trường thpt pró trần thị lệ diễm tuaàn 9 tieát 27 ngaøy soaïn 05 10 09 ngaøy daïy 08 10 09 bài dạy đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết a muïc tieâu baøi hoïc 1 kieán thöùc phaân bieät ñaëc ñieå

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

:

Bài dạy:<b>ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NĨI VÀ NGƠN NGỮ VIẾT</b>
<b>A. Mục tiêu bài học </b>

1. Kiến thức : Phân biệt đặc điểm ngôn ngữ nói và ngơn ngữ viết

2. Kĩ năng : Luyện tập kĩ năng ngơn ngữ biết khái qt hố nhận thức thực tiễn luyện tư duy và phát
biểu bằng lời nói

3. Tư tưởng : Nâng cao nhậ thức khi sử dụng ngơn ngữ nói và ngơn ngữ viết.
 Trọng tâm :

- Hướng dẫn HS nhận biết hai khái nịêm ngơn ngữ nói và ngơn ngữ viết

- Phân biệt đặc điểm của ngơn ngữ nói và đặc điểm ngơn ngữ viết theo hồn cảnh sử dụng , các
phương tiện hỗ trợ , đặc điềm chủ yếu từ ngữ và câu văn .

<b>B. Phương pháp</b> :

Diễn giảng – quy nạp phát vấn

<b>C. Tiến trình tổ chức dạy học</b>

<b>1. ồn định lớp</b> : kiểm diện hs, vệ sinh

<b>2. Kiểm tra bài cũ</b> : Kiểm tra việc chuẩn bị vở ghi và SGK, chuẩn bị bài của hs.

Thế nào miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự, phân biệt miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự với
miêu tả và biểu cảm trong các các kiểu văn bản khác, ví dụ minh họa

<b> 3.Bài mới</b>

<b>Hoạt động của giáo viên và học sinh</b> <b>Yêu cầu cần đạt</b>
<b> HĐ1- Đặc điểm của ngơn ngữ nói</b>

*GV: u cầu hs đọc kỹ phần 1 sgk và trả
lời các câu hỏi:

- Phương tiện chủ yếu dùng để nói là gì?
- Khi nói, người nói và người nghe có quan
hệ với nhau như thế nào?

- Từ ngữi và câu được sữ dụng để nói có gì
đáng chú ý?

*GV: Gợi dẫn hs trao đổi, thảo luận trả lời
*HS: Dẫn chứng:

Ngôn ngữ viết dùng từ sợ hãi, ngôn ngữ nói
dựng tốc gáy, lạnh xương sống, tốt mồ
hơi,…

Từ ngữ chuẫn mực, anh lơi-anh – em, bạn ,
mình,…

Ngơn ngữ nói: mày , tao, đại ca, tiểu đệ,
Câu: Anh có thấy ngon khơng? ( chuẩn
mực)

Ngơn ngữ nói: Ngon không?

<b>HĐ2 – Đặc điểm của ngôn ngữ viết</b>
*GV: yêu cầu hs đọc kỹ phần 2 sgk và trả
l;ời câu hỏi

Phương tiện chủ yếu để viết là gì?

Điều kiện để giao tiếp bằng ngôn ngữ viết ?

<b>I. Đặc điểm của ngơn ngữ nói</b>

 Ngơn ngữ nói là ngơn ngữ âm thanh, là lời nói
trong giao tiếp hàng ngày, ở đó người nói, người
nghe tiếp xúc trức tiếp với nhau có thể luân
phiên nhau trong vai nói và

 Đặc điểm: Ngơn ngữ nói đa dạng về ngữ điệu,
giọng nói có thể cao hay thấp, nhanh hay chậm,
mạnh hay yếu, liên tục hoặc ngắt quảng,…

- Có sự phối hợp giữa âm thanh, giọng điệu
với các phương tiện hổ trợ như nét mặt, ánh mắt,
cử chỉ, điệu bộ,… của người nói.

- Sử dụng khá đa dạng, có những lớp từ ngữ
mang tính khẫu ngữ, những từ điịa phương, các
tiếng lóng,, các biệt ngữ, các trợ từ, thán từ chêm
xen.

- Về câu: Ngơn ngữ nói thường dùng các hình

thức tỉnh lược, nhiều khi lại nói rườm rà, có
nhiều yếu tố dư thừa.

 Cần phân biệt nói và đọc. Đọc phát ra âm
thanh để người nghe nhưng vào văn bản.

<b>II. Đặc điểm của ngôn ngữ viết</b>

-Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết
trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác .
Muốn viết và đọc văn bản người viết và người
đọc phải biết các ký hiệu chữ viết các quy tắc
chính tả, các quy tắc tổ chức văn bản

<b>Tuần : 9</b>
<b>Tiết : 27</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Từ ngữ và câu trong ngơn ngữ viết có gì
đáng lưu ý?

*GV: Tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ
của văn bản mà người viết sử dụng với tần
số cao các từ ngữ phù hợp với từng phong
cách

*GV: Chỉ định 3 hs đọc chậm, rõ ghi nhớ
sgk

<b>HĐ3 – Luyện tập</b>

*GV: Phân tích đặc điểm của ngơn ngữ viết
thể hiện trong đoạn trích

*GV: Gợi ý cho hs thảo luận nhóm, gọi đại
diện trả lời

Định hướng: Chú ý hệ thống thuật ngữ, sự
lựa chọn và thay thế từ, các dấu câu, việc
tách dịng khi trình bày, sự thay phiên vai
người nói, người nghe, … được ghi trong
đoạn trích

*HS đọc bài tập

Phân tích những đặc điểm của ngơn ngữ nói
( từ ngữ trong lời nói, cá nhân miêu tả cử
chỉ điệu bộ, sự t5hay phiên người nói, người
nghe, được ghi trong đoạn trích.

*GV: Định hướng

- Các từ hô gọn trong lời nhân vật
- Các từ tình thái trong lời nhân vật
- Các kết cấu trong ngơn ngữ nói

*GV: Phân tích và chữa lại các câu dưới đây
cho phù hợp với ngôn ngữ viết.

-Ngơn ngữ viết có sự hổ trợ của hệ thống dấu
câu, kí hiệu, văn tự, hả minh họa, bảng biểu , sơ

đồ,…

-Từ ngữ trong ngôn ngữ viết được lựa chọn,
thay thế nên nên có điều kiện đạt được tính chính
xác, tránh dùng từ ngữ mang tính khẩu ngữ, địa
phương, tiếng lóng.

-Câu thường có câu dài, nhiều thành phần
nhưng được tổ chức mạch lạc, chặt chẽ.
 Ghi nhớ sách giáo khoa

<b>III. Luyện tập</b>
<b>Bài 1:</b>

-Dùng thuật ngữ khoa học: vốn chữ, từ vựng,
ngữ pháp, bản sắc, phong cách, thể văn, văn
nghệ, chính trị, khoa học,

-Tách dòng để tách luận điểm

-Dúng các từ ngữ chỉ thứ tự trình bày( một là,
hai là,…)

-Dùng các dấu câu: dấu chấm, dấu phẩy, dấu
ngoặc đơn, dấu ngoặc kép

<b>Bài 2</b>

-Các từ hô gọi trong lời nhân vật: kia, này, ơi,
nhĩ

-Các lới tình thái trong lời n/vật: có khối, đấy
thật đấy

-Các kết cấu câu trong ngôn ngữ nói: có thì, đã
thì,…

-Các từ ngữ thường dùng trong ngơn ngữ nói:
mấy, có khối, nói khốc, sợ gì, đằng ấy,…

-Sự phối hợp giữa lời nói, cử chỉ, cười như nắc
nẽ, liếc mắt, cười tít,…

<b>Bài 3</b>

a. Bỏ các từ thì, đã thay hết ý từ khác chỉ mức độ
như rất

b. Thay vống lên bằng quá mức thực tế, thay đến
mức độ tội vạ bằng một cáah tuỳ tiện, bỏ từ như
c. Câu nói tối nghĩa: cần bỏ các từ khẩu ngữ như
sắt và viết lại câu

<b>4. Dặn dò</b>

- Nắm được khái niệm, phân biệt đặc điểm của ngơn ngữ nói và ngơn ngữ viết
- Xem lại bài tập

- Soạn bài: Ca dao than thân tình nghĩa
<b>5. Câu hỏi kiểm tra</b>

<b>1. Hãy phân tích những nét biểu hiện của ngôn ngữ trong bài ca dao sau:</b>
T<i>hân em như củ ấu gai</i>

<i>Ruột trong thì trắng, võ ngồi thì đen</i>
<i>Ai ơi nếm thử mà xem!</i>

<i>Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3></div>

<!--links-->