BAI 29THAU KINH MONG TIET2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.45 MB, 41 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

(L)

O

F

1

F

1

O

F

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Giảng viên h íng dÉn : Th.Ngun Duy ChiÕn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

a) Khái niệm ảnh

-

nh im l im đồng qui của chùm tia ló hay đ

êng kÐo dài của chúng.

- Một ảnh điểm là:

+ ThËt nÕu chïm tia lã lµ chïm héi tơ.

+ o nÕu chïm tia lã lµ chïm phân kỳ.

b) Khái niệm vật

-

Vt im l điểm đồng qui của chùm tia tới hay đ

êng kéo dài của chúng.

- Một vật điểm là:

+ ThËt nÕu chïm tia tíi lµ chïm phân kì;

IV. S TO NH

BI THU KNH

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

a) Đường đi của các tia sáng qua thấu kính

* Tia tới song song với trục chính có tia ló đi qua tiêu

điểm ảnh chính.

* Tia tới đi qua tiêu điểm vật chính có tia ló song

song với trục chính.

* Tia tới đi qua quang tâm có tia ló đi thẳng.

Tia đặc biệt

F’

F

F’

F

(L)

O

O

(L’)

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tia bất kì

* Tia tới song song với trục phụ thì tia ló ( hoặc

đường kéo dài) đi qua tiêu điểm ảnh phụ

* Tia tới (hoặc đường kéo dài) đi qua tiêu điểm vật

phụ thì tia ló song song với trục phụ

F’

F

F

1

’

F

1

(L)

O

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

b) Xác định ảnh bằng cách vẽ đường đi của tia

sáng

* Điểm sáng S nằm ngồi trục chính

Cách xác định ảnh

: Vẽ 2 trong 3 tia đặc biệt

S

'

S

'

F

'

O

F

S

'

F

O

)

(

L

(

L

)'

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Cách xác định ảnh

:

• Vẽ tia tới đi qua

O

• Vẽ tia bất kì.

• Vẽ trục phụ // với tia bất kì đó.

• Vẽ đường thẳng qua

F’

vng góc với trục chính

cắt trục phụ tại tiêu điểm ảnh phụ

F’

1

.

• Vẽ tia ló qua

F’

1

(hoặc có đường kéo dài qua

F’

1

)

cắt trục chính tại

S’

là ảnh của

S

.

* Điểm sáng S nằm trên trục chính

F’

(L)

O

S

F

F’

1

'

S

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

*

Ảnh của một vật phẳng nhỏ AB đặt vng góc với

trục chính

Cách xác định ảnh

• Vẽ ảnh

B’

của

B

qua thấu kính.

• Từ

B’

hạ đường vng góc với trục chính cắt trục

chính tại

A’

A’B’

là ảnh của

AB

qua thấu kính

'

B

'

F

O

A

'

A

B

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

• Khi tạo ảnh ảo, thấu kính hội tụ cho chùm tia

ló phân kì. Kết quả này có mâu thuẫn với tính

chất của thấu kính khơng? Giải thích.

Kết quả

khơng mâu thuẫn

với tính chất của

thấu kính:

-

Tính chất cơ bản của thấu kính hội tụ là làm

lệch tia ló về phía trục chính so với tia tới. Tính chất

này vẫn đúng khi thấu kính hội tụ tạo ảnh ảo

- Tính chất cơ bản của thấu kính phân kì là làm

lệch tia ló xa trục chính so với tia tới. Tính chất này vẫn

đúng khi thấu kính phân kì tạo ảnh thật

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

a.Thấu kính hội tụ:

F

F’

O

F

O

I

I’

F’

b. Thấu kính phân kì:

Thấu kính hội tụ:

(OI =OI’=2OF=2f)

Vật nằm trong

khoảng OF

Vật nằm trong

khoảng FI

Vật nằm trên

I

Vật nằm ngoài I

Thấu kính phân kì

Ảnh

Tính chất

( thật, ảo)

Chiều

(so với vật)

Độ lớn

(so với vật)

ảnh ảo

ảnh thật

ảnh ảo

ảnh thật

Cùng chiều

Ngược chiều

Lớn hơn vật

Bằng vật

Nhỏ hơn vật

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

-

Vật và ảnh c

ù

ng chiều thì trái tính chất

-

Vật và ảnh c

ù

ng tính chất thì trái chiều

Với vật ảo

- Thấu kính hội tụ:

Vật ảo cho ảnh thật c

ù

ng chiều,

nhỏ hơn vật và ở trước F’

- Thấu kính phân kì:

+ Vật ảo ở trước F có ảnh thật c

ù

ng chiều và lớn

hơn vật

+ Vật ảo ở sau F có ảnh ảo ngược chiều với vật

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

d

A
B

'

F

O

'

B

'

A

'

d

f

A

B



Đặt

:

OA d



'

OA



d

OF



f

Khoảng cách từ vật đến thấu kính

Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính

Khoảng cách từ O đến tiêu điểm F

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Với qui ước dấu:

d > 0 với vật thật, d < 0 với vật ảo

d’ > 0 với ảnh thật, d’ < 0 với ảnh ảo.

f > 0 với thấu kính hội tụ.

f < 0 với thấu kính phân kì.

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh
1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

1 '

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

k > 0 : Ảnh và vật cùng chiều

k < 0 : Ảnh và vật ngược chiều



k



> 1 : Ảnh lớn hơn vật



k



< 1 : Ảnh nhỏ hơn vật

Với

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh

tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

' '

'

A B

d

k

d

AB

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Trả lời

Từ công thức:

1 1

1

'

f d





d



d



f



d

Khi d tăng => giảm => giảm =>

tăng => d’ giảm

1 d

1 '

f

d















1 '

d

=>

khi d tăng thì d’ giảm=> vật dịch ra xa thấu kính

ảnh lại gần thấu kính

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

Dùng công thức xác định vị trí ảnh, hãy

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Bài tập ví dụ

:

Một thấu kính hội tụ có tiêu cự

10cm.vật sáng AB cao 2 cm, đặt cách thẳng góc trục

chính, A trên trục chính thấu kính 30cm. Xác định vị

trí, tính chất và độ lớn của ảnh ? Vẽ ảnh?

Giải

:

+ Ta có :

d’ > 0, vậy ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều vật.

+ Độ lớn ảnh :

A’B’ =

+ Vẽ ảnh :

'

1 d d





f

df

d

d f







30.10 15( )

30 10

cm





1 d

AB

cm

d





IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Thấu kính được dùng làm:

Kính

khắc phục tật của mắt: Cận,viễn,lão

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác

định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Thấu kính được dùng làm:

Kính lúp;

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

VI. CƠNG DỤNG 
CỦA THẤU KÍNH

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Thấu kính được dùng làm:

Máy ảnh, máy ghi hình(camera)

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Thấu kính được dùng làm:

Kính hiển vi

;

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh

tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

VI. CƠNG DỤNG 
CỦA THẤU KÍNH

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Thấu kính được dùng làm:

Kính thiên văn, ống nhịm

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Thấu kính được dùng làm:

Đèn chiếu;

Máy quang phổ;

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

VI. CƠNG DỤNG 
CỦA THẤU KÍNH

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Câu 1 :chỉ ra phát biểu đúng khi nói về

thấu kính :

b) Tia tới qua tiêu điểm ảnh chính cho tia ló

song song với trục chính .

a) Tia tới song song với trục chính cho tia ló

(hoặc đường kéo dài của tia ló )qua tiêu

điểm vật chính

c) Tia tới qua quang tâm 0 thì truyền thẳng

d) Tất cả các câu trên đều đúng

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Câu 2 :Đặt 1 vật thẳng AB vng góc với

trục của 1 thấu kính hội tụ L, chọn phát

biểu đúng :

b)

ảnh là ảnh ảo

a) ảnh là ảnh thật

c) Không đủ dữ kiện để xác định ảnh là thật

hay ảo

d) Ảnh lớn hơn vật

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

VI. CƠNG DỤNG 
CỦA THẤU KÍNH

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

k = 1

d’ = 0

d = 0

k > 1

d’ < 0

ẢO

0 < d < f

Không xác

định

d = f

k < -1

d’ > 2f

f < d < 2f

K = -1

d’ = 2f

d = 2f

-1 < k <0

f < d’ < 2f

THẬT

d > 2f

THẬT

Chiều và độ

lớn

Vị trí

Tính chất

Vị trí

Tính chất

ẢNH

VẬT

Thấu kính hội tụ (f > 0)

0 d



Khơng xác

định

'

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

0 < k < 1

f < d’ < 0

ẢO

THẬT

k = 1

d < 2f

k = -1

d’ = 2f

ẢO

d = 2f

d = f

k < -1

d’ < 2f

k > 1

d’ > 0

f < d < 0

d = 0

2f < d < f

ẢO

Chiều và độ

lớn

Vị trí

Tính chất

Vị trí

Tính chất

ẢNH

VẬT

Thấu kính phân kì (f < 0)

0 d



'

d

 

Khơng xác

định

thật

Không xác

định

d’ = 0

Không xác

định

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Học thuộc ghi nhớ bài.

Làm các bài tập 10, 11,

12 (sgk – 190

)

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29></div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

S’

S

O

F

F’

S

O

F’

F

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

F’

F

O

F’

F

O

F’

I

S

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

F’

S

F

1

'

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

F’

F

O

B

B’

A

A’

F’

F

O

B

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

F’

F

O

S

F’

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

F’

F

O

S

F’

O

F

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

F’

F

O

S

F’

F

O

S’

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

F’

F

O

S

F’

O

F

S’

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

F’

F

F’

F

(L)

O

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

• 

OA B

’ ’ đồ

ng d ng

ạ



OAB :

• 

F A B

’ ’ ’ đồ

ng d ng

ạ



F OI :

’

So sánh (1) và (2) :

'

' '

(1)

OA

A B

OA



AB

d

A
B

'

F

O

'

B

'

A

'

d

f

A

B

I

' '

(2)

'

F A A B

A B

O F



O I



AB

'

' '

'

OA F A OA OF

OA OF

OF





IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

2. Cơng thức xác định 
số phóng đại ảnh

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Chia 2 vế cho dd’f

:

df

f

d

dd

df

dd

f

d

f

d

















'

d

A
B

'

F

O

'

B

'

A

'

d

f

A

B

I

1 + =

1 1

d' d f

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

F

A

B

F’

O

A’

B’

IV. SỰ TẠO ẢNH

BỞI THẤU KÍNH

1. Khái niệm vật và 
ảnh trong quang học

2. Cách dựng ảnh 
tạo bởi thấu kính

3.Các trường hợp ảnh 
tạo bởi thấu kính
V. CÁC CƠNG THỨC

VỀ THẤU KÍNH

1. Cơng thức xác 
định vị trí ảnh

</div>

BAI 29THAU KINH MONG TIET2

<b>(L)</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

<i><b>F</b></i>

<i><b></b></i>

<b>O</b>

<b>F</b>

<b>F</b>

Giảng viên h íng dÉn : Th.Ngun Duy ChiÕn

<b>a) Khái niệm ảnh</b>

-

nh im l im đồng qui của chùm tia ló hay đ

êng kÐo dài của chúng.

- Một ảnh điểm là:

+ ThËt nÕu chïm tia lã lµ chïm héi tơ.

+ o nÕu chïm tia lã lµ chïm phân kỳ.

<b> b) Khái niệm vật</b>

-

Vt im l điểm đồng qui của chùm tia tới hay đ

êng kéo dài của chúng.

- Một vật điểm là:

+ ThËt nÕu chïm tia tíi lµ chïm phân kì;

<b>IV. S TO NH </b>

<b>BI THU KNH</b>

<b>a) Đường đi của các tia sáng qua thấu kính</b>

<b>* Tia tới song song với trục chính có tia ló đi qua tiêu </b>

<b>điểm ảnh chính.</b>

<b>* Tia tới đi qua tiêu điểm vật chính có tia ló song </b>

<b>song với trục chính.</b>

<b>* Tia tới đi qua quang tâm có tia ló đi thẳng.</b>

<b>Tia đặc biệt</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<b>(L)</b>

<b>O</b>

<b>(L’)</b>

<b>IV. SỰ TẠO ẢNH </b>

<b>BỞI THẤU KÍNH</b>

<b>Tia bất kì</b>

<b>* Tia tới song song với trục phụ thì tia ló ( hoặc </b>

<b>đường kéo dài) đi qua tiêu điểm ảnh phụ</b>

<b>* Tia tới (hoặc đường kéo dài) đi qua tiêu điểm vật </b>

<b>phụ thì tia ló song song với trục phụ</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<i><b>F</b></i>

<i><b>’</b></i>

<b>F</b>

<b>(L)</b>

<b>O</b>

<b>IV. SỰ TẠO ẢNH </b>

<b>BỞI THẤU KÍNH</b>

<b>b) Xác định ảnh bằng cách vẽ đường đi của tia </b>

<b>sáng</b>

<b><sub>* Điểm sáng S nằm ngồi trục chính</sub></b>

<i><b>Cách xác định ảnh</b></i>

<b>: Vẽ 2 trong 3 tia đặc biệt</b>

<i>S</i>

'

<i>S</i>

<i>S</i>

'

<i>F</i>

'

<i>O</i>

<i>F</i>

<i>S</i>

'

<i>F</i>

<i>F</i>

<i>O</i>

)

(

<i>L</i>

(

<i>L</i>