Phân tích đoạn trích Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>VĂN MẪU LỚP 9 </b>

<b>NGHỊ LUẬN VĂN HỌC </b>

<i><b>ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH CỦA PHẠM </b></i>

<i><b>ĐÌNH HỔ </b></i>

<b>A. SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B. DÀN BÀI CHI TIẾT </b>

<b>I. Mở bài </b>

 <i>Giới thiệu tác phẩm “Vũ trung tùy bút” của Phạm Đình Hổ. </i>

 Đoạn trích: tình trạng đất nước vào thời vua Lê – chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII và
thái độ phê phán của tác giả.

<b>II. Thân bài </b>
<b>1. Tổng </b>

 <i>“Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”: bộ mặt của giới cầm quyền phong kiến thời Lê </i>

– Trịnh được kể lại một cách sinh động, chân thực.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>2. Phân </b>

 Những thú xa hoa của chúa Trịnh Sâm: tơ vẽ phơ trương vẻ hào nhống, thú chơi
phong lưu, sính đàn ca nhã nhạc. Ngơn ngữ miêu tả của Phạm Đình Hổ tỉ mỉ chi
tiết giúp người đọc hình dung đầy đủ.

 <i>Bọn cận thần “nhờ gió bẻ măng”: lời kể cụ thể từng vụ việc và thủ đoạn bất lương </i>
của bọn tay chân nhà Chúa.

 Tình cảnh khốn khổ của nhân dân: nhà văn ghi lại câu chuyện có thực kể lại việc
xảy ra trong nhà mình.

 Thái độ bất bình của nhà văn qua giọng kể.

<b>3. Hợp </b>

 Nghệ thuật tùy bút đem lại cái nhìn sinh động về bọn người quyền quý cũng như
nỗi khổ của nhân dân.

 Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm

<b>III. Kết bài </b>

 Nêu cảm nhận sâu sắc của bản thân.

 <i><b>Tham khảo: “Vũ trung tùy bút” là tập kí họa về thời đại qua tài hoa của cây bút </b></i>

Phạm Đình Hổ. Dù thời ấy đã qua, nhưng những câu chuyện trong đó vẫn cịn giá
trị tư liệu, giá trị lịch sử và văn chương. Người đọc có thể nhận thấy sức mạnh hủy
diệt của thế lực đồng tiền khi song hành với quyền lực và bả phù hoa làm hủy hoại
nhân tính con người đến mức nào!

<b>C. BÀI VĂN MẪU </b>

<b>Đề bài: Tình trạng đất nước ta vào thời vua Lê – chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII qua đoạn </b>

<i>trích “Chuyện cũ trong phú chúa Trịnh” (trích “Vũ trung tùy bút” của Phạm Đình Hổ). </i>

<i>Gợi ý làm bài </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

mặt thật xấu xa của tập đoàn chúa Trịnh được che đậy trong lớp vỏ vàng son hào
nhoáng.

Phạm Đình Hổ (1768 – 1839) là người nổi tiếng với biệt danh Chiêu Hổ, là người am
hiểu văn hoá nếp sống của Thăng Long – Kẻ Chợ. Vốn dòng dõi quan lại đời Lê nên ơng
có điều kiện hiểu rõ những kẻ thuộc giới quý tộc kinh kì. Những điều nhà văn ghi lại
tưởng như là sự ghi nhận về thời vô sự – bốn phương yên hưởng thái bình. Mỉa mai thay,
thực trạng lại là một bức tranh với sắc chói chang của mũ mão cân đai rỡ ràng đối lập
với thực tại tinh thần tối sầm những cảm giác bất an trong đời sống dân lành. Thực trạng
<i>ấy từng được mơ tả trong “Thượng kinh kí sự” của Hải Thượng Lãn Ông, “Tang thương </i>

<i>ngẫu lục” của danh sĩ Nguyễn Án. Nhưng câu chuyện của Chiêu Hổ vẫn có sức hấp dẫn </i>

riêng.

Thời gian, khung cảnh câu chuyện được thuật lại tỉ mỉ. Trong bối cảnh trong nước vơ sự,
việc an hưởng thái bình, du ngoạn cảnh đẹp của một ơng chúa có lẽ chẳng có gì đáng nói.
<i>Việc ăn chơi của Chúa đáng nói ở chỗ “đình đài được làm liên tục”. Hãy so sánh với </i>
<i>những gì trong phủ Chúa được Hải Thượng Lãn Ơng mơ tả: “nơi nào cũng lâu đài, đình </i>

<i>các, rèm châu cửa ngọc, áng nước mây loà, suốt cõi toàn hoa, hoa cỏ kì lạ, gió thoảng </i>
<i>hương trời, thú đẹp chim quý, nhảy nhót bay hót, giữa đất bằng nhô lên một ngọn núi cao, </i>
<i>cây to bóng mát, nhịp cầu sơn vẽ bắc qua lạch nước quanh co, lại có lan can làm tồn bằng </i>
<i>đá màu…”. Ngoài cung cũng là cả một sự xa xỉ cầu kì như vậy. Chúa thưởng ngoạn cảnh </i>

đẹp kéo theo cả một đội quân tiền hô hậu ủng với binh lính, nội thần, các quan hỗ tụng
đại thần… Quang cảnh phô bày qua sự mô tả của tác giả khiến người đọc hình dung một
sự sắp đặt nhằm làm đẹp lòng Chúa của đám nịnh thần mặt trắng, đồng thời hiện rõ tính

chất phồn vinh giả tạo của cuộc sống kinh kì. Thức ngon sẵn bày, đàn hay sáo ngọt. Chỉ
cần vài cảnh đã cho thấy sự xa hoa tráng lệ xứng đáng với tiếng tăm Thịnh Vương –
quyền hành dưới mà trên cả hoàng đế. Đàng sau những vẻ phơ trương hào nhống đó là
sự lố bịch hiện hình : bọn nội thần mặc quần áo đàn bà đứng bán hàng, cảnh đi chợ của
các quan như trò chơi trẻ con cho thấy sự phồn vinh giả tạo. Nhằm thoả mãn nhu cầu ích
<i>kỉ của mình, “bao nhiêu những loài trân cầm dị thú, cổ mộc, quái thạch và chậu hoa cây </i>

<i>cảnh ở chốn dân gian, Chúa đều sức thu lấy, khơng thiếu một thứ gì”. Quyền lực, xa xỉ, </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>chơi này. Tác giả đã bình bằng một điềm báo: “Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim </i>

<i>kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan </i>
<i>đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”. Câu văn miêu tả vẽ ra viễn cảnh u ám, đầy âm </i>

khí, như kết đọng nỗi oán hờn của dân gian, chứa đựng ý nghĩa cảnh báo sự sụp đổ
không thể tránh khỏi của một vương triều quái thai mục ruỗng.

<i>“Thượng bất chính, hạ tắc loạn” (Trên khơng nghiêm, dưới sinh loạn)! Quả thật, những gì </i>

Phạm Đình Hổ diễn tả tiếp nối về hành động của bọn tay chân nhà Chúa đục nước béo
<i>cị, “nhờ gió bẻ măng, ra ngồi dọa dẫm”. Nhà dột từ nóc, bởi thế người đọc khơng nghi </i>
ngờ gì về bản chất thối nát của vương triều Lê – Trịnh. Tất yếu, những hành vi của chúng
gây tác hại cho dân lành lương thiện như thế nào: bị vu oan, hãm hại cửa nát nhà tan.
<i>Khơng phải là cách nói ví von mà Phạm Đình Hổ cịn kể lại câu chuyện sinh động: “Hịn </i>

<i>đá hoặc cây cối gì to lớn q thì thậm chí phải phá nhà hủy tường để khiêng ra”. Người </i>

giàu có của bỗng thành miếng mồi ngon cho bầy diều quạ hung dữ mượn danh Chúa đục
khoét, hành hạ. Không những thế, người kể chuyện còn đưa ra bằng chứng ngay trong
<i>gia đình mình như xác minh tính chân thực của câu chuyện kể: “Nhà ta ở phường Hà </i>

<i>Khẩu, huyện Thọ Xương, trước nhà tiền đường có trồng một cây lê, cao vài mươi trượng, </i>
<i>lúc nở hoa trắng xoá thơm lừng ; trước nhà trung đường, cũng trồng hai cây lựu trắng, </i>
<i>lựu đỏ, lúc ra quả trông rất đẹp, bà cung nhân ta đều sai chặt đi cũng vì cớ ấy”. Bản thân </i>

gia đình tác giả thuộc hàng quý tộc chốn cung đình, vậy mà còn trở thành nạn nhân của
Chúa Trịnh. Ta chứng kiến cái đẹp bị hủy hoại bởi lẽ không cái đẹp nào có thể được phát
triển tự nhiên dưới ách bạo quyền. Câu chuyện kết thúc ở đó, nhưng giá trị tố cáo đã thật
đầy đủ, không cần nói thêm, viết thêm.

Một chuyện cũ viết lại qua lời kể chuyện, miêu tả sinh động của Phạm Đình Hổ đã giúp ta
hình dung tất cả sự thối nát tàn bạo của triều đình vua Lê – chúa Trịnh và hiểu rõ
nguyên nhân sụp đổ của nó. Khi những kẻ cầm quyền chỉ biết vun vén bản thân, bỏ mặc
nhân dân, chắc chắn sẽ mất lòng dân, lời ta thán của dân chúng sẽ biến thành sức mạnh
khởi nghĩa lật nhào chế độ. Có lẽ, đó còn là lời nhắc nhở, cảnh tỉnh của Chiêu Hổ cho
triều đại nhà Nguyễn đương thời. Ông đã vạch đúng bản chất chung của giai cấp phong
kiến, qua những trang tùy bút đặc sắc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, </b>
<b>nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>
trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b>

<b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>
<b>dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. </b>
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>

<i>khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Tốn Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>
<i>học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt </i>

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b>

<b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn </b>
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->