Hãy phân tích bài ca dao sau: Trâu ơi ta bảo trâu này…. Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề bài: Hãy phân tích bài ca dao sau: Trâu ơi ta bảo trâu này…. Thì cịn</b>
<b>ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn</b>

<b>Bài làm</b>

Người dân Việt Nam từ ngàn xưa đến nay vốn giàu tình cảm. Những gì xảy ra
hàng ngày xung quanh họ. Thiên nhiên, cuộc sống, công việc được cảm nhận
với những cảm xúc sâu sắc ấy đã ngưng đọng lại thành những lời thơ lưu
truyền rộng rãi mà ngày nay vẫn được giữ gìn: ca dao. Ca dao là một kho tàng
phong phú những kinh nghiệm và cảm xúc của con người Việt Nam về cuộc
sống, con người, tình cảm. Trong đó nổi lên một mảng bao gồm những bài ca
dao về người lao động và công việc của họ:

<i>Trâu ơi ta bảo trâu này:</i>
<i>Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta</i>

<i>Cấy cày vốn nghiệp nông gia</i>
<i>Ta đây trâu đấy ai mà quản công.</i>

<i>Bao giờ cây lúa có bơng</i>
<i>Thì cịn ngọn cỏ ngồi đồng trâu ăn.</i>

Bài ca dao ấy là một điển hình của những bài ca dao lao động. Hãy cùng lắng
nghe lời ca dao ấy để hiểu thêm về tâm hồn của người dân Việt Nam và những
gì người xưa muốn gửi gắm đến chúng ta.

Mở đầu bài ca dao là tiếng gọi của người nông dân:

<i>Trâu ơi ta bảo trâu này.</i>

Hai tiếng Trâu ơi nghe thật thân thiết, đầy tình cảm. Con trâu trong cuộc sống

của người nông dân Việt Nam vốn là một yếu tố rất quan trọng.

<i>Con trâu là đầu cơ nghiệp.</i>

Nhưng dù vậy, con trâu vẫn chỉ là một con vật trung thành và giúp ích cho con
người vậy mà ở đây hai tiếng Trâu ơi kia như xoá đi cái ranh giới chủ tớ giữa
người nông dân với con trâu. Tiếng gọi như gọi một người bạn, một người thân
và tiếp theo đó là người nhắn nhủ: Ta bảo trâu này. Đọc những lời này, người
ta không cảm nhận gì khác hơn là một lời khuyên nhủ, nhắn gửi hết mực chân
tình. Người nơng dân bảo với trâu:

<i>Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.</i>

Bảo trâu ra ngoài ruộng làm việc, người dân cày không dùng đến mệnh lệnh
hoặc địn roi mà là một lời nói thật chân tình. Nhất là từ với ta đầy thân thiết.
Nó thể hiện sự gắn bó của người nơng dân với cơng việc. Trâu cày với ta là sự
chia sẻ của người nông dân với con trâu với con trâu trong những cơng việc
cực khổ, nhọc nhằn như việc cày đồng. Nó càng chứng tỏ sự gần gũi giữa
người lao động và con trâu, cái cày của họ, như một số câu ca dao khác cũng đã
nói đến:

<i>Trên đồng cạn, dưới đồng sâu.</i>
<i>Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.</i>

Câu tiếp theo vẫn là lời khuyên nhủ chân thành của người nông dân:

<i>Cấy cày vốn nghiệp nông gia,</i>
<i>Ta đây, trâu đấy ai mà quản cơng.</i>

Người nơng dân Việt Nam ln gắn bó với ruộng đồng - Sự nghiệp cha truyền

con nối: Cấy cày vốn nghiệp nông gia. Từ vốn càng nhấn mạnh hơn sự gắn bó
đó giữa cái cày, cây lúa với người nông dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Ta đây, trâu đấy ai mà quản công – Mấy từ ta đây - trâu đấy nhịp nhàng, thể
hiện sự gắn bó cũng trong cơng việc đồng áng, cùng với tiếng ai thể hiện sự
trân trọng của người nông dân đối với con trâu, coi nó cũng như con người.
Đặc biệt là cụm từ ai mà quản cơng nghe thân thương lạ. Nó như lời nói yêu
thương dành cho một người bạn thân mật và đầm ấm. Hiểu sâu hơn, đây chính
là lời nhắn gửi đến con người xưa và nay trong xã hội: lao động thì phải hết
lịng, tận tụy, đừng nên tiếc cơng, ngại khó. Cùng nhau dốc sức làm việc thì
mới mong có được thành quả:

<i>Bao giờ cây lúa có bơng</i>
<i>Thì cịn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.</i>

Đây là lời hứa hẹn phần thưởng dành cho công sức lao động bỏ ra. Trâu giúp
người cày cấy, người có được hạt lúa thơm thì trâu cũng được thưởng những
ngọn cỏ tươi xanh. Đó chính là lời hứa hẹn đối với con người: cùng nhau lao
động hết lịng, khi có được thành quả thì mỗi người đều được đền bù xứng
đáng công lao của mình. Bài ca dao là một bài học kín đáo gửi gắm đến chúng
ta của người xưa. Xuyên suốt bài ca dao là giọng điệu chân tình, nhắn nhủ, tâm
sự, nhẹ nhàng mà thấm thía. Bên cạnh đó, sự có mặt của thanh bằng tràn ngập
trong bài ca dao và những hình ảnh thân quen: trâu, cày, ruộng đồng, lúa, cỏ...
góp phần tạo nên bức tranh thơn dã quen thuộc, êm đềm. Lời lẽ nhẹ nhàng,
thân thiết bài ca dao thể hiện tâm hồn của người nông dân Việt Nam: nhân hậu,
bao dung và tình u cơng việc lao động của họ. Hơn thế nữa, bài ca dao giúp
chúng ta hiểu hơn về giá trị của sự cần cù lao động trong cuộc sống mà chúng
ta đã được biết một phần qua một số bài ca dao khác:

<i>Cày đồng đang buổi ban trưa,</i>

<i>Mồ hơi thánh thót như mưa ruộng cày</i>

<i>Ai ơi! Bưng bát cơm đầy,</i>

<i>Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần</i>
<i>Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang</i>
<i>Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.</i>

Đọc bài ca dao, tơi thấy mình như được trở về miền quê Việt Nam, ngồi trong
bầu khơng khí đầy mùi thơm rơm rạ mà nghe tiếng hát những bài ca dao văng
vẳng, càng thấm thía hơn bài học trong bài ca thôn dã ấy. Trải qua bao tháng
năm, bài học ấy vẫn không bao giờ là cũ đối với con người ngày nay; Hãy làm
việc hết mình để có được những thành quả xứng đáng như những người nông
dân xưa kia đã làm. Như bao bài và câu ca dao khác, bài ca dao này cũng cho
tôi thêm hiểu, thêm yêu con người Việt Nam và tiếp nhận một bài học thấm
thía để rèn luyện bản thân mình.

</div>

<!--links-->