ñôn vò soaïn tröôøng thcs thanh ña quaän bình thaïnh tuaàn 20 tiết 9192 ns 12109 nd 13109 văn bản baøn veà ñoïc saùch chu quang tiềm a muïc tieâu a kieán thöùc giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc s

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (168.88 KB, 10 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuaàn 20; Tiết 91,92 NS: 12/1/09; ND: 13/1/09
V

ă n b ả n : BAØN VỀ ĐỌC SÁCH

( Chu Quang Tiềm)
A .MỤC TIÊU :

a. Kiến thức : Giúp học sinh hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách.
b. Kỹ năng: Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh
động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm .

b. Thái độ : qua bài học giáo dục cho HS ý thức đọc sách tốt nhất .
B. CHUẨN BỊ:

GV: sọan giáo án; HS: Đọc và trả lời câu hỏi sáchư giáo khoa.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:

1. Kiểm tra bài : kieåm tra việc chuẩn bị bài của HS

2. Giới thiệu bài mới: Đọc sách là một trong những phương pháp học tập tốt nhưng đọc như
thế nào cho hiệu quả chúng ta sẽ học trong văn bản này.

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung.
*Hoạt động 1:

HD tìm hiểu
chung .

- Yêu cầu học
sinh trình bày

những hiểu biết
về tác gải , tác
phẩm.

- Yêu cầøu HS
trình bày bố cục.

- HS dựa vào SGK
trình bày những ý
chính về tác giả ,
tác phẩm.

- Trình bày bố cục
như đã sọan

I. Tìm hiểu chung.

1. Tác giả: Chu Quang Tiềm ( 1877-1986) là nhà
lý luận văn học, nhà mỹ học nỗi tiếng Trung Quốc .
2. Tác phẩm : VB : Bàn về đọc sách được trích
trong cuốn : Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm
vui và nỗi buồn của việc đọc sách”(1995)

3. Bố cục: 3 phần .

P1: Học vấn …… thế gới mới : tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách .

P2: Lịchsử ……. .lực lượng : Những khó khăn và thiên hướng sai lệc dễ mắc phải khi đọc
sách.

P3: Còn lại: phương pháp đọc sách( cách lựa chọn và phương pháp đọc sách thế nào cho có
hiệu quả).

* Hoạt động 2: Đọc
và tìm hiểu nội dung
văn bản.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Yêu cầu HS trao
đổi nhóm tìm và cử
đại diện trình bày
tâm quan trọng và ý
nghĩa của việc đọc
sách

Gợi ý:

+ Sách có quan trọng
với con người
khơng ? vì sao?
+ Đọc sách thì con
người có tác dụng
gì ?

+ Tác giả lập luận
như thế nào về vấn
dề này?

- Trao đổi và trình
bày ý kiến trong
thời gian 3 phút.

- Sâu sắc , thuyết
phục ( nếu xóa
bỏ……mấy nghìn
năm trước)

1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc
sách.

- Sách rất quan trọng đối với con người .

+ Sách ghi chép, cô đúc , lưu truyền mọi tri
thức, thành tựu mà lồi người tìm tịi tích lũy
qua từng thời đại.

+ Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần
mà loài người thu lượm, nung nấu được trên con
đường phát triển mấy nghìn năm của mình .
- Ý nghĩa :

+ Đọc sách là con đường tích lũy nâng cao vốn
tri thức .

+ Đọc sách là chuẩn bị để có thể vững vằng lĩnh
hội tri thức trên con đường học vấn và phát hiện
thế gới mới .

Tieát 2
- Theo em Tác gải

cho biết trong tình
hình hiện nay
người đọc sách
thương mắc phải
những kho khăn
gì?

=> Kluân.

- HS quan sát đoạn
2 sgk/ 4 trả lời .

2. Những khó khăn và thiên hướng sai lệch khi
đọc sách .

+ Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dế
sa vào lối ăn tươi nuốt sống chứ khơng kịp tiêu
hóa nghiền ngẩm .

+ Sách nhiều khiến người ta khó lựa chọn, lãng phí
thời gian sức lực khi đọc những cuốn sách không
thực sự có ích.

=> Vì vậy phải lựa chọn sách khi đọc.
- Theo em tác giả

đã cho bết lựa
chọn sách như thế

nào cho có hiệu
quả?

- Em hãy cho biết
ý kiến của tác giả
về phương pháp
đọc sách cho có
hiệu quả ?

- Quan sát đoạn 3
sách giáo khao và
đoạn đầu trang 4
đêû trả lời.

- Quan sát đoạn 3
sách giáo khao và
trang 4 đêû trả lời.

3. Cách lựa chọn và phương pháp đọc sách 
* Cách lựa chọn:

+ Không nên đọc nhiều mà đọc cho kỹ những cuốn
sách thật sự có ích .

+ Cần đọc cách quyển sách , tài liệu thuộc lĩnh vực
chuyên môn của mình .

+ Cần đọc các loại sách thường thức gần lĩnh vực
chuyên môn, chuyên sâu của mình: “Trên đời
khơng có học vấn nào là cơ lập tách rời các họch

vấn khác” “ khơng biết rộng thì khơng thể chun
sâu , khơng thơng thái thì khơng thể nắm gọn”….
* Phương pháp đọc sách

- Không nên đọc lướt qua mà phải vừa đọc vừa suy
nghĩ “ Trầm ngâm tích lũy, tượng tượng tự do” ,
nhất là những cuốn sách có giá trị.

- Không nên đọc tràn lan mà phải đọc có kế hoạch
có hên thống.

*Hoạt động 3:
Tổng kết:

- Nọi dung chính
mà tác giả trình

-Tự tổng kết , trình
bày.

III. Tổng kết:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

bày trong văn bản
là gì?

- Những yếu tố
nghệ thuật nào đã
tạo nên sức thuyết
phục cho văn
bản?

- Nội dung lời bàn.
- Giọng văn .
- Bố cục .

- Phương thức biểu
đạt

2. Nghệ thuật:

- Nội dung lời bàn vừa thấu lý vừa đạt tình
; Các ý kiến đưa ra thật chính , có lý lẽ .

- Giọng văn : thể hiện sự trò chuyện chia sẽ kinh
nghiệm.

- Bố cục: chặt ché hơpk lý..
- Cách viết giàu hình ảnh:

+ Liếc qua nhiều nhưng đọng lại rất ít.
+ Chiếm lĩnh tri thức như đánh trận.

Đọc nhiềâu mà không nghĩ sâu giống như cưỡi
ngựa qua chợ tuy ……

- Phương thức biểu đạt chính : nghị luận giả thích.
* Hoạt động 3: dặn dò:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tu

ầ n 20; Tieát 93: NS: 12/1/09; ND: 13/01/09

Tiếng việt : KHỞI NGỮ

A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
a. Kiến thức : giúp HS

- Nhận biết khởi ngữ , phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ của câu
- Nhận biết vai trò của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó.
b. Kỹ năng: biét đặt câu có khởi ngữ .

c. Thái độ: giáo dục cho Hs ý thức đặt câu có khởi ngữ hợp lý để lời giao tiếp có hiệu quả cao.
 B.Chuẩn bị :

GV: Sọan giáo án; HS: đọc bài trước khi học.

C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC :
1. Kiểm tra vi ệ c chu ẩ n b ị bài c ủ a HS

2. Giới thiệu bài mới:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung.
* Hoạt động 1: Tìm

hiểu đặc điểm , vài trị
của khởi ngữ.

-u cầu HS đọc VD.
- Yêu cầu HS thảo
luận nhóm nhận xét

về vị trícủa các từ in
đậm trong câu; quan
hệ với chủ ngữ ; vai
trị của nó trong câu.
- Trước những từ in
đậm nói trên có hoặc
có thể thêm các quan
hệ từ trước nó khơng ?
* Vậy thế nào là khởi
ngữ ?

KL và yêu cầu HS đọc
ghi nhớ sgk.

- Đọc ví dụ sgk
-- Về vị trí

- Quan hệ với vị
ngữ

- Vai trò của các
từ in đậm

- Trước những từ
in đậm

- Kết luận trả lời.
- Đọc ghi nhớ
sgk/8

I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong
câu

1. Tìm hiểu VD.
a. Anh

b. Giàu.

c. Các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ .

- Về vị trí: các từ , cụm từ trên đứng trước chủ
ngữ .

- Quan hệ với vị ngữ : khơng có quan hệ chủ vị với
vị ngữ ( chỉ là thành phần phụ)

- Vai trò của các từ in đậm: nêu lên đề tài được
nói đến trong câu.

- Trước những từ in đậm : có thể có các qhtừ hoặc
khơng có cũng có thể thêm vào.

* KL: G hi nhớ sgk/7.
Ví dụ:

+ Múa, / cơ / ấy dẻo lắêm.
 Kngữ CN VN

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

* Hoạt động 2: Luyện
tập .

- Yêu cầu 1 HS đọc
bài tập 1; 2 HS lên
bẳng làm. Còn cả lớp
tự làm vào vở .

Yêu cầu HS đọc làm
tập 2 và tự chuyển câu
cho sẵn thành câu có
khởi ngữ .

-Yêu cầu HS đặt 2 câu
có chứ khời ngữ

-HS thực hiện
theo yêu cầøu .

- Có thể trự trao
đởi với bạn trong
bàn và ghi kết
quả vào vở.
- Tự sáng tạo câu
theo lý thuết .

II. Luyện tập:

1. Tìm khởi ngữ: ( nhận diện)
a. Điều này . ( không có qht đi kèm)
b. Đối với chúng mình. ( có qht đi kèm)
c. Một mình. ( khơng có qht đi kèm)

d. Làm khí tượng . ( khơng có qht đi kèm)
e. Đối với cháu. (có qht đi kèm)

2. Tạo câu có khởi ngữ , bằng dữ liệu cho sẵn
( mức độ thấp)

a. Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.

b. Hiều thì tơi hiểu rồi nhưng giải thì tơi chưa giải
được .

3. Vận dụng cao:

u cầu HS đặt 2 câu có chứ khời ngữ .
* Haọt động 3: Dặn dò;

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

………..
Tu

ầ n 20;Ti ế t 94 NS: 14/1/08 ND: 15/1/08

Tiếng việt: PHÉP PHÂN TÍCH VAØ TỔNG HỢP.
A . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :

a. Kiến thức : - Giúp học sinh hiểu thế nào là phép phân tích và tổng hợp .

b. Kỹ năng: giúp HSø biết vận dụng các thao tác phân tích , tổng hợp trong làm văn nghị luận .
b. Thái độ: giúp HS ln có ý thức phân tích, tổng hợp một cách chắc chắn, chính xác những
điều cần nói và viết

B. CHUẨN BỊ:

GV: giáo án; HS: đọc và trả lời câu hỏi sgk.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC
1. Kiểm tra vi ệ c chu ẩ n b ị c ủ a HS

2. Giới thiệu bài mới:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung.

* Hoạt động 1 : Tìm hiểu phép PT
- Cho HS đọc và trả lời câu hỏi của
văn bản “ Trang phục” .

? Trước khi nêu trang phục đẹp là
thế nào , bài viết đã nêu những hiện
tượng gì về trang phục ?

- Các hiện tượng trên đã nêu lên
nguyên tắc nào trong ăn mặc của con
người?

- Như vậy trong trang phục cần có
những quy tắc ngầm nào cần tuân
thủ?

- Quy luật ngầm của văn hóa. Đó là
vấn đề ăn mặc chỉnh tề phù hợp với
hoàn cảnh chung, riêng; phù hợp với
đạo đức: giản dị, hồ mình với cộâng

đồng.

- Để làm rõ vấn đề “trang phục”bài
văn đã dùng phép lập luận nào? Để
phân tích người viết đã sử dụng biện
pháp gì?

. Ngồi biện pháp trên có thể nêu
vấn đề, so sánh, hoặc giải thích, chứng
minh.

- HS: Đọc văn bản sgk/9
-HS:

Mặc quần áo chỉnh tề ... đi chân
đất .

- Đi giày có bít tất ... phanh hết
nút áo .

- Trong hang sâu ... váy xoè , váy
ngắn ...

- Đi tát nước, câu cá ... chải đầu
bằng sáp thơm.

- Đi đám cưới ... lôi thôi.

Dự đám tang ... quần áo loè loẹt,
cười nói vang vang.

HS:

+ Ăn mặc phải chỉnh tề (Ăn cho
mình, mặc cho người)

+ Aên mặc phải phù hợp với hoàn
cảnh (Y phục xứng kỳ đức)

=> biện phaùp đối chiếu

I. Tìm hiểu phép lập
luận phân tích và
tổng hợp.

- văn bản “ Trang
phục”

* Phép phân tích:
+ Ăn mặc phải chỉnh
tề (Ăn cho mình, mặc
cho người)

+ Aên mặc phải phù
hợp với hoàn cảnh 
(Y phục xứng kỳ đức)

-> đối chiếu
( PT là phép trình bày
từng bộ phận ,

phương diện của một
vấn đề nhằm chỉ ra
nội dung của sự vật
hiện tượng .

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

* Hoạt động 2: Tìm hiểu phép tổng
hợp

- Nhận xét câu “ăn mặc ra sao...
tồn xã hội” có phải là câu tổng hợp
các ý đã phân tích ở trên khơng ?
- Từ tổng hợp quy tắc ăn mặc nói
trên bài viết đã mở rộng sang vấn đề
ăn mặc đẹp như thế nào?

- Như vậy bài viết đã dùng phép lập
luận gì để chốt lại vấn đề ?

- Phép lập luận này thường đặt ở vị
trí nào trong bài văn?

- Phải , vì nó thâu tóm được các ý
trong từng ví dụ cụ thể.
- Có phù hợp thì mới đẹp.
Phải phù hợp với văn hóa, mơi
trường , hiểu biết và phù hợp với
đạo đức

- Tổng hợp.

- Cuối bài văn, cuối đoạn.

Ở phần kết luận của 1 phần hoặc
toàn bộ văn bản

* Phép tổng hợp:
- Trang phục hợp văn
hóa, hợp đạo đức,
hợp môi trường mới
là trang phục đẹp.
-> Đứng cuối (phần
kết luận) ( Tổng hợp
là là phép lập luận rút
ra cái chung từ những
điều phận tích. Khơng
cĩ phân tích thì khơng
cĩ tổng hợp . Lập
luận tổng hợp thường
đặt ở cuối đọc văn
hay bài văn , ở phần
kết luận cue một phần
hay của một văn bản.)
* Hoạt động 3:

- Nhận xét vai trị của các phép phân
tích và tổng hợp đối với bài nghị
luận như thế nào?

- Phép phân tích giúp hiểu vấn đề
cụ thể như thế nào? và phép tổng

hợp giúp nâng cao vấn đề như thế
nào?

- Cho HS đọc lại phần ghi nhớ.

- Để làm rõ ý nghĩa của 1 sự việc ,
hiện tượng nào đó.

- Phân tích là để trình bày từng bộ
phận của 1 vấn đề và phơi bày nội
dung sâu kín bên trong của 1 sự
vật, hiện tượng.

- Tổng hợp là giúp rút ra cái chung
từ những điều đã phân tích.

- Đọc ghi nhớ/10 Ghi nhớ SGK/10

*Hoạt động 4:

- Yêu cầu HS làm bài tập 1/10

- u cầu Hs trình bày những lý
dophải chọn sách đọc như thế nào?

- Tác giả đã phân tích tầm quan
trọng của việc đọc sách như thế
nào?

- Em hiểu phân tích có vai trò như

-- Thực hiện theo
nhóm và tự ghi
kết quả vào vở .

-Dựa vào VB để
trình bày các lý
do.

- Dựa vào VB để
trả lời .

- Tự KL trả lời.

II. Luyện tập :

1/ Tác giả đã phân tích vấn đè theo
nguyên tắc bắc cầu , mỗi sự việc đều
lien quan đến nhau và rốt cuộc tác gải
muốn KĐ: đọc sách là một con đường
của học vấn .

2/ Phân tích lí do phải chọn sách mà đọc:
- Sách nhiều, chất lượng khác nhau nên
phải chọn sách tốt, có ích.

- Sức người có hạn.

- Sách có loại chuyên mơn có loại

thường thức.

3/ Phân tích tầm quan trọng của đọc
sách:

- Không đọc sách thì điểm xuất phát
khơng cao.

- Là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri
thức.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

thế nào trong lập luận ? hại, đúng– sai thì các kết luận mới có
sức thuyết phục.

III / Dặn dị:

- Học phần ghi nhớ.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

………

Tuần 20Tiết 95 NS:17/1/08ND: 15/1/08

LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP.

A/ Mục tiêu cần đạt:

a. Kiến thức: Giúp HS vận dụng kiến thức đã học vào bài tập.
b. Kỹ năng: rèn luyện kĩ năng phân tích và tổng hợp trong lập luận.
c. Thái độ : giáo dục cho HS ý thức lập luận chắc chắn trong nói và viết .
B. Chuẩn bị:

GV: Giáo an: HS: Đọc bài trước khi học .
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học .

1. Kiển tra bài:

- Thế nào là phép phân tích?

( PT là phép trình bày từng bộ phận , phương diện của một vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật
hiện tượng . Để phân tích một nội dung của sự vật hiện tượng người ta có thể vận dụng các biện
pháp nêu giả thiết , so sánh , đối chiếu … và cả phép lập luận giả thích chứng minh.)

- Thế nào là phép tổng hợp?

( Tổng hợp là là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều phận tích. Khơng có phân tích thì
khơng có tổng hợp . Lập luận tổng hợp thường đặt ở cuối đọc văn hay bài văn , ở phần kết luận cue
một phần hay của một văn bản.)

2. Bài mới:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

* Hoạt động 1: HD học
sinh làm bài tập 1.
GV cho HS đọc yêu cầu
của bài tập 1

HS thảo luận theo
nhóm : các đoạn văn đã
vận dụng phép lập luận
nào và vận dụng như thế
nào?( cả hai đọc a,b)

* Hoạt động 2: GV cho
HS phân tích bản chất
của lối học đối phó để
nêu những tác hại của
nó.

Sau đó u cầu HS phân
tích tác hại của nó.

* Hoạt động 3:Dựa vào
văn bản “ Bàn về đọc
sách” của Chu Quang
Tiềm hãy phân tích các
lí do khiến mọi người
phải đọc sách?

(nếu không cịn thời gian
thì cho HS về nhà làm)
* Hoạt động 4: GV cho
HS dựa vào những điều
đã phân tích ở “ Bàn về
đọc sách” viết đoạn văn
tổng hợp.

(nếu khơng cịn thời gian
thì cho HS về nhà làm)

- HS: Đọc bài.
- Thảo luận nhóm

trong thời gian 2 phút
và cử đại diện trình
bày kết quả.

- HS trình bày từng
vấn đề , sau đó viết
bài trình bày vấn đề
bằng lời văn .

- HS: dựa vào VB đã
học để làm bài.

- HS tự viết tổng hợp
vào vở.

Bài tập 1:

a/ Đoạn văn vận dụng phép lập luận phân tích ,
để phân tích cái hay của bài “Thu điếu”ở các
mặt:

- Cái hay ở các điệu xanh.
- Ở những cử động.
- Ở các vần thơ.
- Ở chữ không non ép.

Ở mỗi mặt tác giả lại nêu ra những ví dụ cụ
thể.

b/ Đoạn văn phân tích nguyên nhân của sự

thành đat:

- Đoạn đầu chỉ ra nguyên nhân khách quan.
- Đoạn sau phân tích từng quan niệm đúng

-sai thế nào và kết luận lại ở việc phân tích
nguyên nhân chủ quancủa mỗi người.
Bài tập 2: Để thực hiện yêu cầu này phải vừa
phân tích vừa tổng hợp. ( Đã có trong sách bài
tập)

* Phân tích lối học đối phó:

- Khơng lấy việc học làm mục đích, xem học
là phụ.

- Học bị động cốt để đối phó với sự địi hỏi
của thầy cơ, của thi cử.

=> Tổng hợp: Khơng có hứng thú dẫn đến hiệu
quả thấp. ( tác hại)

* Phân tích lối học đối phó :

- Học hình thức khơng đi sâu vào kiến thức,
nội dung của bài học.

=> Tổng hợp : dù có bằng cấp nhưng đầu óc
rỗng tuếch

Bài tập 3:Lí do khiến mọi người phải đọc sách:
- Sách đúc kết kiến thức của nhân loại tích

lũy từ xưa đến nay.

- Muốn tiến bộ, phát triển thì phải đọc sách.
- Khơng cần đọc nhiều mà phải đọc kĩ, hiểu

sâu, nắm chắc nội dung.

- Ngoài đọc sách chun mơn cần đọc những
sách khác có kiến thức liên quan.