Giới thiệu một số bài ca dao, đồng dao, trò chơi dân gian dạy trẻ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (158.91 KB, 23 trang )

<b>Chi chi chµnh chµnh</b>
Chi chi ch nh ch nhà à
Cái đanh thổi lửa

Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Bắt dế đi tìm
Tìm ®©u cho thÊy
ï à ù ập

<b>Kéo ca lừa xẻ</b>
Kéo ca la x
Ông th n o kh e

V n cm tra
Ông th n o thuầ

Về bó tý mẹ

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Bày ra trước mắt thấy ngon dao.
Muốn mua nên phải xem từ vú
Có bán xin cho thử cái nào,

Chuốt ngót của mình ai dỏm chc,

Bit lũng bit rut xa tin trao.

<i>(Nhiêu tâm)</i>

Em là con gái Phụng Thiên,

Bán rau mua bút mua nghiên cho chồng.
Nữa mai chồng chiếm bảng vàng,
Bõ công tắm tưới vun trồng cho rau.

Anh ngồi phần thủ trống treo,

Miệng kêu ghe ghé chơn trèo xuống thang.

Anh đi ba bữa anh về,
Rừng cao nước c ch h lõu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Cng như cái bông hoa lài cặm bãi cứt trâu.

Ngi bun xe ch un cn,
Ch xe cha ng, cỏ ln ra khi.

Xuõn ngn nht gia o lý hạnh,
Tuế hàn tam hữu trúc tòng mai;

Sử kinh anh ráng dùi mài,

Lịng em chí quyết đợi hồi dun anh.

<b>thơng</b>

Thng chi tam t nỳi, anh cng trốo,

Tht bát giang, anh cũng lội, cửu thập đeo, anh cũng qua.

<b>Bà triệu</b>

Con i con ng cho lnh,

M đi gánh nước rửa bành ông voi.

Muốn coi lên núi mà coi,

Coi bà Quản tượng cỡi voi bành vàng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Yªu nhau, ghÐt nhau</b>
Yêu nhau yêu cả đường đi,
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng.

Yêu nhau cau sáu bữa ba,
Ghét nhau cau sáu bửa ra làm mười.

Yêu nhau xé lụa may quần,
Ghét nhau kể nợ kể nần nhau ra.

Yêu nhau vạn sự chẳng nề,
Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng.

u ai thì nói q ưa,

Ghét ai nói thiếu nói thừa như khơng

<b> Mong ma</b>
Lạy trời mưa xuống,
Lấy nước tôi uống.
Lấy ruộng tôi cày,
Lấy đầy bát cơm.

Lấy rơm đun bếp.

Rủ nhau xuống bể mò cua,
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.

Ai ơi chua ngọt đã từng,

Non xanh nước bạc ta đừng qn nhau!

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Nay anh học gần,
Mai anh học xa.
Tiền gạo là của mẹ cha,
Cái nghiên, cái bút thực là của em.

<i> (Ca dao-tơc ng÷)</i>
Cái bống đi chợ cầu Canh,

Cái tôm đi trước, củ hành đi sau.
Con cua lật đật theo hầu,
Cái chày rơi xuống vỡ đầu con cua.

<b>HỊ MIỀN NAM</b>

Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc
Đất nào dốc bằng đất Nam Vang

Một tiếng anh than,
Hai hàng lụy nhỏ,

Anh có một mẹ già biết bỏ ai nuôi.
Nước chảy xuôi, cá buôi lội ngược.

Anh muốn thương nàng,
Biết c hay chng?...

<i>( Lê Thị Minh)</i>
Con cỏ i nm trên cối đá,

Con chim đa đa đậu nhánh đa đa.
Anh bảo em đừng có lấy chồng xa,

Mai sau cha yếu mẹ già,

Chén cơm đôi bữa, khay trà ai dưng?

( Lê Thị Minh)
Con chim nho nh,

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Nú đậu trên cành,
Nó kêu anh Sáu hỡi;
Cơng cha nghĩa mẹ sinh thành,
ơn non nợ nước tình anh thế nào?
Thuyền quyên phải sánh anh hào,
Phụng hồng đây có sánh bao với điều.

Chậu kiểng kia ai để bìm leo,
Gái khơn ai gá ngói theo ngi lon.

<b>Nu na nu nống</b>
Nu na nu nống
Cái cóng nằm trong

Cái ong nằm ngồi
Củ khoai chấm mật
Bụt ngồi bụt khóc

Con cóc nhảy ra
Ơng già ú ụ
Bà mụ thổi xơi
Nhà tụi nu chố

Tố he chõn rt

<b>Xỉa cá mè</b>
Xa cá mè
§è cá chép
Tay nào đẹp

§i hái hoa
Tay nào thơ

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Vt hét nỉ</b>
Vuốt hột nổ
Đổ bánh bèo

Xao xác … quạ kêu
Nồi đồng vung méo
Cái kéo thợ may
Cái guộng đắp bờ
Cái cờ làng tế
Cái ghế để trèo
Cái kho mót củi
Cái chủi tịe loe
Cái khe nước chảy
Cái xảy xảy rơm
Cái nơm chơm cá
Cái ná bắn chim
Cái kim may áo
Cái gáo múc nước
Cái lược chải đầu
Cái câu câu cá
Cái rá vo gạo

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Con chim chÝch ch</b>
Con chim chích chịe
Nó kêu chích chịe
Nó đậu cành chanh
Nó kêu chích chịe
Tơi ném hịn sành

Nó quay lơng lốc
Tơi làm một chốc
§ược ba mâm đầy
Ơng thầy ăn một
Bà cốt ăn hai
Cái đầu cái tai
§em về biếu chúa
Chúa hỏi chim gì?
Là con chim chích chịe
Nó kêu chích chịe
<i>Nó đậu cành chanh …</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i> Bắc kim thang, cà lang bí rợ</i>
Cột qua kèo là kèo qua cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi?
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tị te tí te ……

Em cịn nhớ hồi em lên ba .
Má đi chợ mua cho em na .
Má dặn em nhớ đừng ăn hột !
Kẻo mai mốt bụng mọc cây chết toi !

Em cịn nhớ hồi em lên năm
Có chân gà ba khơng cho ăn
Nếu mày ăn viết tập khơng được !

Gà nó bới cịn đẹp hơn chữ mày
Hơm trời nắng tụi em ra sông
Mấy anh bạn bơi bơi như không
Em thường nghe có người nói rằng :
" Chuồn chuồn cắn rốn thì bi mi c ! "

Con cụng hay múa
Nó múa làm sao

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Nó đỗ cành đa,
Nó kêu ríu rít
Nó đỗ cành mít,

Nó kêu vịt chè
Nó đỗ cành tre,
Nó kêu bè muống
Nó đỗ dưới ruộng,
Nó kêu tầm vơng
Con cơng hay múa...

<b>đồng dao vui</b>
Da chuột cậu ruột da gàn

Da gang hä hµng da hÊu
Da hÊu là cậu bí ngô
Bí ngô là cô đậu nành
Đậu nành là anh da chuột

B ba i ch ng trong
Mau một cây mía vừa cong, vừa dài

bà ba đi chợ đàng ngồi
Mua một cây mía vừa dài vừa cong

Chợ trong cây mía hai đồng
Chợ ngồ hai đồng cây mía

Hái rằng bà ba mua mía
Hết bao nhiêu tiền?....!!!

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b> CÇu ma</b>
L¹y trêi ma xuèng

LÊy níc t«i ng
LÊy rng t«i cày
Lấy đầy bát cơm

Lấy dơm tôi thổi...

<b>Trăng đâu?</b>
Mồng một lỡi trai
Mồng hai lá lúa
Mồng ba câu liêm
Mồng bốn lỡi liềm
Mồng năm liềm gặt
Mồng sáu thật trăng
Mời rằm trăng náu
mời sáu trăng treo

Mời bảy sảy giờng chiếu
Mời tám nằm bếp trấu
Mời chín nín niêu xôi
Hai mơi gấc tốt

Hm mt nửa đêm
Hăm hai đeo hoa
Hăm ba gà gáy
Hăm bốn ở đâu?
Hăm nhăm ở đấy
Hăm sáu đã vậy
Hăm bảy làm sao?
Hăm tmá thế nào?
Hăm chín thế ấy
Ba mơi khơng thấy

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Trèo lên cây bởi hái hoa</b>
Trốo lờn cõy bi hái hoa

Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân
Nụ tâm xuân nở hoa xanh biếc

Em đi lấy chồng, anh tiếc lắm thay
Ba đồng một miếng trầu cay

Sao anh không hỏi những ngày cịn khơng
Bây giờ em đã có chồng

Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ

Chim vào lồng, biết thở nào ra...

<b>ĐIỆU RU CA DAO</b>

<i> Tôi yêu tiếng nước tôi</i>

Từ khi mới ra đời

Mẹ hiền ru những câu xa vời

ạ à ơi … tiếng ru muôn đờ

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b> MÈO ĐUỔI CHUỘT</b>

Mèo đuổi chuột

Mời bạn ra đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng

Chuột luồn lỗ hổng
Mèo chạy đằng sau

Thế rồi chú chuột lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo, bác mèo hóa chuột

<b>Chuẩn b ị : Sân chơi rộng, số lợng ngời từ 7-10 ngời, tất cả đứng thành vũng</b>
trũn tay năm tay. giơ cao tay qua đầu. Một ngời đóng làm mèo và một ngời
đóng làm chuột

<b>Luật chơi : 7 đến 10 ngời đứng thành vòng tròn giơ cao tay qua đầu. Sau khi</b>
nghe hiệu hiệu lệnh bài hát mà hát hết bài nếu mèo đuổi bt c chut thỡ
chut phi nhy lũ cũ

<b>Cách chơi: Một người được chọn làm mèo và một người được chọn làm</b>
chuột. Hai người này đứng vào giữa vòng tròn, quay lưng vào nhau. Khi mọi
người hát đến câu cuối thì chuột bắt đầu chạy, mèo phải chạy đằng sau. Tuy
nhiên mèo phải chạy đúng chỗ chuột đã chạy. Mèo thắng khi mèo bắt được
chuột. Rồi hai người đổi vai trò mèo chuột cho nhau. Trò chơi lại được tiếp
tục.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Chuẩn bị: Sân chơi, số lợng ngời (10-15 ngời), một ngời đứng ra làm thấy </b>
thuốc, những ngời còn lại xếp thành hàng.

<b>Luật chơi: Ngời đứng ra làm thầy thuốc sẽ có quyền trả lời hay khơng trả lới</b>
những câu hỏi của ngời đứng đầu hàng, đoàn ngời lợn qua lợn lại. Lỳc đú
thầy thuốc phải tỡm cỏch làm sao mà bắt cho được người cuối cựng trong
hàng.

Ngược lại thì người đứng đầu phải dang tay chạy, cố ngăn cản không cho
người thầy thuốc bắt được cái đi của mình, trong lúc đó cái đi phải chạy
và tìm cách né tránh thầy thuốc. Nếu thầy thuốc bắt được người cuối cùng
thì người đó phi ra thay lm thy thuc.

<b>Cách chơi: Mt ngi ng ra làm thầy thuốc, những người còn lại sắp </b>
hàng một, tay người sau nắm vạt áo người trước hoặc đặt trên vai của người
phía trước. Sau đó tất cả bắt đầu đi lượn qua lượn lại như con rắn, vừa đi vừa
hát:

Rồng rắn lên mây
Có cây lúc lắc

Hỏi thăm thầy thuốc
Có nhà hay khơng?

- Người đóng vai thầy thuốc trả lời:

+ Thấy thuốc đi chơi ! (hay đi chợ, đi câu cá , đi vắng nhà... tùy ý mà chế
ra). Đoàn người lại đi và hát tiếp cho đến khi thầy thuốc trả lời:

+ Có !

Và bắt đầu đối thoại như sau : Thầy thuốc hỏi:
- Rồng rắn đi đâu?

Người đứng làm đầu của rồng rắn trả lời:
- Rồng rắn đi lấy thuốc để chữa bệnh cho con.
- Con lên mấy ?

- Con lên một
- Thuốc chẳng hay
- Con lên hai.
- Thuốc chẳng hay
Cứ thế cho đến khi:
- Con lên mười.
- Thuốc hay vậy.

Kế đó, thì thầy thuốc địi hỏi:
+ Xin khúc đầu.

- Những xương cùng xẩu.
+ Xin khúc giữa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

+ Xin khúc đuôi.
- Tha hồ mà đuổi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Nu na nu nèng</b>
Nu na nu nống
Cái cóng nằm trong

Cái ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật
Bụt ngồi bụt khóc

Con cóc nhảy ra
Ơng già ú ụ
Bà mụ thổi xôi
Nhà tôi nấu chè

Tè he chân rụt
<b>ChuÈn bị:</b>Sân chơi, một nhóm trẻ

<b>Lut chi: ỏm tr ngi thnh hàng ngang, một ngời đối diện lấy tay đập </b>
vào bàn chân theo nhịp của bài hát, nếu hết bài mà bị tay của ngời đối diện
đập vào chân thì ngời đó thua cuộc và phải nhảy lị cũ

<b>Cách chơi:</b>éỏm tr ngi thnh hng ngang, dui hai chõn ra trước. Một đứa
ngồi đối diện, lấy tay đập vào từng bàn chân theo nhịp từng từ một của bài
hát trên. Dứt bài, từ "rụt" đúng vào chân em nào thì phải rụt nhanh. Nếu bị
tay của cái đập vào chân thì em đó thua cuộc: ra làm cái ván chơi kế tiếp,
hoặc chịu hình phạt (nhảy lò cò một vòng, trồng chuối...) hay phải đứng ra làm

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Trời mưa trời gió đùng đùng
Bố con ơng Nùng đi gánh phân trâu

Đem về trồng bí trồng bầu

Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà.

Cy ng dang bui ban tra

Mồ hôi thánh thót nh ma ruộng cày
Ai ơi bng bát cơm đầy

Do thm mt ht ng cay muụn phn

Trõu i ta bo trâu này
Trâu ăn no cỏ trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quản cơng
Bao giờ cây lúa trổ bơng

Ngồi đồng cịn cỏ tha hồ trâu ăn.

Con cị mà đi ăn đêm

§Ëu phải cành mềm lộn cổ
Ông ơi ông vớt tôi nao

Tôi có lòng nào ông hÃy sáo măng
Có sáo thì s¸o níc trong

Đừng sáo nớc đục đau lịng cị con.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Ru con cho thét cho muồi

Để mạ đi chợ mua vôi ăn trầu
Mua vôi chợ Quán chợ Cầu

Mua cau Nam Phổ mua trầu chợ Dinh
Chợ dinh bán áo con trai

Triệu Sơn bán nón, Mậu Tài bán kim…

<b>Tát nớc đầu đình </b>
Hơm qua tát nớc đầu đình

Bỏ qn cái áo trên cành hao sen
Em nhặt đợc thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà
áo anh sứt chỉ đờng tà

Vợ anh cha có, mẹ già cha khõu
ỏo anh st ch ó lõu

Mai mợn cô ấy về khâu cho cùng
Khâu rồi anh sẽ tính công

Đến khi lấy chồng anh sẽ trả cho
Trả cho một gánh xôi gà

Mt con lợn béo, một vị rợu tăm
Trả cho đơi chiếu em nằm

Đơi chăn em đắp, đơi cịng em đeo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Chuẩn bị: Sân chơi, khoảng từ 10-15 trẻ. một ngời xng phong để mọi ngời</b>
bịt mắt lại bằng một chiếc khăn.

<b>Luật chơi: 10-15 trẻ đứng thành vóng trịn, ngời bị bịt mắt đi lần xung</b>
quanh để bắt đợc ai đó, nếu đốn đúng thì ngời kia phải thay thế, nếu oỏn
sai thỡ b bt mt li v lm tip.

<b>Cách chơi: Mọi người chạy xung quanh người bị bịt mắt đến khi nào người</b>
đó hơ “bắt đầu” hoặc “đứng lại” thì tất cả mọi người phải đứng lại, không
được di chuyển nữa. Lúc này người bị bịt mắt bắt đầu lần đi xung quanh để
bắt được ai đó, mọi người thì cố tránh để không bị bắt và tạo ra nhiều tiếng
động để đánh lạc hướng. Đến khi ai đó bị bắt và người bị bịt mắt đốn đúng
tên thì người đó sẽ phải ra “bắt dê”, nếu đốn sai lại bị bịt mắt lại và làm
tiếp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Gió mùa thu... Mẹ ru con ngủ
Năm canh chầy thức đủ vừa năm
Hỡi chàng... chàng ơi!

Hỡi người... người ơi!

Em nhớ tới chàng... Em nhớ tới chàng!
Hãy nín! nín đi con!

Hãy ngủ! ngủ đi con!
Con hời... con hỡi...

Con hỡi... con hời... hỡi con!...

<b>Con cò mà đi ăn đêm</b>
À ơi

Con cò mày đi ăn đêm

Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
À ơi

Ơng ơi, ơng vớt tơi nao

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

À ơi

Có xáo thì xáo nước trong

Đừng xáo nước đục Đau lòng cò con

Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về
Bắt được con cá rơ trê

Thịng cổ mang về cho cái ngủ ăn

Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba
Mèo già bắt được mèo ốm phải đòn

Mèo con ăn vạ, con quạ chết trơi
Con ruồi đứt cánh, địn gánh có mấu
Cây trẩu có hoa, cây cà có trái

Con gái có chồng, đàn ơng có vợ
Kẻ chợ có con

<i>(H¸t ru)</i>
Cái cị là cái cị quăm

Chưa đi đến chợ đã chăm ăn quà
Ăn từ bánh đúc bánh đa

Củ từ khoai nướng, liền cả cháo kê
Ăn xong dở dậy đi về

Thấy hàng chả chuột, lại lê chân vào
"Cặp này bà bán ra sao?

Ba đồng một chục, đời nào tơi mua?"
Nói dối rằng mua cho chồng

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Về nhà con khóc bằn ngoăn
"Nào mẹ đi chợ, có ăn q gì?
Cơm chín con dọn con ăn

Mẹ cịn đau quặn, đau quăn dạ này"
Đem tiền đi bói ơng thầy

Bói ra quẻ này, những chả cùng nem
"Ơng thầy nói dối đã quen,

Nào tơi ăn chả, ăn nem bao giờ!"

Bống bống bang bang, bống tịch, bống tang
Bống ở bên Biện, bống sang An Hòa!

Hỡi ơi bong bóng thì chìm, gỗ lim thì nổi
Đào ao bằng chổi, qt nhà bằng mai
Hịn đá dẻo dai, cục xơi cứng nhắc...
Chuồn chuồn đánh giặc, voi đậu cành rào
Rộng rãi bằng ao, hẹp hịi bằng bể à... ơi!

Mẹ dỗ con, con ơi đừng khóc
Mẹ ru con, con ơi ngủ đi
Mẹ địu con trên tấm lưng gầy
Bươm bướm bay, bay vào giấc ngủ
Đậu lên mũi, mùi chuối chín cây
Con bươm bướm lại cất cánh bay
Đậu lên mũi, mùi thơm mía ngọt...

<i>(H¸t ru)</i>
Ầu ơi... chim khôn chưa bắt đã bay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Người ta cũng có sớm trưa thất thường.

</div>