<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
K
IĨM TRA BµI Cị
<b>1. a) Hóa trị của một nguyên tố (hay nhóm </b>
<b>nguyên tử ) là gì?</b>
<b>b) Khi xác định hóa trị, lấy hóa trị của </b>
<b>nguyên tố nào làm đơn vị, nguyên tố nào </b>
<b>là hai đơn vị ?</b>
<b>2. Hãy xác định hóa trị của mỗi nguyên tố </b>
<b>trong các hợp chất sau đây :</b>
<b>a) LiH, H</b>
<b><sub>2</sub></b>
<b>S, PH</b>
<b><sub>3</sub></b>
<b> .</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>- Hoá trị của nguyên tố ( hay nhóm </b>
<b>nguyên tử ) là con số biểu thị khả </b>
<b>năng liên kết nguyên tử ( hay </b>
<b>nhóm ngun tử ).</b>
<i><b>- Xác định theo hố trị của H </b></i>
<i><b>chọn làm đơn vị .</b></i>
<i><b>- Xác định theo hoá trị của O </b></i>
<i><b>chọn hai làm đơn vị .</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<i><b>1. Dựa vào khả năng liên kết với số </b></i>
<i><b>nguyên tử H( quy ước H có hóa trị I</b></i>
<i><b> )</b></i>
CTHH Số nguyên tử
hidro có trong
hợp chất
Xác định hoá trị của
nguyên tố liên kết
với hidro
<b>LiH</b>
<b>H</b>
<b><sub>2</sub></b>
<b>S</b>
<b>PH</b>
<b><sub>3</sub></b>
1H
<b>Liti có hố trị I</b>
2H
<b>Lưu huỳnh có </b>
<b>hố trị II</b>
3H
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<i><b> Dựa vào khả năng liên kết với nguyên tử </b></i>
<i><b>O( quy ước Oxi có hóa trị II)</b></i>
CTHH Số nguyên tử
của mỗi nguyên
tố có trong phân
tử
Xác định hố trị
của ngun tố
liên kết với oxi
FeO
Ag
<sub>2</sub>
O
SiO
<sub>2</sub>
Có 2Ag liên
kết với 1O
Có 1Fe liên
kết với 1O
Bạc có hố
trị I
Sắt có hố
trị II
Có 1Si liên
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b> Giả sử </b>
<b>- Hoùa trị của A là a.</b>
<b>- Hóa trị của B là b.</b>
<b> Công thức dạng chung của hợp chất:</b>
<b>A</b>
<i><b><sub>x</sub></b></i>
<b>B</b>
<i><b><sub>y</sub></b></i>
<b>A</b>
<i><b><sub>x</sub></b></i>
<b>B</b>
<i><b><sub>y</sub></b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>Hãy điền vào ô trống trong bảng sau:</b>
<b>x × a</b>
<b>y × b</b>
A
<sub>x</sub>
B
<sub>y</sub>
a b
AlCl
<sub>3</sub>
III I
Ca
<sub>3</sub>
(PO
<sub>4</sub>
)
<sub>2</sub>
II III
CO
<sub>2</sub>
IV II
Thảo luận
<b>1 </b>
<b>×</b>
<b> IV</b>
<b>= 2 </b>
<b>×</b>
<b> II</b>
<b>1 </b>
<b>×</b>
<b> III</b>
<b>3 </b>
<b>×</b>
<b> I</b>
<b>3 </b>
<b>×</b>
<b> II</b>
<b>2 </b>
<b>×</b>
<b> III</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<i><b>Trong cơng thức hóa học, tích </b></i>
<i><b>của chỉ số và hóa trị của nguyên tố </b></i>
<i><b>này bằng tích của chỉ số và hóa trị </b></i>
<i><b>của nguyên tố kia.</b></i>
<b>x × a = y × b</b>
<b>II. QUY TẮC HÓA TRỊ:</b>
<b>1.Quy tắc:</b>
<b>A</b>
<b>a b</b>
<i><b><sub>x</sub></b></i>
<b>B</b>
<i><b><sub>y</sub></b></i>
<b>A, B : kí hiệu của nguyên tố </b>
<b> (hay nhóm nguyên tử).</b>
<b>x, y : chỉ số.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<b> 2.Vận dụng:</b>
<i><b> </b><b>a) Tính hóa trị của một </b></i>
<i><b>nguyên tố:</b></i> •<b> * Ví dụ 1:</b>
•<b>Tính hóa trị của N trong N2O5. </b>
•<b>Biết oxi có hố trị II .</b>
<b> Giải:</b>
<i><b>Gọi a là hóa trị cuûa N trong N</b><b><sub>2</sub></b><b>O</b><b><sub>5</sub></b></i>
<b> a II</b>
<b>N2O5</b>
<i><b>Quy tắc hóa trị:</b></i> <b>2 .a = 5.II</b>
<b> a = </b>
<i><b>Vậy hóa trị của nitơ trong hợp </b></i>
<i><b>chất N</b><b><sub>2</sub></b><b>O</b><b><sub>5</sub></b><b> là V.</b></i>
<b> 5.II </b>
<b> </b>
<b> 2</b>
<b> = V</b>
<i><b>Viết công thức dạng chung: </b></i>
<b>? Nêu các bước chung giải bài </b>
<b>tốn tìm hố trị của một </b>
<b>nguyên tố</b>
-Gọi a là hố trị của ngun tố
cần tìm
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>* Ví dụ 2: </b>
<b>Tính hóa trị của Fe trong </b>
<b>Fe</b>
<b><sub>2</sub></b>
<b>(SO</b>
<b><sub>4</sub></b>
<b>)</b>
<b><sub>3 </sub></b>
<b>. Biết nhóm (SO</b>
<b><sub>4</sub></b>
<b>) hố trị II .</b>
<b>Giải:</b>
<i><b>Gọi a là hóa trị của Fe trong </b></i>
<i><b>Fe</b><b><sub>2</sub></b><b>(SO</b><b><sub>4</sub></b><b>)</b><b><sub>3</sub></b></i>
<b> a</b>
<b> II</b>
•
<i><b> </b></i>
<i><b><sub>Fe</sub></b></i>
<i><b>2</b></i>
<i><b>(SO</b></i>
<i><b>4</b></i>
<i><b>)</b></i>
<i><b>3</b></i>
<i><b>Quy tắc hóa trị:</b></i>
<b><sub>2.a = 3.II</sub></b>
<b> a = </b>
<i><b>Vậy hóa trị của sắt trong Fe</b></i>
<i><b><sub>2</sub></b></i>
<i><b>(SO</b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<i><b>)</b></i>
<i><b><sub>3</sub></b></i>
<i><b> là III.</b></i>
<b> 3.II </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> 2</b>
<b> = III</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<i><b>b) Lập cơng thức hóa </b></i>
<i><b>học của hợp chất theo </b></i>
<i><b>hóa trị:</b></i> •<b>*Ví dụ 1:</b>
<b>Lập cơng thức hóa học của hợp </b>
<b>chất tạo bởi lưu huỳnh hóa trị </b>
<b>IV và oxi hố trị II.</b>
<i><b>Viết công thức dạng chung: S</b></i><b> IV II</b><i><b><sub>x</sub></b><b>O</b><b><sub>y</sub></b></i>
<i><b>Theo quy tắc hóa trị: x × IV = y × II</b></i>
<i><b>Chuyển thành tỉ lệ:</b></i>
<i><b>Cơng thức hóa học của hợp chất là</b><b>SO</b><b><sub>2</sub></b></i>
<b>Giải :</b>
<i><b>x</b></i><b> II 1</b>
<b>y IV 2</b>
<b>? Nêu các bước lập cơng thức hố học </b>
<b>của hợp chất theo hố trị</b>
-<b>Viết cơng thức dạng </b>
<b>chung</b>
-<b>Theo quy tắc hố trị</b>
-<b>Chuyển thành tỉ lệ</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
•
<b>*Ví dụ 2:</b>
<b>Lập cơng thức hóa học của hợp chất tạo </b>
<b>bởi một nguyên tố và nhóm nguyên tử .</b>
<i><b>Viết công thức dạng chung: </b></i>
<i><b>Cu</b></i>
<b> II II</b><i><b><sub>x</sub></b></i>
<i><b>(SO</b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<i><b>)y</b></i>
<i><b>Theo quy tắc hóa trị:</b></i> <i><b><sub>x × II = y × II</sub></b></i>
<i><b>Chuyển thành tỉ lệ:</b></i>
<i><b>Cơng thức hóa học của hợp chất là</b></i>
<i><b><sub>Cu</sub></b></i>
<i><b><sub>1</sub></b></i>
<i><b><sub>(SO</sub></b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<i><b><sub>)</sub></b></i>
<i><b><sub>1</sub></b></i>
<b>Giải :</b>
<b>Cu ( II ) vaø (SO<sub>4</sub>) (II)</b>
<i><b>CuSO</b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<b> x </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> y</b>
<b> = </b>
<b> II </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> II</b>
<b> = </b>
<b> 2 </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> </b>
<b> 2</b>
<b> = </b>
<b><sub> 1 </sub></b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
<i><b>Ví dụ 2</b></i>
<i><b>: Lập CTHH của những </b></i>
<i><b>hợp chất sau:</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
<i><b>b/ Viết công thức dạng chung: </b></i>
<i><b>Ca</b></i>
<b> II I</b><i><b><sub>x</sub></b></i>
<i><b>(OH)</b></i>
<i><b><sub>y</sub></b></i>
<i><b>Theo quy tắc hóa trị:</b></i> <i><b>x × II = y × I</b></i>
<i><b>Chuyển thành tỉ lệ:</b></i> <i><b>x</b></i><b> I 1</b>
<b>y II 2</b>
<i><b>Cơng thức hóa học của hợp chất là</b></i>
<i><b>CO</b></i>
<i><b><sub>2</sub></b></i>
<b>Giải :</b>
<i><b>a/ Viết cơng thức dạng chung: C</b></i><b> IV II</b><i><b><sub>x</sub></b></i>
<i><b>O</b></i>
<i><b><sub>y</sub></b></i>
<i><b>Theo quy tắc hóa trị: x × IV = y × II</b></i>
<i><b>Chuyển thành tỉ lệ: x</b></i><b> II 1</b>
<b>y IV 2</b>
<i><b>Cơng thức hóa học của hợp chất là</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
<b>Lập cơng thức hóa học nhanh:</b>
<i><b>1/ Viết các kí hiệu lại gần nhau. </b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>(viết hóa trị lên trên kí </b></i>
<i><b>hiệu)</b></i>
<i><b>2/ Tính nhanh chỉ số x, y.</b></i>
<b> Nếu </b>
<i><b>a:b chưa tối giản thì giản </b></i>
<i><b>ước để có a’:b’</b></i>
<i><b> x = b’; y = a’</b></i>
<b>A B</b>
<b>a b</b>
<i><b>* Hoá trị của nguyên tố này là chỉ số </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
<b>* Ví dụ:</b>
<i><b>Lập cơng thức của các hợp chất gồm:</b></i>
<i><b>b) Na (I) vaø O (II).</b></i>
<i><b>a) Zn (II) vaø (SO</b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<i><b>)</b></i>
<i><b>(II)</b></i>
<i><b>c) Ca (II) vaø (PO</b></i>
<i><b><sub>4</sub></b></i>
<i><b>)</b></i>
<i><b>(III)</b></i>
<i><b>d) S (VI) vaø O (II)</b></i>
<b>Zn SO</b>
<b>II II<sub>1</sub></b>
<b>( )</b>
<b><sub>4</sub></b> <b><sub>1</sub></b>
<b>Na O</b>
<b>I II<sub>2</sub></b> <b><sub>1</sub></b>
<b>II III</b>
<b>3</b> <b>2</b>
<b>Ca (PO</b>
<b><sub>4</sub></b>
<b>)</b>
<b>S O</b>
<b>VI II</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
<b> Về nhà:</b>
<b>* Học bài 9, bài 10 và xem </b>
<b>trước bài 11 chuẩn bị cho </b>
<b>tiết luyện tập.</b>
<b>* Làm bài tập 4, 5, 6, 7, 8 </b>
<b>(sgk tr.37,38)</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<!--links-->