ngaøy soaïn 3102009 trường thpt định thành giáo án ngữ văn 10 cơ bản ngày 25 tháng 10 thực hiện theo kế hoạch số 50kh thpt đt trường thpt định thành đã tiến hành kiểm tra góc học tập của học sin

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (121.38 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày 25 tháng 10, thực hiện theo kế hoạch số 50/KH-THPT ĐT , Trường 
THPT Định Thành đã tiến hành kiểm tra góc học tập của học sinh ở toàn bộ các 
ấp trong các xã: Định Thành, Định Thành A, An Phúc, An TRạch.

Kết quả kiểm tra cho thấy đa số các em đều có góc học tập, đảm bảo ánh sáng. 
Tuy nhiên hầu hết đều không đảm bảo sự yên tĩnh khi học bài, góc học tập gần 
vơ tuyến, chưa có thời gian biểu, thiếu hoặc khơng có sách tham khảo.

Khi được hỏi: phụ huynh học sinh đều trả lời là con em mình học rất 
chăm chỉ, nhưng khơng học ở bàn mà học trên giường. Thời gian học kết thúc 
rất sớm, 9 giờ tối là các em đã đi ngủ, sáng các em dậy lúc 5h 30. điều đó cho 
thấy, thời gian học ở nhà của đại bộ phận học sinh cịn rất ít. Các em chưa có 
phương pháp học tập một cách khoa học và có hiệu quả. Góc học tập có nhưng 
chưa biết cách sắp xếp sách, vở một cách gọn gàng, ngăn nắp.

Bên cạnh đó, vẫn cịn những học sinh khơng có góc học tập, chủ yếu học ở 
giường, khơng có bàn học. Sách, vở bỏ trong một chiếc thùng giấy, mỗi lần học 
bài phải đem tất cả ra để kiếm từng cuốn một. Điều đó làm mất thời gian học bài
của các em.

Thông qua đợt kiểm tra này, phát hiện rất nhiều khuyết điểm của học sinh
trong việc học bài ở nhà, ý thức trang trí góc học tập. Nếu khơng có ý thức trau 
chuốt góc học tập của mình thì sẽ ảnh hưởng tới tinh thần, kết quả học tập rất 
lớn. Từ đấy, yêu cầu các em học sinh cần sắp xếp cho mình một góc học tập tốt 
hơn, đảm bảo ánh sáng, khơng ồn ào khi học. Đồn kiểm tra sẽ có đợt kiểm tra 
lần sau để xem ý thức của các em trong việc sắp xếp lại góc học tập sẽ thay đổi 
như thế nào?

Nhục lắm người ơi, nhục lắm rồi

Làm người đói khổ suốt kiếp thơi

Khơng danh khơng phận âu đành chịu

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Lên voi xuống chó như phiên chợ

Đừng cười mai mỉa kẻ thất cơ

Chưa biết ngày mai thành hay bại

Cười nhiều biết khóc ở nơi nao?

Ngày soạn: 3/10/2009 
Tuần 12

Tiết: 34-35

KHÁI QUÁT VĂN HỌC TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX 
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- Trọng tâm : Thành phần chủ yếu , các giai đoạn văn học, đặc điểm nghệ thuật
- Rèn luyện kĩ năng tìm hiểu, tiếp thu và khái quát một thời kì văn học.

- Yêu mến, gìn giữ và phát huy văn hố dân tộc.

II. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH

- Phương tiện thực hiện :
+ Sgk – Sgv

+ Thiết kế bài học

- Trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :

1. Ổn định lớp : SS VS

2. Kiểm tra bài cũ :

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

b.Con ngưòi Việt Nam trong văn học được thể hiện qua những mối quan hệ nào?

3. Bài mới

HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC NỘI DUNG

* Tìm hiểu các thành phân của VH từ
Tk X – hết TK XIX

Thao tác 1 : tìm hiểu bộ phận văn học

viết bằng chữ Hán

1.Em hiểu ntn về văn học chữ Hán?
Nêu tên 1 số tác giả tác phẩm đã học?

2.Các thể lọai nào đựơc sdụng trong vh
chữ Hán? Có đạt được thành tựu gì
khơng?

Lưu ý : văn học viết bằng chữ Hán
nhưng đọc theo âm Việt (Hán Việt)
* Tìm hiểu Vhọc chữ Nơm

1. GV giải thích khái niệm (Chữ do

người Việt cổ ghi âm dựa vào chữ Hán)
2.Đặc điểm thể lọai văn học chữ Nôm
khác văn học chữ Hán ntn?

3.Trình bày 1 số tphẩm tiêu biểu…
4.Văn học chữ Nơm có đạt được thành
tựu gì khơng?

Lưu ý : hiện tượng song ngữ ở VHTĐ
không đối lập mà bổ sung, hỗ trợ nhau
cùng phát triển

* Các đoạn phát triển của VHTĐ
- Giai đoạn văn học từ tk X – hết XIV
1.Hs dựa vào sgk tóm tắt những đặc
điểm chính về hcls – xhội Việt Nam
giai đoạn này?

2.Tại sao đến giai đoạn này, vhVN tạo
ra một bước ngoặt lớn?

3.Nêu 1 số tác phẩm văn học chữ Hán
tiêu biểu mà em đã học. Chủ đề, âm

I. CÁC THÀNH PHẦN CỦA VH TỪ 
TK X ĐẾN HẾT TK XIX

1. Văn học chữ Hán

- Là bao gồm các sáng tác bằng chữ Hán

của người Việt, ra đời, tồn tại, phát triển
cùng với quá trình phát triển của VHTĐ
- Tác phẩm : sgk/ 104

- Thể lọai : thơ và văn xuôi gồm: Chiếu,
biểu, hịch, cáo, truyện truyền kì, kí sự, tiểu
thuyết chương hồi, phú, thơ cổ phong.
- Thành tựu : nghệ thuật to lớn

2.Văn học chữ Nôm :

- Là các sáng tác văn học bằng chữ Nôm
của người Việt, ra đời khoảng cuối tk XIII.
- Thể lọai : chủ yếu là thơ. 1 số lọai khác
tiếp thu từ Trung Quốc : phú, văn tế ; các
thể loại dân tộc : ngâm khúc, truyện thơ,
thơ Đường luật

- Tphẩm : HS nêu

- Thành tựu : nghệ thuật to lớn

II. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN 
CỦA VHTĐ: 4 gđọan

1.Giai đoạn từ Tk X đến hết TK XIV
a.Hoàn cảnh lịch sử

- Dân tộc giành được chủ quyền độc lập
tự chủ (938)

- Lập nhiều chiến công chiến thắng ngọai
xâm (Tống, Nguyên, Mông)

- Xây dựng đất nước hịa bình vững mạnh,
chế độ phong kiến VN phát triển

b. Các bộ phận VH

- Văn học viết hình thành ( Hán – Nơm)
- VHDG phát triển song song với Văn học
viết

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

hưởng chủ đạo của tác phẩm là gì? giải
thích khái niệm hào khí Đơng A?

4.Văn học giai đoạn này đạt được thành
tựu gì về nghệ thuật? Lúc này Văn học
xảy ra hiện tượng gì?

* Tìm hiểu giai đoạn Vh XV – XVII
1.GV trình bày nhanh HCLS- XH

2.GV trình bày nhanh các bộ phận văn
học

3.Nội dung, chủ đề cảm hứng giai đoạn
này có gì khác so với giai đoạn trước?
Tại sao? Thơ ca NBK, NDữ lúc này đã
xuất hiện đề tài gì?

4.Trình bày những thành tựu về nghệ
thuật của giai đoạn văn học này?

* Giai đoạn văn học TK XIII – nữa đầu
XIX

1.Trình bày nhanh hịan cảnh lịch sử
theo sgk

- Tác phẩm : sgk/ 105

- Chủ đề yêu nước, âm hưởng hào hùng,
hào khí ĐôngA

d. Nghệ thuật :

- Văn nghị luận, văn xuôi lịch sử, thơ phát
triển mạnh

- Văn – Sử – Triết bất phân

2. Giai đọan Vhọc từ Tk XV – hết TK 
XVII

a.Hòan cảnh lịch sử – xã hội :

- Chiến thắng giặc Minh, triều Hậu Lê
thành lập, chế độ phong kiến cực thịnh ở
TK XV, nội chiến (Mạc- Lê, Trịnh –

Nguyễn) chia cắt đất nước (TKXVI –
XVII) nhưng nhìn chung, tình hình xã hội
vẫn ổn định

b.Các bộ phận văn học :

- Vhọc chữ Hán – chữ Nôm phát triển
- Hiện tượng văn – sử – triết bất phân nhạt
dần  tác phẩm giàu hình tượng, chất văn
chương

c.Nội dung

- Chủ đề, cảm hứng âm hưởng : tiếp tục
chủ đề yêu nước, hào hùng của văn học
giai đoạn trước

- Tphẩm : thơ NBK, văn xuôi NDữ  thấy
chủ đề phê phán xã hội, đạo đức xã hội
đương thời

d.Nghệ thuật

- Văn chính luận đạt thành tựu vượt bậc
- Thơ Nơm phát triển mạnh

3.Giai đoạn vhọc từ Tk XVIII – nửa đầu
XIX

a.Hoàn cảnh lịch sử – xã hội

- Nội chiến kéo dài gây gắt, phong trào
khởi nghĩa nông dân sôi sục (Tây Sơn) diệt
Trịnh – Nguyễn, trừ Xuân – Thanh thống
nhất đất nước

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2.Nêu tên 1 số tgiả, tphẩm tiêu biểu
giai đoạn này từ đó khái quát chủ đề và
cảm hứng chủ đạo của văn học giai
đoạn này? Nội dung cụ thể của chủ đề
ấy?

3.Văn học giai đoạn này thể lọai nào
phát triển mạnh nhất? Sử dụng ngôn
ngữ nào? Tác phẩm nào là tác phẩm đạt
đỉnh cao nhất của văn học cổ điển
trung đại Việt Nam?

Tìm hiểu gđoạn Việt Nam nữa cuối
XIX

1.Gv trình bày nhanh hồn cảnh lịch sử
xhội

2.Chủ đề yêu nước chủ đạo nhưng giai
đoạn này có đặc điểm gì khác giai đọan
TK X – XV? Tại sao?

Tgiả tiêu biểu nhất của giai đoạn này?
Vai trò của Nguyễn Khuyến, Trần Tế

Xương trong giai đoạn văn học này?
3.Văn học giai đoạn này đang có mầm
mống ptriển thoe xu thế gì? (HĐH) với
những tác giả nào?

b.Nội dung :

- Chủ nghĩa nhân đạo, cảm hứng nhân đạo
nhân văn

- Tiếng nói địi quyền sống, quyền hạnh
phúc đấu tranh địi giải phóng con người
cá nhân

- Tphẩm : CPN, Cung oán ngâm, Hịang
Lê nhất thống chí…

c.Nghệ thuật

- Phát triển mạnh và khá tồn diện cả chữ
Hán lẫn chữ Nơm, văn vần và văn xuôi.
Đặc biệt chữ Nôm càng khẳng định và đạt
tới đỉnh cao

- Đỉnh cao nhất là “Truyện Kiều” (Ndu)

4.Nửa cuối Tk XIX

a.Hòan cảnh lịch sử – xhội

- Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, triều
Nguyễn đầu hàng từng bước, nhân dân
kiên cường chống giặc

- Xã hội  xhội : thực dân nữa pkiến

- Văn hóa phương Tây bắt đầu ảnh hưởng
đời sống xã hội

b.Văn học

- Chủ đề yêu nước chống ngọai xâm, cảm
hứng bi tráng

- Tác giả : Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn
Thơng, Nguyễn Thượng Hiền…(u
nước); trữ tình trào phúng : Nguyễn
Khuyến, Trần Tế Xương…

c.Nghệ thuật

- Văn thơ chữ Hán – Nôm của NĐC, NK,
TTX

- 1 số tác phẩm văn xuôi chữ quốc ngữ :
Trương Vĩnh Kí, Huỳnh TỊnh Của

III.Những đặc điểm lớn về nội dung
1.Chủ nghĩa yêu nước :

- Gắn liền với tư tưởng trung quân (nước
là vua, vua là nước)

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tìm hiểu đặc điểm nội dung vủa Vh X
– XIX

Chủ nghĩa yêu nước

1.Cảm hứng yêu nước VHTĐ gắn liền
với tư tưởng gì?

2.Trong các gđ khác nhau của lsử, tư
tưởng ấy có sự khác nhau ntn? Hãy cho
1 vài dẫn chứng để minh họa ( sgk/
109)

Chủ nghĩa nhân đạo

1.CN nhân đạo bắt nguồn từ đâu?
2.CNNĐ thể hiện ntn? Ơ những
phương diện cụ thể ntn? Hãy chứng
minh bằng những tphẩm – Dẫn chứng
cụ thể trong gđ VHTĐ?

* Cảm hứng thế sự

1. Cảm hứng thế sự biểu hiện rõ nét ở
gđ nào? Tại sao?

2. Nội dung của cảm hứng này? Dẫn

chứng bằng tác phẩm –tác giả cụ thể?

* Tim hiểu đđiểm nghệ thuật VHTĐ

Thao tác 1 :tính quy phạm và việc phá

vỡ tính quy phạm…
1.Tính quy phạm là gì?

2.Ndung của tính quy phạm là gì? cho
ví dụ minh học cụ thể?

3.Tại sao gọi là sự phá vỡ tính quy
phạm. Theo em những nhà thơ nào tiêu
biểu cho quan điểm này? Sự phá vỡ ấy
là về mặt hình thức hay ndung? Cho
vdụ?

2.Chủ nghĩa nhân đạo : là nội dung lớn

và xuyên suốt trong vhọc trung đại
- Bắt nguồn từ truyền thống (VHDG)
trong những điểm tích cực của Nho – Phật
– Lão

- Thể hiện : phong phú, đa dạng
+Lòng thương người

+Lên án, tố cáo các thế lực chà đạp con
người

+Khẳng định cao con người

+Đề cao quan hệ đạo đức, đạo lí tốt đẹp

3. CẢM HỨNG THẾ SỰ

- Nội dung : phản ánh hiện thực xhội, cuộc
sống đau khổ của đất nước

- Tphẩm : thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê
Hữu Trác, Phạm Đình Hổ, Nguyễn
Khuyến…

IV. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM LỚN VỀ 
NGHỆ THUẬT

1.Tính quy phạm và việc phá vỡ tính 
quy phạm

_Là sự quy định chặt chẽ  khuông mẫu
_Nội dung :

+Vhọc : coi trọng giáo huấn

_Nghệ thuật : kiểu mẫu nghệ thuật có s ẵn
đã thành công thức

+Thể lọai vhọc : kết cấu, niêm luật
+Sdụng thi liệu : điển tích, điển cố

+Thiên về ước lệ, tượng trưung

- Sự phá vỡ tính quy phạm phát huy tính
sáng tạo cá nhân

2.Khuynh hướng trang nhã và xu 
hướng bình dân

- Tính trang nhã được thể hiện ở : đề tài,
chủ đề, hình tượng nghệ thuật, ngơn ngữ
nghệ thuật

- Xu hướng bình dị : gần tự nhiên, hiện
thực

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

* Trang nhã và bình d ị?

1.Thế nào là trang nhã? Được thể hiện
ởnhững phương diện nào?

Dẫn chứng

2.Thế nào là bình dị? Phương diệen thể
hiện? Dẫn chứng tiêu biểu?

* Tiếp thu và dân tộc hóa Vh nước
ngồi

1.VHTĐ đã tiếp thu những yếu tố nào
từ VHTQ?

2.VHTĐ đã dân tộc hóa các tinh hoa
VHNN ntn? Hãy dchứng minh họa cụ
thể.

của VHTĐ VN

- Tiếp thu văn học Trung Quốc : ngôn
ngữ, thể lọai, thi liệu…

- Q trình dân tộc hóa hình thức vhvọc :
+Sáng tạo chữ Nơm

+Việt hóa thơ Đường luật
+Sáng tạo các thể thơ dân tộc
+Thi liệu Việt Nam

*Ghi nhớ : sgk/ 112

IV. CỦNG CỐ - DẶN DÒ

- Thành phần chủ yếu của VHTĐ

+ Các giai đoạn phát triển của VHTĐ

+ Các đặc điểm lớn về nội dung và nghệ thuật của VHTĐ
- Làm bài tập số2/111

- Tiết sau học Tviệt “PCNN sinh họat”

V. RÚT KINH NGHIỆM

Ngày soạn: 3/10/2009 
Tuần 12

Tiết 36 .

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ SINH HOẠT 
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- Trọng tâm : PCNNSH với các đặc trưng cơ bản

II. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

+ SGk – SGv
+ Thiết kế bài học

- Trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :

1. Ổn định lớp : SS VS

2. Kiểm tra bài cũ :

a.Thế nào là ngơn ngữ nói? Thế nào là ngơn ngữ viết?
b.Trình bày đặc điểm ngơn ngữ nói?

c.Trình bày đặc điểm ngôn ngữ viết?

3. Bài mới

HOẠT DỘNG DẠY V HỌC NỘI DUNG

* Tìm hiểu Vbản : ngơn ngữ shọat
1.Yêu cầu Hs đọc to, rõ, chậm và
có ngữ điệu phù hợp đoạn ghi
chép ở mục I.1/ sgk – 113 và trả
lời câu hỏi

a.Cuộc hội thọai diễn ra ở đâu?
(không gian? Thời gian?

b.Nvật giao tiếp là những ai? Quan
hệ giữa họ ntn?

c.Ndung và hình thức, mục đích
của cuộc hội thoại là gì?

d.Ngơn ngữ cuộc hội thọai có
đđiểm gì?

2.Gv gợi dẫn hs trao đổi nhóm
3.Căn cứ vào kết quả phân tích
hãy cho biết ngơn ngữ sinh họat là
ngơn ngữ gì?

- Ngơn ngữ sinh hoạt l gì?

* Các dạmg biểu hiện của ngơn

ngữ nói

1.Gv u cầu HS tìm hiểu mục I.2
sgk/ 113 – 114 và trả lời câu hỏi
a.Căn cứ vào các câu trả lời trên,
hãy cho biết các dạng biểu hiện
của ngôn ngữ sinh họat

I. NGƠN NGỮ SINH HOẠT 
1.Khái niệm ngôn ngữ sinh họat

- Không gian : khu tập thể X
Thời gian : buổi trưa

- Nhân vật : Lan –Hùng – Hương (nvật chính) 
quan hệ : bạn bè (bình đẳng)

Nhân vật phụ : người đàn ông, mẹ Hương (ruột
thịt,xhội)  bề trên

- Nội dung : bao giờ đi học
Hình thức : gọi đáp

Mục đích : đến lớp đúng giờ

- Sử dụng từ hơ gọi, tình thái : à, đi, ơi, với, gớm,
ấy, chết thôi…

Sdụng từ ngữ thân mật suồng sã, khẩu ngữ :
chúng mày, lạch bà lạch bạch…

Sdụng câu ngắn, tỉnh lược, đbiệt : Hương ơi!
Hôm nào cũng chậm…

 Ngôn ngữ sinh họat là lời ăn tiếng nói hàng
ngày, dùng để thơng tin, trao đổi ý nghĩ, tình
cảm…đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống

2.Các dạng biểu hiện của ngơn ngữ sinh họat

- Dạng nói (chủ yếu) : đối thoại và độc thoại và
có dạng viết : nhật kí, thư từ…