bai 11 lien ket hoan vi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.31 MB, 31 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chào mừng quý thầy cô giáo

và các em học sinh tham dự

tiết học hôm nay.

Giáo viªn thùc hiƯn:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

KIỂM TRA BÀI CŨ

Bài tập: ở Đậu Hà lan: Mỗi gen quy định 1 tính
trng, phõn li c lp. Cho:

P t/c Hạt vàng, vỏ trơn x Hạt xanh, vỏ nhăn
F1: 100% Hạt vàng, vỏ trơn

F1 x Hạt xanh, vỏ nhăn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

F1 100% Hạt vàng, vỏ trơn

Vàng, trơn là tính trạng trội.
Xanh, nhăn là tính trạng lặn.

Qui ớc:

A: Vng a: Xanh
B: Trơn b: Nhăn
Sơ đồ lai:

P

t/c AABB x aabb
GP AB ab

F1 AaBb ( 100% vµng, tr¬n)
PB AaBb x aabb

G B AB, Ab, aB, ab ab

F B AaBb, Aabb, aaBb, aabb

1 vàng trơn, 1 vàng nhăn, 1 xanh trơn, 1 xanh nhăn

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Em hóy

quan sát

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Mooc- gan:

( 1866- 1945 )
-20 tuổi: Tốt

nghiệp ĐH loại
xuất sắc.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Đối t ợng nghiên
cứu: Ruồi giấm
Đặc điểm:

-Vũng i ngn
(14 – 17 ngày )
- Dễ nuôi trong
ống nghim.

- Tính trạng biểu

hiện rõ.

- Số l ợng NST Ýt:
2n =8.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

I. LIÊN KẾT GEN

1. Thí nghiệm của Moocgan:

P(t/c):

F1: 100%

PB: X

( F1 )
FB:

X¸m, dài Đen, ngắn

Xám, dài

Xám, dài Đen, ngắn

1 Đen, ngắn
1 Xám, dµi

Nghi

ên cứu

thí nghiệm

và nhận xét

kết quả

?

Nghi

ên cứu

thí nghiệm

và nhận xét

kết quả

?

So sánh sự

khác nhau

với kết quả

của

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

2. Nhận xét:

• So với phân li độc lập của Menđen thì số kiểu 
hình giảm, số tổ hợp gim

ã Thân xỏm luụn i kốm vi cỏnh di, thõn đen ln đi

kèm với cánh ng¾n.

Ở F1: 100% Xám -Dài

Tính trạng thân xám là trội so với TT thân đen;
Dài > Ngắn( ĐL 1 Mendel)

- Qui íc: + A: qđịnh màu xám; a: qđịnh màu đen

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

V

B B
V
BV

BV

(Xám-Dài)  b

v
b

v bvbv (Đen-Ngắn)

GP : BV B

V

v
b

bv

F1 :

v
b
B

V
BV

bv 100% Xám-Dài

PTC :

(Xám-Dài)
v
b
B
V

♂F1 BV

bv 
b
v
b
v
♀ bv
bv 
(Đen-Ngắn)

PB :

GPB : 50% BV BV

v
b
50% bv
v
b
100% bv

FB :

v
b
B
V
50% BV
 bv

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

4. KÕt luËn

* Bổ sung cho ĐL PLĐL của Menđen

-Trên NST, Các gen phân bố thành hàng dọc, mỗi
gen ở một vị trí xác định : locút. Nên các gen trên
cùng một NST phân li cùng nhau và có sự DT của
từng nhóm TT.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Ví dụ: ở người có 2n = 46.

Vậy người có bao nhiêu nhóm gen liên kết Có 23 nhóm gen liên

kết.

Có phải các 
gen trên 1 
NST lúc nào

cũng di 
truyn cựng

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

II. Hoán vị gen.
1. Thí nghiÖm

PB: bv

bv

X

BV
bv

(F1)

FB:

944
 185

:
:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

So s

ánh kết quả thí nghiệm với kết quả của 
phân li độc lập và liên kết gen?

BV
bv
(F1)

bv
bv
X
 944
 185
:
:
 965
 206
PB
FB

Hoán vị gen

PB: X

( F1 )

FB:

bv
 bv
 BV
ab
50% BV
 bv
bv
bv
50%

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2. Nhận xét:

Khi đem lai phân tích ruồi đực F1 thì kết quả thu

được khác với đem lai phân tích ruồi cái F1

Kết quả FB thu được 4 loại kiểu hình:

• So với liên kết gen: tăng số loại kiểu hình

• So với phân li độc lập của Menđen: giống về các

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Ở FB xuất hiện các kiểu hình nào mà ở PB khơng 
có? Vì sao có sự xuất hiện kiểu hình đó?

Kiểu hình của FB mà ở PB khơng có là:
thân xám, cánh ng¾n

thân đen, cánh dài

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Sự tổ hợp lại các tính trạng 
của bố và mẹ có thể giải 
thích bằng cơ sở tế bào học

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

3. Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoỏn v gen: 
V
B
v
b
v
b
v
b

Xám,dài Đen, ngắn

PB:
V
B
v
b
v
b
v
b
0.415 0.415
v
b
1.0

GPB

V
B
V

B

0.085 0.085

Giao t cú hoán vị gen

Sự trao đổi đoạn giữa 
hai cromatit để tạo ra 
giao tử hoán vị vào

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

2. Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen:

Xám, dài

3. Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen:

v
b
1.0
v
b
v
b

V
B
v
B

0.415 0.085 0.085 0.415

GPB

V
B
v
B
v
b
v
b
v
b
v
b
v
b
v
b
V
B
v
b

0.415 0.085 0.085 0.415

0.415
0.085
0.085
0.415
, N
v
B
V
b
v
b
V
B
v
b
v
b
v
b

Xỏm, dài en, ngắn

PB: F1 X

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

• Cho rằng gen quy định hình dạng cánh và màu 
sắc thân cùng nằm trên một NST. Khi giảm phân 
chúng đi cùng nhau nên phần lớn con giống bố

hoặc mẹ.

• ở một số cơ thể cái khi giảm phân xảy ra TĐC 
giữa 2 trong 4 crômatit chị em khi chúng tiếp hợp 
dẫn đến đổi vị trí các gen làm xuất hiện BDTH

•Tần số hốn vị gen: là khái niệm phản ánh 
khoảng cách tương đối giữa 2 gen trên NST.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Tần số HVG (f) = tổng số cá thể chiếm tỉ lệ ít x100%

Tổng số cá thể tạo ra

Trong phép lai phân tích tần số hốn vị gen được 
tính theo cơng thức sau:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

BV
bv
(F1)

bv
bv

X

944

185
:

:
 965

206

PB

FB

206 + 185 x 100 = 17%

965 + 944 + 206 + 185
TÇn sè HVG =

Tần số hốn vị

gen ở thí

nghiệm này là

bao nhiêu?

Tần số HVG (f) = tổng số cá thể chiếm tỉ lệ ít x100%

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Tần số HVG (f) = tổng số cá thể chiếm tỉ lệ ít x100%

Tổng số cá thể tạo ra

Trong phép lai phân tích tần số hốn vị gen được 
tính theo cơng thức sau:

+ Tỉ lệ % các loại giao tử phụ thuộc vào tần số

HVG,kí hiệu là f%.

+ HVG xảy ra ở ruồi giấm cái, tằm đực..

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Cho các kiểu gen:
ab
ab
AB
ab
AB
aB
aB
ab
Ab
aB
AB
Ab
AB
AB
Ab
Ab
aB
aB
Ab
ab
, , , , , , , , ,

Hãy cho biết hoán vị xảy ra ở những kiểu gen
nào có thể tạo ra sự tái tổ hợp giữa các gen

khơng alen (hốn vị gen có hiệu quả)?
(dị hợp 2 cặp gen)
AB

Ab
aB

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

4. KÕt luËn

VËy ho¸n vị gen

là gì?

- Hoỏn v gen l hin t ợng 2 gen
alen trên cặp NST t ơng đồng có

thể đổi chỗ cho nhau do có sự trao
đổi chéo giữa các cromatit trong
quá trình phát sinh giao t.

- Khoảng cách giữa 2 gen trên NST
càng lớn thì lực liên kết càng nhỏ, f
% càng cao nh ng không v ợt quá

- f% phn ỏnh khoảng cách t ơng đối

gi÷a 2 gen 17%

B

V

b

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

III. ý nghĩa của hiện t ợng liên kết gen 
và hoán vị gen

BV
bv
(F1)

bv
bv
X
0.415
0.085
:
:
0.415
0.085
Pa
Fa

Hoán vị gen

Pa: X

( F1 )

Fa:
bv
 bv
 BV
ab
50% BV
 bv
bv
bv
50%

Liên kết gen

Nhận xét số tổ hợp

của LKG và HVG

rồi nêu ý nghĩa

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

1.Liên kết gen 2.Hoán vị gen
- Hạn chế sự xuất

hiện biến dị tổ hợp

- Làm tăng biến dị tổ hợp
Tăng tính đa dạng của sinh
giới

- Đảm bảo sự di

truyền bền vững của
từng nhóm tính trạng

chọn đ ợc những
giống có các tính

trạng tốt luôn đi kèm
với nhau

- Nhờ có hoán vị gen, các
gen quí trên các NST khác
nhau có thể tổ hợp lại với
nhau tạo nhóm gen liên kết
có ý nghĩa trong tiến hoá và
chän gièng.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

* Bản đồ di truyền ( Bản đồ gen )

1. Khái niệm: Là sơ đồ sắp xếp vị trí t ơng đối của 
các gen trong nhúm gen liờn kt.

- Đơn vị: 1% HVG = 1 xentiMoocgan ( cM )

- Bản đồ gen đ ợc thiết lập cho mỗi cặp NST t ơng
đồng.

- Các nhóm liên kết đ ợc đánh số theo thứ tự của
NST trong bộ NST của loài.

2. ý nghĩa: - Dự đốn tr ớc tính chất di truyền của 
các tính trạng mà gen đ ợc sắp xếp trên bản đồ gen

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Cñng cè

* Làm thế nào để xác định một bài toán di truyền 
là liên kết gen hay hoán vị gen hay?

- Liên kết gen: + Lai hai cặp tính trạng có quan hệ 
trội lặn. ít nhất một cơ thể đem lai dị hợp về hai
cặp gen  TØ lƯ con lai gièng víi tØ lƯ cđa phép lai
một cặp tính trạng.

- Hoỏn v gen: Nu phép lai từ hai cặp tính trạng trở 
lên, có quan hệ trội – lặn cho tỷ lệ KH ở i con

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>