadoulet, Alain de Janvry, Rinku Murgai, and Oscar
Ortiz (2004). The Impact of Farmer Field Schools on
Knowledge and Productivity: A Study of Potato
Farmers in the Peruvian Andes. Economic
Development and Cultural Change, 53, no. 1
(October 2004): 63-92.
6. Hoang Vu Quang, Pham Buy Khanh, Bui
Quang Nguyen, Bui Tuan Anh, Nguyin Van Ba,
(2017). Lien ket san xuat, tieu thu san pham chan

nuoi: thuc trang va chinh sach. Bao cao ket qua
nghien cuu cua Vien Chinh sach va Chien luoc phat
trien nong nghiep nong thon.
7. Le Thi Bieu Hien, Nguydn Quoc Nghi,
Nguydn Thi Ngoc Yen (2013). Phan tich cac yeu to
anh huong den hieu qua kinh te trong chan nuoi heo
thit b thanh ph6 Can Tha. Tap chi Khoa hoc - Truong

Dai hoc Can Thu, 29, 32-37.
8. Nguydn Ngoc Xuan, Nguydn Huu Ngoan
(2014). Hieu qua kinh te chan nuoi Ion tap trung theo
huong thuc hanh nong nghiep tot (VietGAHP) cua
cac ho nong dan ngoai thanh Ha Noi. Tap chi Khoa
hoc va Phat trien 2014, tap 12, so 6: 906-912.
9. Pham Le Thong, Huynh Thi Ban Xuan va
Tran Thi Thu Buyen (2011). So sanh hieu qua kinh
te cua vu lua he thu va thu dong d d6ng bang song
Cuu Long. Tap chi Khoa hoc - Truong Dai hoc Can
Thu, 2011:18a, 267-276.
10.
TCTK (2013). Quyet dinh 882/QB-TCTK
ngay 28 thang 8 nam 2013 cua Tong cue Thong ke ve
viec ban hanh phuong an dieu tra chan nuoi, Ha NOi.
11. Thu tudng Chinh phu (2009). Quyet dinh so
1956/2013/QB-TTg ngay 21 thang 11 nam 2009 cua
Thu tudng Chinh phu phe duyet de an “Bao tao nghe
cho lao dong nong thon den nam 2020”.
12. Thu tudng Chinh phu (2013). Quyet dinh so
889/2013/QB-TTg ngay 10 thang 6 nam 2013 cua
Thu tudng Chinh phu phe duyet de an tai co cau
nganh nong nghiep theo huong nang cao gia tri gia
tang va phat trien ben vung.

CURENT SITUATION AND SOLUTION FOR VOCATIONAL EDUCATION AND TRAINING
ACnVITIES FOR SWINE FARMS IN SOME NORTHERN PROVINCES OF VIETNAM
Hoang Vu Quang, Pham Duy Khanh
Summary
Based on survey of 162 swine farms in 4 Northern provinces and discussion with 23 agencies including

public services, VET agencies, and livestock companies, the study shows that a low percentage of swine
farms is trained and provided professional certificate; however the majority o f swine farms are participated
in several short training about breeding techniques such as nutrition, hygiene, veterinary, insemination,
reproduction; very little farmers are trained on market knowledge, farm management and policy. The input
trading companies play an importan role in the dissemination of knowledge and skills to a swine farms. The
VET activities for swine farmers have presently several gaps on content, method. The paper also gives some
solutions in order to increase the performance of VET activities to swine farmers.
Keywords: Vocational eduction, training, sw ine farm , know ledge, p olicy.

Ngudi phan bi$n: GS.TS. Nguyen Van Song
Ngfiy nhan M i: 13/7/2018
Ng^ly thong qua phan bi$n: 13/8/2018
Ng^y duydt dang: 2 0 /8 /2 0 1 8

18

NONG NGHlfP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 10/2018