axit cacboxylicco ban tiet 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Bµi 45:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>1)Định nghóa:</b></i>

<i><b>Axit cacboxylic là những hợp chất hữu cơ mà </b></i>

<i><b>phân tử có nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực </b></i>

<i><b>tiếp với nguyên tử cacbon ( ca gốc hiđrocacbon hay </b></i>

<i><b>ca nhóm cacboxyl khác) hoc nguyờn tử hiđro.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>2. Phân loại:</b>

<b>Dựa theo cấu tạo gốc hidrocacbon</b>

<b>Axit no</b>

<b>I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>2. Phân loại:</b>

<b>Dựa theo số lượng nhóm COOH</b>

<b>Axit đơn chức</b>

<b>I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>a) Axit no, n chc, mch h:</b>

- <b>_{Là hợp chất hữu cơ trong phân tử có gốc ankyl hoặc nguyên tử}</b>

<b>hiđro liên kết với một nhóm cacboxyl </b><b>COOH.</b>

<b>b) Axit khụng no, n chc, mch h:</b>

- <b>_{Là hợp chất hữu cơ trong phân tử có gốc hiđrocacbon không no,}</b>

<b>mạch hở liên kết với một nhóm cacboxyl </b><b>COOH.</b>

<b>c) Axit thm, n chc:</b>

- <b>_{Là hợp chất hữu cơ trong phân tử có gốc hiđrocacbon}</b>

<b>thơm liên kết với một nhóm cacboxyl </b><b>COOH.</b>

<b>d) Axit đa chức:</b>

- <b>_{Là hợp chất hữu cơ trong phân tử có hai hay nhiÒu}</b>

<b>nhãm </b>–<b>COOH.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>ãChú ý:</b>

Ngoài ra còn một số axit cacboxylic

khác nh :

<b>+ Axit tạp chức: Là axit caboxylic trong phân tử có </b>

chứa nhóm cacboxyl và chứa các nhãm chøc kh¸c.

<b>VD: Axit lactic CH</b>

₃

CH(OH)COOH

Axit salixylic HO-C

₆

H

₄

-COOH

<b> + Axit bÐo: Lµ các axit cacboxylic mạch cacbon dài, </b>

không nhánh:

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>3. Danh pháp:</b>

<b>Tên thay thế:</b>

-Chọn mạch chính của phân tử axit là mạch cacbon

dài nhất bắt đầu từ nhóm cacboxyl COOH.

- Đánh số thứ tự bắt đầu từ nguyên tư cacbon cđa

nhãm –COOH.

<b>- Cách đọc tên:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Tên thông th ờng:</b>

<b> </b>

<b>Axit + tên nguồn gốc tìm ra axit + ic</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>3)Danh pháp:</b></i>

<i><b>Cơng thức </b></i>

<i><b>Tên thơng thường</b></i> <i><b>Tên thay thế</b></i>

<b>H-COOH</b>
<b>CH₃-COOH</b>

<b>CH₃CH₂-COOH</b>
<b>(CH₃)₂CH-COOH</b>

<b>CH₃(CH₂)_3-COOH</b>
<b>CH₂=CH-COOH</b>

<b>CH₂=C(CH₃)-COOH</b>
<b>HOOC-COOH</b>

<b>C₆H_5-COOH</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b> </b>

<b>II. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO:</b>

<b>R-</b>

<b>C</b>

<b>O</b>

<b>O H</b>

<b>_{. .}</b>

<b>∂</b>

<b>-∂+</b>

<b>∂+</b>

<i><b>* Hệ quả: (Do ảnh hưởng của nhóm cacbonyl (hút electron)</b></i>

<b>-Liên kết -O-H của axit phân cực hơn của ancol. Và C-OH của </b>

<b>axit phân cực hơn nhóm C-OH của ancol và phenol.</b>

<b>  Do đó H trong nhóm –OH và cả nhóm –OH đều có thể bị </b>
<b>thay thế. </b>

<b> Tính axit của axit caboxylic > phenol > ancol</b>

<b>Nhóm Cacbonyl</b>

<b>Nhóm Hiđroxyl</b>

<b>Nhóm Cacbo</b>

<b> xyl</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>



<i><b>Dạng đặc</b></i>



<i><b>Dạng rỗng</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>O</b>

<b>C</b>

<b>H</b>

<b>HCOOH</b> <b>CH₃COOH</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>III.TÍNH CHẤT VẬT LÝ:</b>

<i><b>-Các axit trong dãy đồng đẳng của axit fomic đều là những </b></i>
<i><b>chất lỏng hoặc chất rắn ë ®iỊu kin th ờng. </b></i>

<i><b>-Nhit sụi ca axit tăng theo chiu tăng ca phân t khối </b></i>
<i><b>và cao hn hn nhiệt độ sơi của ancol có cùng số ngun tử </b></i>
<i><b>cacbon, do hai phân tử axit liên kết với nhau bởi liên kết </b></i>

<i><b>hiđro và liên kết hidro của axit bền hơn của rượu.</b></i>

<b>R</b>
<b>C</b>

<b>O-H...</b>
<b>...O</b>
<b>R</b>
<b>C</b>
<b>O-H...</b>
<b>...O</b>
<b>R</b>
<b>C</b>
<b>O-H...</b>
<b> O</b>
<b>R</b>
<b>C</b>
<b>O-H...</b>
<b> O</b>

<b>R - C</b>

<b>O – H...</b>
<b>O O... </b>

<b>O</b>
<b>R - C</b>

<b>O – H...</b>

<b>C - R</b>
<b>H – O</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

 <i><b>-Ba axit đầu dãy đồng đẳng tan vô hạn trong nước, </b></i>

<i><b>axit cã 4 nguyên tử cacbon tan đ ợc, từ 6 nguyên tử </b></i>
<i><b>cacbon trở lên khó tan hoặc không tan trong n íc.</b></i>

 <i><b>-Độ tan trong nước của các axit giảm dần theo </b></i>

<i><b>chiều tăng của phân tử khối.</b></i>

 <i><b>-Moãi axit có vị chua riêng. VD: axit axetic có vị </b></i>

<i><b>chua của dấm, axit xitric có vị chua của chanh, axit </b></i>
<i><b>oxalic có vị chua me.</b></i>

 <i><b> - VÞ chua cđa trái cây là do các axit hữu cơ có trong </b></i>

<i><b>đó gây nên: </b></i>

<i><b>T¸o</b><b> cã axit malic ( HOOC-(CHOH)</b></i> <i><b>-CH</b><b>2</b><b> -COOH).</b></i>

 <i><b>Nho</b><b> cã axit tactric (HOOC-(CHOH)</b><b>2</b><b>-COOH).</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20></div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23></div>

<!--links-->