Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (249.39 KB, 30 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi
- Trời ơi, chỉ cịn có năm phút !
ChÝnh lµ anh thanh niên giật mình nói to, giọng c ời nh ng
đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trë vµo liỊn,
tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc l ỡi đứng dậy, cô gái
cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ
bỏc gi.
Qua câu Trời ơi, chỉ còn năm phút !, em hiểu nhân vật
anh thanh niên muốn nói điều gì ? Căn cứ vào đâu mà
em lại cho lµ nh vËy?
muốn thông báo khoảng thời gian còn
lại của cuộc gặp gỡ.
Căn cứ vào các từ ngữ trong câu
muốn thông báo khoảng thời gian còn lại của
cuộc gặp gỡ.
Căn cứ vào các từ ngữ trong câu
muốn nói rằng mình rất tiếc vì thời gian gặp
gỡ còn ít quá, vì sắp phải chia tay mäi ng êi råi…
muèn thông báo khoảng thời gian còn
lại của cuộc gặp gỡ.
Căn cứ vào các từ ngữ trong câu .
nghĩa t êng minh
muèn nãi r»ng m×nh rÊt tiÕc v× thêi gian
gặp gỡ còn ít quá, vì sắp phải chia tay mäi
ng êi råi …
Qua đó em hiểu :
ThÕ nµo lµ nghÜa t êng minh ?
<b>Bài 2 :</b> Đọc các từ sau cho biết ý nghĩa của các câu in
nghiêng chỉ mang nghĩa t ờng minh hay cịn chứa hàm
ý? Phân tích hàm ý trong các câu đó?
a. <i>Lao động là quyền và nghĩa vụ của công dân .</i>
<b> ( </b>Điều 55 – Hiến pháp 1992)
b. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra :
- <i>Cơm chín rồi !</i>
Anh cũng không quay lại. Con bé bực quá, quay lại mẹ
và bảo :
- Con kêu rồi mà ng ời ta không nghe .
<i>Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa c êi</i> .
( ChiÕc l ợc ngà - Nguyễn Quang Sáng )
c. <i>Lá vàng rơi trên giấy </i>
<i> Ngoài trời m a bơi bay .</i>
C©u vÝ dơ NghÜa t êng
minh Hµm ý
<i>Lao động là quyền và </i>
<i>nghĩa v ca cụng dõn</i>
<i>Cm chớn ri !</i>
<i>Anh quay lại nhìn con </i>
<i>vừa khe khẽ lắc đầu vừa </i>
<i>c ời .</i>
C©u vÝ dơ NghÜa t êng
minh Hµm ý
<i>Lao động là quyền và </i>
<i>nghÜa vơ của công dân.</i> <i>v</i>
<i>Cơm chín rồi !</i> <i><sub>v</sub></i> <i><sub>v</sub></i>
<i>Anh quay lại nhìn con </i>
<i>vừa khe khẽ lắc đầu vừa </i>
<i>c ời .</i>
<i>v</i> <i>v</i>
<i>Lá vàng rơi trên giấy </i>
* Hoàn cảnh sử dụng nghĩa t ờng minh,
hàm ý:
- Trong các văn bản hành chính công vụ
chỉ đ ợc sử dụng nghĩa t ờng minh.
- Trong văn bản nghệ thuật giao tiếp
Hàm ý cần đ ợc suy ra từ từ ngữ trong
câu và đặc biệt là dựa vào tình huống
<b>Bµi tËp 1(SGK</b>/75)
a/ Câu “ Nhà họa sĩ tặc l ỡi đứng dậy”, cho thấy ông
cũng ch a muốn chia tay với anh thanh niên . Cụm từ
“ tặc l ỡi”cho thấy điều đó.
<b>Bµi tập 1(SGK</b>/75): a/ Câu Nhà họa sĩ tặc l ìi
đứng dậy”, cho thấy ông cũng ch a muốn chia tay với
anh thanh niên. Cụm từ “ tặc l ỡi”cho thấy điều đó.
-> Đây là cách dùng “ hình ảnh” để diễn đạt ngơn
ngữ nghệ thuật .
<b>Bµi tËp 4 (SGK / 76 ):</b>
<b>a. Hµ, nắng gớm về nào</b>
<b>Cõu ỏnh trng lng khụng nhm vo ng </b>
<b>ời nghe nào cả(độc thoại) </b><b> không chứa </b>
<b>Bµi tËp 4 (SGK / 76 ):</b>
<b>a. Hµ, nắng gớm về nào</b>
<b>Cõu ỏnh trng lng khụng nhm vo ng </b>
<b>ời nghe nào cả(độc thoại) </b><b> khơng chứa </b>
<b>hµm ý.</b>
<b>b. Tơi thấy ng ời ta đồn…</b>
<b>C©u nãi bá dë của bà Hai ( vì bị ông Hai </b>
<b> gắt lên cắt ngang)</b>
<b>Bµi tËp 2 ( SGK / 75 )</b>
- Ti giµ cần n ớc chè: ở Lào Cai đi sớm
quá.
Có thể hàm ý :
- Ông họa sĩ già ch a kịp uống n ớc chè .
- Ông họa sĩ già là ng ời thích uống n ớc chè.
- Ông họa sĩ già muốn đ ợc uống n ớc chè
ngay.
<b>Bài tập : Đọc đoạn cuối truyện Bức tranh của em gái tôi </b>
<b> ( Ngữ văn 6</b> ).
<b>Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của </b>
<b>Kiều Ph ơng(…) Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tơi :</b>
<b> - Con cã nhËn ra con kh«ng ?</b>
<b> Tơi giật sững ng ời (…) D ới mắt em tơi, tơi hồn hảo đến thế </b>
<b>kia ?(…)</b>
<b> - Con đã nhận ra con ch a ? </b>–<b> Mẹ vn hi hp .</b>
<b> Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói đ </b>
<b>ợc với mẹ tôi sẽ nói rằng: Không phải con đâu. Đấy là tâm </b>
<b>hn v lũng nhõn hậu của em con đấy. </b>”
<b>VÒ hai c©u nãi cđa nh©n vËt ng êi mĐ cã những tranh luận </b>
<b>khác nhau :</b>
<i>Tôi thấy có bạn phân tích hình ảnh đầu </i>
<i>súng là t îng tr ng cho ng êi chiÕn sÜ ®ang </i>
<i>bảo vệ quê h ơng và vầng trăng t ợng tr ng </i>
<i>cho q h ơng thanh bình. Tơi khơng nghĩ </i>
<i>thế khi viết, cịn hình t ợng thơ có thể gợi </i>
<i>b¹n…”</i>
* Trong giao tiÕp :
- Nãi
- Nghe
Linh hoạt, chú ý tới đối t ợng, hoàn cảnh giao
tiếp…
* Trong đọc - Hiểu tác phẩm nghệ thuật :
Suy ngẫm để tìm ra đ ợc hàm ý trong đó…
Cho c©u :
<b>Trời sắp m a y !</b>
Tìm những hàm ý có thể suy ra từ câu nói
trên .
Th¶o luËn nhãm :
Ng ời ta nói mỗi tác phẩm nghệ thuật là
một hàm ý .
Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng
những vật liệu m ợn ở thùc t¹i. Nh ng nghƯ sÜ
khơng những ghi lại cái đã có rồi mà cịn muốn
nói một điều gì mới mẻ. Anh gửi vào tác phẩm
một lá th , một lời nhắn nhủ(…)Anh làm chúng ta
nhìn, nghe, rồi sẽ khơi gợi trong trí óc ta những
vấn đề suy nghĩ (…)Nghệ thuật mở rộng khả
năng của tâm hồn, làm cho con ng ời vui buồn
nhiều hơn, yêu th ơng và căm hờn đ ợc nhiều hơn,
tai mắt biết nhìn, biết nghe thêm tế nhị, sống đ ợc
nhiều hơn