Tài liệu Chuyên đề Trường học thân thiện

1. Bối cảnh và sự cần thiết xây dựng
1. Bối cảnh và sự cần thiết xây dựng
nhà trường thân thiện...
nhà trường thân thiện...
-Xu hướng thế giới: cải cách GD theo hướng tạo
-Xu hướng thế giới: cải cách GD theo hướng tạo
môi trường học tập an toàn
môi trường học tập an toàn
( Mỹ: nhà trường không
( Mỹ: nhà trường không
bạo lực, không ma tuý)
bạo lực, không ma tuý)
- Phổ cập GD THCS: hiện Việt nam đang tiến hành
- Phổ cập GD THCS: hiện Việt nam đang tiến hành
thực hiện phổ cập GD THCS trên toàn quốc, và đ đạt ã
thực hiện phổ cập GD THCS trên toàn quốc, và đ đạt ã
nhiều tiến bộ. Tuy nhiên về mặt chất lượng GD vẫn
nhiều tiến bộ. Tuy nhiên về mặt chất lượng GD vẫn
còn có sự chênh lệch đáng kể giữa các vùng miền
còn có sự chênh lệch đáng kể giữa các vùng miền
trong cả nước và giữa các nhóm dân cư
trong cả nước và giữa các nhóm dân cư


- Thực trạng trẻ bỏ học, bị xâm hại, bạo lực nhà trường
- Thực trạng trẻ bỏ học, bị xâm hại, bạo lực nhà trường

- Thực hiện Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà
- Thực hiện Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà
Việt nam đ ký kếtã
Việt nam đ ký kếtã



Một số xu hướng thế giới
Một số xu hướng thế giới
- Chú trọng tăng cường môi trường học tập an
- Chú trọng tăng cường môi trường học tập an
toàn (không ma tuý, không bạo lực,...)
toàn (không ma tuý, không bạo lực,...)


- Nhấn mạnh việc hình thành và trau dồi tính
- Nhấn mạnh việc hình thành và trau dồi tính
sáng tạo, sự độc đáo của các cá nhân HS trên cơ sở
sáng tạo, sự độc đáo của các cá nhân HS trên cơ sở
chú trọng phát huy năng lực, sở trường tạo môI trư
chú trọng phát huy năng lực, sở trường tạo môI trư
ờng học tập nhân văn hoá và hướng vào cá nhân ngư
ờng học tập nhân văn hoá và hướng vào cá nhân ngư
ời học
ời học
- Tăng cường mối liên hệ nhà trường với gia đình,
- Tăng cường mối liên hệ nhà trường với gia đình,
cộng đồng XH
cộng đồng XH
- GD toàn diện, song không nặng quá về thành

- GD toàn diện, song không nặng quá về thành
tích học tập, hay nội dung hàn lâm
tích học tập, hay nội dung hàn lâm
(Luật GD Thái
(Luật GD Thái
Lan qui định: GD nhằm mục đích phát triển toàn diện
Lan qui định: GD nhằm mục đích phát triển toàn diện
con người: thể lực, tinh thần, trí tuệ, kiến thức, đạo
con người: thể lực, tinh thần, trí tuệ, kiến thức, đạo
đức, và cách sống hoà hợp với mọi người)
đức, và cách sống hoà hợp với mọi người)



Nhật bản &
Nhật bản &
Hàn quốc:
Hàn quốc:

Nhật bản :
Nhật bản :
thành công trong đảm
thành công trong đảm
bảo cơ hội GD bình đẳng, đạt
bảo cơ hội GD bình đẳng, đạt
chuẩn cao
chuẩn cao

Lơ là sự phát triển về mặt XH và
Lơ là sự phát triển về mặt XH và

tinh thần, quá chú trọng đến chư
tinh thần, quá chú trọng đến chư
ơng trình hàn lâm và kết quả học
ơng trình hàn lâm và kết quả học
tập.
tập.

Các vấn đề: tự tử, chán học, bạo
Các vấn đề: tự tử, chán học, bạo
lực
lực

Cải cách GD (từ 1984)
Cải cách GD (từ 1984)
theo hư
theo hư
ớng:
ớng:

Nhấn mạnh vào cá nhân HS
Nhấn mạnh vào cá nhân HS

Chú trọng đến các nội dung
Chú trọng đến các nội dung
cơ bản
cơ bản

Trau dồi tính sáng tạo, năng
Trau dồi tính sáng tạo, năng
lực tư duy và diễn đạt

lực tư duy và diễn đạt

Mở rộng cơ hội lựa chọn
Mở rộng cơ hội lựa chọn

Nhân văn hoá môI trường
Nhân văn hoá môI trường
giáo dục
giáo dục

Học suốt đời
Học suốt đời

Quốc tế hoá
Quốc tế hoá

CNTT
CNTT

Hàn quốc:
Hàn quốc:
Phổ cập GDTH, chú
Phổ cập GDTH, chú
trọng đầu tư GD -> sản xuất ra
trọng đầu tư GD -> sản xuất ra
nguồn nhan lực dồi dao và bùng
nguồn nhan lực dồi dao và bùng
nổ kinh tế
nổ kinh tế

Các vấn đề GD: hạn chế sự phát
Các vấn đề GD: hạn chế sự phát
triển sáng tạo của cá nhân HS, sự
triển sáng tạo của cá nhân HS, sự
đáp ứng các nhu cầu và năng lực
đáp ứng các nhu cầu và năng lực
độc đáo của HS; sự phát triển về
độc đáo của HS; sự phát triển về
tinh thần và nhân cách (chống đối
tinh thần và nhân cách (chống đối
nhà trường, GV, thờ ơ với học tập,
nhà trường, GV, thờ ơ với học tập,
các vấn đề về hành vi)
các vấn đề về hành vi)

Cải cách (từ 1994):
Cải cách (từ 1994):
tăng cường
tăng cường
các chương trình trau dồi tính
các chương trình trau dồi tính
nhân văn, sáng tạo, XD nhà trư
nhân văn, sáng tạo, XD nhà trư
ờng và cộng đồng tự chủ
ờng và cộng đồng tự chủ

Trung Quốc
Trung Quốc
Cải cách chương trình bao gồm những nỗ lực vượt qua
Cải cách chương trình bao gồm những nỗ lực vượt qua

mục đích đõ đại học, đưa nhiều hơn các môn nhân văn, nghệ
mục đích đõ đại học, đưa nhiều hơn các môn nhân văn, nghệ
thuật, chú trọng nhấn mạnh
thuật, chú trọng nhấn mạnh
giỏo dc
giỏo dc
công dân, áp dụng dạy
công dân, áp dụng dạy
học tích cực, khuyến khích tranh luận trong lớp, đưa các PP
học tích cực, khuyến khích tranh luận trong lớp, đưa các PP
mang tính hướng vào tìm tòi, vận dụng những điều đã học
mang tính hướng vào tìm tòi, vận dụng những điều đã học
vào thực tế, giải quyết vấn đề và sáng tạo là hai năng lực mà
vào thực tế, giải quyết vấn đề và sáng tạo là hai năng lực mà
cuộc cải cách này hướng vào.
cuộc cải cách này hướng vào.


Các nhà cải cách đang tìm cách khắc phục tính thiếu
Các nhà cải cách đang tìm cách khắc phục tính thiếu
sáng tạo của HS, sự quá chú trọng đến thi cử, kiểm tra, học
sáng tạo của HS, sự quá chú trọng đến thi cử, kiểm tra, học
v
v


t thay vì vận dụng kiến thức, và sự xa rời giữa học ở nhà
t thay vì vận dụng kiến thức, và sự xa rời giữa học ở nhà
trường với thực tế cuộc sống
trường với thực tế cuộc sống

(Yong Zhao- GS ĐH
(Yong Zhao- GS ĐH
Michigan)
Michigan)


Nhà trường thân thiện là mô hình khá
Nhà trường thân thiện là mô hình khá
toàn diện đảm bảo các điều kiện dẫn tới
toàn diện đảm bảo các điều kiện dẫn tới
sự giáo dục có chất lượng. Mô hình nếu đư
sự giáo dục có chất lượng. Mô hình nếu đư
ợc thực hiện tốt sẽ bảo đảm được vấn đề
ợc thực hiện tốt sẽ bảo đảm được vấn đề
tiếp cận
tiếp cận
giáo dục,
giáo dục,
chất lượng và hiệu quả
chất lượng và hiệu quả
giáo dục
giáo dục
, môi trường
, môi trường
giáo dục
giáo dục
,
,
các vấn đề
các vấn đề

về
về
bình đẳng
bình đẳng


giới
giới
và
và
cùng tham gia
cùng tham gia

Trường học thân thiện là một mô hình trường
Trường học thân thiện là một mô hình trường
học do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) đề
học do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) đề
xướng, xây dựng và triển khai từ vài thập kỷ qua ở
xướng, xây dựng và triển khai từ vài thập kỷ qua ở
nhiều nước trên thế giới và đã thu được những kết
nhiều nước trên thế giới và đã thu được những kết
quả tốt đẹp. Bộ GD-ĐT đã phối hợp với UNICEF tổ
quả tốt đẹp. Bộ GD-ĐT đã phối hợp với UNICEF tổ
chức thí điểm xây dựng mô hình trường học thân
chức thí điểm xây dựng mô hình trường học thân
thiện tại 50 trường THCS và năm nay quyết định mở
thiện tại 50 trường THCS và năm nay quyết định mở
rộng mô hình này ở các cấp học để từ đó các địa
rộng mô hình này ở các cấp học để từ đó các địa
phương tiếp tục nhân rộng.

phương tiếp tục nhân rộng.

2.
2.
Khái niệm về THTT:
Khái niệm về THTT:




Trường học thân thiện là nhà trường được xây
Trường học thân thiện là nhà trường được xây
dựng theo cách
dựng theo cách
tiếp cận
tiếp cận
tôn trọng quyền trẻ em
tôn trọng quyền trẻ em
nhằm
nhằm
làm cho
làm cho
HS khoẻ mạnh, hài lòng với việc học tập
HS khoẻ mạnh, hài lòng với việc học tập
trên
trên
cơ sở
cơ sở
GV nhiệt tình dạy dỗ
GV nhiệt tình dạy dỗ

cùng với sự
cùng với sự
hỗ trợ của gia
hỗ trợ của gia
đình và cộng đồng
đình và cộng đồng
để
để
các em có thể phát triển hết
các em có thể phát triển hết
tiềm năng
tiềm năng
của mình
của mình
trong một
trong một
môi trường an toàn
môi trường an toàn
và
và
đầy đủ dinh dưỡng. Trường học thân thiện cung cấp
đầy đủ dinh dưỡng. Trường học thân thiện cung cấp
một cách tiếp cận toàn diện đến GD chất lượng”
một cách tiếp cận toàn diện đến GD chất lượng”
“
“
NTTT là nhà trường có
NTTT là nhà trường có
môi trường học tập
môi trường học tập

bảo
bảo
đảm các
đảm các
quyền của trẻ em
quyền của trẻ em
”
”



*Tôn tr ng quy n tr em
*Tôn tr ng quy n tr em
Cỏch tip cn tụn trng quyn tr em
Cỏch tip cn tụn trng quyn tr em
cho rng
cho rng
phỏt trin phi c xem nh
phỏt trin phi c xem nh
quyn, v cỏc n lc phỏt trin giỏo dc cn
quyn, v cỏc n lc phỏt trin giỏo dc cn
thu hỳt c s tham gia
thu hỳt c s tham gia
(
(
của HS, GV, XH,
của HS, GV, XH,
cộng đồng)
cộng đồng)

Nhà trường là môi trường giúp trẻ em đư
Nhà trường là môi trường giúp trẻ em đư
ợc thực hiện các quyền trẻ em một cách tốt
ợc thực hiện các quyền trẻ em một cách tốt
nhất:
nhất:
quyền được học tập, được phát triển,
quyền được học tập, được phát triển,
được tham gia
được tham gia
để có đủ các kiến thức kỹ
để có đủ các kiến thức kỹ
năng sẵn sàng tham gia hoà nhập vào đời
năng sẵn sàng tham gia hoà nhập vào đời
sống XH, cộng đồng.
sống XH, cộng đồng.

Quyền trẻ em &
Quyền trẻ em &
Công ước quốc tế về Quyền trẻ em
Công ước quốc tế về Quyền trẻ em



Quyền trẻ em
Quyền trẻ em
:
:
là tất cả những gì

là tất cả những gì
trẻ em cần để
trẻ em cần để
được sống và lớn lên một cách lành mạnh, an
được sống và lớn lên một cách lành mạnh, an
toàn
toàn
. Quyền trẻ em nhằm
. Quyền trẻ em nhằm
đảm bảo cho trẻ em
đảm bảo cho trẻ em
tham gia tích cực vào quá trình phát triển
tham gia tích cực vào quá trình phát triển
, thay
, thay
vì nhận sự ban phát từ người lớn
vì nhận sự ban phát từ người lớn

Công ước quốc tế về Quyền trẻ em
Công ước quốc tế về Quyền trẻ em
:
:
Luật quốc tế
Luật quốc tế
bảo vệ quyền trẻ em bao gồm 54 điều khoản được
bảo vệ quyền trẻ em bao gồm 54 điều khoản được
LHQ thông qua năm 1989
LHQ thông qua năm 1989

(
(
ViÖt Nam
ViÖt Nam
– 20/12/1990)
– 20/12/1990)

Quyền sống
Quyền sống
:
:


Quyền trẻ em được sống và đảm bảo
Quyền trẻ em được sống và đảm bảo
những nhu cầu tối thiểu nhất để tồn tại, bao gồm:
những nhu cầu tối thiểu nhất để tồn tại, bao gồm:
mức sống đầy đủ tối thiểu, nơi ở, dinh dưỡng, và các
mức sống đầy đủ tối thiểu, nơi ở, dinh dưỡng, và các
dịch vụ chăm sóc sức khoẻ.
dịch vụ chăm sóc sức khoẻ.
Quyền được phát triển
Quyền được phát triển
:
:
trẻ em được quyền yêu
trẻ em được quyền yêu
cầu những điều giúp trẻ phát triển đầy đủ các tiềm
cầu những điều giúp trẻ phát triển đầy đủ các tiềm
năng, ví dụ quyền được hưởng giáo dục, vui chơi giải

năng, ví dụ quyền được hưởng giáo dục, vui chơi giải
trí, tham gia các hoạt động văn hoá, thông tin, tự do
trí, tham gia các hoạt động văn hoá, thông tin, tự do
tín ngưỡng
tín ngưỡng
Quyền được bảo vệ
Quyền được bảo vệ
:
:


Trẻ em phải được bảo vệ trư
Trẻ em phải được bảo vệ trư
ớc các hình thức lạm dụng, bỏ mặc, bóc lột và các tệ
ớc các hình thức lạm dụng, bỏ mặc, bóc lột và các tệ
nạn
nạn
Quyền được tham gia
Quyền được tham gia
:
:


Trẻ em có quyền tham gia
Trẻ em có quyền tham gia
các hoạt động XH, quyền được biểu đạt, có ý kiến về
các hoạt động XH, quyền được biểu đạt, có ý kiến về
những vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ,
những vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ,
quyền tham gia học hỏi chuẩn bị cho cuộc sống sau

quyền tham gia học hỏi chuẩn bị cho cuộc sống sau
này.
này.





3. Các yêu cầu của trường học thân thiện
3. Các yêu cầu của trường học thân thiện




-
-
Trường học thân thiện, trước hết là nơi
Trường học thân thiện, trước hết là nơi
tiếp nhận tất cả trẻ em
tiếp nhận tất cả trẻ em
trong độ tuổi quy định,
trong độ tuổi quy định,
nhất là tiểu học, THCS là các cấp phổ cập, đến
nhất là tiểu học, THCS là các cấp phổ cập, đến
trường.
trường.


- Nhà trường phải tạo điều kiện để thực
- Nhà trường phải tạo điều kiện để thực

hiện bình đẳng về quyền học tập cho thanh,
hiện bình đẳng về quyền học tập cho thanh,
thiếu niên.
thiếu niên.



-
-
Có chất lượng giáo dục toàn diện và hiệu
Có chất lượng giáo dục toàn diện và hiệu
quả giáo dục không ngừng được nâng cao.
quả giáo dục không ngừng được nâng cao.
Các
Các
thầy, cô giáo phải thân thiện trong dạy học,
thầy, cô giáo phải thân thiện trong dạy học,
thân thiện trong đánh giá kết quả rèn luyện,
thân thiện trong đánh giá kết quả rèn luyện,
học tập của học sinh, đánh giá công bằng,
học tập của học sinh, đánh giá công bằng,
khách quan với lương tâm và trách nhiệm của
khách quan với lương tâm và trách nhiệm của
nhà giáo. Các thầy, cô giáo trong quá trình dạy
nhà giáo. Các thầy, cô giáo trong quá trình dạy
học phải thân thiện với mọi năng lực thực tế
học phải thân thiện với mọi năng lực thực tế
của mọi đối tượng học sinh, để các em tự tin
của mọi đối tượng học sinh, để các em tự tin
bước vào đời.

bước vào đời.


-
-
Có môi trường sống lành mạnh, an toàn
Có môi trường sống lành mạnh, an toàn
,
,
tránh được những bất trắc, nguy hiểm đe dọa
tránh được những bất trắc, nguy hiểm đe dọa
học sinh.
học sinh.

-
-
Có cơ sở vật chất
Có cơ sở vật chất


đảm bảo các quyền tự
đảm bảo các quyền tự
nhiên thiết yếu con người
nhiên thiết yếu con người
: đủ nước sạch, ánh sáng,
: đủ nước sạch, ánh sáng,
phòng y tế, nhà vệ sinh, sân chơi, bãi tập v.v…
phòng y tế, nhà vệ sinh, sân chơi, bãi tập v.v…
- Chú trọng
- Chú trọng

giáo dục kỹ năng sống
giáo dục kỹ năng sống
, giáo dục
, giáo dục
cho học sinh biết rèn luyện thân thể, biết tự bảo vệ
cho học sinh biết rèn luyện thân thể, biết tự bảo vệ
sức khỏe, biết sống khỏe mạnh, an toàn.
sức khỏe, biết sống khỏe mạnh, an toàn.
- Là nơi
- Là nơi
huy động có hiệu quả
huy động có hiệu quả
sự tham gia của
sự tham gia của
học sinh, thầy cô giáo, cha mẹ học sinh, của chính
học sinh, thầy cô giáo, cha mẹ học sinh, của chính
quyền, các tổ chức đoàn thể, các đơn vị kinh tế và
quyền, các tổ chức đoàn thể, các đơn vị kinh tế và
nhân dân địa phương… cùng đồng lòng, đồng sức
nhân dân địa phương… cùng đồng lòng, đồng sức
xây dựng nhà trường.
xây dựng nhà trường.
- Tạo lập sự
- Tạo lập sự
bình đẳng giới
bình đẳng giới
, xây dựng thái độ
, xây dựng thái độ
và giáo dục hành vi ứng xử tôn trọng bình đẳng
và giáo dục hành vi ứng xử tôn trọng bình đẳng

nam nữ.
nam nữ.