Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (630.25 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VĂN MẪU LỚP 8

PHÂN TÍCH HÌNH ẢNH BÁC HỒ QUA BÀI THƠ TỨC CẢNH PÁC BÓ

Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó màHọc247 giới thiệu dưới đây
sẽ giúp các em thấy được một hình ảnh Bác Hồ ln giao hịa, giao cảm với thiên nhiên, gắn
bó và yêu thiên nhiên sâu sắc. Đồng thời, tinh thần và niềm tin mãnh liệt của Người vào sự
nghiệp cứu nước cũng được thể hiện rõ trong bài thơ này. Hi vọng với dàn ý chi tiết và bài
văn mẫu, các em sẽ nắm được phân tích một tác phẩm thơ tứ tuyệt đạt kết quả cao. Mời các
em cùng tham khảo!

A.SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT 
1. Mở bài

- Dẫn dắt vấn đề

+ Giới thiệu hình ảnh của Bác - vị cha già kính yêu, nhà cách mạng, nhà văn hóa, nhà văn,
nhà thơ vĩ đại của của dân tộc Việt Nam;

+ Tức cảnh Pác Bó là bài thơ thể hiện rõ tâm hồn lãng mạn, bay bổng nhưng cũng là một
chiến sĩ có tinh thần thép, đầy ung dung và lạc quan của Bác.

2. Thân bài

* Luận điểm 1: Hoàn cảnh ra đời của bài thơ Tức cảnh Pác Bó

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Bài thơ Tức cảnh Pác Bó đã ra đời trong hồn cảnh: Bác sống trong hang và phải thường ăn
cháo ngô, măng rừng thay cơm; bàn làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin.

* Luận điểm 2: Cuộc sống sinh hoạt và làm việc của Bác ở núi rừng Pác Pó

- Phép đối chỉnh: sáng >< tối, ra >< vào thể hiện cuộc sống đều đặn, nhịp nhàng, ngày nào
cũng như ngày nào của Bác khi ở Pác Pó. “Suối” và “hang” là 2 địa điểm làm việc, sinh hoạt
chính của Bác, đây đều là những nơi hoang dã ẩn chứa nhiều nguy hiểm, khó khăn.

- Thức ăn của Bác thì đơn sơ, giản dị: cháo ngô với rau măng. Đây đều là những thức ăn
trong rừng, ln có sẵn. Cụm từ “vẫn sẵn sàng” khơng chỉ muốn nói về sự sẵn có, tự nhiên
của thức ăn, mà đó dường như cịn là tâm thế ln sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó
khăn của người chiến sĩ cách mạng.

- Điều kiện làm việc thiếu thốn: bàn làm việc của Bác là những tảng đá chông chênh. Trên
chiếc bàn ấy, Bác đang làm những công việc vô cùng quan trọng, liên quan đến vận mệnh
của cách mạng Việt Nam.

⇒ Cuộc sống sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn, rình rập hiểm nguy nơi núi rừng hoang dã.
* Luận điểm 3: Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan, sống hòa hợp với thiên nhiên của
Bác

- Dù cuộc sống vơ cùng khó khăn, thiếu thốn về mọi thứ nhưng Bác vẫn luôn giữ tinh thần
lạc quan, giọng điệu hóm hỉnh, vui đùa khi kể về cuộc sống của mình, bởi đối với Bác, một
cuộc sống giữa chốn thiên nhiên hoang dã là điều mà Bác ln mong ước. Điều đó xuất phát
từ tình yêu thiên nhiên đất nước, khao khát muốn sống hòa mình với thiên nhiên để cảm
nhận những gì tinh túy nhất của đất trời.

- Câu thơ cuối cùng như một lời thốt ra từ chính trái tim của Bác: “Cuộc đời cách mạng thật
là sang”. Cái sang của Bác không phải là sang trọng về vật chất, mà cái sang ấy là cái sang khi
được sống giữa thiên nhiên, dưới bầu trời tổ quốc để cống hiến sức mình cho độc lập dân
tộc. Đó là cái sang cảu người làm cách mạng.

* Luận điểm 4: Nghệ thuật

- Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc.

- Ngôn ngữ giản dị, chân thật, mộc mạc cùng giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh thể hiện tinh thần
lạc quan của Bác.

- Phép đối chỉnh mang lại hiệu quả nghệ thuật cao.

3. Kết bài

- Khẳng định vấn đề: Hồ Chí Minh khơng chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại, anh hùng giải phóng dân tộc,
danh nhân văn hóa thế giới mà cịn là một nghệ sĩ tài năng, hội tụ được tinh hoa dân tộc, khí
thế thời đại.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

C. BÀI VĂN MẪU

Đề bài: Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó 
Gợi ý làm bài:

Hồ Chí Minh - vị cha già kính yêu, nhà cách mạng, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ vĩ đại của
của dân tộc Việt Nam; Người cống hiến cả cuộc đời của mình cho quê hương đất nước, vị
lãnh tụ đáng kính, nhưng một đời sống bần hàn, thanh bạch. Cốt cách của Người, khơng phải
tìm ở đâu xa, mà được thể hiện ngay trong những bài thơ do Bác sáng tác. Trong thơ mình,
Bác vừa là một thi sĩ có tâm hồn lãng mạn, bay bổng nhưng cũng là một chiến sĩ có tinh thần
thép, đầy ung dung và lạc quan. Tức cảnh Pác Bó là bài thơ thể hiện rõ điều đó.

Sau 30 năm bơn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước, tháng 2 - 1941, Nguyễn Ái Quốc đã
bí mật trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống trong hang Pác
Bó - một hang núi nhỏ sát biên giới Việt - Trung (Thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng).
Điều kiện sinh hoạt ở đây rất gian khổ. Phải thường ăn cháo ngô, măng rừng thay cơm; bàn

làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó đã ra đời trong hồn
cảnh như vậy.

Tức cảnh Pác Bó là một bài thơ tứ tuyệt bình dị, tự nhiên:

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang, 
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng. 
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng 
Cuộc đời cách mạng thật là sang”

Ba câu thơ đầu, Bác nhắc đến điều kiện ăn - ở - làm việc của mình. Vậy nơi thâm sơn cùng
cốc ấy, Người ăn - ở và làm việc thế nào?

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang”, câu thơ đầu tiên của bài thơ cho ta biết được khơng gian
sống của Bác Hồ, đó là khơng gian núi rừng hoang sơ, dân dã, có suối và hang. Không phải là
một ngôi nhà, hay một căn biệt thự xa hoa, lộng lẫy. Câu thơ ngắt nhịp 4/3, tạo thành hai vế
sóng đơi và đặc biệt có sự đối xứng nhịp nhàng: “sáng” - “tối”, “suối” - “hang”, “ra” - “vào”
toát lên cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp: sáng ra, tối vào. Hơn nữa, giọng điệu của câu câu
cũng thật thoải mái, phơi phới, cho thấy Bác Hồ sống thật ung dung, hòa điệu nhịp nhàng
với nhịp sống núi rừng. Và điều đó cũng chứng tỏ rằng, Người sống rất giao hòa, giao cảm
với thiên nhiên, gắn bó và u thiên nhiên sâu sắc.

Tình yêu thiên nhiên của Người được thể hiện trong nhiều bài thơ, ví dụ trong bài Ngắm
trăng, Bác viết:

“Trong tù không rượi cũng không hoa 
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ;”

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Câu thơ thứ hai vẫn tiếp tục mạch cảm xúc đó, nhưng có thêm nét vui đùa: “Cháo bẹ rau
măng vẫn sẵn sàng”. Lương thực, thực phẩm ở đây thật đầy đủ, đầy đủ tới mức dư thừa,

ln có sẵn. Có người hiểu ý câu thơ này là dù phải ăn cháo bẹ, rau măng rất khổ nhưng tinh
thần vẫn sẵn sàng. Hiểu như vậy không sai về ngữ pháp nhưng không phù hợp với tinh thần
chung, giọng điệu chung (đùa vui, thoải mái) của bài thơ, cũng tức là không phù hợp với
mạch cảm xúc của tác giả.

Ở hang Pác Bó điều kiện sống rất khó khăn. Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bài viết Từ Pác
Bó đến Tân Trào có kể lại: “Những khi trời mưa to, rắn rết chui cả vào chỗ nằm. Có buổi
sáng, Bác thức dậy thấy một con rắn rất lớn nằm khoanh tròn ngay cạnh Người (…) Bác sốt
rét luôn. Thức ăn cũng rất thiếu (…) Có thời gian, cơ quan chuyển vào vùng núi đá trên khu
đồng bào Mán Trắng, gạo cũng khơng có, Bác cũng như anh em khác phải ăn cháo bẹ hàng
tháng”. Mặc dù bữa ăn chỉ có cháo bẹ, rau măng làm bạn nhưng qua giọng điệu vui đùa, hóm
hỉnh tốt lên một tinh thần lạc quan, ung dung, tự tại. Dù cho có khó khăn đến đâu thì người
chiến sĩ cách mạng vẫn khơng sờn lịng, nản chí. Vẫn một tư thế cống hiến hết mình vì dân
tộc, vì đất nước.

Điều kiện ăn - ở đã khó khăn, thế nên điều kiện làm việc của Người cũng khó khăn khơng
kém: “Bàn đá chơng chênh dịch sử Đảng”. Vẫn là một bàn đá trong núi sâu, “chông chênh”
như vận mệnh đất nước, nhưng trái ngược với hồn cảnh đó là tinh thần của Bác vững như
bàn thạch. Cách mạng Việt Nam lúc cao trào, lúc thoái trào nhưng xu hướng là đi lên và phát
triển. Bác vẫn tin cách mạng Việt Nam sẽ thành công. Cho nên gánh trên vai trọng trách
nặng nề mà Bác vẫn ung dung khẳng định: “Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Một chữ
“sang” như nhãn tự, tỏa sáng cả bài thơ, tỏa sáng cả những năm tháng sống trong rừng sâu,
hang tối của nhà cách mạng! Một chữ “sang” đủ phủ nhận tất cả gian khổ, hiểm nguy, khẳng
định tính cao quý của đời cách mạng bởi vì người cách mạng ln lạc quan tin tưởng vào
thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp đó. Câu thơ cuối cùng khẳng định niềm tin mãnh liệt của
người chiến sĩ cách mạng vào sự nghiệp cứu nước. Đối với Người, dù sự nghệp ấy, con
đường ấy, có gặp biết bao gian lao, khổ cực đi chăng nữa, thì cuối cùng cũng sẽ thành công.
Và bởi niềm tin, sự lạc quan lớn lao đó, Hồ Chí Minh đã tìm thấy con đường cứu nước cho
dân tộc Việt Nam, đập tan xiềng xích nơ lệ, mở ra thời kỳ độc lập tư do cho đất nước. Đáng
tự hào biết bao!

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, nội dung

bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến

thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên

khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.