Chuyen de Ngu van 8 Cach khai thac nghe thuat tuong phan trong van ban Don ki ho te

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

C¸c bíc khai th¸c

nghệ thuật tơng phản i lp

trong hai vn bn

Cô bé bán diêm ( Trích ) - An đéc xen

Đánh nhau với cối xay gió

( Trích : " Đôn ki hô tê ") - Xéc van tÐt

<b>A. Đặt vấn đề</b>

I- C¬ së lý luËn.

Thực hiện nhiệm vụ đổi mới chơng trình và phơng pháp dạy học chung của
Bộ Giáo Dục và Đào Tạo nhằm tạo sự phát triển mới, nâng cao hiệu quả giáo dục
và đào tạo.

Thực hiện nhiệm vụ đổi mới của riêng bộ mơn Ngữ văn THCS là học sinh
tích cực chủ động nhận thức để tự bồi bổ, chiếm lĩnh văn bản bằng suy luận, tởng
tợng, bình giá văn học.

Trong bộ mơn Ngữ văn đặc biệt là phần văn bản nghệ thuật sáng tạo bao giờ
cũng là phần rất quan trọng, nó cùng với nội dung của văn bản tạo ra kiến thức
hoàn chỉnh cho một văn bản. Hơn thế nữa, khi tìm hiểu văn bản bao giờ cũng
phải đặt nghệ thuật sáng tác lên trớc, ngời tìm hiểu văn bản bao giờ cũng phải đi
theo quy trình từ nghệ thuật để tìm ra nội dung, ý nghĩa và kiến thức tồn diện
của văn bản đó.

Khai thác một văn bản để đảm bảo đợc đúng, đủ nội dung kiến thức đã là
khó, khai thác đợc nghệ thuật, sự sáng tạo của nhà văn lại khó hơn rất nhiều lần.

Mục tiêu đặt ra là phải làm sao ở mỗi văn bản ngời tìm hiểu dù ít hay nhiều phát
hiện ra đợc nghệ thuật, tìm ra đợc cái hay, cái độc đáo mới mẻ trong nghệ thuật
đó để tìm ra cái giá trị của nó đến nội dung và đến tồn bộ ý ngha ca vn bn.

Nghệ thuật của một văn bản cũng chính là dụng ý nghệ thuật của nhà văn
khi tạo lập văn bản. Tìm hiểu nó tức là tìm hiểu cái dụng ý riêng mà nhà văn gửi
gắm vào tác phẩm của mình.

Trong i dng mờnh mụng ca cỏc biện pháp nghệ thuật sáng tạo tác phẩm
thì nghệ thuật tơng phản đối lập đợc sử dụng tơng đối phổ biến bởi những u việt
của nó.

II/ C¬ së thùc tiƠn.

Trong thực tế giảng dạy ở trờng THCS hiện nay, GV cịn gặp rất nhiều khó
khăn, lúng túng khi khai thác nghệ thuật ở từng văn bản. Câu hỏi luôn đợc đặt ra
<i>của các GV dạy Ngữ văn là: làm thế nào để HS nhận biết đợc nghệ thuật ? Làm</i>

<i>thế nào để HS khai thác đợc đúng nghệ thuật đó ? Làm thế nào để HS thấy đợc</i>
<i>tác dụng, giá trị và ý nghĩa của nó trong từng văn bản ?</i>

Với GV đã khó thì với HS cịn khó khăn hơn rất nhiều. Các em cha hiểu
nghệ thuật là gì nói chi đến việc các em phải tìm ra, đặt tên và khai thác các biện
pháp nghệ thuật.

Trong chơng trình Ngữ văn THCS có một sự trùng hợp rất ngẫu nhiên và lí
thú, đó là rất nhiều nhà văn sử dụng nghệ thuật tơng phản đối lập để sáng tạo ra
<i>tác phẩm của mình. Chơng trình Ngữ văn 7 có hai văn bản là "Sống chết mặc bay</i>
<i>" của Phạm Duy Tốn và vở chèo cổ " Quan Âm Thị Kính ". Lên lớp 8, nghệ thuật </i>
<i>t-ơng phản đối lập thể hiện rất rõ trong hai văn bản văn hc nc ngoi l: " Cụ bộ</i>

<i>bán diêm " của An đéc xen và " Đánh nhau với cối xay giã " cđa XÐc van tÐc.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

I/ Ph¬ng pháp nghiên cứu

Nu nh vi hu ht cỏc bin phỏp nghệ thật khác, GV chỉ cần hớng dẫn HS
tìm chi tiết, hình ảnh đó tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì là đợc thì ở hai văn bản
<i>" Cơ bé bán diêm " và " Đánh nhau với cối xay gió " nghệ thuật tơng phản đối lập</i>
đi xuyên suốt tồn bộ hai văn bản. Chính vì vậy, khi khai thác nghệ thuật này, ta
có thể tiến hành tuần tự theo các bớc sau:

<i><b>Bíc 1. DÉn vµo nghƯ tht ( Gäi tªn nghƯ tht )</b></i>

ở bớc này, ngời giáo viên sử dụng câu hỏi phát vấn để các em tìm ra và đọc
đúng tên của nét nghệ thuật đó . Bớc này HS làm việc cá nhân và đợc ghi vào
bảng.

<i><b>Bíc 2. Khai th¸c nghƯ tht.</b></i>

Đây là bớc quan trọng nhất trong quá trình tìm hiểu nghệ thuật tơng phản
đối lập. Ngời GV phải cho Hs thấy đợc nghệ thuật đó thể hiện nh thế nào trong
văn bản.

C¸ch tiÕn hµnh nh sau:

B1. Gv chia nhóm, phát phiếu học tập theo mẫu có sẵn về các đối t ợng tơng
phản nhau, HS có nhiệm vụ quan sát văn bản để tìm ra các chi tiết hình ảnh tơng
phản đối lập ú in vo phiu cho sn.

B2.GV kẻ bảng theo mẫu vào bảng phụ hoặc máy chiếu.

B3. Thời gian thảo luận nhãm t theo kiÕn thøc cđa tõng bµi.

B4. Sau thời gian thảo luận GV thu phiếu và treo bảng phụ, HS dựa vào nội
dung của phiếu học tập tìm ra các chi tiết kết hợp với GV hớng dẫn dẻ xây dựng
lên một đáp án chuẩn.

B5. Gv bình giảng các về những chi tiết, hình ảnh tơng phản đối lập đã tìm
đợc.

B6. Gv phát ngợc trở lại những phiếu đã thu đợc của HS theo nguyên tắc
chéo nhau. HS so sánh với đáp án chuẩn để từ đó tự đánh giá, cho điểm bạn
mình. GV nhận xét. Lu ý GV phải khống chế thời gian của các em để không sa
.

<i><b>Bớc 3. Tác dụng và ý nghĩa nghệ thuật.</b></i>

Vi tỏc dụng, GV có thể đa đa kèm vào bảng phụ bằng việc kẻ riêng ra một
cột nào đó hoặc đặt câu hỏi về tác dụng và ghi bảng chính. Cịn để rút ra ý nghĩa,
giá trị nghệ thuật, GV sử dụng một vài câu hỏi nâng cao mang tính chất bình giá
để HS suy nghĩ và trình bày cảm nhận của riêng mình, GV có thể bình để HS
nghe và hc tp.

II/ Những công việc thực tế đ làm.<b>Ã</b>

Cách tiến hành thực tế trong từng văn bản.

<i><b>1/ Văn bản: </b></i>

Cô bé bán diêm

( An đéc xen )

Tp trung khai thác nghệ thuật tơng phản đối lập trong việc xây dựng hình
ảnh cơ bé bán diêm và những điều xảy ra xung quanh cơ.

Vì nghệ thuật tơng phản đối lập xuyên suốt văn bản nên khi khai thác nghệ
thuật này ta nên đi theo tiến trình giảng với các phần, các mục.

<b>a/ DÉn vµo nghƯ tht.</b>

- GV gợi dẫn HS tìm hiểu
về gia cảnh của cơ bé, nhận xét
về gia cảnh đó.

- Sau đó GV nối sang
phần nghệ thuật bằng các câu
hỏi.

- Khơng chỉ có gia cảnh
nh vậy, tác giả còn đạt cô bé

<b>1.1. Cô bé bán diêm trong ờm giỏo</b>
<b>tha.</b>

<i>Gia cảnh của cô bé: rất éo le, khốn khổ,</i>

<i>thơng tâm.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

vào hồn cảnh đặc biệt nào ?
- Em hiểu gì về đêm giao

thừa ?

- Mỗi gia đình trong đêm
giao thừa cú gỡ c bit ?

- Song cô bé bán diêm lại
ở hoàn cảnh náo ?

- GV nhn mnh vo cỏc
<i>t xum họp, hạnh phúc với các</i>
<i>từ một mình, lẻ loi, ngoi ng</i>

<i>phố giá lạnh, rét buốt.</i>

- Vy tác giả đã dùng
nghệ thuật gì ?

- Thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và
năm mới trong đêm 30 Tết, đúng 12 giờ đêm.

- Mọi gia đình đều sum họp, hạnh phúc
bên nhau trong ngơi nhà ấm cúng để cùng đón
chào giờ phút giao thừa thiêng liêng.

- Cơ bé chỉ có một mình lẻ loi ngoài đờng
phố giá rét, buốt lạnh tái tê.

- Nghệ thuật tơng phản đối lập.

<b>b/ Khai th¸c nghƯ tht.</b>

- Gv chia nhóm thảo luận,
phát phiếu häc tËp cã in mÉu
s½n, HS chØ tìm và điền theo
câu hỏi:

<i><b> Em hÃy tìm chi tiết hình</b></i>

<i><b>nh i lp ?</b></i>

- Mẫu phiếu:

<b>S i lp tng phn</b>

Thiên nhiên
Nhà em xa
Mọi ngời

Thực trạng
của em

Em ở hiện tại
Bản thân em
KÕt ln ë b¶ng phơ.

<b>B¶ng phơ: </b>

<b>Sự đối lập tơng phn</b>

<i>Thiên nhiên: trời tối đen, giá</i>

<i>rét, tuyết rơi nhiều.</i>

<i>Nhà em xa: ngôi nhà xinh</i>

<i>xắn có dây trêng xu©n bao</i>
<i>quanh, em sèng víi bµ hạnh</i>
<i>phúc, đầm ấm.</i>

<i>Mọi ngời: cửa sổ các nhà</i>

<i>u sỏng rực, trong phố sực nức</i>
<i>mùi ngỗng quay.</i>

<i>Thực trạng của em: u trn, chõn i t,</i>

<i>dò dẫm trong báng tối.</i>

<i>Em ở hiện tại: một mình ngồi nép trong góc</i>

<i>tờng giữa hai ngôi nhà, thu chân lại càng thấy</i>
<i>rét hơn.</i>

<i>Bn thõn em: bụng đói cồn cào, chẳng dám</i>

<i>vỊ nhµ, trêi vÉn tèi ®en.</i>

<b>- GV bình: ngay ở phần mở đầu này, tác giả đã cho thấy cảnh ngộ của em</b>

bé bán diêm bằng những hình ảnh tơng phản đối lập rõ nét. Ngồi trời thì tối đen

nh mực, gió lạnh rét buốt, tuyết rơi ngày càng nhiều, cịn em thì phong phanh.
Cái đói, cái rét, cơng việc kiếm sống dày vị em, đày đoạ em. Em đã rét, đã khổ
có lẽ còn rét khổ hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức. Em đã tủi thân lại
càng tủi thân hơn trong đêm giao thừa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>thuËt.</b>

- GV ph¸t vÊn, HS suy nghĩ trả
lời.

- Em hÃy cho biết tác dụng cña

nghệ thuật này ? - Làm nổi bật nỗi khổ cực của cô bébán diêm, gợi niềm thơng cảm nơi ngời
đọc.

<i><b>* Kết luận: qua các bớc trên, các em HS đã tìm hiểu đợc nghệ thuật tơng</b></i>

<i><b>phản đối lập trong phần đầu của văn bản.</b></i>

<b>a. DÉn vµo nghƯ tht</b>

- Gv đặt câu hỏi, Hs trả lời.
- Cô bé quẹt diêm mấy lần ?

- Mơ típ quen thuộc trong mộng tởng và
thực tế tơng đồng hay đối nghịch nhau ?

- Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ?

<b>b/ Khai thác nghệ thuật.</b>

GV phát phiếu học tập có mẫu:

<b>STT</b>
<b>các lần</b>

<b>quẹt</b>
<b>diêm</b>

<b>S đối lập tơng</b>
<b>phản</b>

<b>ý</b>
<b>nghÜa</b>
<b>Méng </b>

<b>t-ëng</b> <b>Thùc tÕ</b>

LÇn 1
LÇn 2
LÇn 3
LÇn 4
LÇn 5

- Kết luận ở bảng phụ.

<b>1. 2 Thực tế và méng t ëng.</b>

- 5 lần trong đó 4 lần đầu
mõi lần quẹt một que, lần thứ 5

quẹt tất cả các que diêm còn lại.

- Đối nghịch nhau
- Tng phn i lp.

<b>Bảng phụ: </b>

<b>STT các lần quẹt</b>
<b>diêm</b>

<b>S đối lập tơng phản</b> <b>ý nghĩa</b>
<b>Mộng tởng</b> <b>Thực tế</b>

LÇn 1
LÇn 2

Lần 3

Lần 4

Lần 5

Một lò sởi toả
ra hơi nóng dịu
dàng

Một bàn ăn
thịnh soạn dọn
sẵn với ngỗng
quay

Một cây thông
nôel trang trí lộng
lẫy với hàng ngàn
ngọn nến sáng rực
lấp lánh và

Bà đang mỉm
cời với em.

Bà cầm tay em

Em vẫn ngồi
trong rét mớt, giá
lạnh

Ch có bức
t-ờng dày đặc, bụng
em vẫn đói cồn
cào.

NÕn bay lên
trời thành sao,
chẳng có gì hết.

B ó mt

B ó mất,
chẳng ai bên cạnh

Mơ ớc đợc ấm
áp

Mơ ớc đợc ăn no
Mơ ớc đợc vui
chơi trong đêm
giao thừa

Mơ ớc đợc sống
với bà, đợc yêu
th-ơng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

th-và hai bà cháu
bay vụt lên cao
khơng cịn đói rét,
khổ đau

em, em chÕt v×

đói rét. ơng che chở và cócuộc sống tốt đẹp
hơn

<b>* GV bình: Em bé đã quẹt diêm và quẹt tới 5 lần, có lẽ em quẹt diêm là để</b>

em sởi ấm phần nào và cũng là để em đợc đắm chìm trong ảo ảnh mà em tởng
t-ợng ra. Câu chuyện cứ thế phát triển đan xen giữa thực và ảo hệt nh truyện cổ
tích. Khơng thể có chi tiết truyện nào hay hơn trong hoàn cảnh sự việc nh vậy.
Khi ánh lửa sáng rực, ấm áp bùng loé lên thì thì cùng lúc thế giới tởng tợng mơ
-ớc cũng xuất hiện nhng chỉ trong vài tích tắc, ánh lửa trong đầu que diêm vụt tắt
và em bé lại trở về thực tại phũ phàng. ảo ảnh và thực tại cứ đan cài, xen lồng vào

nhau. Nghệ thuật tơng phản đối lập đã làm nổi bật hoàn cảnh thực tại và mộng
t-ởng của cô bé ? Thực tại em bất hạnh khốn khổ bao nhiêu thì mộng tt-ởng nó lại
đẹp đẽ và kì diệu bấy nhiêu.

<b>c/ T¸c dơng, ý nghÜa cđa nghƯ tht.</b>

Gv ph¸t vÊn, Hs suy nghÜ tr¶ lêi.

- Thực tế và mộng tởng của em đã nói
với ta điều gì về em ?

- Nghệ thuật tơng phản đối lập ở đây có
giá trị gì trong việc thể hiện ?

Thực tế: một em bé bị bỏ rơi cô
độc và khốn khổ.

Méng tëng : Em bé khao khát
đ-ợc sống ấm no, yên vui và đđ-ợc yêu
thơng che chở.

Khc sõu hỡnh nh em bộ, tạo ấn
tợng sâu sắc trong lịng ngời đọc.

<b>* GV bình</b>: Rõ ràng mỗi lần quẹt diêm, đốt lửa là một lần cơ bé đói khổ kia mơ ớc
và khát vọng. Những mơ ớc của cô bé thật giản dị và ngây thơ, nó gắn liền với tuổi thơ
trong sáng hồn nhiên của em. Em khao khát có cuộc sống vật chất đầy đủ, đợc hởng những
thú vui tinh thần, đợc sống trong hạnh phúc gia đình êm ấm, đợc ngời thân chăm sóc, che
chở. Đó cũng chính là những ớc mơ khát vọng chính đáng mn đời của mọi em bé trên thế
gian này. Thể hiện khát vọng ớc mơ đó chắc hẳn nhà văn Đan Mạch An đéc xen kia đã

cháy lòng mong ớc những em bé và tất cả mọi ngời, trớc hết là những kiếp ngời đói khổ, vợt
qua mọi thực tế phũ phàng để vơn tới cuộc sống ấm no hạnh phúc, có đủ miếng ăn, manh áo
và đợc yêu thơng. Mỗi lần em bé quẹt diêm thắp lửa dờng nh cũng là một lần ngọn lửa tin
yêu, khát vọng trong trái tim cháy lên sáng rực nh giục giã con ngời. Nhng thực tế đã quá phũ
phàng, thực tế ấy đã xoá đi những mộng tởng đẹp đẽ của em và bao ngời nghèo khổ khác
nữa. Vì thế khi em bé đợc gặp lại bà cũng là lúc em từ giã cõi đời. Em đã ra đi trong đói
khát, trong một đêm rét buốt, cô đơn, trong niềm hi vọng tan biến thành ảo ảnh. Chắc hẳn
tác giả đã viết những bài văn này bằng cả niềm yêu thơng và cảm thông sâu nặng. Một lần
nữa nghệ thuật tơng phản đối lập lại phát huy tác dụng của mình để xây dựng lên những
trang văn gây xúc động lịng ngời.

<b>a/ DÉn vµo nghƯ tht</b>

- GV hỏi, HS trả lời:

Em bé chết trong hoàn cảnh, thời
gian nào ?

Trong hoàn cảnh ấy mọi ngời ra
sao ?

Nh vậy An đéc xen lại tiếp tục sử
dụng nghệ thuật gì ?

<b>1.3. Cái chết của em bé.</b>

Cht trong ờm giao thừa.

Vui vẻ đón giao thừa và đi chơi
Tết.

Nghệ thuật tơng phản đối lập

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

GV ph¸t phiÕu theo mÉu:

<b>Sự tơng phản đối lập</b>
<b>Mọi ngời</b> <b>Em bé</b>

Trạng thái và
hành động:

Suy nghÜ:

Trạng thái và
hành động:

Suy nghÜ:

- Hs ph¸t hiƯn, Gv kÕt ln trong
b¶ng phơ.

<b>B¶ng phô:</b>

<b>Sự tơng phản đối lập</b>

<b>Mäi ngêi</b> <b>Em bÐ</b>

<i>Trạng thái và hành động: mặt trời lên,</i>

<i>trong s¸ng chãi chang, mäi ngời vui vẻ</i>

<i>ra khỏi nhà.</i>

<i>Suy nghĩ: chắc cô bé muốn sëi cho Êm.</i>

<i>Mọi ngời chỉ biết khi em bé đã chết.</i>

<i>Trạng thái và hành động: em bé chết vì</i>

<i>giá rét trong đêm giao thừa, thi thể em</i>
<i>ngồi giữa những bao diờm.</i>

<i>Suy nghĩ: em nhìn thấy những điều kì</i>

<i>diu. Em bé chết nhng đôi má vẫn hồng</i>
<i>và đôi môi đang mỉm cời.</i>

<b>c/ ý nghÜa cđa nghƯ tht.</b>

- GV hái, HS tr¶ lêi:

Hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản đối lập trong đoạn
này ?

Ngời đọc thấy đợc số phận quá bất
hạnh của cô bé và sự thờ ơ đến lạnh
lùng với nỗi bất hạnh đó của mọi ngời.
Đồng thời thấy đợc thái độ thông cảm
của nhà văn

<b>* GV bình: Từ những áng văn bay</b>

ln, chúi sỏng y chất thơ ở đoạn trên,
đến đây ngôn từ trĩu xuống, nhẹ nhàng,
thấm thía một âm điệu buồn thơng.
Nghệ thuật tơng phản đã làm nên cái
đặc sắc, ấn tợng trong những dòng cuối
của văn bản này: giữa những ngày đầu
năm hứa hẹ những mầm sống mới có
một em bé đã ra đi, em chết trong băng
giá từ đêm khuya mà đến rạng sáng
hôm sau đôi má vẫn hồng và đôi môi
vẫn đang mỉm cời hạnh phúc. Mọi ngời
không hiểu và không biết đợc những
phút giây kì diệu về cảnh huy hoàng
của hai bà cháu bay lên đón những
niềm vui đầu năm mới. Miêu tả cảnh
thơng tâm này, ngòi bút An đéc xen vừa
thực vừa mộng. Sự thực là em bé khốn
khổ kia đã chết, những đấy là một cái
chết đẹp, hình hài, thể xác chết mà linh
hồn và khát vọng của em bé vẫn sống.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

nµy trong toàn văn bản.
- Gv hỏi, Hs trả lời.

Nhắc lại nÐt nghƯ tht chÝnh trong
bµi ?

Tác dụng của nghệ thuật đó trong

văn bản ?

NhËn xÐt cđa em vỊ tác giả An đéc
xen ?

- Tụ đậm hình ảnh của một cô bé
đáng thơng, bất hạnh với những ớc mơ
đẹp.

- Thấy đợc sự thờ ơ đến tàn nhẫn của
toàn xã hội với những bất hạnh đó của
cơ bé đáng thơng.

- Tác giả đã rất thành công cho thấy
sự sáng tạo của ông trong cách xây
dựng văn bản.

<b>* GV b×nh: Cã thể nói An đéc xen biết khám phá những khía cạnh thần kì, bất</b>

ng trong s vic n gin hng ngày, đa chúng ta vào thế giới thần thoại đầy
chất thơ nhng vẫn giải quyết chúng phù hợp với những quan niệm nhân sinh và
xã hội tiến bộ của mình. Hơn thế nữa, cái đặc sắc của nghệ thuật với những chi
tiết tơng phản đói lập, An đéc xen đã truyền cho chúng ta lòng thơng cảm đối với
một em bé bất hạnh, lay động trong tình thơng và niềm tin ở con ngời, nhất là
ngày ngày phải đối mặt với những khốn khổ, khó khăn mà vãn khơng ngi
mong muốn về những điều tốt đẹp nhất. An đéc xen đã viết những trang văn đi
vào lòng ngời.

<i><b>( Với câu hỏi và lời bình này, Gv đã giúp Hs thấy đơc ý nghĩa, giá trị của</b></i>
<i><b>nghệ thuật tơng phản đối lập trong toàn văn bản. Hs phần nào phát huy c</b></i>

<i><b>kh nng t duy v bỡnh giỏ vn hc.)</b></i>

<i><b>2/ văn b¶n:</b></i>

đánh nhau với cối xay gió
<i>( Trích: Đơn ki hơ tê - Xéc van tét )</i>

Tập trung khai thác nghệ thuật tơng phản đối lập trong việc xây dựng hai
nhân vật Đôn ki hô tê và Xan chô pan xa. Với văn bản này ta không khai thác
tách biệt từng bớc ở từng phần nh ở văn bản trớc mà ta khai thác tổng quát. Bởi lẽ
nghệ thuật tơng phản đối lập đi xuyên suốt tác phẩm và đan xen vào nhau. Cách
khái thác này cũng làm cho quá trình tìm hiểu khơng bị nhàm chán.

<b>B</b>

<b> íc 1. Phát hiện nghệ thuật</b>

Gv hỏi, Hs trả lời.

Cho biÕt hai nh©n vËt chính trong
văn bản ?

HÃy so sánh hai nhân vật này giống
hay khác nhau ?

Tỏc giả sử dụng nghệ thuật gì để
tạo nên s khỏc nhau ú ?

- Hai nhân vật chính: Đôn ki hô tê
và Xan chô Pan xa.

- Hai nhân vật trái ngợc nhau hoàn
toàn.

- Ngh thut tng phn i lp

<b>B</b>

<b> íc 2. Khai th¸c nghƯ tht.</b>

Gv chia nhãm, phát phiếu học tập theo mâũ:

<b>S tng phn i lp</b>
<b>i tng</b>

<b>so sánh</b> <b>hô têĐôn ki</b> <b>pan xaXan chô</b>

Li núi
Quyt nh
Hnh động

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

KÕt ln b»ng b¶ng phơ:

<b>B¶ng phơ </b>

<b>Sự tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Lời nói

Quyt nh
Hnh ng

Cú đến ba bốn chục tên
khổng lồ ghê gớm

Cánh tay của chúng dài
ngoẵng, có đứa cánh tay di
n hai dm

Đánh nhau với cối xay gió
Lấy khiên che kín thân, tay
lăm lăm ngọn giáo, thúc ngựa
phi thẳng tới cối xay gió, đâm
mũi giáo vào cánh quạt

ú là những cối xay gió,
cái vật trơng giống cánh
quạt, khi có gió thổi chúng
sẽ quay tròn lm chuyn
ng ci ỏ bờn trong

Chẳng làm gì c¶

Hét bảo là khơng đợc
đánh nhau với cối xay gió

§øng ngoài, chẳng can
dự gì

Qua những chi tiết trên em thấy Đôn

v Xan l ngi nh th nào ? <i>gàn dở song cũng dũng cảm mạnh mẽ.Đôn: mù quáng, hoang tởng đến</i>

<i>Xan: tØnh t¸o, s¸ng suèt song nh¸t</i>

<i>gan</i>

<b>2. 2 Sau khi đánh nhau với cối xay gió</b>

MÉu phiếu:

<b>S tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Khi bị đau
Với việc ăn
Với việc ngủ
Với tình nơng

Kết luận ở bảng phụ:

<b>S tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Khi bị đau
Với việc ăn

Với việc ngủ

Với tình nơng

Có bị thơng thế nào cũng
không rên rỉ, dù sổ cả ruột ra
ngoài

Cha cần ăn
Không ăn sáng

Sut ờm khụng ng

Nhịêt tình thành tâm niệm
cầu mong tình nơng cứu gióp

Khơng ăn vì nghĩ tới tình
nơng đã đủ no rồi

Không ngủ suốt ờm
ngh ti nng

Hơi đau một chút là rên
rỉ ngay

Nhc n gi n

Ngi thoi mỏi trờn lng
la, lôi các thứ trong túi hai

ngăn ra ung dung đánh
chén, tu bầu rợu, buồn vì
thấy rợu đã vơi

Ngủ một mạch đến
sáng, mặt trời chiếu thẳng
vào mới tỉnh

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

* Gv gợi dẫn để Hs tìm ra ý ngha.

Qua chi tiết trên em có nhận xét gì về

hai nhân vật này ? <i>chung trong mối tình hoang tởng, coiĐôn: ngoan cờng, gan dạ,thuỷ</i>
<i>thờng ăn uống, hoang tởng học đòi theo</i>
<i>sỏch kim hip</i>

<i>Xan: Yếu duối, thực tế, lạc quan, vô</i>

<i>tâm.</i>

Mẫu phiếu:

<b>S tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ

Kết luận vỊ ý tëng
KÕt ln ë b¶ng phơ:

<b>Sự tơng phản đối lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ

Kết luận về ý
t-ởng

Quý tộc nghèo

Gầy gò, cao lênh khênh,
c-ỡi trên lng con ngựa cßm

Cao thợng: quét sạch giống
xấu ra khỏi mặt đất, đem lại
cuộc sống bình yên cho dõn
lnh

Cao p

Nông dân

Béo, lùn, cỡi la béo
Thực dụng: làm giám mÃ

không vất vả, thoải mái chỉ
việc đi, ăn và ngủ.

Tầm thờng

Gv gi ý Hs tìm ra ý nghĩa

Em có kết luận gì về điểm đáng học
tập và đáng phê phán của hai nhân vật
này ?

Em hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản i lp trong vic xõy
dng hai nhõn vt ?

Giá trị của nghệ thuật với toàn văn
bản ?

<i><b>Đôn ki hô tê:</b></i>

<i>ỏng khen: lý tởng cao p, gan</i>

<i>dạ, dũng cảm</i>

<i>Đáng chê: đầu óc hoang tởng, mù</i>

<i>quỏng n iờn r.</i>

<i><b>Xan chô Pan xa:</b></i>

<i>Đáng khen: tỉnh táo, sáng suốt,</i>

<i>thực tế và lạc quan</i>

<i>Đáng chê: nhát gan, thực dụng, lý </i>

<i>t-ởng tầm thờng</i>

Lm ni bật hình ảnh Đơn và Xan
với những đặc điểm hồn ton trỏi ngc
nhau.

Tạo sự thành công cho văn bản
Tạo ra cặp nhân vật bất hủ trong
văn học.

<b>* Gv bình xen kẽ trong quá trình giảng bài:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

ngời mà không một tiếng rên rỉ, xuýt xoa trái lại vẫn cháy bỏng một niềm tin,
một quyết tâm hành động vì nghĩa lớn. Bản lĩnh làm ngời nh thế đáng khâm phục
biết bao ! Chỉ có điều bản lĩnh ấy không bắt nguồn từ thực tế cuộc sống mà lại từ
trong những cuốn sách kiếm hiệp cổ xa. Vào cuộc chiến không cân sức mà vẫn
nhiệt tâm tởng nhớ tình nơng, suốt đêm khơng ngủ đế nhớ đến nàng, khơng ăn
khơng ngủ vì nhớ đến tình nơng đã đủ no rồi. Cái thuỷ chung và say đắm ấy
trong tình u thật đáng trân trọng và tơn thờ biết bao, nhng thật lố bịch vì lại
xuất phát từ một tình u khơng có thật. Có thể nói, dới ngòi bút vừa sinh động,
vừa nghiêm chỉnh, vừa bỡn cợt, trào lộng của Xéc van tét, hình ảnh hiệp sĩ Đôn
hiện lên thật đáng yêu nhng cũng không khỏi buồn cời và đáng bị phê phán.

Cịn với Xan chơ, một bác giám mã nông dân béo lùn, lúc nào cũng đủng

đỉnh thì lại có những nét đáng q và đáng chê khác. Trớc khi vào trận chiến kì
quặc Xan đã nhìn thấy rõ kẻ thù của hiệp sĩ là những cối xay gió, bác tỉnh táo,
sáng suốt hơn chủ của mình. Bác đã cố giải thích và hét to lên để can ngăn nhng
không đợc, bác đã bỏ mặc chủ. Bác nông dân chỉ ăn no vác nặng nhút nhát đến
<i>hèn nhát thể hiện qua câu nói của bác " chỉ hơi đau một chút là tôi rên rỉ ngay ".</i>
Thế rồi sau khi ních chặt cái dạ dày đầy rợu thịt bác ta đã ngủ một cách ngon
lành, đến sáng vừa tỉnh dậy bác đã vơ ngay lấy bầu rợu và hơi buồn vì thấy
khơng biết kiếm đâu ra để đổ cho đầy, cho thấy bác ta thật thực dụng và tầm th
-ờng.

Bằng ngòi bút tài hoa của mình Xéc van tét đã xây dựng thành cơng cặp
nhân vật bất hủ qua nghệ thuật tơng phản đối lập nhng lại bổ sung, cùng tô đậm
cho nhau.

III/ VËn dông vào tiết dạy cụ thể.

<b>Tiết 25 - 26</b>

<i>Văn bản: Đánh nhau víi cèi xay giã.</i>

<i> ( Trích " Đôn- ki- hô- tê" của Xéc- van- tét ).</i>
A/ mục tiêu bài học.

1/ Giỳp hc sinh thấy rõ tài nghệ của tác giả Xéc- van- tét trong việc xây
dựng cặp nhân vật bất hủ Đôn- ki- hô- tê và Xan- chô Pan- xa tơng phản về mọi
mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, xấu của hai nhân vật ấy, từ đó rút ra bài học
thực tiễn.

2/ Nhận biết đợc cách xây dựng nhân vật theo lối tơng phản đối lập: các
chi tiết liên quan đến hai nhân vật đối chọi nhau, tạo tính hài hớc, gây cời trong

các chi tiết và tính cách.

3/ Giáo dục ý thức noi gơng những đức tính tốt, phê phán nhng thúi xu.
B/ dựng

Từ điển văn học.

<i>Tác phẩm " Đôn ki hô tê"- Xéc van tét.</i>

<i>Tranh minh ho " Đơn ki hơ tê đánh nhau với cối xay gió "</i>
C/ hoạt động dạy - học.

<i>* Tổ chức: - ổn định lớp.</i>

- KiÓm tra sÜ sè.
<i>* KiĨm tra bµi cị. </i>

- ThÕ nµo là miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự ? Ví dụ ?
- Chữa bài tập 2.

<i>* Bài míi.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

- Gv gọi hs đọc chú thích (*) sgk.
- Qua đọc, hãy cho biết những
thông tin cần biết về tác giả, tác phẩm
?

- Gv cung cấp thêm thông tin từ

<i>những ti liu ó chun b: "T in</i>

<i>văn học "; " Đôn ki hô tê".</i>

<i>- Gv tóm tắt tác phẩm " Đôn ki hô</i>

<i>tê".</i>

<i>- Gv giới thiệu tranh " Đôn ki hô</i>

<i>tờ ỏnh nhau vi ci xay giú".</i>

<b>a/ Tác gi¶:( 1547- 1616) là nhà văn</b>

Tây Ban Nha.

<b>b/ T¸c phÈm: cã hai phÇn ( phÇn 1</b>

gåm 52 ch¬ng, phÇn 2 gåm 74 chơng,
xuất bản năm 1615).

- Vn bn c trích ở phần 1.

<b>II/ Hoạt động II</b>

- Gv hớng dẫn hs đọc.

- Gv đọc mẫu một đoạn, gọi hs
đọc, có nhận xét.

* Chú thích: gv cùng hs giải thích
các chú thích trong sgk để hiểu rõ
thêm nghĩa của các từ các nớc phng
tõy thng dựng

<b>II/ Đọc </b><b> hiểu văn bản.</b>
<b>1/ Đọc- chú thÝch.</b>

<i>- Đọc rõ ràng, thể hiện đợc giọng điệu</i>

<i>hóm hỉnh, hài hớc của tác giả qua ngôn</i>
<i>ngữ đối thoại, miêu t hai nhõn vt ụn</i>
<i>v Xan chụ.</i>

- Gv yêu cầu hs tìm bố cục, tóm
tắt văn bản?

- Hs trả lời.

<b>* Bè cơc: Gåm 3 phÇn theo diƠn biÕn</b>

trớc, trong,và sau khi Đơn đánh nhau với
cối xay gió ( hs tìm - gv nhn xột).

<i><b>* Tóm tắt: Đôn Ki hô tê gặp những</b></i>

<i>chic ci xay giú gia ng, chng ngh</i>
<i>ú là những tên khổng lồ xấu xa. Mặc cho</i>
<i>Xan chô can ngăn, Đôn vẫn đơn thơng</i>
<i>độc mã xông tới cánh quạt đã khiến cả</i>

<i>ngời lẫn ngựa bị trọng thơng. Trên đờng</i>
<i>đi tiếp, Đôn vì danh dự của hiệp sĩ và vì</i>
<i>nhớ Đuyn xi nê a, tình nơng của chàng</i>
<i>nên đã không rên rỉ, không ăn, không ngủ</i>
<i>trong khi Xan chô cứ việc ăn no ngủ kĩ.</i>

<b>B</b>

<b> íc 1. Phát hiện nghệ thuật</b>

Gv hỏi, Hs trả lời.

Cho biết hai nhân vật chính trong
văn bản ?

HÃy so sánh hai nhân vật này giống
hay khác nhau ?

Tỏc gi sử dụng nghệ thuật gì để
tạo nên sự khác nhau ú ?

<b>2/ Phân tích.</b>

- Hai nhân vật chính: Đôn ki hô tê và
Xan chô Pan xa.

- Hai nhân vật trái ngợc nhau hoàn
toàn.

- Ngh thut tơng phản đối lập

<b>B</b>

<b> íc 2. Khai th¸c nghệ thuật.</b>

Gv chia nhóm, phát phiếu học tập
theo mâũ:

<i><b>a/ Đánh nhau víi cèi xay giã.</b></i>

<b>Sự tơng phản đối lập</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>so sánh</b> <b>hô tê</b> <b>chô</b>
<b>pan</b>
<b>xa</b>

Li núi
Quyt nh
Hnh ng

Hs tho luận nhóm để tìm kết quả điền vào phiếu học tập.
Gv thu phiếu và kết luận bằng bảng phụ

<b>B¶ng phơ</b>

<b>Sự tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Lời nói

Quyt nh
Hnh ng

Cú đến ba bốn chục tên
khổng lồ ghê gớm

Cánh tay của chúng dài
ngoẵng, có đứa cánh tay di
n hai dm

Đánh nhau víi cèi xay
giã

LÊy khiªn che kÝn th©n,
tay lăm lăm ngọn giáo, thúc
ngựa phi thẳng tíi cèi xay
giã, đam mũi giáo vào cánh
quạt

ú l nhng ci xay giú,
cỏi vật trông giống cánh
quạt, khi có gió thổi chúng
sẽ quay tròn làm chuyển
động cối đá bờn trong

Chẳng làm gì cả

Hột bo là không đợc
đánh nhau với cối xay giú

Đứng ngoài, chẳng can
dự gì

Qua những chi tiết trên em thấy Đôn
và Xan là ngời nh thế nào ?

<b>Gv bình gi¶ng vỊ hai nh©n vËt:</b>

Ngay từ giây phút tấn cơng kẻ thù, hình
ảnh chàng hiệp sĩ chói lên đẹp nh một
anh hùng rất đáng khâm phục. Song
suy nghĩ một chút ngời đọc lại bật cời
vì mục đích hành động của Đôn là
đúng đắn nhng đối tợng hớng tới của
chàng lại không phải là lũ quỷ khổng lồ
gian ác mà lại là những chiếc cối xay
gió vơ tội. Bởi đầu óc chàng đầy những
hoang tởng cho nên động cơ tốt đẹp,
hành động dũng cảm đáng khen là vậy
cũng trở thành điên rồ.

Cịn với Xan chơ, một bác giám mã
nơng dân béo lùn, lúc nào cũng đủng
đỉnh thì lại có những nét đáng quý và
đáng chê khác. Trớc khi vào trận chiến
kì quặc Xan đã nhìn thấy rõ kẻ thù của
hiệp sĩ là những cối xay gió, bác tỉnh
táo, sáng suốt hơn chủ của mình. Bác
đã cố giải thích và hét to lên để can

ngăn nhng không đợc, bác đã bỏ mặc
chủ.

<i>Đôn: mù quáng, hoang tng n gn</i>

<i>dở song cũng dũng cảm mạnh mẽ.</i>

<i>Xan: tØnh t¸o, s¸ng suèt song nh¸t</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

* Gv phát lại phiếu học tập đã thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS so sánh
với đáp án để đánh giá kết quả bạn mình đã làm đợc.

Gv chia nhãm, ph¸t phiÕu häc tËp theo
m©ị:

<b>Sự tng phn i lp</b>
<b>i </b>

<b>t-ợng so </b>
<b>sánh</b>

<b>Đôn ki </b>

<b>hô tê</b> <b>Xan chôpan xa</b>

Khi bị
đau

Với việc
ăn

Với việc
ngủ

Với tình
nơng

Hs tho luận nhóm để tìm kết quả
điền vào phiếu học tập.

Gv thu phiếu và kết luận bằng bảng
phụ:

<b>b/ Sau khi đánh nhau với cối</b>
<b>xay gió</b>

<b>B¶ng phơ</b>

<b>Sự tơng phản đối lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Khi bị đau
Với việc ăn

Với việc ngủ
Với tình nơng

Có bị thơng thế nào cũng
không rên rỉ, dù sổ cả ruột ra

ngoài

Cha cần ăn
Không ăn sáng

Sut ờm khụng ng
Nhờt tình thành tâm
niệm cầu mong tình nơng
cứu giúp

Khơng ăn vì nghĩ tới tình
nơng đã đủ no rồi

Khơng ngủ suốt đêm
ngh ti nng

Hơi đau một chút là rên
rỉ ngay

Nhc đến giờ ăn

Ngồi thoải mái trên lng
lừa, lôi các thứ trong túi
hai ngăn ra ung dung đánh
chén, tu bầu rợu, buồn vì
thấy rợu đã vơi

Ngủ một mạch đến
sáng, mặt trời chiếu thẳng
vào mới tỉnh

Chẳng nghĩ đến ai

* Gv gợi dẫn để Hs tìm ra ý nghĩa.
Qua chi tiết trên em có nhận xét gì

về hai nhân vật này ? <i>chung trong mối tình hoang tởng, coiĐơn: ngoan cờng, gan dạ,thuỷ</i>
<i>thờng ăn uống, hoang tởng học đòi</i>
<i>theo sách kim hip</i>

<i>Xan: Yếu duối, thực tế, lạc quan, vô</i>

<i>tâm.</i>

<b>Gv giảng bình: Bị quật ngà đau</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

mt niềm tin, một quyết tâm hành
động vì nghĩa lớn. Bản lĩnh làm ngời
nh thế đáng khâm phục biết bao ! Chỉ
có điều bản lĩnh ấy khơng bắt nguồn
từ thực tế cuộc sống mà lại từ trong
những cuốn sách kiếm hiệp cổ xa.
Vào cuộc chiến không cân sức mà vẫn
nhiệt tâm tởng nhớ tình nơng, suốt
đêm không ngủ đế nhớ đến nàng,
không ăn không ngủ vì nhớ đến tình
nơng đã đủ no rồi. Cái thuỷ chung và
say đắm ấy trong tình yêu thật đáng
trân trọng và tôn thờ biết bao, nhng
thật lố bịch vì lại xuất phát từ một tình

yêu khơng có thật. Có thể nói, dới
ngịi bút vừa sinh động, vừa nghiêm
chỉnh, vừa bỡn cợt trào lộng của Xéc
van tét, hình ảnh hiệp sĩ Đôn hiện lên
thật đáng yêu nhng cũng không khỏi
buồn cời và đáng bị phê phán.

Bác nông dân chỉ ăn no vác nặng nhút
nhát đến hèn nhát thể hiện qua câu nói
<i>của bác " chỉ hơi đau một chút là tơi</i>

<i>rªn rØ ngay ". ThÕ råi sau khi nÝch</i>

chặt cái dạ dày đầy rợu thịt bác ta đã
ngủ một cách ngon lành, đến sáng vừa
tỉnh dậy bác đã vơ ngay lấy bầu rợu và
hơi buồn vì thấy khơng biết kiếm đâu
ra để đổ cho đầy, cho thấy bác ta thật
thực dụng và tầm thờng

* Gv phát lại phiếu học tập đã thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS so sánh
với đáp án để đánh giá kết quả bạn mình đã làm đợc.

Gv chia nhãm, phát phiếu học tập theo
mâũ:

<b>S tng phn i lp</b>
<b>i </b>

<b>t-ợng</b> <b>so</b>

<b>sánh</b>

<b>Đôn ki</b>

<b>hô tê</b> <b>chô pan xaXan</b>

Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ
Kết luận về

ý tởng

Hs tho lun nhúm tìm kết quả
điền vào phiếu học tập.

Gv thu phiÕu vµ kết luận bằng bảng
phụ:

<b>c/ Cặp nhân vật bất hủ</b>

<b>Bảng phụ:</b>

<b>S tng phn i lp</b>

<b>Đối tợng so sánh</b> <b>Đôn ki hô tê</b> <b>Xan chô pan xa</b>

Nguồn gốc

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Suy nghĩ

Kết luận về ý tởng

trên lng con ngựa còm

Cao thợng: quét sạch giống
xấu ra khỏi mặt đất, đem lại
cuộc sống bình yên cho dân
lành

Cao đẹp

Thùc dơng: lµm giám mÃ
không vất vả, thoải mái chỉ
việc đi, ¨n vµngđ.

Tầm thờng
Gv gợi ý để Hs tìm ra ý nghĩ

Em có kết luận gì về điểm đáng
học tập và đáng phê phán của hai
nhân vật này ?

Em hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản đối lập trong việc xây
dựng hai nhõn vt ?

Giá trị của nghệ thuật với toàn văn
bản ?

* Gv ging bỡnh : Bng ngũi bỳt ti
hoa của mình Xéc van tét đã xây dựng
thành cơng cặp nhân vật bất hủ qua
nghệ thuật tơng phản đối lập nhng

l¹i bỉ sung, cùng tô đậm cho
nhau.

* Gv phát lại phiếu học tập đã
thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS
so sánh với đáp án để đánh giỏ kt
qu bn mỡnh ó lm c.

<i><b>Đôn ki hô tê:</b></i>

ỏng khen: lý tng cao p, gan d,
dng cm

ỏng chê: đầu óc hoang tởng, mù
quáng đến điên rồ.

<i><b>Xan chô Pan xa:</b></i>

Đáng khen: tỉnh táo, sáng suốt, thực
tế và lạc quan

Đáng chê: nhát gan, thực dụng, lý
t-ởng tầm thêng

Làm nổi bật hình ảnh Đơn và Xan

với những đặc im hon ton trỏi ngc
nhau.

Tạo sự thành công cho văn bản
Tạo ra cặp nhân vËt bÊt hñ trong
văn học.

- Qua tìm hiểu văn bản, em rút ra
nhËn xÐt g× vỊ néi dung vµ nghƯ
tht ?

- Từ đó giúp em hiểu gì về nhà văn
Xéc van tét ?

- Víi em, bµi häc rót ra từ hai tính
cách nhân vật này là gì ?

<b>III/ Tỉng kÕt.</b>

- Ghi nhí: hs ph¸t biĨu, gv nhÊn
m¹nh.

- Sử dụng tiếng cời khơi hài để giễu
cợt cái hoang tởng và tầm thờng, đề cao
cái thực tế và cao thợng.

- Con ngời muốn tốt đẹp không đợc
hoang tởng và thực dụng mà cần tỉnh
táo và cao thng.

<i>* Củng cố.</i>

- HÃy nêu cảm nghĩ của em về hai nhân vật ?
- Gv nhấn mạnh trọng tâm bài.

<i>* H ớng dẫn.</i>

- Về nhà học bài .

<i>- Đọc trớc bài " Tình thái từ ".</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

Trên đay là kinh nghiệm của tơi trong q trình giảng dạy. Qua dạy thực
nghiệm ở lớp 8 tôi thấy phơng pháp này đạt một số hiệu quả nh sau:

Đối với HS: Các em biết và hiểu rõ thế nào là nghệ thuật tơng phản đối lập
từ cách phát hiện đến phân tích và tìm tác dụng của nó trong hai văn bản. Qua đó
các em cũng hiểu bài một cách sâu sắc và chắc chắn, các em hào hứng và say mê
khám phá tác phẩm hơn. Cách làm này không chỉ giúp các em tìm hiểu nghệ
thuật trong một văn bản cụ thể mà còn giúp các em khả năng áp dụng phơng
pháp khai thác này vào nhiều văn bản khác với các kiểu nghệ thuật khác. cao
hơn, sáng kiến này còn giúp các em hình thành và phát triển khả năng t duy, đánh
giá, thẩm bình văn học.

Đối với giáo viên: Giờ giảng văn trở lên nhẹ nhàng, thoát ý hơn. Giáo viên
đợc cùng với học sinh cảm nhận văn chơng, phát huy năng lực tự lập của các em.

V/ Bµi häc kinh nghiƯm

- Gv phải rất cơng phu khi chuẩn bị từ kiến thức đến các phơng tiện phục vụ

học tập nh phiếu học tập, bảng phụ hoặc máy chiếu... Ngoài ra ngời giáo viên
phải chủ động trong bài giảng, khéo léo dẫn dắt HS đi đúng hớng làm cho giờ
giảng phát huy đợc tối đa hiệu quả của phơng pháp.

- Với Hs, các em phải tập trung suy nghĩ, liên tởng, đánh giá và thẩm bình
văn học và khả năng kết hợp nhóm nhuần nhuyễn, nhịp nhàng.

VI/ ph¹m vi áp dụng

Sáng kiến này có khả năng áp dụng vào tiết 21, 22 và tiết 25, 26 Ngữ văn 8
tËp I

Trong chơng trình THCS số lợng các tác phẩm sử dụng nghệ thuật tơng
phản đối lập không phải là nhỏ, vì vậy có thể áp dụng sáng kiến này vào các tác
phẩm có sử dung nghệ thuật tơng phản đối lập trong chơng trình.

VII/ Những vấn đề kiến nghị.

- Tăng thời lợng cho phân môn Ngữ văn bởi để nghiên cứu một tác phẩm
văn học nghệ thuật đã khơng phải đơn giản đối với ngời có chun môn, vậy để
truyền đạt những cái hay, cái đẹp của tác phẩm cho đối tợng cha hề có chun
mơn thì càng khó hơn. Do đó với một số tiết ít ỏi thì GV dạy Ngữ văn sẽ rất khó
khăn trong việc đạt đợc hiệu quả cao.

- Với các tác phẩm văn học nớc ngồi nên có thêm tiết để giới thiệu về tác
giả, tác phẩm, cũng nh phong tục tập quán ... để các em hiểu sâu hơn các văn
bản.

<b>C/ KÕt luËn.</b>

<i>Hai văn bản " Cô bé bán diêm " và " Đánh nhau với cối xay gió " là những</i>
sáng tác đợc chọn lọc trong kho tàng văn học của các dân tộc. Đó cịn là tinh hoa
của văn hố nhân loại vì đã đủ sức vợt qua sự thử thách khắc nghiệt của thời gian
và không gian để đến với chúng ta. Do đó khai thác đợc thành cơng hai văn bản
đó tức là chúng ta đã góp một phần vào việc đa Hs đến với các tác phẩm văn học
nổi tiếng thế giới và bồi dỡng đợc tâm hồn trong sáng, ý thức vơn tới những điều
tốt đẹp để hoàn thiện nhân cách cho các em.

Trong phạm vi sáng kiến nhỏ bé, ngắn gọn mà kiến thức và cách cảm nhận
văn chơng lại là vô bờ bến, vì vậy sáng kiến này khơng thể tránh khỏi những
thiếu sót. Do đó, cá nhân tơi rất mong nhận đợc những góp ý chân thành từ đồng
nghiệp và những ai quan tâm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>

<!--links-->