slide 1 chµo mõng c¸c thçy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh bµi gi¶ng §æc ®ióm lo¹i h×nh tiõng viöt ngêi thùc hiön nguyôn thþ mai h¬ng gi¸o viªn trêng thpt cao phong tiếng việt tiết 88 đặc điểm loại hìn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (280.31 KB, 18 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chào mừng các thầy, cô

giáo và các em học sinh

Bài giảng:

Đặc điểm loại hình tiếng Việt

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

TI NG VI T Ti T 88Ế Ệ Ế

• ĐẶ Đ Ể

C I M LO I HÌNH

Ạ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. LOẠI HèNH NGễN NGỮ (Vẽ sơ đồ)

• Em hãy tóm tắt nội dung trình bày

SGK ?

• Khái niệm về loại hình ngơn ngữ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Trên thế giới có trên 5000 ngơn ngữ

Chia theo ngữ hệ ( Chung nguồn gốc, họ hàng )
Ngữ hệ Nam á

( Tiếng Việt, Mường, …

Xếp theo loại hình

( Căn cứ vào những đặc trưng cơ bản: Ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp )
Ngữ hệ Ấn, Âu 
( Nga, Anh, Pháp,… )

Ngôn ngữ đơn lập

( Tiếng Việt, Thái, … )

Ngơn ngữ hịa kết 
( Tiếng Anh, 
Pháp, Nga,…)

Giáo viên,

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

VÝ dô 2

“Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệ

Con thuyền xuôi mái nước song song”

( Trµng giang – Huy CËn)

Xác định số tiếng (âm tiết) và từ trong các vớ d sau?

Câu thơ có 14 tiếng (14 ©m tiÕt), 11 tõ ( có 3 từ có 2

âm tiết)

.

Ví dụ 1:

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

(Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mạc Tử)

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

+ V mt ngữ âm : Tiếng là âm tiết. Đọc và viết u tỏch

ri nhau.

+ Về mặt ngữ pháp: Tiếng là từ và có thể là yếu tố cấu tạo

nên từ ( từ láy , từ ghép

)

=> ú l những đặc điểm đầu tiên để chứng minh:

tiếng Việt thuộc loại hình ngơn ngữ đơn lập (1-SGK).

Em có nhận xét gì về mặt ngữ âm (cách đọc, cách viết) và

mặt ngữ pháp?

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

VÝ dô 3 : Xác định chức năng ngữ pháp của từ được gạch dưới

trong câu thơ sau:

Mình về mình có nhớ ta

Ta về ta nhớ những hoa cùng người

( Tố Hữu)

Mình 1

ta 3 về có nhớmình 2 ta 1

về nhớ những hoa cùng người

Ta 2

( T H u)ố ữ

Mình

1

mình

2

ta

1

Ta

2

ta

3

ch ng

ủ

ữ

ch ng

ủ

ữ

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

VÝ dô 4 : Xác định chức năng ngữ pháp của từ được gạch dưới

trong câu thơ sau trong Truyện Ki u c a Nguy n Duề ủ ễ :
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh

Giật mình, mình lại thương mình xót xa

ph

ụ

ng

ữ

ch

ủ

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Ví dụ 5:So sánh hai ví dụ sau và rút ra nhận xét

a. Anh ấy đ a tôi một quyển sách. Tôi đ a anh Êy hai qun s¸ch.
b. He gives me a book. I give him two book.

Tiếng Việt Tiếng Anh

Vai
trò
ngữ
pháp.

Anh yấ đưa tôi một quyển sách.

Tôi đưa anh yấ một quyển sách He givesI give himme a book.a book.

Anh
y
ấ 1

tôi1
Tôi2 anh

y
ấ 2

him

I me

Anh yấ 1 : chủ ngữ

anh yấ 2 : phụ ngữ

tôi1 : phụ ngữ

Tôi2 : chủ ngữ

He : chủ ngữ

him : tân ngữ

me : tân ngữ

I : chủ ngữ
Hình

thái Từ khơng biến đổi hình thái Từ biến đổi hình thái

Loại hình ngơn ngữ đơn lập Loại hình ngơn ngữ hịa kết

*Từ tiếng Việt khơng có sự biến đổi hình thái.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

• * Về mặt ngữ âm:tiếng là âm tiết

* Về mặt sử dụng:tiếng có thể là từ hoặc

yếu tố cấu tạo từ

1)Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp

2) Từ không biến đổi hình thái

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

3) B

iện pháp chủ yếu biểu thị ý nghĩa

ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trước

sau và sử dụng hư từ

Ví dụ 6: Em hãy xem câu sau: Tôi mời bạn đi chơi

Thay đổi trật tự từ trong ngữ liệu và nêu nhận xét về ý
nghĩa ngữ pháp :

- Mời bạn tôi đi chơi

- Bạn mời tôi đi chơi
- Tôi chơi mời bạn đi
- Đi chơi tôi mời bạn
- Mời đi chơi bạn tôi

………

- Thay đổi trật tự từ trong câu sẽ làm thay đổi ý nghĩa ngữ
pháp. Biện pháp chủ yếu để thể hiện ý nghĩa ngữ pháp là
sắp đặt từ theo thứ tự trước sau.

* Hãy sử dụng một số hư từ không, sẽ, đã, nhé… và đặt 
vào vị trí thích hợp trong ngữ liệu trên, sau đó nhận xét ý 
nghĩa và cấu trúc ngữ pháp của các câu vừa tạo ra?

không

Tôi sẽ mời bạn đi chơi

đã

Tôi mời bạn đi chơi nhé !

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

III. Cñng cè

Tiếng Việt thuộc ngôn ngữ đơn lập

Tiếng là đơn vị cơ sở
của ngữ pháp

Từ khơng biến đổi hình
thái khi sử dụng

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

IV . LuyÖn tËp

.

Phân tich 3 đặc điểm loại hình tiếngViệt từ câu văn sau:

Em đi hc

.

*Đặc điểm 1

: Ba tiếng , ba âm tiết, ba tõ.

T¹o tõ: Em bÐ, em trai; đi chơi, đi đi; học

tập , học văn

*Đặc điểm 2

:

Đi - Go

Em đi học - go

Em đã đi học - went.

Em đang đi học - going

*Đặc điểm 3:

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Bài tập 2

Phõn tích những từ được gạch chân

trong ngữ liệu sau để chứng minh Tiếng Việt

thuộc loại hình ngơn ngữ đơn lập

a) Mình về mình có nhớ chăng

Ta về ta nhớ hàm răng mình cười 
 ( Ca dao)

b) Thếế là người ấếy tôi yếu

Tôi yếu người ấếy thành đôi vợ chôồng 
 ( Vũ Cao)

c) Anh vấẫn yếu màu áo ấếy vơ cùng
Giữ hộ anh bài thơ tình lụa trắếng

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

có nhớ chăng

MìnhMình1 mình

mình

về

Ta nhớ hàm răng cười

( Ca dao)
về ta

a) mình2

Ta1 ta2 mình3

Mình1
mình2
mình3

Ta1
ta2
: chủ ngữ

: chủ ngữ

: phụ ngữ

: chủ ngữ 
: chủ ngữ

* Xột về mặt ngữ õm: Hai câu thơ có 14 tiếng(14 âm tiết)
* Xột về mặt sử dụng: 13 từ( có 1 từ mỗi cấu tạo bởi 2 tiếng )
đọc,viết đều tách rời nhau mỗi ting l mt t

hoặc là một yếu tố cấu t¹o tõ .
* Xét về mặt hình thái

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b)

Thế là tôi yêu

thành đôi vợ chồng 
( Vũ Cao)
người ấy

Tôi yêu người ấy

người ấy1 tôi1
người ấy 2

Tôi2

người ấy1
người ấy 2

tôi1
Tôi2

: chủ ngữ

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>

slide 1 chµo mõng c¸c thçy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh bµi gi¶ng §æc ®ióm lo¹i h×nh tiõng viöt ng­êi thùc hiön nguyôn thþ mai h­¬ng gi¸o viªn tr­êng thpt cao phong tiếng việt tiết 88 đặc điểm loại hìn

Chào mừng các thầy, cô

giáo và các em học sinh

Bài giảng:

<i><b>Đặc điểm loại hình tiếng Việt</b></i>

•

<b>ĐẶ Đ Ể</b>

<b>C I M LO I HÌNH</b>

<b>Ạ</b>

<b>I. LOẠI HèNH NGễN NGỮ (Vẽ sơ đồ) </b>

•

<i><b><sub>Em hãy tóm tắt nội dung trình bày </sub></b></i>

<i><b>SGK ?</b></i>

•

<i><b><sub>Khái niệm về loại hình ngơn ngữ</sub></b></i>

VÝ dô 2

“Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệ

Con thuyền xuôi mái nước song song”

( Trµng giang – Huy CËn)

Xác định số tiếng (âm tiết) và từ trong các vớ d sau?

Câu thơ có 14 tiếng (14 ©m tiÕt), 11 tõ ( có 3 từ có 2

âm tiết)

.

Ví dụ 1:

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên

(Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mạc Tử)

+ V mt ngữ âm : Tiếng là âm tiết. Đọc và viết u tỏch

ri nhau.

+ Về mặt ngữ pháp: Tiếng là từ và có thể là yếu tố cấu tạo

nên từ ( từ láy , từ ghép

)

<b>=> ú l những đặc điểm đầu tiên để chứng minh: </b>

<b>tiếng Việt thuộc loại hình ngơn ngữ đơn lập (1-SGK).</b>

Em có nhận xét gì về mặt ngữ âm (cách đọc, cách viết) và

mặt ngữ pháp?

Mình

mình

ta

Ta

ta

ch ng

ủ

ữ

ch ng

ủ

ữ

ph

ụ

ng

ữ

ch

ủ

Ví dụ 5:So sánh hai ví dụ sau và rút ra nhận xét

•

* Về mặt ngữ âm:tiếng là âm tiết

* Về mặt sử dụng:tiếng có thể là từ hoặc

yếu tố cấu tạo từ

<b>1)Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp</b>

<b> 2) Từ không biến đổi hình thái </b>

<b>3) B</b>

<b>iện pháp chủ yếu biểu thị ý nghĩa </b>

<b>ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trước </b>

<b>sau và sử dụng hư từ </b>

III. Cñng cè

<i>IV . LuyÖn tËp</i>

<i>.</i>

<i>Phân tich 3 đặc điểm loại hình tiếngViệt từ câu văn sau: </i>

<i> Em đi hc</i>

*Đặc điểm 1

: Ba tiếng , ba âm tiết, ba tõ.

T¹o tõ: Em bÐ, em trai; đi chơi, đi đi; học

tập , học văn

*Đặc điểm 2

:

Đi - Go

Em đi học - go

Em đã đi học - went.

Em đang đi học - going

*Đặc điểm 3:

slide 1 chµo mõng c¸c thçy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh bµi gi¶ng §æc ®ióm lo¹i h×nh tiõng viöt ngêi thùc hiön nguyôn thþ mai h¬ng gi¸o viªn trêng thpt cao phong tiếng việt tiết 88 đặc điểm loại hìn