Bài giảng Chương 8 Phân Tích Dãy Số Thời Gian

1
1
Bài 8
Bài 8
Phân tích
DÃY SỐ THỜI GIAN
THỐNG KÊ KINH DOANH
Bài 8
2
NHỮNG CHỦ ĐỀ CHÍNH
•
Khái niệm chung về dãy số thời gian
•
Phân tích dãy số thời gian

Các chỉ tiêu phân tích dãy số thời gian

Những nhân tố cấu thành mô hình dãy số
thời gian
•
Dự đoán dựa vào dãy số thời gian
Bài 8
3
1. Khái niệm chung về
dãy số thời gian

Là dãy các trị số của chỉ tiêu thống kê
được sắp xếp theo thứ tự thời gian.


Ví dụ:
Năm: 1994 1995 1996 1997 1998
Doanh thu: 75.3 74.2 78.5 79.7 80.2

Tác dụng:

Phân tích sự biến động của hiện tượng qua
thời gian

Dự đoán các mức độ của hiện tượng trong
tương lai.
Bài 8
4
1. Khái niệm chung về
dãy số thời gian

Kết cấu của dãy số thời gian: 2 thành phần

Thời gian

Chỉ tiêu về hiện tượng nghiên cứu

Các loại dãy số thời gian

Dãy số thời kỳ: phản ánh hiện tượng trong
từng khoảng thời ngian nhất định

Dãy số thời điểm: phản ánh hiện tượng tại
những thời điểm nhất định
Bài 8

5
2. Phân tích dãy số thời gian
•
Các chỉ tiêu phân tích dãy số thời gian
5 chỉ tiêu
•
Phân tích các thành phần của DSTG
4 thành phần
Bài 8
6
2.1. Các chỉ tiêu phân tích
dãy số thời gian
a. Mức độ bình quân theo thời gian

Đối với dãy số thời kỳ:

Đối với dãy số thời điểm:
Ω
Có khoảng cách thời gian bằng nhau:
Ω
Có khoảng cách thời gian không bằng nhau:
n
y
y
n
1i
i
∑
=
=

1n
2
y
y....y
2
y
y
n
1n2
1
−
++++
=
−
∑
∑
=
=
=
n
1i
i
n
1i
ii
t
ty
y
Bài 8
7

b. Lượng tăng (giảm) tuyệt đối

Lượng tăng (giảm) tuyệt đối liên hoàn:

Lượng tăng (giảm) tuyệt đối định gốc:

Lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân:
2.1. Các chỉ tiêu phân tích
dãy số thời gian
1iii
yy
−
−=δ
1ii
yy
−=∆
1n
yy
1n1n
1nn
n
2i
i
−
−
=
−
∆
=
−

∑
δ
=δ
=
Bài 8
8
c. Tốc độ phát triển

Tốc độ phát triển liên hoàn:

Tốc độ phát triển định gốc:

Tốc độ phát triển bình quân:
2.1. Các chỉ tiêu phân tích
dãy số thời gian
100
y
y
t
1i
i
i
⋅=
−
100
y
y
T
1
i

i
⋅=
1n
1
n
1n
n
2i
i
1n
n32
y
y
tt...t.tt
−
−
=
−
=
∏
==
Bài 8
9
2.1. Các chỉ tiêu phân tích
dãy số thời gian
d. Tốc độ tăng (giảm)

Tốc độ tăng (giảm) liên hoàn:

Tốc độ tăng (giảm) định gốc:


Tốc độ tăng (giảm) bình quân:
100t100
y
yy
a
i
1i
1ii
i
−=⋅
−
=
−
−
100T100
y
yy
A
i
1
1i
i
−=⋅
−
=
100ta
−=
Bài 8
10

2.1. Các chỉ tiêu phân tích
dãy số thời gian
e. Giá trị tuyệt đối của 1% tăng (giảm)

Phản ánh 1% của tốc độ tăng (giảm) liên hoàn
tương ứng với trị số tuyệt đối là bao nhiêu

Công thức:
100
y
100
y
yy
yy
(%)a
g
1i
1i
1ii
1ii
i
i
i
−
−
−
−
=
⋅
−

−
=
δ
=
Bài 8
11
2.2. Phân tích các thành phần
của dãy số thời gian
Dãy số
thời gian
Xu thế
Chu kỳ
Thời vụ
Ngẫu nhiên
Bài 8
12
a. Thành phần xu thế
•
Chỉ theo xu hướng tăng hoặc giảm
•
Chỉ biểu hiện khi quan sát dãy số trong
nhiều năm
DThu
Thời gian
X
u

h
ư
ớ

n
g

t
ă
n
g
Bài 8
13
a. Thành phần xu thế

Mở rộng khoảng cách thời gian

Ghép một số thời gian liền nhau vào thành khoảng thời gian
dài hơn.
VD: ghép 3 tháng vào thành quý gọi là mở rộng
khoảng cách từ tháng sang quý

Vận dụng: Dãy số có quá nhiều mức độ, khoảng cách thời
gian tương đối ngắn và chưa biểu hiện rõ xu hướng phát triển
của hiện tượng

Hạn chế: Số lượng các mức độ trong dãy số mất đi quá
nhiều
Bài 8
14
a. Thành phần xu thế

Số bình quân trượt
•

Dùng làm trơn số liệu
•
Là dãy trung bình số học theo thời gian
•
Kết quả phụ thuộc vào sự lựa chọn L - chiều dài thời kỳ
ước tính trung bình
Với dãy số thời gian theo năm, nên chọn L là số lẻ
•
Ví dụ: Bình quân trượt 3 năm
Bình quân trượt thứ nhất:
Bình quân trượt thứ hai:
3
3
321
YYY
)(MA
++
=
3
3
432
YYY
)(MA
++
=