Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn 11 năm 2020-2021 có đáp án – Trường THPT Vĩnh Yên

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (608.56 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TRƯỜNG THPT VĨNH YÊN 
 (Đề thi gồm 02 trang)

ĐỀ THI CHUYÊN ĐỀ LẦN 1 NĂM HỌC 2020-2021 
Môn: Ngữ văn 11

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 
Đọc đoạn trích:

Cuộc sống sẽ hạnh phúc hơn nếu ta biết nâng niu cảm xúc của mình thay vì mổ xẻ và phán xét nó. Nếu
ta đang cô đơn, tuyệt vọng, đừng cố gắng làm điều gì đó để tìm qn, cũng đừng xem nó như một ung nhọt
không thể cứu chữa. Thay vào đó, hãy cho mình thời gian và sự tĩnh tâm để nhìn nhận lại những cảm xúc
ấy. Hãy mở rộng tâm hồn mình bằng những cảm xúc khác, thay vì tập trung nghĩ đến điều tiêu cực hiện
tại…

Bạn rất cần biết về sự khác nhau và tầm ảnh hưởng của hai lối suy nghĩ tiêu cực và tích cực đối với
cuộc đời mình.

Lối suy nghĩ tiêu cực sẽ khiến ta gặp nhiều khó khăn, bất hạnh. Chừng nào ta chưa chịu thay đổi thì
chừng đó chúng cịn dai dẳng đeo bám ta. Mặc dù khó có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình trong một
sớm một chiều, nhưng ta cần giữ đầu óc thật tỉnh táo để nhìn nhận sự việc. Bằng cách nhận diện vấn đề, chia
sẻ với mọi người và giải quyết nó, ta sẽ dần loại bỏ được thói quen nhìn nhận mọi việc một cách tiêu cực.
Giữa suy nghĩ tích cực và tiêu cực tồn tại một sự khác biệt rất lớn. Chỉ cần một ý nghĩ “mình khơng
thể” thống qua đầu, phần tiêu cực trong con người ta sẽ nhanh chóng lấn lướt, rồi ám ảnh cho đến khi tâm
trí ta bị mặc cảm bủa vây. Kết quả là ta rất dễ buông tay đầu hàng. Ngược lại, nếu biết hướng sự lựa chọn ấy
đến những điều tốt đẹp, ta sẽ nhận được một kết quả khác, sáng sủa hơn. Những suy nghĩ tích cực được ươm
mầm trong tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp.

(Theo Tian Daytoa, Ph.D, Quên hôm qua, sống cho ngày mai,

NXB Tổng hợp TP.HCM,2016, Tr.44-45)
Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. 
Câu 2: Theo đoạn trích, chúng ta nên làm gì nếu ta cơ đơn và tuyệt vọng?

Câu 3: Dựa vào văn bản, anh chị hãy cho biết lối suy nghĩ tiêu cực có tác hại như thế nào?

Câu 4: Anh/chị có đồng tình với quan điểm “Bằng cách nhận diện vấn đề, chia sẻ với mọi người và giải 
quyết nó, ta sẽ dần loại bỏ được thói quen nhìn nhận mọi việc một cách tiêu cực” khơng? Vì sao?

II. LÀM VĂN (7,0 điểm) 
Câu 1. (2,0 điểm)

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày ý
kiến của bản thân về tác động của những suy nghĩ tích cực đối với con người trong cuộc sống.

Câu 2. (5,0 điểm)

Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ sau:
Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn, 
Trơ cái hồng nhân với nước non. 
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh, 
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa trịn. 
Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám, 
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn. 
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại, 
Mảnh tình san sẻ tí con con!

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

---HẾT---TRƯỜNG THPT VĨNH YÊN

ĐỀ KHẢO SÁT LẦN 1

KỲ THI KHẢO SÁT CHUYÊN ĐỀ LỚP 11 NĂM 2020 
ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM

Bài thi: Ngữ văn

(Đáp án – thang điểm gồm 03 trang)

Phần Câu Nội dung Điểm

I ĐỌC HIỂU 3,0

1 Phương thức biểu đạt chính: nghị luận 0,5

2 - Theo đoạn trích, chúng ta nên:

+ Đừng cố gắng làm điều gì đó để tìm quên, cũng đừng xem nó như một ung 
nhọt khơng thể cứu chữa

+ Hãy cho mình thời gian và sự tĩnh tâm để nhìn nhận lại những cảm xúc ấy 
+ Hãy mở rộng tâm hồn mình bằng những cảm xúc khác, thay vì tập trung nghĩ 
đến điều tiêu cực hiện tại

0,5

3 -Những tác hại của lối suy nghĩ tiêu cực:

+ Lối suy nghĩ tiêu cực sẽ khiến ta gặp nhiều khó khăn, bất hạnh 
+ Lối suy nghĩ tiêu cực dai dẳng đeo bám ta

+ Phần tiêu cực trong con người ta sẽ nhanh chóng lấn lướt, rồi ám ảnh cho đến 
khi tâm trí ta bị mặc cảm bủa vây

+ Kết quả là ta rất dễ buông tay đầu hàng.

1,0

4 - Bày tỏ quan điểm của bản thân: đồng tình/khơng đồng tình/đồng tình một phần

- Lí giải hợp lí, thuyết phục

Nếu đồng tình, có thể lí giải theo hướng:

+Vì: nhận diện vấn đề sẽ giúp ta nhìn ra cái đúng-sai, được-mất, may-rủi, sai 
lầm-bài học kinh nghiệm…Từ đó, ta sẽ khơng đau khổ,dằn vặt, tiếc nuối mà có
thái độ lạc quan, tự tin hơn.

+ Vì: chia sẻ với mọi người và giải quyết nó giúp ta giải tỏa căng thẳng, lo lắng; 
đem lại cho ta những nhận xét, góp ý, đánh giá khách quan, rõ ràng. Từ đó, ta sẽ
khơng cảm thấy bế tắc, tuyệt vọng mà nhìn nhận vấn đề thấu đáo, sáng suốt hơn.
(Lưu ý: Thí sinh có thể trình bày quan điểm cá nhân theo nhiều cách khác nhau,
giáo viên cần linh hoạt khi đánh giá)

1,0

II LÀM VĂN 7,0

1 Viết đoạn văn về tác động của những suy nghĩ tích cực đối với con người 
trong cuộc sống.

2,0 
a. Đảm bảo u cầu về hình thức đoạn văn

Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp,
móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Tác động của những suy nghĩ tích cực đối với con người trong cuộc sống.

0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận

Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị
luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ tác động của những suy nghĩ tích cực 
đối với con người trong cuộc sống. Có thể triển khai theo hướng:

*Giải thích: Suy nghĩ tích cực là những suy nghĩ lạc quan, nhìn nhận cái hay, 
cái tốt, cái giá trị trong mỗi vấn đề, sự vật, sự việc và luôn có hướng hành động
để làm mọi việc tốt hơn.

* Bàn luận:

- Suy nghĩ tích cực có tác động quan trọng đối với mỗi người:
+ Sẽ giúp ta dễ dàng vượt qua ác lực, stress trong cuộc sống

+ Sẽ giúp ta lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống

+ Tiếp thêm cho ta động lực, ý chí phấn đấu đạt được thành cơng

+Thiếu suy nghĩ tích cực, con người dễ rơi vào trạng thái chán nản, bi quan, bế
tắc…

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

*Liên hệ bản thân, mở rộng vấn đề:

- Cần phân biệt: suy nghĩ tích cực với suy nghĩ hão huyền, ảo tưởng

- Hãy học cách suy nghĩ tích cực để từ nhận thức đúng đi đến hành động cụ thể
tạo dựng cuộc sống tốt đẹp cho bản thân.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

0,25
2 Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình II của Hồ

Xuân Hương

5,0 
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề,Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được
vấn đề

0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương

0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác
lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ Tự Tình II 0,5
* Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ:

- Tâm trạng cơ đơn, buồn tủi, xót xa vì cuộc đời bất hạnh, duyên phận hẩm hiu 
(4 câu thơ đầu)

+ Khi vạn vật đã chìm vào giấc ngủ, cũng là khi tâm tư sâu lắng nhất, nỗi cô đơn
hiển hiện rõ ràng nhất. Âm thanh gấp gáp, dồn dập của tiếng trống canh, trạng
thái trơ trọi, nhỏ bé của ‘’cái hồng nhan’’ giữa ‘’nước non’’ rộng lớn…đã thể 
hiện sâu sắc tâm trạng của nhân vật trữ tình với bao nỗi xót xa, tủi hổ, bẽ bàng.
+ Nhà thơ muốn mượn rượu giải sầu nhưng càng say lại càng tỉnh, nỗi đau 
không những không thể quên được mà còn thêm đắng chát. Hình tượng vầng
trăng chính là sự tương ứng với cảnh tình éo le của tác giả: Trăng sắp tàn mà vẫn
‘’khuyết chưa tròn’’ cũng như người phụ nữ tuổi xuân sắp trôi qua mà nhân 
duyên còn dang dở.

- Tâm trạng phẫn uất và thái độ phản kháng, muốn thách thức, vượt lên trên số 
phận (2 câu luận)

+ Hình ảnh những sự vật nhỏ bé, vô tri (rêu, đá) kết hợp với việc sử dụng các 
động từ mạnh (xiên, đâm) và biện pháp đảo ngữ đã diễn tả được tâm trạng phẩn 
uất đồng thời gợi lên hình ảnh người phụ nữ trong nỗi đau của thân phận hèn
mọn vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống, một nỗi khao khát vươn lên.

- Tâm trạng ngao ngán, chán chường, đầy bi kịch vì tình dun khơng như ý 
nguyện (2 câu kết)

+ Cách sử dụng từ ngữ đặc sắc (phân tích ý nghĩa biểm cảm của từ ‘’ngán’’ và 
các từ đồng âm khác nghĩa ‘’xuân’’, ‘’lại’’), kết hợp với thủ pháp nghệ thuật 
tăng tiến (Mảnh tình-san sẻ- tí-con con) thể hiện sâu sắc tâm trạng buồn nản 
chán chường vì nỗi tuổi xuân ngày một phơi pha theo năm tháng mà tình dun
cứ mãi chẳng vẹn trịn, thậm chí cịn ngày càng ít ỏi hơn.

* Nghệ thuật:

Tâm trạng nhân vật trữ tình được khắc họa thành cơng qua nghệ thuật sử dụng từ
ngữ giản dị mà đặc sắc; hình ảnh thơ giàu sức biểu cảm, táo bạo mà tinh tế; vận
dụng thành cơng các hình thức đối, đảo ngữ, thủ pháp tăng tiến.

1,0

0,5

0.5

* Đánh giá:

- Bài thơ vừa khắc họa tâm trạng nhân vật trữ tình với những nỗi đau buồn, tủi
hổ, xót xa vừa gợi lên hình ảnh người phụ nữ dám thách thức duyên phận, gắng
gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch. Đó là lời ‘’tự tình’’của riêng tác giả
và cũng là tình cảnh, nỗi lịng chung của biết bao người phụ nữ trong xã hội
phong kiến.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

---Hết---

- Với những nét đặc sắc cả về nội dung và nghệ thuật, Tự Tình II vừa là bài thơ
có giá trị nhân văn sâu sắc vừa là bài thơ Nơm có giá trị thẩm mỹ cao.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

0,5

</div>