Giáo án Ngữ văn 12 - Cơ bản

Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Tuần 1
Tiết :1 ,2
Ngày soạn :10/8/2008
Ngày dạy :12/8/2008
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945
ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức : giúp hs nắm được một số nét tổng quát về các chặng đường phát
triển , những thành tựu chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của văn học việt nam từ cách mạng tháng
tám năm 1945 đến năm 1975 và những đổi mới bước đầucủa văn học giai đoan từ 1975,nhất là từ năm
1986 đến hết thế kỉ XX
2. Kó năng;Rèn luyện năng lực tổng hợp ,khái quát ,hệ thống hoá các kiến thức đã học về văn học việt
nam từ Cách mạng tháng tám đến hết thế kỉ XX
3.Thái độ : có quan điểm lòch sử ,quan điểm toàn diện để đánh giá đúng văn học giai đoạn này
II.PHƯƠNG PHÁP
Sử dụng chủ yếu các phương pháp :diễn giảng ,đọc hiểu văn bản ,đàm thoại ,thảo luận
III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.n đònh tổ chức :kiểm diện hs
2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bò của hs: vể việc chuẩn bò sách vở ,về bài đầu tiên của hs
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH YÊU CẦU CẦN ĐẠT
1 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
GV: hệ thống hoá kiến thức về nền văn học việt
nam qua các thời kì phát triển mà hs đã được học
trong chương trình 10,11.từ đó dẫn dắt học sinh đến
bài mới
? em hãy cho biết về tình hình lòch sử xã hội văn
hoá của nước ta từ 1945-1975.tình hình đó có ảnh
hưởng gì đến nền văn học việt nam?

Mặc dù trong hoàn cảnh ấy song văn học vẫn đạt
nhiều thành tựu
Văn học việt nam từ 1945 đến 1975 phát triển qua
mấy chặng ?
GV: diễn giảng cho hs những căn cứ để chia từng
giai đoạn từ đó có cái nhìn đúng đắn hơn
Em hãy nêu những đóng góp trong lónh vực văn
xuôi?
GV: thuyết giảng ,dẫn chứng từ các tác phẩm ra đời
trong gđ đó
Đóng góp trong lónh vực thơ ca, và lónh vực sân
khấu ?
GV: diễn giảng
Cuộc kháng chiến chống pháp thắng lợi miền bắc
xây dựng chủ nghóa xã hội và đấu tranh thống nhất
đất nước ,văn học cũng đònh hướng theo lòch sử
Sống mãi với thủ đô của Nguyễn Huy Tưởng
Trước giờ nổ súng của Lê Khâm
Văn học giai đoạn này có những thành tựu gì về
mặt nội dung và thể loại ? kể tên những tác phẩm
tiêu biểu ?
HS sử dụng SGK
Người mẹ cầm súng của Nguyễn Thi
Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng
Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành
Vầng trăng và những quầng lửa-Phạm Tiến Duật
Thơ Tố Hữu
I.KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ
CMT8-1945ĐẾN 1975
1. Vài nét về hoàn cảnh lòch sửø xã hội văn hoá

Cuộc chiến tranh giải phong dân tộc vô cùng
ác liệt kéo dài suốt 30 năm
Công cuộc xây dựng xã hội mới xã hội mới
ơ miền Bắc
tác động mạnh mẽ sâu sắc đến toàn bộ đời sống
vật chất và tinh thần của dân tộc trong đó có văn
nghệ
2.Quá trình phát triển và những thành tựu chủ
yếu
a. Chặng đường từ 1945đến năm 1954
văn học phản ánh không khí hồ hởi ,vui sướng của
nd khi đất nước vừa giành độc lập
bên cạnh đó vh p/á cuộc kháng chiến chống
pháp,văn học gắn bó sâu sắc với đời sống cách
mạng và kháng chiến
văn xuôi :cơ động linh hoạt ,từ 1950-1954 có những
bước phát triển mới ,dung lượng mở rộng ,đề tài và
thể loại phong phú
thơ ca: nhiều thành công đáng kể ,tập trung miêu tả
đời sống,hình ảnh của nhân dân trong cuộc kháng
chiến chân thực ,sinh động =>tình quân dân
nghệ thuật sân khấu :giàu tính đại chúng
b.Chặng đường từ 1955 đến 1964
văn học phản ánh công cuộc xây dựng chủ nghóa xã
hội ở miền bắc
văn xuôi mở rộng đề tài về phạm vi đời sống(hợp
tác hoá nông nghiêp)
thơ ca phát triển mạnh ,nhiều nhà thơ đã tìm được
cảm hứng sáng tạo từ hiện thực
kòch nói có bước phát triển mới

c. Chặng đường từ năm 1965 đến 1975
Chủ đề bao trùm của văn học giai đoạn này là đề
cao tinh thần yêu nước ,ca ngợi chủ nghóa anh hùng
cách mạng
Văn xuôi : tập trung phản ánh cuộc sồng chiến đấu
và khắc hoạ thành công hình ảnh con người việt
nam anh dũng kiên cường bất khuất
Kí :phát triển mạnh
Thơ ca đạt được nhiều thành tựu xuất sắc ,thực sự
2 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12

Cho hs tham khảo thêm SGK,
Em hãy nêu những đặc điểm cơ bản của văn học
việt nam từ cách mạng tháng tám năm 1945 đến
1975?
Nay ở trong thơp nên có thép
Nhà thơ cũng phải biết xung phong
(cảm tưởng đọc thiên gia thi)
Vẽ đẹp tâm hồn của nhân dân lao động :
Con nhớ anh con người anh du kích …
Con nhớ em con người em liên lạc …
Con nhớ mế lửa hồng soi tóc bạc …
( Chế Lan Viên )
Căn cứ vào hoàn cảnh lòch sử xã hội và văn hoá
,hãy giải thích vì sao văn học việt nam từ 1975 đến
hết thế kỉ XX phải đối mới?
Đất nước bước vào công cuộc đổi mới thúc đẩy nền
văn học cũng phải đổi mới phù hợp với nguyện
vọng của nhà văn và người đọc cũng như qui luật

phát triển khách quan của văn học
Hãy nêu những thành tựu ban đầu của văn học Việt
nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX?
Những người đi tới biển của Thanh Thảo ,
Đường tới thành phố của Hữu Thỉnh…
Thời xa vắng của Lê Lựu
Bến quê của Nguyễn Minh Châu
Bến không chồng của Dương Hướng
Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh
Hồn Trương Ba da hàng thòt –Lưu Quang Vũ
GV hướng dẫn học sinh tổng kết bài học
là một bước tiếnmới của nền thơ việt nam hiện đại
Kòch cũng có những thành tựu đáng ghi nhận
d. văn học vùng đòch tạm chiếm
3.NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VHVN
TỪ 1945 ĐẾN NĂM 1975
a. Nền văn học chủ yếu vẫn động theo hướng cách
mạng hoá ,gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của
dân tộc
-văn hoá là một mặt trận mà anh chò em văn nghệ
só là chiến só trên mặt trận đó ,văn nghệ phụng sự
kháng chiến
=>đây là đặc điểm nói lên bản chất của giai đoạn
vănhọc này
b. Văn học hướng về đại chúng
đại chúng vừa là vừa là đối tượng để phản ánh vừa
là đối tượng để phục vụ
c. Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi
và cảm hứng lãng mạn
II. VÀI NÉT KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT

NAM TỪ 1975 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX
1.Hoàn cảnh lòch sử xã hội văn hoá
Chiến thắng mùa xuân 1975 mở ra kỉ nguyên mới
Từ 1945đến 1985 đất nước gặp nhiều khó khăn ,thử
thách mới
Từ 1986 với công cuộc đổi mới do Đảng đề xướng
và lãnh đạo kinh tế nước ta từng bước chuyển sang
kinh tế thò trường ,văn hoá có điều kiện tiếp xúc với
nhiều nước trên thế giới
2. Những chuyển biến và một số thành tựu ban đầu
-Từ 1975 thơ không tạo được sự lôi cuốn hấp dẫn
như ở giai đoạn trước tuy nhiên vẫn có những tác
phẩm tạo được sự chú ý
-Văn xuôi có nhiều khởi sắc hơn ,nhiều cây bút đã
bộc lộ ý thức muốn đổi mới cách viết về chiến
tranh ,cách tiếp cận hiện thực đời sống …
-Từ 1986 văn học chính thức bước vào chặng đường
đổi mới ,văn học gắn bó hơn ,cập nhật hơn những
vấn đề của đời sống hàng ngày
-Kòch nói phát triển mạnh mẽ
 văn học vận động theo hướng dân chủ hoá mang
tính nhân bản và nhân văn sâu sắc
III. KẾT LUẬN
Văn học việt nam từ cách mạng tháng tám 1945
đến hết thế kỉ XX trải qua nhiều biến cố thăng
trầm của xã hội nhưng văn học vẫn phát triển và
3 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
đạt được nhiều thành tựu to lớn ,góp phần làm
phong phú hơn cho nền văn học nước nhà

4. Củng cố –luyện tập :
Các chặng đường phát triển của văn học việt nam từ 1945 đến hết thế kỉ XX?
Những đặc điểm cơ bản của văn học việt nam từ 1945 đến 1975?
Một số thành tựu ban đầu của văn học việt nam từ 1975 đến hết thế kỉ XX?
BÀI TẬP :Trong bài nhận đường ,Nguyễn Đình Thi viết : “Văn nghệ phụng sự kháng chiến ,nhưng
chính kháng chiến đem đến cho văn nghệ một sức sống mới .Sắt lửa mặt trận đang đúc nên văn nghệ mới
của chúng ta”
HƯỚNG DẪN :Ý kiến của Nguyễn Đình Thi đề cập tời mối quan hệ giữa văn nghệ và kháng chiến .một
mặt văn nghệ phụng sự kháng chiến –đó là mục đích của nền văn nghệ mới trong hoàn cảnh đất nước có
chiến tranh . Mặt khác chính hiện thực cách mạng và kháng chiến đã đem đến cho văn nghệ một sức
sống mới tạo nên nguồn cảm hứng sáng tạo mới cho văn nghệ
như vậy ý kiến này nói về mối quan hệ máu thòt giữa mục đích ,lí tưởng nghệ thuật với thời đại ,với
hiện thực
5. Dặn dò : chuẩn bò bài : nghò luận về một tư tưởng đạo lí
Yêu cầu : nắm khái niệm của văn nghò luận ,các thao tác làm bài văn nghò luận
Các bước phân tích đề , lập dàn ý
Chuẩn bò các bài tập
6. Rút kinh nghiệm
4 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Tuần 1
Tiết :3
Ngày soạn :12/8/2008
Ngày dạy : 14/8/2008
Làm văn: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : giúp học sinh nắm được cách viết bài nghò luận về một tư tưởng đạo lí
2. Kó năng : tìm hiểu đề và lập dàn ý
Rèn luyện kó năng viết bài văn nghò luận về tư tưởng đạo lí
3. Thái độ : có ý thức và khả năng tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm

sai lầm về tư tưởng đạo lí
II. PHƯƠNG PHÁP : đàm thoại ,thực hành ,thảo luận nhóm
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. n đònh tổ chức :
2. Kiểm tra bài cũ :Em hãy nêu đặc điểm của văn học việt nam từ cách mạng tháng tám 1945 đến
1975?
3. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Thế nào là văn nghò luận ? các thao tác làm văn
nghò luận ?
Khi tiếp xúc với một đề bài công việc đầu tiên em
phải làm gì?
Cho hs xét ví dụ ở sách giáo khoa:
Đề ra: anh chò hãy trả lời câu hỏi sau của nhà thơ
Tố Hữu :Ôâi !sống đẹp là thế nao,ø hỡi bạn ?
-câu thơ trên của Tố Hữu nêu lên vấn đề gì?
GV: cho HS thảo luận vấn đề:
Với thanh niên học sinh ngày nay sống thế nào
được coi là sống đẹp?
Để nghò luận vấn đề trên chúng ta sử dụng thao
tác nào?
Bài viết cần sử dụng các tư liệu thuộc lónh vực nào
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
a. Tìm hiều đề
-vấn đề :thế nào là sống đẹp ?
Lí tưởng ,mục đích (cao
đẹp ,đúng đắn)
Để sống đẹp cần có: tâm hồn ,tình cảm
(Lành mạnh ,nhân hậu)

Trí tuệ :mở rộng ,sáng.
Hành động:tích cực
=>vậy để sống đẹp cần có lí tưởng đúng đắn ,tâm
hồn lành mạnh trí tuệ sáng suốt và hành động tích
cực
-Thao tác: giải thích(sống đẹp) ,chứng minh,bình
luận(nêu những tấm gương tốt ,bàn cách thức rèn
luyện để sống đẹp ,phê phán lối sống ích kỉvô trách
nhiệm ,thiếu ý thức ) phân tích(các khía cạnh biểu
hiện của sống đẹp
5 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
trong cuộc sống để làm dẫn chứng ?có thể nêu các
dẫn chứng trong văn học được không?vì sao?
Vậy tìm hiểu đề giúp em xác đònh được cái gì?
Để lập dàn ý chúng ta phải tìm ý ,lựa chọn và sắp
xếp ý sao cho phù hợp
Thông thường bố cục của bài văn gồm mấy phần ?
GV:cho HS xây dựng dàn ý theo đề bài và câu hỏi
SGK
Nêu hiểu biết của em về nghò luận xã hội nói
chung ,cách làm bài nghò luận về một tư tưởng đạo
lí nói riêng?
Cho học sinh đọc văn bản và yêu cầu làm các bước
sau:
-vấn đề mà Gi.nê-ru đưa ra nghò luận là gì?căn cứ
vào nội dung cơ bản của vấn đề ấy ,hãy đặt tên cho
văn bản ?
Cách diễn đạt trong văn bản trên có gì đặc sắc ?

Dẫn chứng chủ yếu dùng tư liệu thực tế ,có thể lấy
dẫn chứng trong thơ văn nhưng không cần nhiều
• Kết luận
Tìm hiểu đề cần xác đònh vấn đề và nội dung cần
nghò luận .phạm vi và tư liệu để làm rõ vấn đề
b. lập dàn ý
-Mở bài :giới thiệu vấn đề
-Thân bài: giải thích phân tích các khía cạnh của
vấn đề những mặt đúng ,bác bỏ những biểu hiện sai
trái
-Kết bài :khẳng đònh vấn đề , ý nghóa ,rút ra bài học
nhận thức hành động ..
2.Nhận thức về cách làm bài nghò luận một vấn
đề tư tưởng đạo lí
* Ghi nhớ :SGK
II.LUYỆN TẬP
Bài tập 1:
a.-Vấn đề :phẩm chất văn hoá trong mỗi con người
Có thể đặt tên: thế nào là con người có văn hoá
Một trí tuệ có văn hoá
b.Để nghò luận tác giả đã sử dụng thao tác :giải
thích(đoạn 1),phân tích (đoạn 2) bình luận (đoạn 3)
c. Cách diễn đạt trong văn bản khá sinh động
.trong phần giải thích ,tác giả đưa ra nhiều câu hỏi
rồi tự trả lờicâu nọ đến câu kia nhằm lôi cuốn người
đọc suy nghó theo gợi ý của mình .trong phần bình
luận tác giả trực tiếp đối thoại với người đọc tạo
quan hệ gần gũi …
4. Củng cố :Thế nào là nghò luận về một tư tưởng đạo lí ?
Cách làm bài nghò luận về một tư tưởng đạo lí?

5. Dặn dò :Chuẩn bò bài “Tuyên ngôn độc lập” của Hồ Chí Minh
Yêu cầu : Nắm được tiểu sử của Hồ Chí Minh về :bản thân gia đình ,quê hương và quá trình
hoạt động
-Quan điểm sáng tác của Người và di sản của Người để lại
-Phong cách nghệ thuật thể hiện qua những thể loại chính
6.Rút kinh nghiệm

6 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Tuần 2
Tiết :4
Ngày soạn :15/8/2008
Ngày dạy : 19/8/2008
Đọc văn : TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
(HỒ CHÍ MINH)
Phần I : TÁC GIẢ
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức :Giúp học sinh hiểu được những nét khái quát về sự nghiệp văn học ,quan điểm sáng
tác và những đặc điểm cơ bản trong phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh
2. Kó năng: cảm thụ và phân tích
3. Giáo dục : Khát vọng hồi bảo, lý tượng sống cao đẹp.
II. PHƯƠNG PHÁP
Nêu vấn đề ,phát hiện vấn đề và phân tích
III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. n đónh tổ chức : sỉ số ,tư cách hs
2. Kiểm tra bài cũ : Em hãy lập dàn ý sơ lược của bài tập 2 SGK
3. Bài mơ ùi
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Hái: Cho biÕt vµi nÐt vỊ tiĨu sư Hå ChÝ Minh ?(VỊ
b¶n th©n,gia ®×nh,quª h¬ng).

DiƠn gi¶i :
- Thêi thanh niªn: ®i d¹y häc t¹i trêng Dơc Thanh-
Phan ThiÕt.
-Víi ý chÝ, nghÞ lùc phi thêng, vµ t×nh yªu quª h¬ng
®Êt níc tha thiÕt, vµ víi phong c¸ch sèng gi¶n dÞ 
VÞ l·nh tơ vÜ ®¹i cđa d©n téc
Gv lÊy vÝ dơ minh ho¹.
Hái:
Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cđa Ngêi tr¶i qua
qu·ng thêi gian dµi. H·y nªu nh÷ng mèc thêi gian
quan träng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cđa
Ngêi?
DiƠn gi¶i
-Hå ChÝ Minh sím cã t tëng yªu níc, ®au ®ín, xãt
xa tríc c¶nh níc mÊt, nhµ tan Ngêi qut ra ®i t×m ®-
êng cøu níc
”§Êt níc ®Đp v« cïng nhng B¸c ph¶i ra ®i.”(Ngêi ®i
t×m h×nh cđa níc-CLV).
Chun ý : Sù nghiƯp chÝnh cđa Ngêi lµ sn gi¶i
I. Vµi nÐt vỊ tiĨu sư.
1.B¶n th©n:
 Hå ChÝ Minh sinh 19/5/1890 ë lµng Kim Liªn
/Nam §µn /NgAn
 Thêi niªn thiÕu: Ng. Sinh Cung
 Thêi thanh niªn: ®i d¹y häc lÊy tªn lµ Ng.TÊt
Thµnh.
 Thêi kú ®Çu ho¹t ®éng c¸ch m¹ng : Ngun ¸I
Qc HCM .
2. Gia ®×nh:
 Xt th©n trong gia ®×nh nhµ nho nghÌo yªu níc .

 Song th©n: Cơ «ng (phã b¶ng) Ng.Sinh S¾c.Cơ
bµ:HoµngThÞ Loan
3.Quª h ¬ng :
M¶nh ®Êt giµu trun thèng yªu níc vµ giái th¬
v¨nGia ®×nh vµ quª h¬ng ¶nh hëng ®Õn t×nh yªu n-
íc vµ s¸ng t¸c v¨n häc cđa B¸c.
4. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸ch m ạ ng .
6/1911:T×m ®êng cøu níc.
1/1919: Gưi b¶n yªu s¸ch cđa nh©n d©n ViƯt Nam vỊ
qun b×nh ®¼ng tù do ®Õn héi nghÞ Vecx©y(Ph¸p) .
1920: Tham gia s¸ng lËp §CS Ph¸p
6/1925: Thµnh lËp tỉ chøc ViƯt Nam TNCM§CH.
7/1925: Tham gia lËp héi c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸
§«ng.
2/2/1930: Thµnh lËp §CS VN T¹i H¬ng C¶ng -
Trung Qc.
2/1941:VỊ níc tỉ chøc mỈt trËn ViƯt Minh lµm nªn
7 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
phãng d©n téc .Trong qtr×nh ho¹t ®éng c¸ch m¹ng
Ngêi nhËn ra v¨n ch¬ng lµ mét vò khÝ s¾c bÐn phơc
vơ c¸ch m¹ng .
Vµ Ngêi ®· ®Õn víi v¨n ch¬ng v¬Ý quan ®iĨm s¸ng
t¸c tiÕn bé.
Hái: Dùa vµo sgk nªu v¾n t¾t quan ®iĨm s¸ng t¸c
v¨n ch¬ng cđa Hå ChÝ Minh ?
DiƠn gi¶i :
- V¨n ch¬ng ph¶i cã sù kÕt hỵp gi÷a t×nh vµ thÐp.
Nay ë trong th¬ nªn cã thÐp
Nhµ th¬ còng ph¶i biÕt xung phong.

-Ngêi rÊt coi träng ®èi tỵng phơc vơ cđa v¨n ch¬ng
lµ qn chóng nh©n d©n, nªn trong qu¸ tr×ng s¸ng
t¸c ,Ngêi lu«n ®Ỉt ra c©u hái ®Ĩ x® râ ®èi tỵng, mơc
®Ých, néi dung vµ h×nh thøc s¸ng t¸c .
- VÇn th¬ cđa B¸c vÇn th¬ thÐp
Mµ vÉn mªng mang b¸t ng¸t t×nh.
(Tè H÷u)
Hái : -Nªu nh÷ng thĨ lo¹i chÝnh trong s¸ng t¸c v¨n
ch¬ng cđa Hå ChÝ Minh ?
- V¨n chÝnh ln cã ®Ỉc ®iĨm g× vỊ néi dung vµ
ngth ?
- Nªu t¸c phÈm chÝnh ?
*DiƠn gi¶i :V¨n chÝnh ln : mang cèt c¸ch, ®Ỉc
®iĨm v¨n chÝnh ln hiƯn ®¹i, béc lé mét t duy s¾c
s¶o,giµu tri thøc v¨n ho¸ ,g¾n lÝ ln víi thùc
tiƠn,giµu tÝnh ln chiÕn, vËn dơng cã hiƯu qu¶ nhiỊu
ph¬ng thøc biĨu hiƯn.
Hái : -V¨n xu«i nghĐ tht cã ®Ỉc ®iĨm g× vỊ néi
dung vµ ngth ?
- Nªu t¸c phÈm chÝnh ?
DiƠn gi¶i : V¨n xu«i nghƯ tht c« ®éng,cèt trun
s¸ng t¹o,kÕt cÊu ®éc ®¸o. Mçi trun ng¾n ®Ịu cã
mét t tëng riªng, ý tëng th©m th,kÝn ®¸o.ChÊt trÝ
t to¶ ra tõ h×nh tỵng vµ phong c¸ch hiƯn ®¹i.
(Th¬ B¸c thùc lµ th¬ cđa mu«n ®êi)
ChÕ Lan Viªn.
Hái : - Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c tËp th¬ NKTT?
- Gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ tht cđa tËp th¬?
DiƠn gi¶i :
cc c¸ch m¹ng th¸ng 8 thµnh c«ng.

2/9/1945: Chđ tÞch níc VN DCCH ®Õn n¨m 1969.
2/9/1969: Ngêi qua ®êi thä 79 ti
KÕt ln
*Hå ChÝ Minh :
- Nhµ chÝnh trÞ lçi l¹c.
- Nhµ qu©n sù thiªn tµi .
- Nhµ gi¸o dơc, nhµ v¨n ho¸ lín
 Danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi .
II.SỰ NGHIỆP VĂN HỌC
1. Quan ®iĨm s¸ng t¸c.
a. Tính chiến đấu
- “V¨n häc nghƯ tht lµ mét mỈt trËn, chÞ em nghƯ
sü lµ nh÷ng chiÕn sü trªn mỈt trËn Êy”
- Ngêi nghƯ sü ph¶i lµ c/s , sư dơng v¨n ch¬ng vµo
cc ®Êu tranh .
-V¨n ch¬ng thêi ®¹i míi ph¶i cã chÊt thÐp.
b. V¨n ch¬ng ph¶i phơc vơ qu¶ng ®¹i qn chóng
nh©n d©n.
ViÕt cho ai ? ®èi tỵng phơc vơ
ViÕt ®Ĩ lµm g× ? m®Ých s¸ng t¸c
ViÕt c¸i g× ? ndung s¸ng t¸c
ViÕt nh thÕ nµo? h×nh thøc s¸ng t¸c
c. T¸c phÈm v¨n ch ¬ng ph¶i cã tÝnh ch©n thùc .
Ph¶i thĨ hiƯn ®ỵc tinh thÇn cđa d©n téc vµ ®ỵc nh©n
d©n a thÝch .
Th¬ B¸c võa cã chÊt thÐp võa th¾m t×nh ngêi .2 DI
SA ÛN VĂN HỌC
a.V¨n chÝnh ln.
- Tp chÝnh:
B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p (1925)

Tuyªn ng«n ®éc lËp...
- §Ỉc ®iĨm : trùc diƯn tè c¸o vµ ®¶ kÝch kỴ thï .
- NghƯ tht: LËp ln chỈt chÏ, giµu søc thut phơc
.
b. V¨n xu«i nghƯ tht .
- T¸c phÈm :
Lêi than v·n cđa bµ Trng Tr¾c (1922)
Vi hµnh (1923)
…
- §Ỉc ®iĨm : gi¸n tiÕp tè c¸o kỴ thï b»ng nh÷ng h
cÊu nghƯ tht .
- NT : ãc quan s¸t nh¹y bÐn, trÝ tëng tỵng phong phó
nghƯ tht ch©m biÕm.
c. Th¬.
a) NhËt Ký Trong Tï .(NKTT)
 Hoµn c¶nh s¸ng t¸c .
ViÕt tõ 8/19429/1943.Gåm 133 bµi th¬ ch÷ H¸n.
Trong h c¶nh bÞ chÕ ®é TGT b¾t giam khi Ngêi
Trung Qc ho¹t ®éng.
8 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
-§©y lµ tËp nhËt kÝ viÕt díi d¹ng th¬ gåm 133 bµi
ch÷ H¸n vµ b¶n dÞch cđa Hå ChÝ Minh , cã gi¸ trÞ vỊ
t tëng vµ nghƯ tht ®ỵc d ln ca ngỵi vµ t¸n thëng,
®ỵc dÞch vµ giíi thiƯu nhiỊu níc trªn thÕ giíi.
* L¹i th¬ng nçi ®o¹ ®µy th©n B¸c
Mêi bèn tr¨ng tª t¸i g«ng cïm.
¤i ch©n u m¾t mê tãc b¹c,
Mµ th¬ bay c¸nh h¹c ung dung.TH
* Cã kỴ ®em c¬m th× ch¾c d¹,

Kh«ng ngêi lo b÷a ®ãi kªu cha.
* §ªm thu kh«ng®Ưmcòng kh«ng ch¨n
Gèi qu¾p lng cßng ngđ ch½ng an.
Khãm chi tr¨ng soi cµng thÊy l¹nh
Chßm sao B¾c §Èu ®· n»m ngang.
-Hå ChÝ Minh con ngêi cã tÊm lßng nh©n ¸i bao la ,
vµ t×nh c¶m nh©n ®¹o lín Êy ®ỵc T H ca ngỵi:
“¤i ph¶i chi lßng ®ỵc th¶nh th¬i
N¨m canh bít nỈng nçi th¬ng ®êi
B¸c ¬i tim B¸c mªnh m«ng l¨m
¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi…
Bác sèng nh trêi ®Êt cđa ta
Yªu tõng ngän cá mçi nhµnh hoa
¤i lßng B¸c VËy cø th¬ng ta
Th¬ng cc ®êi chung th¬ng cá hoa
ChØ biÕt quªn m×nh cho tÊt c¶
Nh dßng s«ng ®á nỈng phï sa.
- Ch÷ Tù do ®ỵc nh¾c ®i nh¾c l¹i nhiỊu lÇn(13
lÇn),lµ hoµi b¶o lµ mơc ®Ých phÊn ®Êu cđa Ng-
êi.Tuy ë trong tï nhung B¸c kh«ng hỊ mÊt tù do vỊ t
tëng, tinh thÇn.
-§ã lµ ¸nh s¸ng cđa thÕ giíi quan,nh©n sinh quan
cđa chđ nghÜe M¸c- Lªnin, víi nh÷ng kinh nghªm
®Êu tranh c¸ch m¹ng .
- §ã lµ khÝ ph¸ch cđa ngêi chiÕn sü trong chèn lao
tï. Mét ý chÝ bÊt kht, mét nghÞ lùc phi thêng.
-NÐt cỉ ®iĨn thĨ hiƯn ®Ëm nÐt ë:
+ §Ị tµi: V·n c¶nh, §¨ng s¬n
+ Nh©n vËt: Con ngêi ung dung nhµn h¹.
+ C¶nh vËt: Tù nhiªn cã vÞ trÝ lín.

- NÐt hiƯn ®¹i: T¶ thiªn nhiªn nhng lÊy con ngêi lµm
chđ thĨ, lµm t©m tr¹ng c¶m høng.Thiªn nhiªn kh
kho¾n, vui t¬i, cã sù vËn ®éng híng tíi ¸nh s¸ng, t-
¬ng lai.Con ngêi ung dung nhng kh«ng ngõng chiÕn
®Êu cho tù do.
- NKTT giµu chÊt triÕt lÝ
+ TriÕt lÝ ®Êu tranh:
L¹c níc hai xe ®µnh bá phí
GỈp thêi mét tèt còng thµnh c«ng.
+ TriÕt lÝ cc ®êi:
 Néi dung.
*Gi¸ trÞ hiƯn thùc:
- Tè c¸o chÕ ®é nhµ tï TGT v« nh©n ®¹o.
+ B¾t giam ngêi v« cí:
Ch¸u bÐ ë nhµ lao T©n D¬ng.

+ §µy ®o¹ ngêi tï c¶ thĨ x¸c lÉn tinh thÇn : Bèn
th¸ng råi; GhỴ.
+ Ngêi tï bÞ ®ãi,rÐt,trãi
+ SÜ nhơc ngêi tï:
LÝnh g¸c, Khiªng lỵn cïng ®i.
- Tè c¸o chÕ ®é x· héi TGT tµn b¹o :
+ Bän cÇm qun ngang nhiªn hoµnh hµnh,g©y téi
¸c, lµm nh÷ng ®iỊu phi ph¸p :
ë Lai T©n, §êng ®êi khã kh¨n.
+ §êi sèng ngêi d©n ®ãi khỉ.
* VÏ ®Đp t©m hån ng êi tï-thi sü- chiÕn sü Hå ChÝ
Minh.
- Mét t×nh c¶m lín :
+ Yªu níc : Kh«ng ngđ ®ỵc, èm nỈng, §ªm

thu.
+ Th¬ng ngêi : Phu lµm ®êng, Vỵ ngêi b¹n tï ®Õn
th¨m chång, Ngêi b¹n tï thỉi s¸o.
+ Yªu thiªn nhiªn, yªu ®êi, yªu cc sèng vµ yªu
tù d
- Mét trÝ t lín.
N¾m b¾t ®ỵc quy lt tÊt u cđa x· héi, rót ra
nh÷ng bµi häc s©u s¾c trong cc ®Êu tranh c¸ch
m¹ng.
Trêi hưng, Häc ®¸nh cê .1.2.3
- Mét dòng khÝ lín.
+ Cêi cỵt tríc mäi ®au khỉ, ng¹o nghƠ tríc xiỊng
xÝch.
D©y trãÝ, GhỴ, §i Nam Ninh,

 NghƯ tht.
- §a d¹ng vỊ bót ph¸p: T¶ thùc, trµo phóng, tr÷ t×nh,
l·ng m¹n c¸ch m¹ng.
- Phong phó, gi¶n dÞ vỊ ®Ị tµi.
- KÕt hỵp nhn nhun gi÷a Cỉ ®iĨn - HiƯn ®¹i,
gi÷a T×nh -ThÐp.
- Lêi th¬ sinh ®éng: Tè c¸o s¾c bÐn.
Suy ngÉm, triÕt lÝ
Bµy tá yªu th¬ng
t©m t×nh nhí quª h¬ng ®¸t níc tha thiÕt.
 NKTT kh«ng nh÷ng lµ v¨n kiƯn lÞch sư v« gi¸
mµ cßn lµ t¸c phÈm v¨n häc lín.§ã lµ t¸c phÈm tiªu
biĨu, xt s¾c nhÊt cđa v¨n häc c¸ch m¹ng g® 1930-
1945.Lµ mét b¶n ¸n tè c¸o chÕ ®é TGT võa thĨ hiƯn
h×nh ¶nh cđa mét bËc" §¹i nh©n, ®Ëi trÝ, ®¹i dòng"

Hå ChÝ Minh.
9 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Trªn ®êi ngµn v¹n ®iĨu cay ®¾ng
Cay ®¾ng chi b»ng mÊt tù do.
+ TriÕt lÝ rÌn lun,tu dìng tinh thÇn:
Sèng ë trªn ®êi ngêi còng vËy
Gian nan rÌn lun míi thµnh c«ng.
Hái :- §Ỉc ®iĨm vỊ néi dung, nghƯ tht th¬ kh¸ng
chiÕn.?
- H·y nhí vµ ®äc nh÷ng bµi th¬ kc cđa Hå ChÝ
Minh mµ em biÕt?
VÝ dơ: C¶nh rõng ViƯt B¾c, Bµi th¬ xu©n, Tin th¾ng
trËn, C¶nh khuya, Nguyªn tiªu…
NhÊn m¹nh: Th¬ kh¸ng chiÕn lµ sù tiÕp nèi NKTT vỊ
néi dung vµ h×nh thøc. Lµ sù kÕt hỵp hµi hoµ,tù
nhiªn gi÷a mµu s¾c cỉ ®iƠn vµ bót ph¸p hiƯh ®¹i.
“Th¬ v¨n B¸c nh ¸nh s¸ng ban ngµy trong st ,
nhng thùc ra mang b¶y s¾c cÇu vång, nh c©y ®µn
bÇu mét d©y mµ mang c¶ thÕ giíi ©m thanh ”.
b. Th¬ kh¸ng chiÕn.
 Néi dung
- ThĨ hiƯn t tëng tù hµo d©n téc, tin tëng vµo t¬ng
lai t¬i s¸ng
- T tëng yªu níc vµ ý chÝ qut t©m chiÕn ®Êu
dµnh ®éc lËp tù do.
- Cỉ vò, ®éng viªn tinh thÇn chiÕn sü vµ nh©n d©n.
 NghƯ tht.
- Cỉ ®iĨn víi hiƯn ®¹i
- HiƯn thùc vµ l·nh m¹n c¸ch m¹ng

- T×nh vµ thÐp.
 Hå ChÝ Minh ®· ®Ĩ l¹i cho d©n téc ta mét sù
nghiƯp v¨n ch¬ng lín lao. Lín lao vỊ tÇm vãc, phong
phó vỊ thĨ lo¹i,vµ ®Ỉc s¾c vỊ phong c¸ch.
III. Tỉng kÕt:
Hå ChÝ Minh –con ngêi vÜ ®¹i, d· cèng hiÕn trän
cc ®êi m×nh cho ®Êt níc cho nh©n d©n.
ChÝnh cc ®êi, sù nghiƯp v¨n ch¬ng cđa Ngêi ®·
thĨ hiƯn s©u s¾c vµ nỉi bËt h×nh ¶nh ngêi chiÕn sü
c¸ch m¹ng víi t tëng, t×nh c¶m cao ®Đp, víi trÝ t
lín lao.
4.Củng cố : Vài nét về tiểu sử của Hồ Chí Minh
Quan điểm sáng tác ,phân tích ,làm rõ qua một tác phẩm của Hồ Chí Minh ?
5.Dặn dò: Chuẩn bò bài “Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
6.Rút kinh nghiệm

10 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Tuần 2
Tiết :5
Ngày soạn : 17/8/2008
Ngày dạy :19,21/8/2008
Tiếng việt GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức : Giúp học sinh nhânthức được sự trong sáng là một trong những phẩm chất của tiếng việt
Là kết quả phấn đấu lâu dài của cha ông ta .phẩm chất đó được biểu hiện ở nhiều phương
diện khác nhau
2.Kó năng : rèn luyện kó năng nói và viết nhằm đạt đến sự trong sáng
3. Thái độ : có ý thức giữ gìn và phát huy sự trong sáng của tiếng việt ,q trọng di sản văn hoá của cha
ông

II.PHƯƠNG PHÁP
thuyết giảng ,nêu vấn đề thảo luận nhóm, đàm thoại
III.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.Ổn đònh tổ chức
2 .Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu phong cách thơ của Hồ Chí Minh , chứng minh qua tập Nhật kí
trong tù ?
3.Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH YÊU CẦU CẦN ĐẠT
GV: củng cố cho hs về ngôn ngữ là tài sản chung
của xã hội và sản phẩm của cá nhân vì vậy sử dung
tiếng việt trong sáng là nhiệm vụ của mỗi cá nhân
Vậy thế nào là sự trong sáng của Tiếng Việt ?
Cho hs xét ví dụ ,tìm ra chỗ sai của ví dụ và từ đó
rút ra kết luận
Anh thanh niên dừng xe đánh tên cướp, giật cái
túi của cô gái
Nó luôn bàng quang trước mọi việc
Vậy thế nào là sự trong sáng của Tiếng Việt ?
Sự trong sáng của tiếng việt thể hiện qua hệ thống
chuẩn mực và qui tắc nào ?
Cho hs xét vídụ ở sách giáo khoa, và một số ví dụ
khác :
Hàng bưởi đu đưa
I.SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
a. xét ví dụ :
Rắn là một loại bò,sát không chân
-> sai về dấu câu -> sai nội dung -> không trong
sáng
Câu đúng : Rắn là một loài bò sát,không chân
b.* vậy :sự trong sáng của tiếng việt trước hết bộc

lộ ở chính hệ thống các chuẩn mực vàqui tắc
chung ở sự tuân thủ các chuẩn mực và qui tắc đó
1.Các phương diện cơ bản của sự trong sáng
trong Tiếng Việt
a.Tính chuẩn mực va øcó qui tắc
- Về phát âm, chữ viết ,dùng từ ,đặt câu…
-Mục đích :thể hiện rõ ràng mạch lạc nội dung tư
11 GV: Hoàng Thò Minh Châu
Trường THPT Lộc Thành GA: Ngữ Văn 12
Bế lũ con đầu tròn trọc lóc
Ví dụ: no,yes
Computer, card..
Các bộ phận của xe đạp đều vay mượn từ tiếng
pháp
Liên hệ đến lời ăn tiếng nói hàng ngày của học
sinh ,từ đó uốn nắn cho hs nói năng có văn hoá hơn
Cho hs làm bài tập ở sách giáo khoa,làm việc
theo nhóm
Đoạn văn sau của Chế Lan Viên đã bò lược bớt dấu
câu .Hãy đặt các dấu câu cần thiết vào vò trí thích
hợp đề đảm bảo sự trong sáng của đoạn văn ?
Nhận xét về việc dùng từ nước ngoài trong trường
hợp sau.hãy thay những từ ngữ mà anh chò cho là
lạm dụng bằng từ ngữ tiếng việt tương xứng ?
tưởng tình cảm của mỗi người và cho việc lónh hội
đầy đủ chính xác nội dung truền đạt của người khác
b.Sự không lai căng,lạm dụng ngôn ngữ khác
- không cho phép sử dụng tuỳ tiện ,không cần thiết
những yếu tố ngôn ngữ khác
ví dụ : lạm dụng tiếng nước ngoài

-tuy nhiên có thể vay mượn khi cần thiết để có thể
làm cho tiếng việt phong phú hơn
ví dụ :các thuật ngữ ,tiếng hán ,tiếng pháp …
c.Tính văn hoá lòch sự của lời nói
II.LUYỆN TẬP
Bài tập 2:
Tôi có thể lấy ví dụ về một dòng sông.dòng sông …
tiếp nhận-dọc đường đi của mình –những dòng
nước khác .dóng ngôn ngữ cũng vậy- một mặt ….của
dân tộc ,nhưng nó ….gạt bỏ,từ chối …..
Bài tập :3
File thay bằng từ tiếng việt tệp tin
Hacker nên chuyển dòch là kẻ đột nhập
Còn lại giữ nguyên
4.Củng cố :làm thế nào để giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt ?
Những câu sau đây có trong sáng không?
-Trong truyện “Trạng Quỳnh” đã thể hiện tinh thần phản phong quyết liệt của nhân dân ta
-hôm nay đội bóng lớp mình chơi rất phe play
5.Dặn dò :học bài ,chuẩn bò bài viết số 1
Hướng dẫn : xem lại cách làm bài văn nghò luận xã hội ,đặc biệt là nghò luận về một
tư tưởng đạo lí
6.Rút kinh nghiệm :
12 GV: Hoàng Thò Minh Châu