SKKN giải pháp xây dựng động cơ học tập và rèn luyện đạo đức cho học sinh lớp 10 ở trường pt dân tộc nội trú thpt an giang qua công tác chủ nhiệm

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO AN GIANG
TRƯỜNG PT DTNT THPT AN GIANG

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Châu Đốc, ngày 6 tháng 03 năm 2019
BÁO CÁO
Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kĩ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng
dụng tiến bộ kĩ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
I- Sơ lược lý lịch tác giả:
- Họ tên: Ngô Thị Hạnh; Nam, nữ: Nữ
- Ngày tháng năm sinh: 20/11/1986
- Nơi thường trú: khóm Châu Thới 1, phường Châu Phú B, TP Châu Đốc, An Giang
- Đơn vị công tác: PT DTNT THPT AN GIANG, Châu Đốc, An Giang
- Chức vụ hiện nay: Giáo viên
- Lĩnh vực công tác: Giảng dạy bộ môn Ngữ văn.
II - Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
1. Tình hình đơn vị
Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT An Giang (xưa là trường THPT Dân Tộc
Nội Trú An Giang) là ngôi trường thành lập lâu đời và có bề dày lịch sử trong công tác
giảng dạy. Hiện nay, trường tọa lạc tại Khóm Châu Thới 1, Phường Châu Phú B, TP. Châu
Đốc, tỉnh An Giang. Đây là một ngôi trường mới xây dựng trong thời gian gần đây, được
xem là ngôi trường có diện tích lớn nhất và đẹp nhất của tỉnh. Cơ sở vật chất của trường
được trang bị hiện đại, đầy đủ phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập của gần 500 học
sinh con em người dân tộc. Trong điều kiện thực tế đó, hằng năm, trường đào tạo những
học sinh là con em của người dân tộc (Khmer, Chăm, Thái..) ở tại địa phương và kết quả
đậu tốt nghiệp, Đại học – Cao đẳng tăng dần qua các năm. Đáng tự hào nhất là trong 7
năm liền, từ 2012 đến 2018, trường có tỉ lệ học sinh đậu tốt nghiệp Phổ thông 100%. Số
học sinh đậu vào các trường Đại học – Cao đẳng cũng giao động từ 60 – 80% trở lên.
Chất lượng giáo dục của trường càng được củng cố và giữ vững trong những năm qua.

Niềm tin của các phụ huynh dành cho nhà trường ngày càng nâng lên. Đó cũng là nguồn
động lực lớn cho tập thể sư phạm trường càng nỗ lực và phấn đấu trong công tác giảng
dạy cũng như trong việc đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp với xu thế mới của xã
hội.
2.
Tên sáng kiến: GIẢI PHÁP XÂY DỰNG ĐỘNG CƠ HỌC TẬP VÀ RÈN LUYỆN ĐẠO
ĐỨC CHO HỌC SINH LỚP 10 Ở TRƯỜNG PT DÂN TỘC NỘI TRÚ THPT AN GIANG QUA
CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM.

Trang 1


3. Lĩnh vực: Giải pháp tác nghiệp – giải pháp nâng cao hiệu quả cơng tác chủ
nhiệm.
III- Mục đích, u cầu của sáng kiến.
1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến.
Động cơ học tập của học sinh khơng có sẵn, khơng bẩm sinh, di truyền và cũng
khơng thể cung cấp hay áp đặt mà có. Động cơ học tập của học sinh được hình thành dần
dần trong q trình học tập, rèn luyện. Trong q trình đó, vai trị của người thầy là vơ
cùng quan trọng đối với học sinh phổ thông. Thầy, cô là người dẫn dắt học sinh chiếm lĩnh
tri thức, hình thành nhân cách. Điều quan trọng là học sinh hình thành và phát triển được
cho mình những động cơ học tập đúng đắn, lành mạnh. Đối với học sinh của trường Phổ
thông Dân tộc nội trú THPT An Giang, việc xây dựng động cơ học tập và rèn luyện đạo
đức được Ban Giám hiệu, thầy cô coi trọng và xem đây là nhiệm vụ cần thiết trong
chương trình giáo dục cho học sinh THPT của Bộ GD&ĐT. Bởi các em phải sống xa gia
đình, sống tự lập trong ký túc xá. Mọi vấn đề của cuộc sống từ học hành, chi tiêu tài chính,
giữ gìn sức khỏe, bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro, những tác động tiêu cực trong xã hội,
hay bảo vệ bản thân mình tránh những rủi ro trong lao động và học tập, vạch kế hoạch cho
cuộc sống hiện tại và tương lai…các em đều cần đến sự chỉ dẫn của thầy cơ. Nếu sự dẫn
dắt đó khơng kịp thời sẽ dễ dẫn đến việc các em không quản lý tốt quỹ thời gian, các em

dễ bị sao lãng chuyện học hành, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy chung của nhà
trường.
Ngồi ra, mơi trường học tập của học sinh trường Phổ thông Dân Tộc Nội Trú
mang tính đặc thù, thiếu sự quản lý sâu sát từ gia đình, người thân. Nhà trường quản lý
các em trên viện rộng, không thể nào nhắc nhỡ đến từng em. Vì thế có một bộ phận học
sinh có ý thức tự học kém và có những hành vi lệch chuẩn về đạo đức. Nếu hiện tượng
này không chấn chỉnh, uốn nắn các em dễ bị lôi kéo, sa ngã vào các tệ nạn xã hội dẫn đến
nghỉ học. Từ tầm quan trọng đó, việc xây dựng động cơ học tập và rèn luyện đạo đức cho
học sinh là điều cần thiết, để đảm bảo đến chất lượng và uy tín của nhà trường.
Qua thực tế ba năm cơng tác tại trường Phổ thông Dân Tộc Nội Trú THPT An
Giang, bản thân nhận thấy điểm chung của các em khối 10 là rụt rè, thiếu tự tin trong các
hoạt động tập thể, thiếu những kỹ năng tự phục vụ nhu cầu cá nhân, thiếu tính tự lập trong
mọi hoạt động. Mặt khác, học sinh chưa thật sự thích nghi với môi trường học tập mới
nhất là các em lớp 10. Trong thời gian đầu, các em chưa biết phân bố thời gian cá nhân
hợp lí bởi những yếu tố như: game, phim ảnh, tình yêu tuổi mới lớn, hay bạn bè rủ nhau
đi chơi,...Vì thế, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng học tập và nề nếp sinh hoạt chung
của lớp, của trường. Từ đó dẫn đến hiện tượng các em cảm thấy chán nản trong học tập và
vi phạm nội quy như: trốn tập thể dục sáng, đi học trễ, sử dụng điện thoại trong giờ học,
ngủ trong giờ học,... Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến việc các em muốn nghỉ học, bỏ
học hay học với thái độ đối phó, bất cần, cịn một số khác có suy nghĩ đi học thì được tự

Trang 2


do trong sinh hoạt, không chịu sự quản thúc của gia đình mà cịn được học bỗng. Khi làm
cơng tác chủ nhiệm và giảng dạy tại trường, tôi gặp không ít những em có tư tưởng và
thái độ học tập như thế, thật sự lúc đó bản thân rất lúng túng khơng biết xử lý tình huống
đó như thế nào? Thấy được thực trạng trên, tôi là một giáo viên chủ nhiệm đầu khối cũng
không khỏi trăn trở trong công tác quản lý lớp chủ nhiệm. Qua tìm hiểu, tơi nhận thấy
rằng là do các em chưa có động cơ phấn đấu trong học tập hoặc có động cơ nhưng chưa

thật sự phù hợp với bản thân. Từ đó, tơi tự tìm tịi và trao đổi kinh nghiệm cùng đồng
nghiệp để tìm ra giải pháp phù hợp nhất. Tơi thiết nghĩ việc xây dựng động cơ và mục
tiêu phấn cho học sinh trong môi trường nội trú là cần thiết. Nó góp phần ổn định nề nếp
chung cho nhà trường mà còn đảm bảo hiệu quả, chất lượng đào tạo.
2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến.
Hiện nay, con người của thời đại mới là con người bản lĩnh, sáng tạo, con người
đó góp phần tích cực vào cơng cuộc bảo vệ và xây dựng thành công xã hội Xã hội Chủ
nghĩa. Để đáp ứng yêu cầu đó, giáo dục Việt Nam khơng ngừng đổi mới, hồn thiện trong
mọi lĩnh vực, trong đó có mục tiêu giáo dục phổ thơng. Để cụ thể hóa mục tiêu chung,
trong những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo mạnh dạn đổi mới nội dung và hình thức
thi cử, đánh giá đối với cấp học Trung học Phổ thơng. Có thể nói, đây là bước ngoặt quan
trọng nằm trong lộ trình đổi mới toàn diện và căn bản hệ thống giáo dục phổ thông của
chúng ta trong thời đại mới. Như vậy, mục tiêu chung của giáo dục Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay là tập trung ở hai nhiệm vụ: trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức và rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh, trong đó kỹ năng tự học, tự nghiên cứu là phương pháp
tốt nhất. Nhưng để các em tự giác, đam mê học tập nghiên cứu thì phải có động cơ và
mục tiêu phấn đấu rõ ràng.Từ đó, chúng ta mới có được đội ngũ lao động “năng động,
sáng tạo” đáp ứng cho nhu cầu của xã hội trong thời đại mới.
Bên cạnh đó, nếu các giáo viên bộ mơn có nhiệm vụ thơng qua dạy chữ để dạy
người, thì ngược lại giáo viên chủ nhiệm lại thông qua việc dạy các em làm người tốt để
học chữ tốt. Chúng ta thừa biết con người làm chủ tương lai trong sự hòa nhập với cộng
đồng thế giới không thể là con người thụ động, ngoan ngỗn giản đơn, chỉ biết vâng lời
rập khn một cách máy móc, mà thực sự phải là con người biết làm chủ mình, ra lệnh
cho mình, làm theo ý mình sao cho nhanh nhạy, chủ động, phù hợp nhất với lợi ích cộng
đồng. Một lớp người tương lai như vậy sẽ khơng thể hình thành nếu chúng ta khơng biết
tạo ra cơ hội để các em được tập dượt, rèn luyện tính tự giác, tự học, năng động, sáng tạo
ngay từ khi cịn ngồi trên ghế nhà trường.Vì thế, cơng tác chủ nhiệm chúng ta cần phải
đổi mới, phải thực sự lấy học trò làm trung tâm, phải biến quá trình giáo dục thành tự giáo
dục, tự ý thức, tự nghiên cứu. Nhưng để có được như thế thì các em phải xác định chính
xác động cơ học tập và mục tiêu phấn đấu của bản thân. Do đó ta thấy rằng việc xác định

động cơ học và mục tiêu phấn đấu là khâu cơ bản và có tầm quan trọng đối với mỗi cá

Trang 3


nhân, nhất là các em học sinh trong giai đoạn hồn thiện bản thân để trở thành một cơng
dân có ích sau này. Nó khơng những quyết định sự thành cơng của các em trong tương lai
mà cịn góp phần hình thành nhân cách của một con người. Như để làm tốt khâu định
hướng này, khơng ai làm tốt ngồi giáo viên chủ nhiệm lớp.
Thấy được tầm quan trọng đó, hiện nay nhiều giáo viên đã phải đầu tư cho công tác
chủ nhiệm một quỹ thời gian lớn gấp nhiều lần so với con số 4 tiết/ tuần theo quy định
hiện hành. Thế nhưng, kết quả chẳng mấy khi được như ý. Họ băn khoăn, lo ngại không
biết lấy thời gian đâu để làm tốt nhiệm được giao. Trong khi đó, thời gian đối với giáo
viên bây giờ là vàng là ngọc: nào là phải dành cho soạn bài cải tiến phương pháp giảng
dạy, làm đồ dùng dạy học; nào là dạy thêm, làm thêm... Bên cạnh đó, kết quả học tập, rèn
luyện của lớp chủ nhiệm ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến uy tín của giáo viên. Đây là một hoạt
động gắn liền với vai trò, nhiệm vụ của người thầy, địi hỏi người giáo viên chủ nhiệm
phải ln trăn trở để tìm giải pháp quản lý tốt nhất lớp mình, để vừa là hồn thành tốt
nhiệm vụ vừa thể hiện uy tín, bản lĩnh quản lý của người thầy.
Mặc khác, học sinh của chúng ta đang trong lứa tuổi phổ thông rất ưa hoạt động,
ham hiểu biết. Các em khơng chỉ ước ao khám phá bí mật của thế giới xung quanh, mà
cịn rất muốn khám phá chính mình. Bước sang tuổi phổ thơng các chức năng tâm lý của
con người cũng có nhiều thay đổi, đặc biệt là trong lĩnh vực phát triển trí tuệ, khả năng tư
duy. Tư duy của học sinh phổ thơng rất tích cực và có tính độc lập tư duy lý luận phát
triển mạnh. Sự phát triển mạnh của tư duy liên quan chặt chẽ với khả năng sáng tạo. Nhờ
khả năng khái qt các em có thể tự mình phát hiện ra những cái mới. Các em có thể đánh
giá các bạn thông minh trong lớp không dựa vào điểm số mà dựa vào cách thức giải bài
tập. Đánh giá thầy cô qua phương pháp giảng dạy, tôn trọng những suy nghĩ độc lập của
cá nhân, phê phán sự gò ép, máy móc trong phương pháp sư phạm. Vì thế, khơng em nào
không nảy sinh ý thức muốn tự khẳng định mình với tập thể. Với đặc điểm tâm lí trong

giai đoạn này, các em dễ bị thu hút bởi những trị chơi vơ bổ, dễ bị các bạn lơi kéo, kích
bác sa vào những tệ nạn xã hội hay đắm chìm trong tình yêu nam nữ làm ảnh hưởng đến
kết quả học tập. Do đó, việc định hướng động cơ học tập, mục tiêu phấn đấu của bản thân
không những thỏa mãn được nét tâm lí phổ biến ấy của các em, mà cịn giúp các em có cơ
hội để ni dưỡng, rèn luyện và phát triển tâm lí theo hướng tích cực.
Riêng học sinh trường Phổ thơng Dân Tộc Nội Trú có mơi trường học tập, sinh hoạt đặc
biệt hơn so với các học sinh phổ thơng khác. Vì các em phải sống xa gia đình và sống tập thể
nên từ học tập đến thiết lập các mối quan hệ mới, ăn, ở, đi lại, rèn luyện khơng có sự trợ giúp
thường xuyên của cha mẹ. Việc quản lý giờ giấc của các em không thể nào sâu sát đến từng
thành viên mà quan trọng là chúng ta giáo dục các em tự ý thức, tự quản lý và sử dụng quỹ
thời gian cá nhân hợp lý. Cuộc sống ở nội trú địi hỏi các em phải có khả năng sống tự lập và
ý thức tự giác cao. Do đó, để rèn tốt tính tự ý thức trong học tập và

Trang 4


rèn luyện đạo đức thì việc xây dựng động cơ và mục tiêu phấn đấu cho học sinh là cần
thiết.
Từ những lí do trên, tơi mạnh dạn chọn đề tài “Giải pháp xây dựng động cơ học tập
và rèn luyện đạo đức cho học sinh lớp 10 ở trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT An
Giang qua công tác chủ nhiệm”. Qua q trình thực hiện đề tài, tơi hy vọng góp một phần
nhỏ vào nguồn tài liệu tham khảo cho các thầy cô đang thực hiện công tác quản lý lớp chủ
nhiệm tại trường.
3.Nội dung sáng kiến.
3.1. Cơ sở lí luận.
Khái niệm động cơ học tập:
Động cơ trong tiếng Latin là Motif, có nghĩa là nguyên nhân thúc đẩy con người
hành động. Nguyên nhân này nằm bên trong chủ thể có thể xuất phát từ nhu cầu sinh lý
hay tâm lý. Theo từ điển Tiếng Việt: “Động cơ là những gì thơi thúc con người có những
ứng xử nhất định một cách vô thức hay hữu ý và thường gắn liền với những nhu cầu”. Vậy

với ý nghĩa chung nhất, ta có thể suy ra "Động cơ học tập là những nhân tố kích thích,
thúc đẩy tính tích cực, hứng thú học tập liên tục của người học nhằm đạt kết quả về nhận
thức, phát triển nhân cách và hướng tới mục đích học tập đã đề ra"
- Tác dụng của việc xây dựng động cơ học tập:
Hình thành động cơ học tập đúng đắn sẽ tạo nguồn để xây dựng thái độ học tập tự
giác, tích cực hướng đến mục đích học tập. Việc hình thành động cơ học tập đúng đắn
đồng nghĩa với việc hoàn thiện nhân cách cho học sinh.
Trong giảng dạy, giáo dục, sinh hoạt, thầy, cô tổ chức cho học sinh tự phát hiện ra
cái mới, có những trải nghiệm tốt đẹp trong cuộc sống. Học tập dần dần trở thành nhu cầu,
niềm vui khơng thể thiếu của học sinh. Qua đó, động cơ học tập bắt đầu định hướng cho
các hoạt động khác. Động cơ học tập là động lực thúc đẩy cho học sinh vượt qua khó
khăn, nghịch cảnh trong học tập.
3.2. Cơ sở thực tiễn
Trong thực tế, động cơ mang tính tiêu cực hay tích cực, nó đều có thể thúc đẩy học
sinh đạt kết quả học tập. Học để hiểu biết, học để làm người, học để thỏa mãn ghen ghét,
ganh tỵ, học để khen thưởng, học vì cha mẹ, ơng bà, học vì tiền… thì các động cơ này vẫn
có thể thúc đẩy học sinh học tập tích cực nhưng dĩ nhiên là nhân cách khác nhau. Vì vậy,
học sinh cần quan tâm chọn lựa để hình thành, phát triển cho mình những động cơ tích
cực, đúng đắn, loại bỏ những động cơ tiêu cực.
Trong hoạt động học tập, học sinh sẽ chịu nhiều tác động từ nhà trường, gia đình, xã
hội và hình thành nhiều loại động cơ học tập khác nhau. Mỗi học sinh sẽ dần hình thành,
sắp xếp cho mình thứ bậc các động cơ, động cơ nào là ưu thế, cốt lõi, động cơ nào là thứ
yếu, phụ thuộc. Tùy đặc điểm tâm lý, môi trường sống, nhận thức của mỗi học sinh, thầy,

Trang 5


cơ giáo là người giúp học sinh hình thành động cơ học tập đúng đắn, lành mạnh. Thầy cơ
đóng vai trò là người khơi dậy mạnh mẽ ở học sinh nhu cầu nhận thức, nhu cầu chiếm
lĩnh tri thức trong học tập. Do đó, giáo viên cần phải biết các em chán học và khơng có

động lực phấn đấu vì những nguyên nhân nào sau đây:
- Học kém do mất kiến thức cơ bản.
- Gia đình khơng quan tâm và tạo điều kiện học tập tốt.
- Ham chơi, thiếu sự kiềm chế trước rủ rê của bạn bè, các tệ nạn xã hội.
- Có cố gắng, chăm chỉ học nhưng phương pháp học chưa đúng.
- Chưa xác định được mục tiêu đi học.
- Phương pháp dạy của thầy cô bộ môn không thu hút, hứng thú với học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm không quan tâm học sinh.
Trên đây là những nguyên nhân thường gặp đối với những học sinh chán học, lười
phấn đấu. Đó có thể là yếu tố khách quan, đó cũng có thể là yếu tố chủ quan nhưng nhìn
chung nó ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em cũng như tương lai sau này.
Với vai trò của một người đưa đò, dẫn dắt thế hệ tương lai của đất nước, người thầy cần
kịp thời uôn nắn để các em chọn đúng con đường đi để trở thành một người có ích cho xã
hội.
3.3. Một số giải pháp xây dựng động cơ học tập và rèn luyện đạo đức cho học sinh
3.3.1. Xây dựng tập thể kĩ cương, nề nếp.
a. Mục tiêu : xây dựng một tập thể có tinh thần tự giác thực hiện các nội quy, quy
định của nhà trường, theo tôi đây là điều kiện tiên quyết, ảnh hưởng rất lớn tới công tác
xây dựng động cơ học tập và phấn đấu rèn luyện của học sinh. Bởi vì, mơi trường học tập
tốt thì góp phần làm cho kết quả học tập tốt mà kết quả tốt là nguồn động lực để các em
đạt được mục tiêu cao hơn. Chính vì lẽ đó, bản thân tơi rất xem trọng khâu này trong công
tác chủ nhiệm và rèn luyện cho các em ngay từ những ngày đầu nhận lớp.
b. Tiến hành.
Bước 1: Tìm hiểu thơng tin học sinh
Tìm hiểu hồn cảnh gia đình học sinh có thể nói đây là khâu quan trọng mà bất kì
một giáo viên chủ nhiệm nào cũng phải tiến hành đầu tiên khi nhận lớp. Nó không những
giúp chúng ta dễ dàng quản lý lớp mà cịn có thể phát hiện ra những cá nhân đặc biệt để
trưng dụng hay giúp đỡ các em. Đầu năm, tơi cũng tìm hiểu thơng tin các em qua phiếu sơ
yếu lí lịch, qua thăm hỏi, trị chuyện, qua hồ sơ xét tuyển, qua cuộc họp phu huynh đầu
năm...để nắm số điện thoại liên lạc, số phịng ở kí túc xá, hồn cảnh gia đình, kết quả rèn

luyện của năm trước và điểm thi tuyển.
Việc nắm rõ thông tin, đặc điểm, năng lực của từng thành viên, giáo viên dễ dàng
trong việc sắp xếp chổ ngồi, chọn lựa ra những cá nhân giữ vai trò cốt cán của tập thể
cũng như kết nhóm cho các em giúp nhau tham gia các hoạt đông tập thể.

Trang 6


Bước 2: Xây dựng đội ngũ cán sự lớp với tinh thần trách nhiệm cao.
Giáo viên chủ nhiệm cần chú trọng khâu xây dựng cán sự lớp. Vì cán sự lớp là
những hạt nhân giúp giáo viên chủ nhiệm điều hành lớp trong phạm vi quyền hạn của lớp.
Do vậy, ta cần tập trung lựa chọn những học sinh có năng lực, có tinh thần trách nhiệm
cao, gương mẫu, trung thực, mạnh dạn, nhiệt tình. Tuy nhiên, trong thời gian thực hiện có
những học sinh khơng đầy đủ năng lực thì giáo viên sẽ bãi nhiệm và bổ sung các học sinh
khác có năng lực. Ban cán sự lớp gồm có: 1 lớp trưởng (kiêm bí thư chi đồn), 3 lớp phó
(1 phụ trách học tập - kiêm thư kí lớp, 1 phụ trách văn thể - kiêm thủ quỹ, 1 phụ trách lao
động – kiêm phó trật tự), 4 tổ trưởng.
Tiếp theo, giáo viên cần nêu rõ vai trò, nhiệm vụ của từng thành viên cán sự lớp. Mỗi
thành viên được trang bị một quyển vở ghi chép và được lưu giữ tại tủ lớp.
Lớp trưởng (kiêm Bí thư chi đoàn lớp): đại diện lớp tham gia các cuộc họp từ
Đồn trường, triển khai các thơng báo từ các thầy cô giáo, quản lý chung trong các giờ tự
quản, báo cáo nhanh các tình hình đột xuất của lớp đến giáo viên chủ nhiệm, ....
Lớp phó học tập (kiêm thư kí lớp): báo cáo tình hình học tập của các bạn diễn ra
trong tuần; giữ, trả và ghi ngày tháng, môn học vào sổ đầu bài đúng quy định (GVCN cần
hướng dẫn cách ghi cho các em); ghi sổ nhật kí lớp trong các tiết sinh hoạt chủ nhiệm;
nhắc nhở khâu chuẩn bị bài và kiểm tra (15 phút và 1 tiết), những u cầu, dặn dị của
thầy cơ GVBM...
Lớp phó văn thể (kiêm ln thủ quỹ lớp): tổ chức và chọn lựa các thành viên lớp
tham gia các phong văn nghệ do trường, lớp tổ chức; quản các trò chơi tập thể; các hoạt
động thu chi của lớp và ghi chép, báo cáo hàng tuần (GVCN cần hướng dẫn kĩ cách ghi

chép, lưu sổ cho các em);...
Lớp phó lao động (kiêm phó trật tự lớp): lên lịch phân từng nhóm lao động khi lớp
tham gia lao động chung, quan sát và ghi nhận tình hình trực nhật của các tổ, giữ trật tự
trong các giờ học...
Tổ trưởng: kiểm tra bài tập về nhà của các thành viên, phân cơng lịch trực nhật của
tổ tại bảng thơng tin lớp...
Ngồi ra, giáo viên chủ nhiệm cần hướng dẫn các em trong các giờ tự quản: Tự quản
15 phút đầu giờ, tự quản các giờ học trên lớp, tự quản tiết sinh hoạt tập thể, tự quản trong
giờ học đêm,tự quản trong giờ tập thể dục sáng...
Bước 3: Xây dựng quy ước thi đua của lớp.
Sự công bằng trong thi đua, cơng bằng trong khen thưởng, trách phạt, sẽ góp phần
xây dựng nề nếp chung của lớp, của trường. Do đó, ngay từ đầu năm học, tôi phổ biến kĩ
quy ước thi đua cho tập thể nắm và nó cũng là cơ sở để xem xét, đánh giá hạnh kiểm của
từng học sinh theo Thông tư 58 của Bộ Giáo dục. Quy ước thi đua của lớp quy định
những nội dung, xếp loại cụ thể dựa trên thang điểm và kết quả hàng tuần rồi tổng hợp

Trang 7


hàng tháng và học kì.
Trong quá trình thực hiện, giáo viên chủ nhiệm cần phải có thái độ nghiêm túc, sự
công tâm trong công tác quản lý tránh trường hợp tị nạnh, phân bì lẫn nhau. Đối với,
những học sinh chưa có ý thức tự giác thực hiện tốt nội quy trường, lớp, cịn vi phạm
nhiều thì ban cán sự lớp kết hợp với giáo viên chủ nhiệm đôn đốc nhắc nhở kịp thời. Giáo
viên chủ nhiệm kết hợp cùng gia đình để giáo dục học sinh. Mặt khác, giáo viên chủ
nhiệm luôn gần gũi, yêu thương trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, xu
hướng, sở thích của học sinh giúp các em nêu ra "điều muốn nói", tạo ra mơi trường thân
thiện, khơi gợi từng bước và phát huy tinh thần tự giác học tập và rèn luyện của học sinh.
3.3.2. Định hướng nghề nghiệp tương lai.
a. Mục tiêu: Giáo viên chủ nhiệm phải giúp các em phát hiện ra những giá trị của bản

thân để từ đó xây dựng cho học sinh các mục tiêu phấn đấu ở tương lai. Khuyết điểm lớn
của các em học sinh người dân tộc là rụt rè, nhút nhát trong tất cả các hoạt động. Điều này
có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân lớn nhất là các em khơng có
khả năng nhận định chính xác năng lực bản thân. Do đó, giáo viên chủ nhiệm là người
tinh tế phát hiện và giúp từng cá nhân phát huy tiềm năng của các em. Nó không những
giúp cá em định hướng nghề nghiệp tốt mà còn tạo được một tập thể vững mạnh trong các
phong trào thi đua do trường tổ chức.
b. Tiến hành
Bước 1: phát phiếu khảo sát (tiến hành ngay từ đầu năm học) gồm hai nội dung sau:
- Giá trị về bản thân.
+ Em thấy ngoại hình của mình như thế nào?
+ Mơn thể thao em u thích là gì?
+ Em có thích kết bạn với nhiều người khơng? Theo em, mình là người có tính
cách như thế nào?
+ Tình trạng sức khỏe như thế nào?
+ Em thích tham gia các hoạt động xã hội nào? Vì sao?
+ Khả năng tiếp thu kiến thức ra sao?
+ Bản thân có gì khác biệt so với bạn trang lứa?
+ Liệt kê những việc làm tốt nhất và những nhận định của người khác về bản
thân?
+ Trong thời gian tới em cần cải thiện điều gì ở bản thân?
- Nhận thức về nghề nghiệp tương lai.
+ Mơn học em u thích là gì? Vì sao em thích mơn đó?
+ Gia đình em làm nghề gì? Em nhận xét gì về nghề nghiệp của cha mẹ?
+ Trong tương lai em sẽ làm gì? Nghề nghiệp em chọn là nghề gì? Em hiểu biết gì
về nghề đó?
+ Theo em, mình có thích hợp cho nghề nghiệp đó khơng? Vì sao?

Trang 8

+ Em sẽ làm gì để thực hiện ước mơ của mình ở tương lai?
Giáo viên thiết kế các nội dung trên trong phiếu trả lời và yêu cầu các em về nhà
hoàn thành, tránh trường hợp các bạn trong lớp tham khảo ý kiến các bạn khác để trả lời.
Giáo viên cần yêu cầu học sinh ghi đúng sự thật về bản thân mình.
Bước 2: Tạo nhóm học tập và vui chơi, sinh hoạt.
Từ kết quả của phiếu khảo sát, giáo viên phần nào biết được sở thích, năng lực của
các em, từ đó bước đầu mình dễ dàng trong cơng tác quản lý và bố trí nhiệm vụ cho từng
thành viên. Sau đó, giáo viên chọn những hạt nhân nồng cốt để giúp nhau trong học tập và
rèn luyện.
Giáo viên tiến hành ghép các nhóm: học tập ( theo kết quả của năm học trước ) ;
thể thao ( theo sở thích mơn thể thao ); lao động ( theo đơn vị tổ ); nhóm rèn luyện thói
quen sinh hoạt (theo phòng ở). Một thành viên lớp sẽ tham gia ở nhiều đơn vị nhóm khác
nhau từ đó giúp các em đoàn kết và tự tin hơn trong cuộc sống.
Bước 3: xây dựng mục tiêu phấn đấu.
Mục tiêu của tập thể: giáo viên cần nêu mục tiêu rõ ràng và có sự thống nhất cả
tập thể. Xây dựng mục tiêu phải trên tình hình thực tế và mang tính khả thi.
+
Về nề nếp: tập thể vững mạnh trong thi đua. Giáo viên cần giải thích cho các em
hiểu được bản chất của việc phấn đấu xây dựng tập thể vững mạnh. Tập thể phấn đấu
khơng phải mục đính chính là vì danh hiệu khen thưởng mà mục đích là hình thành thói
quen, nhân cách tốt cho cá nhân. Các em hiểu được bản chất của vấn đề thì sẽ tự giác thực
hiện theo quy định chung.
+
Về học tập cả lớp thống nhất số lượng học sinh giỏi, học sinh khá, học sinh
trung bình, khơng có học sinh yếu, kém.
- Mục tiêu của cá nhân: dựa vào năng lực, đặc điểm từng cá nhân để đưa ra mục
tiêu phấn đấu phù hợp. Phần này các em tự đăng ký nhưng giáo viên kiểm tra và có sự
điều chỉnh sao cho hợp lí.
+

Về học tập: điểm trung bình mơn của tất cả các mơn, điểm trung bình mơn của
những mơn u thích ( có liên quan đến chọn nghề ).
+ Về rèn luyện: không vi phạm nội quy trường, nội quy kí túc xá.
+
Định hướng nghề nghiệp: thơng qua tìm hiểu, giáo viên cần định hướng cụ thể
cho từng học sinh cần phấn đấu điều gì để chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai. Công tác
định hướng này không thể nào thực hiện chính xác ngay từ đầu mà có thể trong quá trình
hoạt động học tập và rèn luyện của các em, người thầy khéo léo động viên và tư vấn cho
các em một hướng đi phù hợp với bản thân. Nếu cơng tác định hướng tốt thì đây là nguồn
động lực vô cùng mạnh mẽ giúp các em vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong học tập
cũng như trong cuộc sống.
Mỗi một nội dung, giáo viên cần phát cho học sinh tờ cam kết thực hiện mục tiêu của tập

Trang 9


thể và cá nhân mình để lưu giữ. Trong quá trình thực hiện các mục tiêu trên, giáo giáo
thường xuyên động viên, giúp đỡ các em khi gặp khó khăn, đồng thời chỉ cho các em
cách giải quyết, xử lí một cách tốt nhất.
3.3.3. Xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực.
a. Mục đích : Hiện nay, nhiều tác động tiêu cực ngoài xã hội chi phối rất nhiều đến thời
gian học tập và vui chơi của các em. Nhất là thời đại của công nghệ 4.0 đã khiến các em
không làm chủ được bản thân mà trở thành con nghiện của những trị chơi vơ bổ hay có
lối sống lệch lạc, suy nghĩ tiêu cực. Chính vì thế xây dựng lối sống lành mạnh để nhằm
hạn chế những tác động xấu của xã hội đến môi trường học tập của các em. Đồng thời, nó
góp phần hình thành những thói quen tốt, một nếp sống văn minh. Sống như thế các em
mới quý trọng giá trị của bản thân và có động lực hồn thiện mình trước tập thể, trước
cộng đồng xã hội.
b. Tiến hành.
Học sinh của trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT An Giang phải sống xa gia

đình và người thân. Trong mơi trường tập thể mới, các em gặp nhiều khó khăn trong sinh
hoạt. Vì thế, thầy cô chủ nhiệm được xem như là người cha, người mẹ thứ hai của các em
lúc này, nhất là những học sinh đầu cấp, lần đầu bước vào cuộc sống tự lập. Do đó, trong
cơng tác chủ nhiệm, tôi chú trọng giáo dục, hướng dẫn cho các em những thói quen sinh
hoạt và kỹ năng sống tập thể. Bản thân tôi thực hiện công tác giáo dục này ngay từ tuần
đầu nhận lớp qua các tiết sinh hoạt chủ nhiệm, hay lồng ghép vào các giờ dạy. Những vấn
đề nào chung giáo viên có thể nói trước lớp còn những vấn đề nào tế nhị, nhạy cảm về
giới tính thì nên chia nhóm nam nữ để dễ dàng hướng dẫn các em.
Một số nội dung giáo viên cần xây dựng và giáo dục cho học sinh:
Tập thể thao vào các buổi chiều sau giờ học dưới hình thức tạo thành từng nhóm
chơi theo sở thích các mơn thể thao của các em (bóng đá, bóng chuyền, cầu lơng..), hay
tham gia học võ, học bơi do trường tổ chức.
Thói quen sinh hoạt cá nhân của các em từ ăn uống đến sinh hoạt nội trú tôi đều
hướng dẫn cận kẽ một lần để các em tập quen dần như : Các bạn cùng phòng phải nhắc và
gọi nhau xuống đúng giờ tập thể dục sáng, giờ lao động tập trung, giờ lên lớp... Để tạo
thói quen, tơi thường nhắc các em ghi nhớ vào điện thoại các giờ thầy cơ quy định. Phịng
ở phải sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Ăn uống đúng giờ và chọn những thức ăn tốt cho sức
khỏe. Đặc biệt là mỗi em chuẩn bị cho mình một túi sơ mi nhỏ để giữ thẻ BHYT, giấy
CMND, một vài viên thuốc hạ sốt, nhức đầu, khơng tiêu...
Thói quen học tập : mỗi buổi tối, phó học tập có nhiệm vụ ghi các nội dung cần
chuẩn bị cho ngày học mới lên bảng để nhắc các bạn. Mười lăm phút đầu giờ tổ trưởng
kiểm tra bài soạn, bài tập về nhà. Trước mỗi kỳ thi học kỳ khoảng hai tuần, giáo viên chủ
nhiệm cần lập kế hoạch ôn tập chung cho cả lớp. Dựa vào thời khóa biểu lớp, giáo viên

Trang 10


xác định thời gian nào học mơn gì cho các em. Cịn cán sự bộ mơn có nhiệm vụ soạn đề
cương và giúp đỡ một vài bạn học yếu.
Giáo dục tình u, giới tính: qua các kênh thơng tin, giáo viên cần biết bao nhiêu

bạn đang yêu và bao nhiêu bạn chưa yêu, công tác này phải thật khéo léo tránh hiểu nhầm
chúng ta xâm phạm đến quyền tự do cá nhân của các em. Bởi nắm được tình hình chung,
giáo viên mới dễ dàng giáo dục và uốn nắn các em. Quan điểm giáo dục của chúng ta là
không cấm nhưng chỉ cho các em những gì nên và không nên. Khi thực hiện công tác này,
tôi chia các em làm hai nhóm nam và nữ để nói chuyện. Đối với nữ tôi giáo dục cho các
em về: những dấu hiệu chu kỳ nguyệt san, chuẩn bị những vật dụng cần thiết vào những
ngày ấy; những biểu hiện nào của tình u khơng nên làm, những tình huống cần tránh
khi yêu... Riêng các bạn nam giáo dục về: chăm sóc sức khỏe ở tuổi mới lớn; xây dựng
tình u trên tình cảm chân thành, trong sáng và đặc biệt không yêu theo phong trào;
những điều không nên làm khi u nhau ở lứa tuổi học trị...Cơng tác này giáo viên cần
khéo léo, chúng ta không ngăn cấm nhưng chúng ta cũng chẳng cổ vũ mà phải cho các em
hiểu rằng tình u ở lứa tuổi này khơng phải là tất cả. Các em muốn xây dựng hạnh phúc
đó lâu dài thì phải có tương lai nghề nghiệp ổn định. Khi hiểu được bản chất của tình u
tuổi học trị, biến nó thành động lực lớn giúp các em phấn đấu trong học tập và rèn luyện.
Tập thể cùng chăm sóc cơng trình thanh niên : giáo viên chia cơng trình thanh niên
ra làm ba phần bằng nhau và giao cho mỗi tổ một phần rồi phát động thi đua giữa các tổ.
Mỗi tổ tự do cải tạo phần đất được giao thành những mơ hình mang ý nghĩa thơng điệp.
Trong tuần, giáo viên chọn một buổi cố định để cả lớp cùng chăm sóc cơng trình của tổ
mình. Cuối mỗi học kỳ thì tổ chức chấm chọn và trao giải cho các tổ.
Giáo dục kỹ năng ứng xử trong sinh hoạt tập thể : Giáo viên đưa ra những vấn đề,
những tình huống thực tế từ sinh hoạt tập thể để các em thảo luận cách ứng xử, giải quyết
hợp tình hợp lí, ví dụ như: có một bạn cùng phịng đang bị ốm khơng dùng quạt, em đang
nóng nực thì em làm sao? Hay trong giờ nghỉ trưa, tất cả mọi người im lặng nhưng có một
bạn bật lớn loa điện thoại xem phim, em ứng xử sao? Hoặc cho các em xem một đoạn
video từ các chương trình dạy kỹ năng... Từ những hoạt động thực tế này giúp các em
hiểu nhau hơn, tình cảm được vun đắp nhiều hơn và ý thức hoàn thiện bản thân của các
em sẽ tốt hơn.
Giáo dục tình cảm gia đình và cách ứng xử với ông bà, cha mẹ : Để giáo dục điều
này, bản thân tôi thường lồng ghép vào các bài giảng hay trong những tiết sinh hoạt chủ
nhiệm. Giáo viên cần giải thích cho học sinh hiểu và thấy được sự hi sinh thầm lặng của

cha mẹ đối với con cái. Từ đó, giáo viên hướng dẫn các em biểu hiện tình cảm của mình
đối với họ bằng những việc làm cụ thể như : mỗi tuần về quê thấy cha làm về có thể rót
sẵn cho cha ly nước hay giúp mẹ quét nhà, giặt đồ; cha mẹ rầy oan thì khơng nên lớn
tiếng cải lại mà đợi khi cha mẹ bớt giận các em hãy giải thích;... Những hành động rất nhỏ

Trang 11


nhưng nó giúp các em hiểu được giá trị, sức mạnh của gia đình. Gia đình trở thành chổ
dựa, nguồn động lực to lớn giúp các em nỗ lực, phấn đấu trong học tập và rèn luyện.
3.3.4. Công tác phối hợp với phụ huynh và các bộ phận khác.
a. Mục đích: Cha mẹ là người chăm sóc, ni dưỡng các em từ nhỏ. Chính vì thế,
tình cảm gia đình có sức mạnh to lớn giúp các em phấn đấu vượt qua những khó khăn
trong học tập. Giáo viên chủ nhiệm làm tốt mối quan hệ này sẽ góp phần rất lớn trong
việc xây dựng động cơ học tập cũng như giáo dục, uốn nắn đối với những học sinh chưa
ngoan.
b. Tiến hành.
Để làm tốt công tác này, bản thân tôi có một số giải pháp sau:
Thứ 1: Đối với phụ huynh học sinh.
-Vận động phụ huynh tham gia đầy đủ các cuộc họp lớp theo định kì : việc vận động
phải khéo léo thông tin đến phụ huynh tầm quan trọng của buổi họp (qua thư mời và nhắn
tin hoặc điện) để hạn chế mức thấp nhất trường hợp vắng. Một thực tế cho thấy một số
phụ huynh còn né tránh các cuộc họp vì tâm lí sợ con mình vi phạm nội quy, ngại đường
xa nên thường qua loa vài câu trong điện thoại với giáo viên chủ nhiệm. Vì thế, trong
phiên họp đầu năm, giáo viên cần vận động phụ huynh tham gia đầy đủ. Trong buổi họp
mặt đầu tiên này, giáo viên cần nói rõ quan điểm, mục đích của mình khi u cầu phụ
huynh đến dự họp tránh trường hợp hiểu nhầm mình gây khó dễ đối với gia đình.
Tổ chức một buổi họp vừa nghiêm túc vừa thân tình : chúng ta đừng xem nhẹ khâu
tổ chức mà phải tiến hành một cách chu đáo, bài bản. Giáo viên hồn chỉnh từ khâu sắp
xếp phịng họp, tiếp đón khách đến việc tuyên bố lý do, phổ biến nội dung buổi họp...có

như thế phụ huynh mới thật sự yên tâm và cảm thấy vinh dự khi tham gia buổi họp. Bên
cạnh đó, giáo viên có thể cùng phụ huynh trao đổi những giải pháp giáo dục học sinh, cần
đến việc lấy ý kiến thống nhất của tập thể về quy ước thi đua xếp loại hạnh kiểm học sinh
mà lớp xây dựng. Giáo viên chủ nhiệm cũng trình bày những khó khăn, những trăn trở
của mình trước việc quản lý nề nếp, sinh hoạt của các em để có sự cảm thơng, chia sẻ,
chung tay cùng phụ huynh giáo dục các em. Điều này nó sẽ tạo mối liên hệ gắn kết giữa
giáo viên và phụ huynh trong việc quản lý, giáo dục nhân cách học sinh.
Thường xun thơng tin tình hình học tập, rèn luyện của học sinh đến phụ huynh:
việc thông tin này giáo viên có thể sử dụng phần mềm SMAS thơng báo hàng tuần hoặc
trực tiếp thông báo đối với những trường hợp đặc biệt. Giáo viên lưu ý việc lấy số điện
thoại phụ huynh cần có sự xác nhận chính xác từ cha mẹ trong phiên họp đầu tiên. Ngoài
ra, giáo viên thăm dò và chọn một số điện thoại nào liên lạc hiệu quả nhất. Bởi vì thơng
thường các em sẽ cung cấp cho giáo viên số của một người thân mà thương yêu, bao che
những vi phạm của các em. Nên tôi thường liên lạc với phụ huynh nào có thể bảo ban,
giáo dục các em, tránh trường hợp thông tin không mang lại hiệu quả.

Trang 12


Đồng tình và thống nhất quan điểm trong việc uốn nắn, giáo dục học sinh: giáo
viên cần nêu ra cụ thể các vấn đề cần ý kiến thống nhất với phụ huynh như: quy chế thi
đua của lớp; cuối tuần cho các em về quê thăm gia đình (trừ trường hợp đặc biệt); trang bị
cho các em điện thoại, tư trang, tiền bạc vừa đủ tiêu xài... Mỗi nội dung trình bày, thảo
luận giáo viên cần yêu cầu phụ huynh giơ tay biểu quyết và ghi nhận vào văn bản họp.
Ngồi ra, để được sự đồng tình và nhất trí cao của các phụ huynh, giáo viên cần giải thích
những mặt lợi ích và tác hại của từng vấn đề với khơng khí cởi mở, cảm thơng và chung
tay cùng giáo dục các em. Riêng đối với những trường hợp đặc biệt, cần kĩ luật để răn đe,
giáo dục chung cho cả tập thể, giáo viên cần có sự trao đổi riêng với phụ huynh. Làm như
thế sẽ có sự thống nhất quan điểm trong giáo dục các em tránh tình trạng hiểu lầm, mất
tình cảm gắn kết giữa giáo viên và phụ huynh học sinh.

Để dễ dàng biết được tính cách của các em cũng như nguyện vọng từ phụ huynh,
trong phiên họp đầu năm, giáo viên nên phát cho phụ huynh một phiếu khảo sát với
những nội dung sau:
Phụ huynh em (cha/mẹ/ người giám hộ):
Số điện thoại:
Nghề nghiệp hiện tại:
Tính cách của con anh /chị như thế nào?
Những điều gì anh/ chị cảm thấy hài lịng nhất về con mình?
Những điều gì anh/ chị mong muốn hồn thiện cho con trong thời gian tới?
Sau thời gian rèn luyện để đánh giá sự tiến bộ của các em, thầy cơ có thể hỏi trực
tiếp phụ huynh qua các phiên họp định kỳ. Đối với những học sinh nào tiến bộ thì khen
ngợi cổ vũ cịn học sinh nào chưa tiến bộ thì tìm hiểu nguyên nhân để động viên, giúp đỡ.
Tóm lại, chúng ta làm tốt cơng tác phối hợp này nó sẽ góp phần rất lớn trong việc uôn nắn,
giáo dục học sinh, đặc biệt là những học sinh chưa ngoan. Có thể nói, bản lĩnh và uy tín
của người thầy đối với phụ huynh học sinh sẽ được khẳng định qua công tác xây dựng mối
quan hệ với cha mẹ học sinh.
Thứ 2 : Đối với các bộ phận khác trong nhà trường.
Để làm tốt công tác phối hợp này, bản thân tôi tranh thủ những lúc gặp gỡ đồng
nghiệp ở trường để hỏi thăm tình hình lớp. Nhưng thú thật việc làm này cũng chẳng mấy
khả quan vì việc gặp gỡ khơng nhiều nên tơi tận dụng triệt để vào công cụ mạng xã hội
(Facbook và Zalo) thành lập các nhóm như: nhóm giáo viên bộ mơn lớp 10A3, nhóm chủ
nhiệm. Thơng qua các nhóm này, tôi linh động và dễ dàng hơn trong việc nắm các thơng
tin từ các bộ phận khác. Bởi có việc gì chung các thầy cơ trong nhóm thường trao đổi với
nhau mọi người cùng góp ý kiến hoặc thơng tin cho nhau tình hình học tập rèn luyện của

Trang 13


các lớp. Qua đó, giáo viên chủ nhiệm kịp thời biết được thơng tin học sinh lớp mình qua
các giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm của lớp khác. Như vậy, giáo viên sẽ quản lý

tốt hơn về nề nếp cũng như kịp thời giúp đỡ các em khi gặp khó khăn trong học tập và rèn
luyện đạo đức.
IV. Hiệu quả đạt được.
Những giải pháp này bản thân đã thực nghiệm trên ba lớp 10A2 năm học 2016 –
2017, lớp 10A3 năm học 2017 – 2018, lớp 10A3 năm học 2018 – 2019. Qua quá trình
thực hiện, giải pháp bước đầu đã mang lại hiệu quả đáng phấn khởi:
a. Những kết quả trong rèn luyện đạo đức và phong trào thi đua.
Thứ nhất, lớp có sự chuyển biến về tinh thần và ý thức: nề nếp lớp học ngày một tốt
hơn, có ý thức kỷ luật hơn. Tập thể biết yêu thương, biết quan tâm, giúp đỡ nhau trong
học tập và trong rèn luyện. Mỗi thành viên lớp nêu cao vai trị trách nhiệm của mình với
tập thể. Các em cảm thấy thân thiện và tự tin hơn trong mọi hoạt động, giao tiếp trơi chảy,
lưu lốt, khơng còn sự rụt rè, nhút nhát. Lớp học thi đua đạt nhiều điểm tốt. Đội ngũ cán
sự lớp mạnh dạn, thành thạo trong việc quản lý và có khả năng giải quyết những tình
huống một cách hợp lí hơn.
Thứ hai, hiện tượng học sinh vi phạm các quy định, nề nếp của lớp của trường của
kí túc xá giảm hẳn. Khơng có hiện tượng các em thường xun trốn thể dục sáng. Khơng
có học sinh thường xun đi trễ, nghỉ học. Khơng có học sinh uống rượu, hút thuốc, ra
ngồi khơng đúng quy định. Khơng có hiện tượng mất đồ, tiền bạc trong lớp, trong phòng
ở... Tất cả tập thể nghiêm túc thực hiện, thỉnh thoảng vẫn có vài trường hợp vi phạm
nhưng được nhắc nhở, sửa đổi kịp thời.
Thứ ba, tập thể tích cực tham gia các phong trào của lớp của trường phát động và
được ghi nhận bằng những thành tích đáng khích lệ:

Tên phong trào

Thi đua hàng tuần

Cơng trình thanh
niên
Thư viện góc lớp

Các phong trào do
Đồn trường phát

Trang 14


động

- Ngồi ra, các em cịn đạt được những thành tích cá nhân về thể thao, vui chơi, các
hoạt động khác do trường phát động như : Hội thi Rung chng vàng về An tồn giao
thơng cấp Thành phố, thi đẩy gậy cấp Tỉnh, thi ca múa nhạc cấp cụm,...
b. Kết quả trong học tập.
- Lớp 10A2 năm học 2016 – 2017.
Học kì
I(29HS)
II (29 HS )
- Lớp 10A3 năm học 2017 – 2018.
Học kì
I(32HS)
II (32 HS )
Như vậy, qua những năm áp dụng các giải pháp trên tại trường, bản thân đã thấy
được phần nào hiệu quả của sáng kiến. Mặc dù, các lớp 10A2, 10A3, là những lớp có học
sinh có năng lực học khá, trung bình nhưng qua số liệu thống kê, ta thấy được số lượng
học sinh khá, giỏi tăng lên và số học sinh trung bình giảm xuống đáng kể. Có những em ở
học kì I từng bị kỉ luật do có tham gia đánh nhau với bạn cùng trường thì sang học kì II có
sự tiến bộ rõ rệt từ học lực đến ý thức chấp hành nội quy nhà trường như em Hà Minh
Hiếu (10A2), em Chau Kunh (10A3). Có thể nói, đây là nguồn động lực rất lớn cho người
làm công tác chủ nhiệm lớp và sẽ tiếp tục áp dụng trong thời gian tới.
Nhìn chung, các giải pháp xây dựng động cơ học tập và rèn luyện cho học sinh qua

Trang 15


cơng tác chủ nhiệm địi hỏi chúng ta phải có sự quyết tâm và kiên trì trong thời gian dài.
Thật sự khó khăn, vất vả trong khâu tổ chức và hướng dẫn các em trong thời gian đầu.
Bởi mỗi học sinh mỗi tính cách, sở thích, thói quen sinh hoạt khác nhau mà bắt các em
thay đổi và tự giác thực hiện thì thật khó khăn. Do đó, người thầy phải thường xuyên nhắc
nhỡ, phải thật tinh tế, khéo léo trong việc giải quyết những tình huống thực tế của lớp để
có kết quả như mong muốn. Một vấn đề then chốt là giáo viên chủ nhiệm phải gương mẫu
thực hiện ngun tắc “nói đi đơi với làm”, những gì đề ra có tính ngun tắc tập thể thì
nhất định phải thống nhất tập thể và làm theo kế hoạch đề ra.
V- Mức độ áp dụng của sáng kiến.
Từ những kết quả đạt được, trong thời gian tới, tôi tiếp tục áp dụng tại lớp mình chủ
nhiệm và phổ biến trong tổ chuyên môn để đồng nghiệp tham khảo và áp dụng. Tơi hy
vọng rằng kinh nghiệm của mình có thể góp một phần nhỏ bé vào việc giữ gìn nề nếp nội
quy của trường, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục, rèn luyện nhân cách cho học sinh
tại đơn vị trong thời gian tới. Ngoài đối tượng áp dụng là học sinh lớp 10, kinh nghiệm
này cũng có thể áp dụng cho nhiều khối lớp khác của trường và các trường nội trú.
Để vận dụng các giải pháp một cách hiệu quả, chúng ta cần lưu ý một số vấn đề sau:
Về phía giáo viên
Thứ nhất, cần nắm rõ tình hình, đặc điểm tính cách và trình độ nhận thức của học sinh
lớp chủ nhiệm để có biện giáo dục phù hợp với từng đối tượng.
Thứ hai, giáo viên cần tạo được uy tín trước tập thể lớp, gương mẫu trong mọi hoạt
động. Khi đánh giá, nhận xét, người thầy phải công bằng, khách quan, trung thực. Trong
công tác giáo dục học sinh, chúng ta phải có thái độ gần gũi, thân thiện đối với học sinh,
làm cho các em thấy rằng giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tinh thần để vượt qua khó khăn
trong học tập và sinh hoạt.
Thứ ba, giáo viên phải có sự hướng dẫn, tập huấn cụ thể cho ban cán sự lớp những
nhiệm vụ cần thiết trong quá trình điều hành tập thể tự quản nhằm trang bị cho các em
phong cách làm việc khoa học, nghiêm túc xứng đáng với sự tin cậy của tập thể.

Thứ tư, giáo viên phải có sự phối hợp chặt chẽ, đảm bảo mối liên hệ hai chiều với các
đồn thể, giáo viên bộ mơn trong nhà trường và phụ huynh học sinh nhằm kịp thời uốn
nắn những hành vi sai phạm của học sinh.
Thứ năm, giáo viên cần lên kết hoạch công việc cụ thể từng giai đoạn và chuẩn bị các
biểu mẫu văn bản (phiếu sơ yếu lý lịch, bảng xếp loại thi đua hằng tháng, phiếu khảo sát...)
để dễ dàng tiến hành các hoạt động rèn luyện cho các em.
 Về phía học sinh:
Phải ý thức được tầm quan trọng của việc tự rèn luyện kĩ năng tự quản trong mọi
hoạt động. Nghiêm túc thực hiện các nguyên tắc do tập thể đề ra.
Phải có tinh thần hợp tác, đồn kết, ý thức trách nhiệm của từng cá nhân trong
tập

Trang 16


thể có như thế mới đạt kết quả cao trong việc tham gia các hoạt động học tập, phong trào
của nhà trường.
Ban cán sự lớp phải thật sự là một đầu tàu gương mẫu, từng cá nhân phải có năng
lực và bản lĩnh lãnh đạo, thực sự là người có uy tín để truyền lửa cho các thành viên trong
tập thể.
VI- Kết luận.
Tóm lại, động cơ học tập khơng có sẵn, cũng khơng thể áp đặt mà nó được hình
thành dần dần trong quá trình người học đi sâu chiếm lĩnh đối tượng học tập. Từ nhu cầu
với các đối tượng học tập, từ những yếu tố bên ngoài mà hình thành nên động cơ thúc đẩy
hoạt động học tập của người học. Đối với giáo viên có thể tạo động cơ học tập cho người
học thông qua nội dung bài giảng, sử dụng phương pháp, hình thức tổ chức dạy học…
nhằm kích thích tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh để việc hình thành trong
ý thức của các em có tính chất lâu dài, bền vững. Động cơ học tập của học sinh là một yếu
tố động, khi được hình thành nó tiếp tục vận động và biến đổi theo nhiều chiều hướng
nhưng người thầy cố gắng hướng dẫn cho các em phát triển theo chiều hướng tích cực.

Động cơ học tập của học sinh được coi là phát triển khi các nhân tố tạo nên động cơ được
gia tăng mức độ và khả năng đạt được mục đích học tập đã đề ra thí dụ như năng lực học
tập ngày càng nâng cao, ý chí học tập ngày càng bền chặt…Động cơ học tập có vai trị
quyết định đối với chất lượng, hiệu quả học tập của học sinh. Hơn thế nữa, động cơ học
tập cịn có những ảnh hưởng, chi phối mạnh mẽ đến việc hình thành phẩm chất năng lực
và nhân cách học sinh trong quá trình học tập. Vì thế, nhà trường, gia đình, xã hội và nhất
là thầy, cơ giáo trong giảng dạy, giáo dục cần có những tác động tích cực, trách nhiệm để
giúp học sinh tự hình thành và phát triển động cơ học tập phù hợp, đúng đắn theo phương
châm “Dạy học là quan trọng, nhưng dạy cho học sinh cách học còn quan trọng hơn. Dạy
cách học là quan trọng nhưng dạy cho học sinh cách hình thành và phát triển động cơ học
tập cịn quan trọng hơn.”
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân rút ra được trong q trình cơng tác
tại trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT An Giang. Tôi mong được sự đóng góp ý kiến
của các đồng nghiệp để sáng kiến có thể hồn chỉnh hơn và áp dụng rộng rãi trong đơn vị
mình.
Tơi cam đoan những nội dung báo cáo trên là đúng sự thật.
Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến

Người viết sáng kiến

Trang 17