Thuyết minh tác phẩm Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪ</b>

<b>U L</b>

<b>Ớ</b>

<b>P 10 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b> THUY</b>

<b>ẾT MINH TÁC PHẨM BÌNH NGƠ ĐẠI CÁO CỦ</b>

<b>A NGUY</b>

<b>ỄN TRÃI</b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Trãi và bài thơ Bình Ngơđại cáo
- Dẫn dắt vào vấn đề

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2
- Nêu luận đềchính nghĩa: Cốt lõi nhân nghĩa chính là yên dân và trừ bạo. Nhân nghĩa

khơng bó hẹp trong khn khổtư tưởng Nho giáo mà rộng hơn là làm thếnào đểđem
lại cuộc sống yên bình cho nhân dân. Bên cạnh đó khẳng định nước ta tuy là một nước
nhỏnhưng vẫn có thể tựhào về:

• Nền văn hiến lâu đời

• Cương vực lãnh thổ

• Phong tục tập quán

• Lịch sửvà chếđộriêng

- Bản cáo trạng vạch rõ tội ác kẻthù: Giặc Minh xảo quyệt thừa nước đục thảcâu. Khơng
những thếcịn tàn sát, hành hạ, tước đoạt mạng sống con người một cách dã man( dẫn
chứng)

- Tổng kết quá trình kháng chiến:

• Xây dựng hình tượng người anh hùng áo vải bình thường nhưng có lịng u nước
thương dân và căm thù giặc sâu sắc, có lí tưởng cao cả(so sánh với Trần Quốc Tuấn
để thấy được lịng căm thù giặc và niềm tin sắt đá)

• Khắc họa những chiến công oanh liệt hào hùng (dẫn chứng)
- Tun bốhịa bình mở ra kỉ ngun mới

- Nghệ thuật:

• Sử dụng từ ngữ hiển nhiên, vốn có

• Biện pháp đối lập, lấy cái vơ hạn của trúc Nam Sơnđểnói đến cái vơ hạn trong tội
ác giặc Minh, lấy cái vô cùng của nước Đơng Hải đểnói lên sựdơ bẩn vơ cùng

• Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật

• Liệt kê, so sánh, đối lập để tạo thành bản anh hùng ca về những chiến công oanh
liệt.

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Khẳng định, đánh giá giá trị của bài thơ

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
Trong dòng văn học ca ngợi truyền thống yêu nước xuyên suốt lịch sửvăn học Việt
Nam, chúng ta không thểkhông nhắc tới các tác phẩm của Nguyễn Trãi, một anh hùng
dân tộc, một con người có nhân cách lớn, nhà tư tưởng vĩ đại được suy tơn là danh nhân

văn hóa của nhân loại. Trong đó, “<i>Bình Ngơ đại cáo”</i> của Nguyễn Trãi được đánh giá là
áng “<i>thiên cổhùng văn”,</i>luôn được nhiều thế hệ người Việt ln u thích, tựhào.

"<i>Bình Ngô đại cáo</i>" được Nguyễn Trãi thừa lệnh Lê Lợi viết vào khoảng đầu năm
1428 nhằm tổng kết cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược, kể vềquá trình kháng
chiến gian khổ, hi sinh nhưng thắng lợi vẻ vang, ngợi ca lòng yêu nước, tinh thần nhân
nghĩa và tài trí thao lược của quân ta. Đây là tác phẩm tiêu biểu cho thể loại <i>“cáo</i>”- một
thể loại văn chính luận tiêu biểu của văn học Trung đại Việt Nam. Nhan đềtác phẩm cóý
nghĩa là bài cáo trọng đại tuyên bố về việc dẹp yên giặc Ngô (chỉ giặc Minh xâm lược).Bài
cáo gồm bốn phần.

Phần đầu tiên, tác giảnêu cao luận đềchính nghĩa của cuộc kháng chiến. Tác giảđã
khẳng định nghĩa quân Lam Sơn chiến đấu chống giặc Minh là đểnhân dân có cuộc sống
yên bình, ấm no, là để diệt trừ thế lực tham tàn,bạo ngược và đó là việc làm nhân nghĩa…

“<i>Việc nhân nghĩa cốt ởyên dân,</i>
<i>Quân điếu phạt trước lo trừ bạo</i>”

Sau đó, Nguyễn Trãi cịn khẳng định,nước ta cịn là 1 nước độc lập,có chủ quyền,lãnh
thổ,phong tục và triều đại riêng:

<i>“Như nước Đại Việt ta từtrước, </i>
<i>Vốn xưng nền văn hiến đã lâu</i>”.

Bằng những lý lẽ chặt chẽ,cho thấy tác giảđã khẳng định nghĩa quân Lam Sơnchống
lại giặc Minh là việc làm nhân nghĩa,hợp với lòng dân,hợp với quy luật, đó là chính
nghĩa,việc làm đó xuất phát từtư tưởng yêu nước, thương dân .

Phần thứ hai của bài cáo, tác giảđã vạch trần, tốcáo tội ác dã man của giặc Minh xâm
lược. Nhắc đến giặc.Minh chúng ta không thểquên được một sốcâu chất chứa lòng căm

phẫn:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4

<i>Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”</i>
<i>…</i>

<i>“Dối trời, lừa dân, đủmn nghìn kế</i>
<i>Gây binh kết ốn, trải hai mươi năm”.</i>

Tác giảđã liệt kê ra một loạt tội ác của giặcMinh,chúng khơng chỉcó âm mưu xâm
lược nước ta, mà cịn thực hiện nhiều chính sách thuế má phu phen nặng nề,vơ vét sản
vật quý hiếm,diệt sản xuất,sự sống,tàn sát dã man…. Dân ta phải lâm vào cảnh khốn cùng.
Từđó,tác giảđã kết tội giặc Minh :

<i>“Độc ác thay,trúc Nam Sơn không ghi hết tội, </i>
<i>Dơ bẩn thay,nước Đông hải không rửa sạch mùi”</i>

Hơn thế nữa,tác giảcòn bày tỏthái độ phẫn uất trước những tội ác đó :

<i>“Lẽnào trời đất dung tha, </i>
<i>Ai bảo thần nhân chịu được?”</i>

Bằng cách lập luận chặt chẽ,lời văn đanh thép và những hình ảnh rất thực có tính
khái qt cao,giọng văn linh hoạt.Có thểnói, đoạn 2 này là 1 bảng cáo trạng đanh thép tố
cáo tội ác của giặc Minh. Đó chính là thế lực bạo tàn cần phải diệt trừ.

Tiếp đó,ta khơng thểkhơng tựhào trước q trình chiến đấu gian khổvà tất thắng
của cuộc khởi nghĩa qua đoạn ba. Đầu tiên,tác giảđã kể về buổi đầu khởi nghĩa,quân ta
đã gặp rất nhiều khó khăn:

<i>“Vừa khi cờnghĩa dấy lên,</i>

<i>Chính lúc quân thù đương mạnh.”</i>

Hay trong lúc thế giặc mạnh thì qn ta binh lực yếu kém,có khi lương thực cạn kiệt,
quân ta hiếm hoi nhân tài:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
Thếnhưng, nhờtài lãnh đạo của Lê Lợi, nghĩa qn Lam Sơnđã đồn kết một lịng,
vượt qua khó khăn, tạo được sức mạnh. Đó là người lãnh đạo có quyết tâm cao độ, có
chiến lược, chiến thuật phù hợp, đề cao sức mạnh của sựđoàn kết, chú trọng mưu cơ hơn
binh lược.

“<i>Thế trận xuất kì,lấy yếu chống mạnh; </i>
<i>Dùng qn mai phục,lấy ít địch nhiều…”</i>

Như vậy,người đọc đã cảm nhận được hình tượng Lê Lợi đó là một người có xuất
thân dân dã,nhưng có lịng u nước sâu sắc, hết lịng lo lắng tận tâm,suy tính đại sựvà
đã tìm ra cách chiến thắng giặc Minh, tập hợp được sức mạnh của nhân dânđể làm nên
chiến thắng. Có thểnói, đoạn này đã khắc họa được hình tượng người anh húng áo vải
một cách sinh động, tồn diện.

Sau đó,tác giảđã kể về những chiến thắng oanh liệt của dân ta qua ba trận đánh:
Thứ nhất, là trận BồĐằng-Trà Lân:

<i>“Trận BồĐằng sấm vang chớp giật, </i>
<i>Miền Trà Lân,trúc chẻtro bay.”</i>

Thứhai, là trận Ninh Kiều-Tốt Động:

<i>“Ninh Kiều máu chảy thành sông,tanh trôi vạn dặm; </i>
<i>Tốt Động thây chất đầy nội,nhơ đểngàn năm.”</i>

Cuối cùng là trận Chi Lăng-Mã An cho đến Xương Giang:

<i>“Ngày mười tám,trận Chi Lăng,Liễu Thăng thất thế, </i>
<i>Ngày hai mươi, trận Mã An,Liễu Thăng cụt đầu,”</i>

Trong một loạt câu văn biền ngãu đó, đã thể hiện khí thếkhí thếqn ta rõ nhất qua
câu:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
Tuy nhiên,ta vẫn thể hiện tinh thần nhân đạo với kẻthù. Đó là tư tưởng nhân nghĩa
đã mang một tầm cao mới:

<i>“Tướng giặc bị cầm tù,như hổđói vẫy đi xin cứu mạng; </i>
<i>Thần Vũ chẳng giết hại,thểlòng trời ta mởđường hiếu sinh.”</i>

Thơng qua lối viết liệt kê,hình tượng phong phú đa dạng, dùng nhiều động từ mạnh,
các tính từ chỉ mức độ tối đa, lối viết thậm xưng, nhạc điệu dồn dập mạnh mẽ, mang đậm
chất anh hùng ca. Trong phần kể về quá trình kháng chiến của nghĩa quân Lam Sơn, tác
giảđã dùng lối viết tương phản về lực lượng của ta và địch. Quá đó, tác giảđã bày tỏđược
niềm tựhào của hãnh diện về những chiến thắng của quân ta và nêu bật sự thất bại thảm
hại của quân thù.

Cuối cùng,tác giảđã tuyên bố chiến thắng và khẳng định sự nghiệp chính nghĩa của
quân ta đã hoàn toàn thắng lợi. Đến đây, giọng văn của Nguyễn Trãiđã nhẹnhàng hơn,
khoan thai.Tác giảđã tuyên bố nền hồ bình của dân tộc ta đã được lập lại, đồng thời cũng
rút ra được bài học lịch sủvà thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

<i>“Xã tắc từđây vững bền, </i>
<i>Giang sơn từđây đổi mới.”</i>
<i>…</i>

<i>“Xa gần bá cáo</i>
<i>Ai nấy đều hay”</i>

Với nghệ thuật chính luận tài tình, cảm hứng trữtình sâu sắc Bình Ngơ đại cáocó sự
kết hợp hài hồ giữa yếu tố chính luận và yếu tốvăn chương được xem là áng <i>“thiên cổ</i>
<i>hùng văn</i>” của dân tộc ta.Hơn thế nữa, “<i>Bình Ngơ đại cáo</i>”- Nguyễn Trãilà bản anh hùng
ca, ca ngợi sức mạnh của truyền thống yêu nước, tinh thần độc lập nhân nghĩa tựcường,
nêu bật sức mạnh của dân ta trong cuộc khởi nghĩa, đập tan cuộc xâm lăng phi lăng phi
nghĩa của giặc Minh, mở ra một kỷnguyên mới của độc lập tự do, hoà bình cho lịch sử.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1
Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm </b>đến từcác trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II. </b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân môn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đơi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> H</b><b>ọ</b><b>c m</b><b>ọ</b><b>i lúc, m</b><b>ọi nơi, mọ</b><b>i thi</b><b>ế</b><b>t bi </b><b>–</b><b> Ti</b><b>ế</b><b>t ki</b><b>ệ</b><b>m 90% </b></i>

<i><b>H</b><b>ọ</b><b>c Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

<i><b>HOC247 NET c</b><b>ộng đồ</b><b>ng h</b><b>ọ</b><b>c t</b><b>ậ</b><b>p mi</b><b>ễ</b><b>n phí </b></i>

</div>

<!--links-->