Đề thi Olympic môn Văn lớp 10 năm 2017 - 2018 THPT Lê Hữu Trác - Lần 3 có đáp án | Ngữ văn, Lớp 10 - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐĂK LĂK</b>
<b>TRƯỜNG THPT LÊ HỮU TRÁC</b>

<b>KỲ THI OLYMPIC TRUYỀN THỐNG 10-3 LẦN THỨ III</b>

<b>ĐỀ THI ĐỀ NGHỊ MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 10</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO</b>
<b>DAK LAK </b>

<b>ĐỀ CHÍNH THỨC</b>

<i><b>KỲ THI OLIMPIC </b></i>
<b> LỚP 10 NĂM HỌC 2017-2018</b>

<b>MÔN THI: NGỮ VĂN</b>

<i>Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)</i>
<i>Ngày thi: ngày 3 tháng 3 năm 2018</i>

<i>Đề thi gồm: 01 trang</i>

<b>Câu 1 (8,0 điểm) </b>

<b>“Nếu một ngày cuộc sống của bạn bị nhuốm màu đen, hãy cầm bút và vẽ cho nó </b>
<b>những vì sao lấp lánh.” Suy nghĩ của anh/chị về câu nói trên? </b>

<b>Câu 2 (12 điểm)</b>

<i><b>"</b></i>

<i><b>Chủ nghĩa yêu nước là nội dung lớn, xuyên suốt quá trình tồn tại và phát triển</b></i>

<i><b>của văn học trung đại Việt Nam" (Ngữ văn 10, tập 1, trang 108, Nhà xuất bản Giáo dục</b></i>
<i>2010)</i>

<i>Bằng hiểu biết về tác phẩm Tỏ lòng (Thuật hồi ) của Phạm Ngũ Lão và Đại cáo</i>

<i>bình Ngơ (Bình Ngơ đại cáo ) của Nguyễn Trãi, hãy làm sáng tỏ nhận định trên. </i>

...Hết...

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b> SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO</b>
<b> DAK LAK </b>

<b>KỲ THI OLIMPIC LỚP 10</b>
<b>NĂM HỌC 2017-2018</b>
<b>HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN</b>

<b>A. YÊU CẦU CHUNG</b>

- Giám khảo phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để đánh giá
<i>chính xác, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt Hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều</i>
mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.

- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của
đề, diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm.

- Điểm bài thi có thể cho lẻ đến 0,25 điểm và khơng làm trịn.

<b>B. U CẦU CỤ THỂ</b>
<b>Câu 1 (8 điểm) </b>

<b>a. Về kĩ năng</b>

Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý với bố cục mạch
lạc, hành văn trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt. Kết hợp nhuần nhuyễn
các thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận,...dẫn chứng tiêu biểu,
chọn lọc.

<b>b. Về kiến thức </b>

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ những nội
dung cơ bản sau:

<b>1. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận. </b> <b>0,5đ</b>

<b>2. Giải thích</b> <b>1,0đ</b>

- “Cuộc sống bị nhuốm màu đen”: Chỉ cuộc sống tối tăm, gặp nhiều
sóng gió, khổ đau, bất hạnh, không hy vọng.

- “Cầm bút và vẽ cho nó những vì sao lấp lánh” : chủ động, tìm hướng
khắc phục với tinh thần lạc quan biến những đau khổ thành niềm vui,
thành công và hạnh phúc.

- Ý nghĩa: Dẫu cuộc sống có tối tăm, đau khổ, bất hạnh đến đâu, mỗi
con người cần chủ động thay đổi, làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.

<b>3. Lí giải vấn đề </b> <b>4,0 đ</b>

- Cuộc sống ln có nhiều chơng gai, thử thách, bất trắc do yếu tố
khách quan, chủ quan mang đến với những tác động rủi ro, khiến con

người cảm thấy đau khổ, tuyệt vọng.

- Dù cuộc sống có đen tối, khổ đau nhưng con người không được bi
quan, buông xi, đầu hàng số phận. Trong khó khăn, thử thách, con

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

luyện bản lĩnh, rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm,… làm tiền đề
cho những thành công, hạnh phúc sau này.

- Con người cần tin tưởng vào khả năng của bản thân, tự quyết định
cuộc sống của mình. Bằng sự nỗ lực cố gắng, dũng cảm vượt qua thử
thách, khổ đau, với ước mơ, hoài bão và những suy nghĩ, hành động
tích cực, mỗi con người phải ln hướng về phía trước để làm thay đổi
cuộc đời ngày càng tốt đẹp hơn.

- Nếu không dám đương đầu và vượt qua những thất bại, khổ đau thì
con người sẽ bị nhấn chìm, gục ngã, mãi sống trong bất hạnh và sự tăm
tối. (Học sinh chọn dẫn chứng tiêu biểu minh họa cho các ý trên)

<b>1,0đ</b>
<b>1,0đ</b>

<b>4. Đánh giá, mở rộng vấn đề. </b> <b>1,5đ</b>

- Khẳng định ý kiến trên là đúng đắn, sâu sắc, như một lời gợi mở, nhắc
nhở về một phương châm sống tích cực khi đứng trước những khó
khăn, thử thách trong cuộc sống.

- Phê phán những người khơng có ý chí, tinh thần vượt khó, sống yếu
đuối, cam chịu…hoặc có những hành động việc làm nhằm thốt khỏi
hồn cảnh sống đen tối theo theo hướng tiêu cực.

<b>5. Bài học nhận thức và hành động. </b> <b>1,0đ</b>

-Cuộc sống có thể gặp những rủi ro, tai ương, và đôi khi chúng ta lâm
vào bế tắc

-Phải có ý chí, nghị lực để vượt lên hồn cảnh, vượt lên những khó
khăn.

<b>Câu 2 (12 điểm)</b>
<b>a. Về kĩ năng</b>

Học sinh biết cách nghị luận về một vấn đề văn học, sử dụng linh hoạt các thao tác
giải thích, phân tích, chứng minh văn học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ những nội dung
cơ bản sau:

<b>1. Giới thiệu nhận định về cảm hứng yêu nước trong văn học trung đại</b>

<i>và hai tác phẩm tiêu biểu: Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão và Đại cáo bình</i>

<i>Ngơ của Nguyễn Trãi</i>

<b>0,5đ</b>

<b>2. Giải thích nhận định</b> <b>1.5đ</b>

- Văn học trung đại Việt Nam tồn tại và phát triển trong xã hội phong
kiến giành được quyền độc lập tự chủ, liên tiếp chiến đấu và lập nhiều

kì tích trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược phương Bắc như:
Tống, Mông-Nguyên, Minh, Thanh và buổi đầu chống Pháp xâm lược.
- Hình thành và phát triển trong sự tác động mạnh mẽ của truyền thống
<i>dân tộc, tinh thần thời đại, cùng với chủ nghĩa nhân đạo, nội dung lớn,</i>

<i>xuyên suốt văn học trung đại Việt Nam là chủ nghĩa yêu nước. </i>

+ Chủ nghĩa yêu nước là cảm hứng chủ đạo, bao trùm, xuyên suốt các
chặng đường tồn tại và phát triển của văn học trung đại (4 giai đoạn) và
thể hiện ở hầu hết các sáng tác văn học, từ bài thơ Đường luật đến hịch,
cáo, chiếu, biểu, thơ, phú, truyện,...

+ Chủ nghĩa yêu nước trong văn học trung đại gắn liền với tư tưởng
"trung quân ái quốc" song không tách rời truyền thống yêu nước của
dân tộc Việt Nam nên có biểu hiện rất đa dạng, phong phú: là âm điệu
hào hùng khi chống ngoại xâm, là âm hưởng bi tráng lúc nước mất nhà
tan, là giọng điệu thiết tha trước cảnh đất nước thanh bình thịnh trị, ý
thức độc lập tự chủ, tự cường, tự tôn dân tộc; lòng căm thù giặc, quyết
chiến quyết thắng kẻ thù; tự hào về truyền thống lịch sử; biết ơn, ca
ngợi những con người hi sinh vì đất nước, tình yêu thiên nhiên đất
nước,...

0,5đ

1,0đ

<b>3. Chứng minh </b> <b>9,0 điểm</b>

<i><b>a. Bài thơ Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão</b></i> <b>4,0đ</b>

- Phạm Ngũ Lão là người văn võ tồn tài, có cơng lớn trong cuộc kháng
<i>chiến chống quân Mông - Nguyên thời Trần. Tỏ lòng là bài thơ tứ</i>
tuyệt, viết bằng chữ Hán ra đời trong hoàn cảnh đất nước liên tiếp
chống giặc ngoại xâm.

- Chủ nghĩa yêu nước thể hiện qua việc khắc họa, ca ngợi vẻ đẹp của
trang nam nhi thời Trần: hình ảnh tráng sĩ mang tầm vóc, tư thế, hành
động lớn lao, kì vĩ (vì yêu nước, căm thù giặc mà cầm giáo gìn giữ bảo
vệ non sơng).

<i>- Hình ảnh người trai đời Trần nổi bật trên nền hình ảnh "ba qn" gợi</i>
sức mạnh, hào khí Đơng A, tinh thần quyết chiến quyết thắng, khí thế
<i>"Sát Thát". Khát vọng của con người mang chí lớn lập cơng danh sự</i>
nghiệp cứu nước, mang "nỗi thẹn" vì chưa trả xong nợ nước.

- Nghệ thuật thể hiện: xây dựng hình ảnh kì vĩ, lớn lao; ngơn ngữ cơ
đọng, hàm súc, giàu tính biểu cảm, có sự dồn nén cao độ về cảm xúc.

0,25đ
1,25đ
1,5đ

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Nguyễn Trãi là người có cơng lớn giúp Lê Lợi trong cuộc kháng chiến
chống giặc Minh. Đầu năm 1428, sau khi dẹp xong giặc Minh, Lê Lợi
lên ngôi vua, giao cho Nguyễn Trãi viết bài cáo để tuyên bố rộng khắp
<i>về việc dẹp yên giặc Ngô. Đại cáo bình Ngơ khơng chỉ là bản tổng kết</i>
tồn bộ cuộc kháng chiến chống giặc Minh mà còn là bản Tuyên ngôn
độc lập lần thứ hai của dân tộc.

<i>- Chủ nghĩa u nước trong Đại cáo bình Ngơ thể hiện sâu sắc, bao</i>

<i>quát nhiều phương diện khác nhau (học sinh lựa chọn một số dẫn</i>

<i>chứng tiêu biểu để phân tích làm rõ):</i>

+ Khẳng định độc lập chủ quyền của dân tộc, ý thức tự cường, tự tôn,
niềm tự hào về nền văn hiến, cương vực lãnh thổ, phong tục tập quán,
sức mạnh dân tộc,… Tư tưởng của Nguyễn Trãi về độc lập dân tộc thể
hiện sâu sắc toàn diện.

+ Căm thù giặc, quyết tâm vượt qua khó khăn để kháng chiến
+ Ca ngợi, tự hào về chiến thắng hào hùng của cuộc khởi nghĩa.

+ Khát vọng hịa bình mn thuở, mở ra kỷ ngun mới cho đất nước.
- Nghệ thuật: vận dụng linh hoạt sáng tạo kết cấu thể loại cáo; lập luận
chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, dẫn chứng thuyết phục; kết hợp giữa bút pháp
tự sự, trữ tình và bút pháp anh hùng ca.

0,5đ

1,0đ
1,0đ
1,0đ
<b>0,5đ </b>
1.0 đ

<b>4. Đánh giá về cảm hứng yêu nước, bài học tư tưởng và hành động</b> <b>1,0đ</b>

- Cảm hứng yêu nước không chỉ là nội dung lớn trong văn học trung
<i>đại mà còn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử văn học Việt Nam. Tỏ lòng</i>
<i>của Phạm Ngũ Lão và Đại cáo bình Ngơ của Nguyễn Trãi là 2 tác</i>

phẩm tiêu biểu với những sắc thái cảm xúc, hình thức nghệ thuật khác
nhau song đều góp phần làm nên âm điệu hào hùng riêng của văn học
trung đại ở 2 giai đoạn đầu.

- Tự hào về truyền thống yêu nước, trân trọng di sản văn học trung đại.
Đề xuất những hành động phù hợp với học sinh nhằm góp phần bảo vệ,
giữ gìn, tơ thắm truyền thống vẻ vang của dân tộc.

</div>

<!--links-->